E-government in de Belgische sociale sector Frank Robben Administrateur-generaal Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid Sint-Pieterssteenweg 375 B-1040 Brussels Website: Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid

2 Den Haag, 26 november 2004 Aangeboden diensten n een netwerk tussen openbare en private actoren in de sociale sector, met een veilige verbinding met het internet en het interbancair netwerk n een unieke identificatieselutel voor elke burger, elektronisch leesbaar vanop de sociale identiteitskaart (SIS-kaart) en de elektronische identiteitskaart n elektronische gegevensuitwisseling aan de hand van gestructureerde berichten tussen alle op het netwerk aangesloten actoren in de sociale sector n elektronische transacties tussen enerzijds de actoren in de sociale sector en anderzijds de ondernemingen en de sociaal verzekerden -hetzij door de uitwisseling van gestructureerde elektronische berichten -hetzij via een geïntegreerd portaal n een geïntegreerd portaal met -informatie betreffende alle aspecten van de sociale zekerheid -elektronische transacties -geharmoniseerde instructies mbt de elektronische transacties -een persoonlijke pagina voor elke onderneming n een geïntegreerd, multi-modaal contact center ondersteund door een customer relations management tool

3 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Het netwerk R FW R Gebruikers FW RRR FTP R Portaal R Isabel Vocale server FW RR Backbone R R KSZ

4 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Enkele cijfers n de elektronische gegevensuitwisseling tussen de actoren in de sociale sector vindt plaats aan de hand van 170 soorten van elektronische berichten n in 2003 werden 339,1 miljoen elektronische berichten uitgewisseld tussen de actoren in de sociale sector, waardoor evenveel papieren gegevensuitwisselingen werden uitgespaard n 50 soorten aangifteformulieren aan de sociale zekerheid zijn afgeschaft n in de overblijvende 30 aangifteformulieren aan de sociale zekerheid is het aantal rubrieken verminderd tot gemiddeld één derde van de voorheen bestaande rubrieken n 2 soorten aangiften door de ondernemingen kunnen enkel elektronisch worden verricht en 20 soorten aangiften kunnen elektronisch of op papier worden verricht; alle andere soorten van aangiften zullen elektronisch kunnen worden verricht na grondige testen

5 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Gegevensuitwisseling tussen actoren in sociale sector n toegang tot informatieservers -verwijzingsrepertorium -rijksregister -KSZ-registers -registers van de kandidaat-politieke vluchtelingen -centraal bestand van de SIS-kaarten en van de beroepskaarten -werkgeversrepertorium -loon- en arbeidstijdegegevensbank van de werknemers -DIMONA-gegevensbank van de werknemers n aangeboden diensten -interactieve raadpleging -raadpleging in massa -automatische mededeling van wijzigingen

6 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Gegevensuitwisseling tussen actoren in sociale sector n elektronische attesten (voorverwerkte informatie) -rechten van de zelfstandigen -rechten van de sociaal verzekerden in de werkloosheidssector -rechten van de sociaal verzekerden in de kinderbijslagsector -rechten van de sociaal verzekerden in de sector geneeskundige verzorging en uitkeringen bijdragebons maximumfactuur en verhoogde tegemoetkoming in de kosten voor gezondheidszorg -rechten van de sociaal verzekerden in de pensioensector individuele pensioenrekening pensioenkadaster automatische opening van het recht op pensioen -rechten in de sector van de maatschappelijke steun – OCMW’s -rechten van de migrerende werknemers -bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid

7 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Gegevensuitwisseling tussen actoren in sociale sector n elektronische attesten -afgeleide rechten van de sociaal verzekerden bij de Gewesten en Gemeenschappen kankeronderzoek – mammografie onroerende voorheffing milieubelasting -afgeleide rechten van de sociaal verzekerden bij de provincies en gemeenten -afgeleide rechten van de sociaal verzekerden bij ondernemingen die belast zijn met opdrachten van algemeen belang, zoals openbaar vervoer -stromen voor de sociale inspectie -verminderingen van de werkgeversbijdragen in het kader van de aanwerving van langdurig werkzoekenden n aangeboden diensten -individuele overmaking van attesten op vraag -overmaking van attesten in massa op vraag -automatische overmaking van attesten

8 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 RSZ RIZIV Werkgever Werknemers Ziekenfonds Controle Bijdragebons werknemers vroeger

9 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Werkgever Werknemers RSZ RIZIV Ziekenfonds Controle KSZ-BCSS Bijdragebons werknemers nu

10 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 WIGW’s: wat ? n weduwen, invaliden, gepensioneerden en wezen n hebben recht op een verhoogde terugbetaling van gezondheidszorgen n heel wat gemeenten en provincies kennen aan deze personen bovendien vrijstellingen of vermindering van belastingen toe

