Multidisciplinaire richtlijn Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby’s Auteurs Drs. W. La Haye, Dr. A.C. Engelberts, Mw. I.K.F. Tiemens -van Putten, MSc, Dr. L.A. van Vlimmeren, Mw. M. de Ruiter, Dr. P.L.B.J. Lucassen, Dr. S. Nossent, Drs. M. van Noort, Drs. H.B.M. van Gameren-Oosterom, Dr. M.M. Boere-Boonekamp, Dr. M.P. L’Hoir, Dr. B.E. van Sleuwen Maart 2013

Inhoud van de presentatie Definities Prevalentie Achtergrond Inhoud van de richtlijn Ketensamenwerking Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Definitie Huilen kan beschouwd worden als een onderdeel van het normale gedragsrepertoire van een zuigeling. Het is betekenisvol gedrag dat een belangrijke functie heeft in de wederzijdse regulatie tussen baby en ouder. Vanuit een ontwikkelings- of evolutieperspectief maakt het deel uit van het aangeboren gedragsrepertoire wat essentieel is voor het bevorderen van nabijheid van ouders of verzorgers - vooral wanneer er iets aan de hand is (Vingerhoets 2011). Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Vergelijkbare huilpatronen gedurende eerste levensmaanden Normaal huilen Vergelijkbare huilpatronen gedurende eerste levensmaanden - onafhankelijk van verzorgingspatroon of opvoedstijl Toename vanaf 2 weken (1 – 1,5u/dag) Piek rond 6 – 8 weken (2 – 2,5u/dag) Afname na 3 – 4 maanden Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Verpleegkundige definitie – leidend voor beleid Excessief huilen Verpleegkundige definitie – leidend voor beleid Een toestand waarin een op het oog gezonde baby perioden van veel huilen, jengelen en prikkelbaarheid laat zien, gedurende een aantal uren per dag en verscheidene dagen per week, waarbij de ouders vragen hebben en niet weten om te gaan met het huilgedrag van de baby Definitie van Wessel Een gezond en goed gevoed, maar prikkelbaar kind laat perioden van irritatie, jengelen of huilen zien van tenminste 3 uur per dag en gedurende minimaal 3 dagen per week voor een periode van ten minste 3 weken achtereen Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Ouders rapporteren in 9 – 13% excessief huilen Prevalentie Prevalentiecijfers Prevalentie: 5 – 19% van de baby’s huilt excessief, afhankelijk van gekozen definitie Ouders rapporteren in 9 – 13% excessief huilen Bij < 5% lichamelijke oorzaak verklarend voor excessief huilen Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Hypothesen oorsprong excessief huilen (1|3) Excessief huilen is onderdeel van normaal, aangeboren gedragsrepertoire Ziekte of pijn ligt ten grondslag aan excessief huilen Excessief huilen heeft interne oorzaak Vertraagde ontwikkeling 24 uurs ritme Afwijking in functioneren centrale zenuwstelsel Teken van moeilijk temperament Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Hypothesen oorsprong excessief huilen (2|3) Excessief huilen is ontstaan door natuurlijke selectie en heeft evolutionaire voordelen Baby’s die hard huilden hadden in de prehistorie meer kans om opgepakt te worden Baby’s die gedrag ouders succesvol beïnvloeden, overleven beter Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Hypothesen oorsprong excessief huilen (3|3) Excessief huilen komt voort uit niet goed op de zuigeling aansluitende zorg Ouders zijn emotioneel en fysiek onvoldoende in staat tegemoet te komen aan behoeften baby door ingrijpende gebeurtenissen Gevolg van gebrek aan regelmaat en voorspelbaarheid Ontstaat door gewoonten die niet aansluiten bij de biologie van baby’s en ouders Relatie tussen excessief huilen en emotionele beschikbaarheid ouders, mate van afstemming ouders en kinderen en kwaliteit van de hechting Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Oorzaken Gastro-oesofageale Reflux (GER) geen relatie Urineweginfectie Urineonderzoek aanbevelen bij baby’s <4 maanden en ernstig excessief huilen Voeding Melk zonder lactose – geen effect Caseïne gehydrolyseerde melk – onvoldoende studies Sojamelk – onvoldoende studies Wei gehydrolyseerde melk – effect bij populatie baby’s die huisarts bezoekt Roken 