Werken met sociaal tolken Centrale ondersteuningscel sociaal tolken en vertalen www.sociaaltolkenenvertalen.be sara.leunis@vmc.be

Vlaamse sociaal tolk- en vertaalsector Ondersteuningsdiensten Sociaal tolk- en vertaaldiensten COC Vlaamse ondersteuningsdienst Kwaliteitskring Kwaliteitstraject sociaal tolken www.sociaaltolkenenvertalen.be In Vlaanderen: 12 Ba-bel, Vlaamse tolkentelefoon vzw Brussel Onthaal – Sociaal vertaalbureau vzw De Som vzw Provincie Oost-Vlaanderen, dienst Minderheid Sociale tolkendienst Limburg Tolkendienst provincie Antwerpen Provinciaal Aanbod Sociaal Tolken voor Anderstaligen in Vlaams-Brabant Tolk- en Vertaalservice Gent vzw Stedelijke Tolk- en Vertaaldienst Antwerpen Dienst Diversiteit Mechelen Dienst Minderheden Turnhout

Communicatiemodel Brontaal Doeltaal Opzet: rechtstreekse communicatie 2. Begrijpen/ onthouden 3. Omzetten Ned  Turks Brontaal Doeltaal Opzet: rechtstreekse communicatie Triadische relatie Ik- vorm Tolk 1. HV  Ned 4. Turks  CL Boodschap Zender codeert Ontvanger decodeert

Gepresteerde tolkuren per sector   UREN Onderwijs 4.576 18,7% Gezin & maatschappelijk welzijn 4.350 17,8% Openbare dienstverlening 3.987 16,3% Gezondheidszorg 2.911 11,9% Onthaal, integratie & inburgering 2.713 11,1% Opvang asielzoekers 2.525 10,3% Geestelijke Gezondheidszorg 1.847 7,6% Juridische sector 581 2,4% Tewerkstelling 431 1,8% Preventie & veiligheid 103 0,4% Sociaal-culturele sector 39 0,2% Sociale huisvesting 26 0,1% Andere 364 1,5% TOTAAL 24.454 100%

Sociaal tolken Sociaal tolken het overbrengen van mondelinge boodschappen van een bron- naar een doeltaal op volledige, getrouwe en neutrale wijze en dit in een sociale context. Doel: kwaliteitsvolle reguliere sociale en openbare dienst- en hulpverlening voor iedereen mogelijk maken

Tolktechnieken en tolkvormen Consecutief opeenvolgend Simultaan/fluister gelijktijdig Tolken ter plaatse Telefoontolken

Telefoontolken Telefoontolken vs. tolken ter plaatse minstens één partij is niet fysiek aanwezig non-verbale communicatie valt weg technische gevolgen doorgeven van de hoorn/speaker storingen op de lijn/uitvallen van de lijn achtergrondgeluiden uitspraak/stemvolume snel en goedkoper geen verplaatsing

Telefoontolken vs. Tolken ter plaatse De HV maakt zelf de keuze (regie) Rationeel keuzemodel – criteria Duur van het gesprek Urgentie/ crisis Emotionele geladenheid Gebruik van documenten en visuele hulpmiddelen Aanwezigheid tolk noodzakelijk/ gewenst Aard van het gesprek Gestructureerd, informatief Bemiddeling, therapie, begeleiding Aantal gesprekpartners …

Deontologie van de sociaal tolk Volledig en getrouw  zonder toevoegingen, weglatingen of wijzigingen 2. Onpartijdig  geeft nooit zijn persoonlijke mening  objectief en neutraal 3. Geheimhoudingsplicht

Deontologie van de sociaal tolk Introductie: Ik ben de tolk Nederlands - … Ik zal alles tolken wat er gezegd wordt, zonder toevoegingen, weglatingen of wijzigingen Ik ben geheimhouding verplicht Ik ben onpartijdig Ik zal tolken in de ik-persoon In de twee talen

Deontologie van de sociaal tolk Accepteren van opdrachten indien de tolk over de vereiste kwaliteiten beschikt (taalvariantes) Respecteren van gemaakte afspraken Recht om een tolkprestatie te onderbreken  bijv. bij agressie, ten gevolge van een gewetensconflict Opdrachten aan derde Machtspositie

De optimale inschakeling van sociaal tolken Afspraak maken via de sociaal tolkendienst; Vermelden van alle nodige gegevens die nodig zijn om de juiste tolk op de juiste plaats te krijgen; Vermelden van het gespreksonderwerp; Vermelden van de geschatte duur van het gesprek (*1.5) Voorgesprek (aard van het gesprek, specifieke terminologie, situatie, …) De optimale inschakeling van sociaal tolken BIJ AANVRAAG

De optimale inschakeling van sociaal tolken Taalaffiche De optimale inschakeling van sociaal tolken

De optimale inschakeling van sociaal tolken De tolk krijgt aan het begin van elke opdracht tijd en ruimte om zijn positie en functie duidelijk te maken aan HV en CL;  introductie HV en CL richten zich rechtstreeks tot elkaar;  gebruik van de ik-vorm/triadische opstelling Alles wat tijdens het gesprek gezegd wordt, wordt door de tolk overgebracht; De tolk wordt niet naar zijn/haar mening gevraagd en neemt niet deel aan het gesprek; De optimale inschakeling van sociaal tolken TIJDENS DE TOLKOPDRACHT

De optimale inschakeling van sociaal tolken Spreek niet te lang aan één stuk door;  betekenis moet overgebracht worden Spreek in eenvoudige taal, vermijd dialecten, vakjargon en afkortingen; De HV zorgt ervoor dat de omstandigheden optimaal zijn;  rustige omgeving, niet gestoord worden, … De tolk tolkt en vervult geen andere opdrachten;  vervoer cliënten, invullen documenten, koffie halen, …. Wees als HV zelf alert voor eventuele cultuurverschillen;  de tolk ≠ cultuurexpert;  CL = enige betrouwbare bron voor informatie De optimale inschakeling van sociaal tolken TIJDENS DE TOLKOPDRACHT

De optimale inschakeling van sociaal tolken De tolk en CL worden niet samen alleen gelaten; De HV respecteert rusttijden; De afgesproken duur van het gesprek wordt niet overschreden, tenzij in afspraak met de tolk;  niet onnodig laten wachten De fysieke integriteit van de tolk wordt beschermd; Indien niet nodig wordt zijn/haar naam niet vermeld. De optimale inschakeling van sociaal tolken TIJDENS DE TOLKOPDRACHT

Taalstrategieën Sociaal tolken vs. eenvoudig Nederlands en/of gebarentaal Sociaal tolken vs. contacttaal Sociaal tolken vs. gelegenheidstolk Sociaal tolken vs. intercultureel bemiddelaar

3 tips Neem de nodige tijd en structureer het gesprek Richt je rechtstreeks tot de cliënt Herformuleer je vraag en recapituleer de boodschap