Stakeholderoverleg in het kader van het Energierenovatieprogramma 2020 Ramen en beglazing – stand van zaken, doelstellingen en beleidsopties vanaf 2014 Vervolgacties

11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

Vlaams Energie Renovatie Programma 2020 Verplicht in 2020 Dakisolatie Beglazing Verwarming aanmoedigen Buitenisolatie Spouwmuur- en vloerisolatie Vervangen weerstands- verwarming Ontmoedigen Weerstands- verwarming Koeling 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

Ondersteuning bij implementatie van ERP2020 Externe ondersteuning bij de implementatie van het Vlaamse ERP2020: uitwerking van een stappenplan voor omkaderende acties Partners : WTCB – VITO – CEDUBO – Wenk Timing : 2008-2009  10 aanbevelingen van de deelnemers aan het stakeholderoverleg Externe ondersteuning bij de implementatie van het Vlaams ERP2020 : verder uitbouwen van het maatschappelijk draagvlak voor de realisatie van de doelstellingen, door toepassing van het overlegmodel Timing : 2010-2011 Partners : WTCB – VITO  Voorstel van concrete invulling van de eisen 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

ERP2020: stakeholdersoverleg Doelstelling: Draagvlak creëren voor de doelstellingen en concrete maatregelen Uitwerken van voorstellen voor concrete aanpak Besprekingen: Een van de aandachtspunten was de problematiek van vervanging glas 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

Vlaams Energie Renovatie Programma 2020 Verplicht in 2020 Dakisolatie Beglazing Verwarming aanmoedigen Buitenisolatie Spouwmuur- en vloerisolatie Vervangen weerstands- verwarming Ontmoedigen Weerstands- verwarming Koeling 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

Tweede sessie 07/05/2012 – In totaal 150 deelnemers 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

Programma 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

Optimaal: Nieuw venster Voorzetraam (binnen - buiten) (enkel - dubbel) Dubbel raam Speciale filmen Vervanging glas 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

4. SYNTHESE ET CONCLUSION Toute intervention sur un châssis ancien s’étudie au cas par cas et en fonction : - de l’état du châssis de la forme et de la composition du châssis des verres qu’il supporte de la façade concernée des protections éventuelles du budget et du temps disponibles de l’état global du bâtiment … Ci-contre et ci-dessus : Nouveaux châssis en bois munis de double vitrage qui copient précisément les profils anciens remplacés. Les crémones ont été conservées et remises en place sur les nouveaux châssis qui ne peuvent donc pas d’ouvrir en oscillo-battant. Entreprise: LCI sprl Architecte: M Jourquin Adresse: 7 rue Vandenbussche à 1030 Bruxelles

grootheden - vensters - ventilatie - rolluiken - renovatie Geluidisolatie van beglazingen (labowaarden) 4 8 4-15-4-15-4 6-12-4-12-44.2A 66.2A-12-6-12-44.2A RAtr 25 30 35 40 4-12-4 4-12-8 6-12-44.2A 66.2A-20-44.2A

Geluidisolatie van vensters (labowaarden) Rekenmodel - isolatie - absorptie - regenlawaai grootheden - vensters - ventilatie - rolluiken - renovatie Geluidisolatie van vensters (labowaarden) Venster = beglazing + frame opgelet: (sommige) frames voor passiefbouw toepassingen RAtr,beglazing ≈ 35 dB RAtr,venster = 29 dB !! alu stijf PU- schuim

Thermische prestaties - synthese Referentie Nieuwe venster Andere oplossingen Voorzetraam Vervanging beglazing Dubbele raam Enkel beglazing Speciaal beglazing Thermische isolatie ++ (Uw= 1,6 W/m²K) + (Uw= 2,9 W/m²K) (Uw= 2,1 W/m²K) (Uw= 1,8 W/m²K) +++ (Uw= 1,3 W/m²K) Risico op condens Controle van zonnewinsten Ventilatie (op component niveau) 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

Voorbeeld : vervanging door een isolerende beglazing Verwijdering van het enkel glas en vervanging door een isolerende beglazing Mogelijke technieken Aanpassing van het bestaande raamprofiel (verbreden van de sponning) en vastmaken van de nieuwe beglazing door een glaslat Vaak – bijkomende profiel noodzakelijk Source: Centre Urbain Bruxelles 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties 14

Gratis beschikbaar op www.wtcb.be Artikel WTCB-contact WTCB-Contact 2012/3 Gratis beschikbaar op www.wtcb.be 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

Prestaties van het bestaande en het gerenoveerde venster WTCB-Contact 2012/3 – www.wtcb.be 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

Vlaams Energie Renovatie Programma 2020 Verplicht in 2020 Dakisolatie Beglazing Verwarming aanmoedigen Buitenisolatie Spouwmuur- en vloerisolatie Vervangen weerstands- verwarming Ontmoedigen Weerstands- verwarming Koeling 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

10 September 2009 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

10 September 2009 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

Buiten-isolatie Spouw- isolatie PROBLEEM : slecht geïsoleerde bestaande muren Spouw- isolatie Buiten-isolatie Binnen-isolatie DOEL : Op termijn ‘alle’ muren isoleren 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