2x verhoogde kans op excessief huilen Depressiviteit en sociale stressoren Associatie met excessief huilen Craniocervicale gewrichten (KISS-concept) Geen bewijs voor bestaan en geen relatie Darmflora Meer onderzoek naar probiotica nodig Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Achtergrond, doel Deze richtlijn is ontwikkeld om de preventie, signalering en aanpak van excessief huilen in de zorg voor zuigelingen die het betreft binnen de gehele zorgketen te verbeteren Het eindproduct streeft naar een door de gehele keten onderschreven manier van werken die ouders van huilbaby’s optimale steun biedt Richtlijngebruikers: beroepsbeoefenaren die met ouders en zuigelingen werken Doelgroep: excessief huilende zuigelingen, veelal in het eerste halfjaar, die vervolgd worden tot de leeftijd van 1 jaar Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Advisering over preventie van en omgaan met excessief huilen Afbakening (1|2) Advisering over preventie van en omgaan met excessief huilen Tijdige signalering van toenemend huilen, gevolgd door adviezen waarmee ouders worden geholpen en gesteund, opdat het huilen niet onnodig verder toeneemt. In dit stadium kan overleg met of hulp van een andere professional nodig zijn Het afnemen van een uitgebreide anamnese op het consultatiebureau door de jeugdverpleegkundige en -arts, waar bij problemen met borstvoeding ook de lactatiekundige kan worden betrokken, zodat een passende keuze kan worden gemaakt voor hulp. In dit stadium kan consultatie van een andere professional nodig zijn; Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Monitoring van het vervolg na het inzetten van hulp. Afbakening (2|2) Op grond van de uitkomst van de anamnese, eventueel hulp inzetten van huisarts, kinderarts en/of gedragswetenschapper voor nadere medische en/of psychosociale diagnostiek Behandeling (afhankelijk van diagnose kunnen behandelaar en locatie verschillen) Monitoring van het vervolg na het inzetten van hulp. Bij al deze stappen is het benoemen van de sterke kanten van ouders en kind een vast onderdeel (empowerment). Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Inhoud van de richtlijn (1|3) H1 Inleiding H2 Definitie van huilen H3 Functies van huilen en hypothesen over de oorspong van excessief huilen H4 Oorzaken van excessief huilen H5 Signalering en differentiaal diagnostiek H6 Psychosociale problemen H7 Invloed etniciteit H8 Effectieve therapie H9 Beleid bij kwetsbare ouders en kinderen Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Inhoud van de richtlijn (2|3) H10 Gevolgen voor baby’s die excessief huilen vóór en na de leeftijd van 3 maanden H11 Duur en follow-up van begeleiding aan gezinnen met een excessief huilende baby H12 Anticiperende voorlichting tijdens zwangerschap en kraambed en in de jeugdgezondheidszorg H13 Optimale samenwerking H14 Stroomdiagram van de zorg bij excessief huilen H15 Randvoorwaarden H16 Implementatie van de richtlijn en indicatoren H17 Lacunes in kennis Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Inhoud van de richtlijn (3|3) Bijlage 1 Model van ouder- en kindregulatie (risico’s en beschermende factoren) Bijlage 2 Interactie bij excessief huilen Bijlage 3 Voorbeeld 24-uurs dagboek Bijlage 4 Inbakeren Bijlage 5 Signaleringsinstrumenten en interventies Bijlage 6 Ingrijpende gebeurtenissen Bijlage 7 Ketenzorg in Nederland Bijlage 8 Leden kernredactie en klankbordgroep Bijlage 9 Verklarende woordenlijst en afkortingen Bijlage 10 Literatuurlijst Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Anticiperende voorlichting Tijdens zwangerschap, kraambed en in de jeugdgezondheidszorg Normaal huilgedrag, functie huilen (communicatie), slaap- en waakpatroon Zoeken naar afstemming tussen baby, moeder en partner Herkennen vermoeidheidssignalen Positieve aspecten ouderschap, versterken sensitiviteit, vertrouwen en relatie met kind Vaders betrekken bij het hervinden van de balans in jonge gezin Onderkennen stress, decompensatie, somberheid en/of angsten bij ouders