Dr. Noël Logghe Stedelijk Ziekenhuis Roeselare 26 april 2001 De Meningitiden Dr. Noël Logghe Stedelijk Ziekenhuis Roeselare 26 april 2001
De meningitiden In evaluatie - anatomische structuren Subarachnoidale ruimte Cerebrospinaalvocht Directe invasie <=> Bacteriëmie Ook virusinvasie via bloed Factoren van de gastheer
Anatomie
Anatomie
Virale meningitis Ontsteking van de meningen <=> encefalitis Lymfocyten in lumbaal vocht Groot aantal virussen Coxsachie Echo Mazelen Herpes Bof
Virale meningitis Klinisch beeld LP of niet Ongerustheid omgeving Geen antibiotica
Bacteriële meningitis Grote sterfte Ernstige verwikkelingen Blijvende letsels Doofheid Motorische problemen Mentale handicap Epilepsie Prognose bepaald door tijdstip van behandeling
Klinische symptomen Koorts – hoofdpijn Nausea – braken Meningeale prikkelingsverschijnselen Nekstijfheid Kernig Brudzinsky Bij coma
Oorzakelijke kiemen
Klinisch beeld afhankelijk van de leeftijd Bij pasgeborenen Symptomen Slecht drinken Hypotoon Apnee Tekens van septicemie Geen tekens meningeale irritatie Oorzakelijke kiem: vaginale flora E coli Proteus Klebsiella Listeria Streptokok B
Klinisch beeld afhankelijk van de leeftijd 2. Zuigelingen Opgezette fontanel Meest voorkomende kiem Meningokok Pneumokok (H. influenza) 3. Kinderen
Behandeling Starten behandeling Cytose > 1000/mm³ Glycorachie < 40 % glycemie Eiwitgehalte > 150 mg% Gramkleuring + Antigeendetectie +
Meningokokken meningitis Gram negatief Gekapseld Diplococcen Ingedeeld in serogroepen: 13 A,B,C Y, W135
Incidentie 1/100.000 => 3/100.000 Wijzigingen 1/100.000 => 3/100.000 Wijzigingen Adolescenten en jong volwassenen Sterkste stijging in Vlaanderen Toename serotype C sinds 1997
Incidentie per arrondissement in 1999 Hoge incidentie: Turnhout Brugge Diksmuide Roeselare: 11,4 ‰
Evolutie incidentie per leeftijdsgroep
Predisponerende factoren Vooraf gezonde kinderen
Symptomen Kolonisatie rhinopharynx Aantasting hersenvliezen Bacteriaemie Directe overgang Aanvankelijk atypisch Symptomen virale infectie Acuut verlopende septicemie Intravasculaire coagulatie S. van Waterhouse Friedreichsen Bijnierbloeding Deel van de gastro intestinale bloeding
Enkele petechieën
Enkele petechieën
Petechiën Purpura Ziektebeeld
Huiduitslag Purpura fulminans
Purpura fulminans
Purpura fulminans
Diagnose Soms typisch Soms slechts paar petechieën en niet ziek Maar belangrijke uitzonderingen Soms slechts paar petechieën en niet ziek Waakzaamheid bij 1 petechie DD virale trombopenie Hoesten – braken Aspirine
Verwikkelingen Mortaliteit nog 10 % 55 % blijvende sekwellen Sensoriële doofheid Blindheid Verlamming centrale zenuwen Epilepsie Necrose en amputatie ledematen
Opvang Penicilline I.M. Grootste urgentie Lyse bacterieën => versnelde endotoxine vrijzetting Zelf vervoeren MUG Nadeel: kultuur negatief Diagnose echter klinisch Ook antigenbepaling Rechtstreeks onderzoek Cultuur huidletsel ½ uur eerder antibiotica eventueel levensreddend
Chemoprofylaxie 10 % gezonde kiemdrager Niet seizoensgebonden Tijdens de epidemische perioden Niet seizoensgebonden Wel leeftijdsafhankelijk: vooral volwassenen Secundaire transmissie zeldzaam Bij I.V. therapie ook chemoprofylaxe Contact personen: chemoprofylaxe Eradicatie van de keel Nog meningitis en sepsis mogelijk
Aan welke personen? Gezondheidsinspectie Alle kinderen tot en met 5 jaar - in hetzelfde gezin - in dezelfde kleuterklas - bij dezelfde dagmoeder - in dezelfde crèche Aan alle huisgenoten onder hetzelfde dak In kostscholen en internaten binnen dezelfde gesloten leefgroep, in de onmiddellijke omgeving van een ziektegeval
Chemoprofylaxie Chemoprofylaxie hoeft niet - Contact in de klas in lager onderwijs of het middelbaar of het hoger onderwijs Tenzij 2 gevallen in dezelfde klas Voor de buren en de speelkameraadjes Voor leerkrachten, artsen, verplegenden, laboranten
Welke profylaxe Keuzepreparaat Merknaam Dosis Kinderen Azithromycine Zitromax 10 mg/kg, 1x Rifampicine Rifadyn 10mg/kg, 2x/dag 2 dagen Volwassenen Ciprofloxacine Ciproxine 500mg per os, 1x Cifloxacine Tarivid 400 mg per os, 1x
Vragen