Buiten-isolatie Spouw- isolatie PROBLEEM : slecht geïsoleerde bestaande muren Spouw- isolatie Buiten-isolatie Binnen-isolatie UK : 2500 woningen per dag DOEL : Op termijn ‘alle’ muren isoleren 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

Na-isolatie van spouwmuren door in-situ vullen van de luchtspouw 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

Premies voor energiebesparing in Vlaanderen De premie van de netbeheerder bedraagt 6 euro per m² spouwmuur die geïsoleerd werd, met een maximum van 800 euro. De spouw moet minstens 5 cm bedragen en de -waarde van het isolatiemateriaal mag maximaal 0,065 W/mK bedragen. Deze werken moeten worden uitgevoerd door een vakman. Belangrijk is een degelijk vooronderzoek van de bestaande spouw en de gevelsteen. Voor werken die worden uitgevoerd na 30 juni 2012 moeten de gebruikte materialen, plaatsingstechnieken en plaatsers volledig voldoen aan de van toepassing verklaarde STS. EN FLANDRE – prime 6 €/m² à partir de 5 cm - Doit être réalisé par un PRO + Examen coulisse et briques Après 30/6/2012 – matériaux utilisé + technique et poseur doivent être certifier (STS) 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

De BUtgb/BCCA aanpak voor de na-isolatie van spouwmuren 2 possiblilités – soit entrepreneur le mets conformément au sts et bureau de controle Ou système complet de certifications : produit – mise en oeuvre et poseur. Valeur Lamda mesurée surplace et influence valeur dans ATG – donc interret pour fabrikant de bien choisir les placeurs De Belgische Unie voor de technische goedkeuring in de bouw vzw (www.butgb.be) publiceert goedkeuringsteksten (ATG). De leveranciers van gebruiksgeschikte producten worden onderworpen aan regelmatige controles onder de verantwoordelijkheid van de certificatie-instelling Belgian Construction Certification Association, BCCA. De aannemers moeten met gebruiksgeschikte producten werken, moeten een opleiding volgen en moeten aan BCCA ook een verslag van de voorafgaande inspectie en van de uitgevoerde werken overmaken. De regelmatige controles vn leveranciers en aannemers vormen geen garantie t.o.v. de opdrachtgever, maar verhogen de betrouwbaarheid dat de producten en de werken voldoen aan de gestelde eisen, waardoor de opdrachtgever de techniek met vertrouwen kan toepassen en de overheden weten dat de subsidies goed besteed worden. 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

Verklaring van overeenkomstigheid De installateur moet over iedere bouwplaats informatie verlenen aan BCCA (via internet) zodat hij een verklaring van overeenkomstigheid kan afleveren. Verklaring door de installateur, ter beschikking gesteld door BCCA, mits aan de gestelde eisen werd voldaan. De klant kan de echtheid van de verklaring nagaan. Aanmelding bouwplaats + inspectieverslag Planning, zodat inspecties kunnen plaatsvinden Verslag van de werken waaruit de conformiteit ervan blijkt Verklaring van overeenkomstig-heid Tout au long du processus l’entrepreneur fourni des info, planing, conditions chantier, remarques,… jusqu’à avoir certificat delivré par BCCA et eventuel contrôle. Tracabilité complete du processus. 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

Technische Voorlichting - inhoud Terminologie en definities Inleiding Bouwkundige voorwaarden en aandachtspunten Types spouwmuren die in aanmerking kunnen komen voor na-isolatie Bouwkundige voorwaarden voor het na-isoleren van spouwmuren Bouwkundige aandachtspunten bij de uitvoering van na-isolatie Voorafgaande inspectie Isolatieproducten Uitvoeringsrichtlijnen Voorbereidende werken Vulopeningen Het vullen van de spouw Nazorg Opvolging Table des matières NIT (encore sujette a changement . REM – mise en œuvre de l’ioslation = un petit chapitre Examen avant mise en œuvre = très important et bien decrit 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

Besluit Na-isolatie van spouwmuren werd al in de jaren ‘70 en ‘80 toegepast, ten tijde van de eerste energiecrisis. Door problemen in de beginfase en het dalen van de energieprijzen kwam de techniek wat op de achtergrond. De verbetering van de materialen en de uitvoeringstechnieken laat toe de techniek weerom op grote schaal toe te passen, teneinde de energetische prestaties van het groot aantal bestaande woningen zonder gevelisolatie te verbeteren. Hoewel gebruiksgeschiktheidsverklaringen en certificatie op zich geen garantie bieden, vergroten ze wel de betrouwbaarheid. - Début système maélioration du système en 70 (suite a prob energie) - Conclusion – mettre tt en œuvre avec securité pour éviter d’avoir des probleme comme dans les année 70 – 80 et donc une mauvaise réputations du système (car probleme et baisse prix energie) L'amélioration des matériaux et des techniques d'exécution font que la technique d'insufflation/injection peut à nouveau être exploitée à grande (potentiel énorme) - Bien que des déclarations de conformité et des certifications n'offrent en soi pas une garantie absolue, ces dernières augmentent toutefois la fiabilité de cette technique. 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties

Andere muurisolatietechnieken Gelijkaardige kwaliteitsaanpaken in ontwikkeling 11/09/2012 ERP2020 - vervolgacties