Associatie roken – excessief huilen Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Uitsluiten urineweginfectie Voeding Signalering Anamnese Het ervaren probleem en de gevolgen voor ouders, kind en gezin Oorzaken van excessief huilen en factoren van invloed Competentie primaire opvoeder Gezinssituatie: draagkracht / draaglast Verwachtingen / wensen ouders Aanpak tot nu toe en effect Uitsluiten urineweginfectie Voeding Differentiaal diagnostiek: pijn door medisch euvel (bv. oorinfectie), koemelkallergie, urineweginfectie, psychosociale problematiek Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Ernst, frequentie, duur en ouderperceptie 24-uurs dagboek Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Aanbevelingen De professional legt aan ouders uit dat dat er zelden een medische oorzaak is voor excessief huilen. Aanbevolen wordt om, indien er na gedegen anamnese, lichamelijk en psychosociaal onderzoek geen enkele aanwijzing is voor onderliggende pathologie, alleen bij kinderen jonger dan 4 maanden een urineonderzoek te verrichten. Indien er een gezinsanamnese is voor atopie, wordt koemelkallergie als mogelijke oorzaak overwogen (eliminatie-provocatietest volgens protocol JGZ-richtlijn Voedselovergevoeligheid) Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Psychosociale problemen – risicofactoren Ouder: roken, stress tijdens zwangerschap en daarna, verslaving, angst/depressie, trauma, psychopatholgie, relatieproblemen, gebrek aan steun partner, gebrek pedagogische kennis/vaardigheden, oververmoeidheid Interactie: verstoorde ouder-kind interactie, moeilijke contactname door de baby en/of terugtrekken door de ouder, isolatie van het gezin, (dreigende) kindermishandeling Kind: overprikkeling, stress, prematuriteit Omgeving: éénoudergezin, weinig sociale steun, ingrijpende gebeurtenissen, conflicten in familie of op het werk, geldproblemen, werkeloosheid, slechte huisvesting Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Interactie bij excessief huilen Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Ondersteuning en begeleiding Elke aanpak begint met: Ouders erkennen, steunen en geruststellen Voorlichting geven over het normale huilpatroon, co- en zelfregulatie en over preventie van Shaken Baby Syndroom Afraden van voedingswisselingen (van borst- naar kunstvoeding of van kunst- naar kunstvoeding). Het stoppen van borstvoeding om excessief huilen te verminderen, wordt afgeraden Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Shaken Baby Syndroom (Inflicted Traumatic Brain Injury) Het Shaken Baby Syndroom is een vorm van kindermishandeling waarbij een kind ernstig letsel heeft als gevolg van heftig schudden van het kind door een volwassene. In 28-80% gaat huilen aan het schudden/slaan vooraf. Plegers (USA) 37% biologische vader 23% vriend van moeder / stiefvader 4% mannelijke babysitter 12% biologische moeder 18% vrouwelijke babysitter Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Prevalentie Shaken Baby Syndroom Nederland Naar schatting 30 kinderen per jaar komen in het ziekenhuis met ernstig letsel als gevolg van schudden: 4 kinderen overlijden 5,6% van de Nederlandse ouders schudt, slaat of smoort zijn zuigeling in reactie op huilen De meeste kinderen die heftig worden geschud zijn < 1 jaar Amerika 1 op 3 kinderen, binnengebracht in ziekenhuizen met SBS, sterft als gevolg van schudden 30 – 50% van deze kinderen hebben neurologische restverschijnselen Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Waarom is risico van schudden zo groot bij kinderen? Groot en zwaar hoofd Nek- en schouderspieren slap en nog niet helemaal ontwikkeld Hersenen en hersenweefsels niet volgroeid, dus kwetsbaar Tere, kwetsbare bloedvaten die makkelijk scheuren Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Verstandelijke handicap Verstoorde of vertraagde ontwikkeling Gevolgen van schudden Overlijden Verstandelijke handicap Verstoorde of vertraagde ontwikkeling Verandering van karakter Lichamelijke handicaps, zoals verlamming en spasticiteit   Ernstige motorische stoornis Visuele stoornis Gedragsproblemen Leerproblemen Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Preventie Shaken Baby Syndroom Informeren van ouders kort na de geboorte over de gevaren van het schudden van een baby vermindert het voorkomen van het Shaken Baby Syndroom (reductie SBS 47%, New York USA) Wat is SBS? Wat zijn de gevolgen? Hoe kun je het voorkomen? Universele preventie: alle ouders informeren! Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Universeel Aanpak Nederland prenatale voorlichters verloskundige Voorlichten ouders DVD samen bekijken, met beide ouders Informatie uitreiken Universeel bij elk gezin!! Aanpak Nederland verloskundige kraamzorg JGZ Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

3 Ga pas weer terug als je rustig bent Schud nooit en zoek hulp! Kernboodschap Alle baby’s huilen. Dat is normaal. Maar soms wordt het je te veel. Als je je boos voelt door het huilen van je baby: 1 Leg de baby veilig weg 2 Loop de kamer uit 3 Ga pas weer terug als je rustig bent Schud nooit en zoek hulp! Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Video Home-Training (VHT) / Video Interactie Begeleiding (VIB) Aanbod concretiseren Adviezen over aanbrengen van regelmaat, voorspelbaarheid en prikkelreductie Inbakeren bij onvoldoende effect van regelmaat, voorspelbaarheid en prikkelreductie na 1 – 2 weken of wanneer ouders moeite hebben met het aangeraden verzorgingspatroon Video Home-Training (VHT) / Video Interactie Begeleiding (VIB) Babymassage Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Regelmaat, voorspelbaarheid, prikkelreductie Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Vermoeidheidsignalen Bleek worden Afwenden / wegkijken Drukker worden Jengelen Gapen In ogen wrijven Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Eenduidigheid brengt voorspelbaarheid Slapen in eigen wieg/ledikant op een rustige plek Alleen zijn / spelen in de box bij wat langer wakker zijn (± 4-6 wkn) Eenduidigheid brengt voorspelbaarheid Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Vanaf 3e/4e dag is voeden zonder in slaap vallen steeds vaker mogelijk Wakker naar bed Vanaf 3e/4e dag is voeden zonder in slaap vallen steeds vaker mogelijk Waarom? Bed wordt bekend Baby zal slapen tot de honger hem wekt Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Het bed en het te slapen leggen Wakker in bed leggen, inslaaphuiltje mag Rugligging (vanaf geboorte) Laag opmaken (voeten bij het voeteneind) Laken en deken overdwars strak en ver onderstoppen Toedekken tot de kin Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Wakker worden door honger is het uitgangspunt bij regelmaat Voeden op verzoek Wakker worden door honger is het uitgangspunt bij regelmaat Door aansluitend voeden volg je de behoefte van het kind Voeden na ontwaken = regelmaat = voeden op verzoek Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Vermijden van te veel aan prikkels door: van hand tot hand gaan Prikkelreductie Vermijden van te veel aan prikkels door: van hand tot hand gaan radio en televisie gebruik van wipstoel voortdurend vermaak mechanisch aangedreven speelgoed de babygym onder de 3 maanden slapen in de box veel bezoek/uitstapjes, die indruisen tegen het slaapritme van het kind onverwachte gebeurtenissen Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Huilen bij inslapen en doorslapen Dip op 2e of 3e dag Proces van regelmaat De eerste week Moment van starten Het verzet Zweten Huilen bij inslapen en doorslapen Dip op 2e of 3e dag De volgende zes weken Beklijven van de gewoonte 7-8 weken na de start Regelmaat behouden, evt. inbakeren afbouwen Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Wakkere tijden, slaaptijden 0 – 2 weken 30-45 min wakker per keer 2-3 uur slapen per keer 6-8 voedingen per 24 uur 2 – 6 weken 45-60 min wakker per keer 7 – 12 weken 60-75 min wakker per keer 5-6 voedingen per 24 uur 3 – 5 maanden 1,5 uur wakker per keer 2 uur slapen per keer 5 voedingen