11 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 WIGW’s vroeger Ziekenfonds

12 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 WIGW’s nu KSZ nic

13 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Gegevensuitwisseling met ondernemingen n basisidee: multifunctionele aangifte n doelstellingen -waarborgen van een eenmalige aangifte door sociaal verzekerden en hun ondernemingen van alle gegevens nodig voor de berekening en inning van sociale zekerheidsbijdragen op arbeidsinkomsten van werknemers, incl. bijdrageverminderingen de berekening van alle loon- en arbeidstijdgerelateerde uitkeringen van sociale zekerheid -maximale onderlinge gegevensuitwisseling tussen de actoren in de sociale sector

14 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Gegevensuitwisseling met ondernemingen n 4 soorten elektronische aangiften -onmiddellijke aangifte van het begin en het einde van een arbeidsrelatie (DIMONA-aangifte) -kwartaalaangifte van loon- en arbeidstijdgegevens -aangifte van een sociaal risico (ASR) wanneer dat risico zich voordoet -overige aangiften, zoals de tijdelijke detachering van een buitenlandse werknemer naar België of de werkmelding n mogelijkheid tot interactieve elektronische verbetering van aangiften n mogelijkheid tot interactieve elektronische raadpleging van -aangiften -personeelsbestand -andere nuttige informatie, zoals het feit of een werkgever in orde is met zijn socialezekerheidsverplichtingen

15 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Aangiften sociale risico’s n 3 mogelijke aangiftemomenten -aanvang van het sociaal risico -herhaling of verderzetting van het sociaal risico (bv. maandelijks) -einde van het sociaal risico n structuur van de aangifte -identificatiegegevens -eventueel loon- en arbeidstijdgegevens die nog niet zijn aangegeven via een kwartaalaangifte (= mini-aangifte) -specifieke gegevens m.b.t. het sociaal risico

16 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Voordelen n efficiënte, effectieve en klantgerichte dienstverlening aan sociaal verzekerden en ondernemingen -efficiënt goedkoop: dezelfde diensten aan een lagere totale kost zoveel mogelijk: meer diensten aan een zelfde totale kost snel: dezelfde diensten aan eenzelfde totale kost in minder tijd -effectief: betere sociale bescherming verhoging van de kwaliteit van de dienstverlening aanbod van nieuwe soorten diensten, bvb. –maximale automatische toekenning van rechten –actief zoeken naar non-take-up via datawarehousingtechnieken –rechtstreekse controle over de eigen gegevens –gepersonaliseerde simulatie-omgevingen n minimale administratieve lasten n efficiëntere fraudebestrijding n betere ondersteuning van het sociaal beleid

17 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Strategie n herziening van alle processen en relaties -in de schoot van elke actor in de sociale sector -tussen actoren in de sociale sector -tussen actoren in de sociale sector enerzijds en sociaal verzekerden en ondernemingen anderzijds n informatie wordt gecoördineerd beheerd als een strategische productiefactor met naleving van een aantal vaste principes inzake -modellering van informatie -eenmalige inzameling en hergebruik van informatie -beheer van informatie -elektronische uitwisseling van informatie -beveiliging van informatie

18 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Strategie n uitwerking van waardeketens afgestemd op de leefsituatie van de gebruikers n maximale mogelijkheid tot elektronische aangifte, verbetering en raadpleging van informatie, bij voorkeur van toepassing tot toepassing n afdoende standaardisatie van de begrippen en procedures over de verschillende takken van de sociale zekerheid heen n harmonisering van de administratieve instructies n neutraliteit inzake -het niveau van de rechten van de sociaal verzekerden -het niveau van de socialezekerheidsbijdragen voor de ondernemingen

19 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Het verwijzingsrepertorium n basis voor de organisatie van de elektronische gegevens-uitwisseling n bestaat uit drie onderling gerelateerde tabellen -de wie-waar-hoe-wanneer-tabel (personenrepertorium) geeft aan welke personen in welke hoedanigheden dossiers bezitten bij welke actoren in de sociale sector m.b.t. welke periodes -de wat-waar-tabel (gegevensbeschikbaarheidstabel) geeft aan welke gegevens beschikbaar zijn in de onderscheiden soorten actoren in de sociale sector m.b.t. de verschillende soorten dossiers -de wie-krijgt-wat-tabel (toegangsmachtigingstabel) geeft aan welke gegevens de onderscheiden soorten actoren in de sociale sector mogen verkrijgen m.b.t. de verschillende soorten dossiers n functies -routering van informatie -preventieve toegangscontrole -automatische mededeling van gewijzigde gegevens

