Personeelspraktijk 2005 MOVI 25 november 2005

Agenda HR Overzichtskader Personeelspraktijk in België 2005 : de cijfers Focus : Privé-Overheid

Personeelspraktijk 2005 Beschrijvend onderzoek naar de gangbare personeelspraktijken tendensen en verwachtingen in de nabije toekomst, bij organisaties die personeel tewerkstellen in België. Gelopen van 1 maart tot 30 april 2005

Deelnemers Totaal 296 < 20 WN 12% 20-49 WN 13% 50-100 WN 15% 22% 250-499 WN 14% 500-999 WN 11% >= 1000 WN PRIVE 89% Internationaal niet-Europees 17% Internationaal Europees 34% Belgische groep 6% Zelfstandige Belgische onderneming 32% OVERHEID 11%

De resultaten Het boek Media aandacht Prijs: € 900 (excl. BTW) Via HR Masters: geregistreerden aan € 450 Leden van Kennispanel: € 300 Media aandacht Persbericht op 7 oktober HR Magazine en HR Square: interviews in nummer van september Uitgebreide aandacht in Jaarboek "Arbeidsmarkt en Personeelsbeleid in België 2005" van HRMagazine

HR overzichtsmodel als inhoudstafel

Ontstaan van overzichtsmodel Op zoek naar generieke kenmerken van goed personeelsbeleid? Waar zijn de experts het over eens, wat is toepasbaar op elke organisatie? Wie en wanneer? SD WORX Kenniscentrum + UAMS Master in Personeelswetenschappen Zomer 2004 Opdrachtformulering : Schoolrapport voor personeelsbeleid = Cijfers : kwantitatieve beoordeling van de middelen en resultaten van het personeelsbeleid in organisaties = Vakken : lijst van kenmerken die het verschil maken tussen “goed” en “niet goed” personeelsbeleid Methode / bronnen: Wetenschappelijk onderzoek / literatuur Interviews met HR verantwoordelijken en academici 2 expert panels

HR Overzichtsmodel Organisatieresultaten Operationele performantie Financiële performantie Competitief voordeel Vragen: Organisatieresultaten erin Feedback loops info en € Hygiënefactoren ? © SD WORX

Organisatieresultaten “Outcomes” van het personeelsbeleid Financiële performantie Operationele performantie Productiviteit Kwaliteit van het eindproduct-de diensten Innovatieve capaciteit Competitief voordeel Imago van de organisatie Imago van het organisatie op de arbeidsmarkt Imago van het eindproduct-de diensten Knowhow binnen de organisatie

HR Overzichtsmodel Contexten Externe context Organisatie-resultaten Operationele performantie Financiële performantie Interne context Competitief voordeel Vragen: Organisatieresultaten erin Feedback loops info en € Hygiënefactoren ? © SD WORX

HR beleid in lijn met de context Externe context (Contingenties) Demografie / arbeidsmarkt Socio-cultuur Ecologie Economie / conjunctuur Overheid / regelgeving Technologie Interne context Organisatiestrategie Organisatiestructuur Organisatiecultuur en waarden

HR Overzichtsmodel HR Middelen Externe context HR Middelen Organisatie-resultaten Personeelsfunctie Operationele performantie Personeelskosten en -budgetten Financiële performantie Interne context HR concepten Competitief voordeel Vragen: Organisatieresultaten erin Feedback loops info en € Hygiënefactoren ? HR tools en software © SD WORX

HR Middelen Personeelsfunctie Financiële middelen HR concepten verantwoordelijkheden, tijd, geld, organisatie, bezetting Financiële middelen Loonkost HR kost HR concepten Competentiemodel, balanced scorecard, EFQM,… HR tools & software Payroll pakket, tikklok, Self Service systeem, …

Servicegraad: hoeveel mensen (koppen) bedient 1 VTE op personeelszaken ? Gemiddeld 86 Servicegraad is ook sterk afhankelijk van het aandeel bedienden in de wn-populatie. Grotere bezetting nodig voor bedienden. Meestal wordt verwacht dat de bezetting van PZ gelijk blijft. 10% denkt te stijgen 5% te dalen. Relatief meer stijgers bij grote bedrijven.