per 24 uur Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Verwennen (kan niet < 6 mnd), versus gewennen Valkuilen Verwennen (kan niet < 6 mnd), versus gewennen Altijd willen troosten Alle huilen willen voorkomen Regeldagen / ont-regeldagen “Vrij” in bed leggen Dagritme aanwennen door slapen in box of wipstoel Vermaak versus zelfredzaamheid Opgericht in plaats van liggend op schoot Spreken van dag / nachtritme óf slaap / waakritme Moe laten worden om doorslapen te bevorderen Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Inbakeren Inbakeren bij onvoldoende effect van regelmaat, voorspelbaarheid en prikkelreductie na 1 – 2 wkn of wanneer ouders moeite hebben met het aangeraden verzorgingspatroon Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Inbakeren – contra-indicaties Verschijnselen van mogelijke heupdysplasie Aangetoonde of behandelde heupdysplasie Koorts De eerste 24 uur na een vaccinatie Ernstige luchtweginfecties Structurele zuigelingenscoliose De jeugdarts moet de heupen gecontroleerd hebben op afwijkingen alvorens gestart mag worden met inbakeren. Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Inbakeren – bijzondere omstandigheden Kinderen die veel spugen Kinderen met eczeem Kinderen met neurologische afwijkingen Kinderen van drugsverslaafde moeder Pre- en dysmatuur geboren zuigelingen Inbakeren kan alleen na overleg met en toestemming van de jeugdarts, huisarts of specialist. Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Aandachtspunten voor veilig inbakeren De doeken moeten sluiten van nek tot en met voeten (met kinderveiligheidsspelden, klittenband of drukknopen) Er mogen geen voeten uitsteken De benendoek moet altijd gebruikt worden Er mag geen arm kunnen worden uitgewurmd De deken dient voldoende groot te zijn De deken dient voldoende hoog en voldoende ver ondergestopt te worden De matras dient passend te zijn zodat de ondergestopte deken goed blijft zitten De inbakerdoeken moeten van 100% (eenzijdig geruwd) katoen zijn Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Uiterlijk 7 – 8 weken na start inbakeren afbouwen Afbouwen inbakeren Uiterlijk 7 – 8 weken na start inbakeren afbouwen Vanaf de leeftijd van 4 maanden niet meer starten met inbakeren Op de leeftijd van 6 maanden moet het inbakeren afgebouwd zijn Noteer in het DD JGZ wanneer het afbouwen gestart is. Ga altijd na of het afbouwen gelukt is. Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

In een keer volledig stoppen Wijze van afbouwen In een keer volledig stoppen Stapsgewijs in de tijd afbouwen Stukje bij beetje weglaten (arm voor arm) Bij geen succes inbakeren hervatten Na 1 week opnieuw proberen af te bouwen Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Video Home-Training / Video Interactie Begeleiding K-VHT kan ingezet wordt bij ouders van kinderen van 0 tot 4 jaar die spanning ervaren in de opvoeding of opvoedingsvragen hebben. Het gaat hier dan met name om ouders bij wie: de hechting met de baby onder druk staat of moeilijk tot stand lijkt te komen, bijvoorbeeld ten gevolge van een depressie bij de moeder; de interactie met het kind onder druk staat door onbegrip, irritaties en machteloosheid; opvoedingsvaardigheden tekortschieten waardoor het contact met het kind negatief verloopt; de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind onder druk staat door problemen in de communicatie en het contact met het kind. Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Verbeteren van ouderlijke stress- en frustratieregulatie Doel Verbeteren van ouderlijke stress- en frustratieregulatie Verbeteren van afstemming tussen ouder en kind Vergroten van draagkracht ouders Voorkomen van nadelige gevolgen van het huilen op interactie tussen ouder en kind Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Begeleiding in thuissituatie Methode Begeleiding in thuissituatie Korte video-opname dagelijks verzorgingsmoment Samen met ouders terugkijken en bespreken opname Maximaal 8 bezoeken Opleiding tot gecertificeerd