20 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Plaats in Belgisch E-government n gebruik van dezelfde middelen voor identificatie, authenticatie en het genereren van elektronische handtekeningen in relatie met alle overheidsdiensten en actoren in de sociale sector n evolutie naar een netwerk van dienstenintegratoren n mogelijkheid om alle informatie en transacties te integreren in andere portalen (van andere overheidsdiensten, gemeenten, ziekenfondsen, vakbonden, sociale secretariaten, …) n aan de Federale Overheidsdienst Financiën is de mogelijkheid geboden om te evolueren naar een vooringevulde personenbelastingaangifte

21 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Netwerk van dienstenintegratoren Internet Extranet gewest of gemeenschap Extranet gewest of gemeenschap FEDMAN Diensten repository FOD POD FOD ISZ Services repository Extranet sociale zekerheid ISZ GOD Diensten repository Publilink, VERA, … Stad Provincie Gemeente Diensten repository Diensten integrator (FEDICT) Diensten integrator (KSZ) Diensten integrator

22 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Kritische succesfactoren n E-government als een structureel hervormingsproces -procesherziening -integratie van de back-office voor de automatische toekenning van diensten -geïntegreerde en gepersonaliseerde front-office dienstverlening n ondersteuning van en toegang tot beleidsvormers tot op het hoogste niveau n breed maatschappelijk draagvlak n vertrouwen van alle stakeholders inzake behoud van nodige autonomie en veiligheid van het systeem

23 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Kritische succesfactoren n samenwerking tussen alle betrokken actoren gebaseerd op een taakverdeling eerder dan op een centralisering van de taken n quick wins in combinatie met een visie op lange termijn n focus op een meer efficiënte en effectieve dienstverlening eerder dan op de strijd tegen fraude n inachtneming van de wettelijke bevoegdheidsverdeling tussen actoren n wettelijk kader dat principes inzake strategisch informatiebeheer afdwingbaar maakt n oprichting van een instelling die bevordert en coördineert

24 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Belangrijkste hinderpalen n zoeken van een gepast evenwicht tussen enerzijds efficiëntie en anderzijds de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en de informatieveiligheid n een gemiddeld project in de openbare sector is ingewikkelder dan een gemiddeld project in de private sector, omwille van -een groter aantal stakeholders (politici, ambtenaren, belangengroepen, kiezers, belastingbetalers, gebruikers van openbare diensten, ander overheidsdiensten, andere overheidsniveau’s, …) -de uitvoering in een minder stabiele omgeving n een race voor quick wins (cf surveymania) stimuleert niet de ontwikkeling van goed geconcipieerde systemen gebaseerd op procesherziening n in de openbare sector is er doorgaans weinig financiële marge voor innovatie

25 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Belangrijkste hinderpalen n tussenpersonen zien de ontwikkeling van e-government vaak als een bedreiging n tekort aan competenties en kennis bij de actoren in de sociale sector => oprichting van een ondersteunende vzw die medewerkers kan aantrekken aan marktvoorwaarden en ter beschikking kan stellen van de actoren in de sociale sector n nood aan een radicale cultuurverandering binnen de overheid -van hiërarchie naar netwerken -afstemming van de dienstverlening op de behoeften van de gebruikers, en niet op de organisatie van de overheid -empowerment ipv loutere dienstbaarheid -belonen van ondernemerschap binnen de overheid -ex post evaluatie van de output, eerder dan ex ante contrôle op de input

26 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Meer informatie ? n Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid n portaal van de sociale zekerheid n portaal van de federale overheid n persoonlijke website

u ! Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid

Bijlage 1: principes inzake strategisch informatiebeheer Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid

29 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Principes strategisch informatiebeheer n modellering van informatie n eenmalige inzameling en hergebruik van informatie n beheer van informatie n elektronische uitwisseling van informatie n beveiliging van informatie Informatie wordt gecoördineerd beheerd als een strategische productiefactor met naleving van een aantal vaste principes inzake

30 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Modellering van informatie n informatie wordt gemodelleerd op een wijze die zo nauw mogelijk aansluit bij de feitelijke realiteit -definitie van informatie-elementen -definitie van kenmerken van informatie-elementen -definitie van relaties tussen informatie-elementen n de modellering houdt rekening met zoveel mogelijk voorzienbare gebruiksbehoeften van de informatie n de modellering kan flexibel worden uitgebreid en aangepast indien de feitelijke realiteit of de gebruiksbehoeften wijzigen (verminderen of vermeerderen) n de fysische implementatie van het model wordt afgestemd op de bestaande gebruiksbehoeften van de informatie

