Het Spiegelende Brein Over spiegelneuronen en de betekenis ervan voor de psychiatrie Dr. P. Naarding – GGNet febr 2010
Vittorio Gallese
Spiegelneuronen Het zijn ‘gewone’ neuronen Ze komen voor in een netwerk Bevinden zich op speciale lokalisaties Zowel bij primaten als bij mensen
“Fronto-parietaal spiegel-neuronen systeem” boven (superior) voor (anterior) achter (posterior) 4
Iacoboni and Dapretto Redgrave Nature Reviews Neuroscience 7, 942–951 (December 2006) | doi:10.1038/ nrn2024
Spiegelneuronen bij primaten Uit onderzoek met TMS, PET and fMRI… spiegel neuronen ‘vuren’ bij doelgerichte bewegingen spiegel neuronen ‘vuren’ bij de observatie van een vergelijkbare beweging spiegel neuronen ‘vuren’ niet bij de observatie van ‘pantomime’ spiegel neuronen ‘vuren’ ook als de geobserveerde actie deels verborgen is 6
Spiegelneuronen bij primaten (vervolg) Sommige spiegelneuronen maken onderscheid tussen mondbewegingen die bedoeld zijn voor eten of voor bijten Het spiegelneuron systeem is bij primaten niet actief als ze mensen voedsel zien gebruiken met instrumenten (mes en vork). Pas na herhaald stimuleren, ontstaat er activiteit in het spiegelneuron systeem van de primaat. 7
Het menselijk spiegelneuron systeem Ook bij mensen is onderzoek met de fMRI gedaan: Broca’s area speelt een belangrijke rol bij imitatiegedrag Pure imitatie levert minder activiteit op dan wanneer het gedrag net als het voorbeeldgedrag doelgericht en betekenisvol is 8
Interactie-neuronen
Het menselijk imitatie circuit boven (superior) parietal comp. van het SNS: motoriek frontal comp. van het SNS: doel van de actie voor (anterior) achter (posterior) STS: visuele associatiecortex 10
Empathie neuronen
Het menselijk spiegelneuron systeem (vervolg) Er is een interactie tussen het SNS met het motore systeem en de dorsolaterale prefrontale cortex waardoor het individu in staat is tot imitatie en leren Bij imitatie en observatie van emotionele gezichtsuitdrukkingen wordt via spiegelneuronen ook het limbische systeem (amygdala en insula) geactiveerd. Hoe beter (hoe meer) men zich kan relateren aan de observatie, des te meer actie er is in de spiegelneuronen. 12
Een dysfunctionerend spiegelsysteem Autisme, PDD-Nos (Asperger) Psychose Degeneratie van het brein (Frontaalkwab, Alzheimer, vasculair) 16