video-hometrainer nodig Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Babymassage kan ingezet worden bij baby’s van 6 weken tot 9 maanden Totale lichaamsmassage van baby´s, gebaseerd op een ritmische manier van masseren Ouder heeft volledige aandacht voor kind Gemiddeld 5 bijeenkomsten van 1½ - 2 uur Naast babymassage adviezen over til- en draagtechnieken, buikkrampjes, emmeren (in bv. een tummy tub), huil- en slaapgedrag en lichaamstaal Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Verbeterde ouder-kind interactie Toename van slaap en ontspanning Doel Verbeterde ouder-kind interactie Toename van slaap en ontspanning Afname stressgerelateerde hormonen Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Ondersteunende zorg – (nog) niet evidence based Moeder baby interventie Stevig ouderschap VoorZorg Kinderfysiotherapie Prelogopedie (Kinder)diëtetiek Infant Mental Health Baby Extra Babygroepen (Medisch kinderdagverblijven) Neonatale programma’s (bijv. IBAIP voor prematuren) Psychiatrische behandelprogramma’s voor ouders Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Ondersteunende zorg – geen bewijs of afgeraden Chiropractie, spinale manipulatie Gedragsmodificatie in de vorm van: geleidelijk verlengen van de tijd tussen huilen en voeden in de nacht gedurende een door ouders gekozen tijdsduur dragen van de baby Een voedingsdieet (anders dan bij koemelkallergie vastgesteld aan de hand van een eliminatie-provocatie test) Simethicon (in Nederland o.a. verkrijgbaar onder de naam Infacol). Interventies zoals venkelthee Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Kwetsbare ouders, extra aandacht! Moeders met angst en/of weinig steun tijdens de zwangerschap Moeders met veel lichamelijke klachten Moeders en/of vaders met postnataal: veel stress veel angst of overbezorgdheid depressieve symptomen onverwerkt trauma vooruitzicht er alleen voor te staan tienerleeftijd gebruik van drugs- of andere zware middelen werkloosheid Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Kwetsbare kinderen, extra aandacht! Kinderen met vroeggeboorte (prematuur) en/of laag geboortegewicht (dysmatuur) Kinderen met specifieke akoestische kenmerken van het huilen: hoog, indringend en hard huilen Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Langdurig excessief huilen (> 4 maanden) Kan leiden tot aanhoudende verstoorde interactie tussen ouders en kind en/of andere problemen op medisch of psychosociaal vlak Hogere kans op: problemen bij voeden en slapen lichte ontwikkelingsachterstand (fijne motoriek) gedragsproblemen (hyperactief of opstandig gedrag) lichamelijke problemen Prenatale stress, postnatale conflicten en psychopathologie bij ouders depressieve gevoelens bij ouder(s) Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Verwijzen – zie stroomschema Kinderfysiotherapeut Maatschappelijk werk Lactatiekundige (Pre)logopedist (Kinder)diëtist Medische kinderdagverblijf (babygroepen) Neonatoloog/kinderarts Pedagoog, kinder- en jeugdpsycholoog (o.a. Centrum voor Jeugd en Gezin, Bureau Jeugdzorg of Jeugd GGZ) GGZ, GZ-psycholoog, klinisch psycholoog, psychiater Verslavingszorg AMK, Raad voor de Kinderbescherming Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Ketenpartners Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Duur en follow-up van begeleiding Taak JGZ indien geen psychische, sociale of andere problemen bij de ouders (85% gezinnen) Tijdens alle vaste contactmomenten JGZ signaleren van problemen Consult gedragswetenschapper bij regulatieproblemen Consult diëtist bij voedingsproblematiek Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Vragen en discussiepunten Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Contactgegevens NCJ : centrumjeugdgezondheid@ncj.nl Met dank aan : Contactinformatie Contactgegevens NCJ : centrumjeugdgezondheid@ncj.nl Met dank aan : Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's'

Multidisciplinaire richtlijn 'Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby's' dinsdag 4 april 2017