31 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Inzameling en hergebruik n informatie wordt enkel ingezameld voor welbepaalde doeleinden en in de mate dat ze proportioneel is met deze doeleinden n informatie wordt slechts één keer ingezameld, zo dicht mogelijk bij de authentieke bron n de inzameling geschiedt via een kanaal gekozen door degene waarbij de informatie wordt ingezameld, maar bij voorkeur elektronisch, en met uniforme basisdiensten (single sign on, ontvangstmelding per bestand, notificatie per bericht, …)

32 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Inzameling en hergebruik n de inzameling geschiedt op basis van het informatiemodel en op basis van zo eenvormig en eenvoudig mogelijke instructies n met de mogelijkheid tot kwaliteitscontrole door degene waarbij de informatie wordt ingezameld vóór de informatie-overdracht n de ingezamelde informatie wordt één keer gevalideerd overeenkomstig een vastgelegde taakverdeling, door de instelling die daartoe over de meeste competenties beschikt of daarbij het meest belang heeft n en dan gedeeld met en hergebruikt door gemachtigde gebruikers

33 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Beheer van informatie n een functionele taakverdeling is afgesproken omtrent welke instelling welke informatie in authentieke vorm opslaat en beheert en toegankelijk stelt voor alle gemachtigde gebruikers n informatie wordt bewaard overeenkomstig het informatiemodel n de informatie kan flexibel worden geaggregeerd in functie van de wijzigende wettelijke begrippen n afspraken worden gemaakt inzake de toepassing van de nodige maatregelen voor het behoud van de integriteit en de consistentie van de informatie

34 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Beheer van informatie n elke instelling is verplicht om vermoede onjuistheden van de informatie te melden aan de instelling die ze dient te valideren overeenkomstig de vastgelegde taakverdeling n elke instelling die informatie overeenkomstig de vastgelegde taakverdeling moet valideren, is verplicht om de gemelde vermoede onjuistheden te onderzoeken, zo nodig te verbeteren en de verbeterde informatie ter beschikking te stellen van de gekende belanghebbende instellingen n informatie wordt enkel beheerd zolang dat nodig is in functie van de bedrijfsbehoeften, het beleid of de regelgeving, of nog, bij voorkeur geanonimiseerd of gecodeerd, zolang ze relevante historische of archiefwaarde heeft

35 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Uitwisseling van informatie n eenmaal ingezameld en gevalideerd, wordt de informatie zoveel mogelijk elektronisch opgeslagen, beheerd en uitgewisseld, om manuele heringave te vermijden n informatie wordt enkel uitgewisseld wanneer dat nodig is in functie van de bedrijfsbehoeften, het beleid of de regelgeving n de elektronische uitwisseling van informatie geschiedt op initiatief van -de instantie die over de informatie beschikt of -de instantie die de informatie nodig heeft of -de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid

36 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Uitwisseling van informatie n de elektronische uitwisseling van informatie geschiedt aan de hand van een functioneel en technisch interoperabiliteitsframework, dat geleidelijk, maar permanent mee-evolueert met open marktstandaarden, en onafhankelijk is van de gebruikte techniek van informatie-uitwisseling n de beschikbare informatie wordt proactief gebruikt voor -de automatische toekenning van rechten -de voorinvulling bij informatie-inzameling -de informatieverstrekking aan de betrokkenen

37 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Beveiliging van informatie n persoonsgegevens worden enkel gebruikt voor doeleinden die verenigbaar zijn met de doeleinden waarvoor ze zijn ingezameld n persoonsgegevens zijn slechts toegankelijk voor daartoe gemachtigde instellingen en gebruikers in functie van de bedrijfsbehoeften, de regelgeving of de toepassing van het beleid n de machtiging voor de toegang tot persoonsgegevens wordt verleend door het door het Parlement benoemd sectoraal comité van de sociale zekerheid, nadat is vastgesteld dat aan de hogervermelde voorwaarden is voldaan n de toegangsmachtigingen zijn publiek

38 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Beveiliging van informatie n elke concrete elektronische uitwisseling van persoonsgegevens wordt preventief getoetst op conformiteit met de geldende toegangsmachtigingen door een andere instantie dan degene die de informatie ter beschikking stelt of de informatie nodig heeft, in casu door de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid en/of de beheersinstelling van een sectoraal netwerk n elke elektronische uitwisseling van persoons- gegevens wordt gelogd, in casu door de KSZ en/of de beheersinstelling van een sectoraal netwerk, om eventueel oneigenlijk gebruik ex post te kunnen traceren

39 Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidDen Haag, 26 november 2004 Beveiliging van informatie n telkens de informatie wordt gebruikt voor een beslissing wordt aan de betrokkene de gebruikte informatie meegedeeld bij de mededeling van de beslissing n elke persoon heeft recht op toegang en, in geval de gegevens onjuist zijn, op verbetering van zijn eigen persoonsgegevens