Eigenheid van overheidsinstanties bvb Eigenheid van overheidsinstanties bvb. servicegraad personeels- en loonadministratie Aantal werknemers bediend door 1 voltijdse op payroll Servicegraad is ook sterk afhankelijk van het aandeel bedienden in de wn-populatie. Grotere bezetting nodig voor bedienden. Meestal wordt verwacht dat de bezetting van PZ gelijk blijft. 10% denkt te stijgen 5% te dalen. Relatief meer stijgers bij grote bedrijven.

Maar schaalvoordelen spelen hier meer ! Servicegraad 1 VTE personeels- en loonadministratie

De leiding van personeelszaken? Overheid 64% intern- 35% extern Privé 50% intern – 50% extern Tendens: ook eigen personeel, invullen vacature in overheid % versus … privé

Specialisten op personeelszaken % van de organisaties met specialistische functies in privé en overheid   Privé Overheid Selectie en rekrutering 46% < 75% Expert wagenpark 47% > 9% Compensation & benefits 35% = 31% Opleiding en vorming 25% 72% Competentiemanagement 26% 44% Expert verzekeringen Loopbaanadvies 21% 41% Management Development 23% 13% Bedrijfsrecht 22% Interne communicatie 16% Industriële relaties 7%

HR budget per kop in 2005 (€/kop/jaar) Of gemiddeld 2,7 % bovenop de loonmassa Geen significant verschil privé-overheid

Samenstelling HR kost

Wél verschil tussen privé en overheid

HR Overzichtsmodel HR processen Externe context HR Middelen HR Processen Organisatie-resultaten Personeelsfunctie Management Processen Operationele performantie Personeelskosten en -budgetten Kern Processen Financiële performantie Interne context HR concepten Competitief voordeel Ondersteunende Processen Vragen: Organisatieresultaten erin Feedback loops info en € Hygiënefactoren ? HR tools en software © SD WORX

Tijdsbesteding op personeelszaken Geen verschil privé- overheid

Tijdsverdeling inhoudelijk

Paradepaardjes Zorgenkindjes Personeels- en loonadministratie (53%) Loonbeleid (16%) VTO (15%) Syndicaal overleg (11%) Werving & selectie (10%) Interne algemene communicatie (17%) Coachen van leidinggevenden (13%) Functiebeschrijving, -waardering en classificatie (12%) Loonbeleid (12%) HR Strategiebepaling en opvolging (11%) Geen verschillen in zorgenkindjes

Verschillen enkel in 2 paradepaardjes Geen verschill

3 types HR processen Managementprocessen Kernprocessen Ondersteunende processen

HR Management processen Beleidsformulering Expliciet beleid Consistent beleid Pro-actief beleid Continu beleid Transparant beleid Ethisch beleid Beleidsimplementatie Communicatie met de afdelingen Strategische partner en relatie met het topmanagement Delegeren aan het lijnmanagement Sociaal overleg Organisatie- en jobontwerp (Organisatiestructuur, functies, taken, competentiemodel …) Managen van contextevoluties (Herstructurering, cultuurmanagement, leeftijdsbewust personeelsbeleid, diversiteitsbeleid, …)

Reorganisatie of herstructurering

HR Kernprocessen personeelsbehoeftenplanning instroom Personeels- en loonadministratie Staffing personeelsbehoeftenplanning instroom bezettingsplanningen uitstroom Ontwikkeling Vorming, training, opleiding Loopbaanontwikkeling Functioneren en evalueren Functionerings- en evaluatiecycli Coaching van de leidinggevenden Psychosociale zorg Compensation & benefits Cash (vast en variabel, nu en uitgesteld) Benefits Work-life balance …

Werving en selectie verhouding intern versus extern ingevulde vacatures

Werving en selectie

Vorming, training en opleiding

Ondersteunende HR processen Meten en benchmarken Rapporteren Automatisering In- en outsourcing

Werken met KPI’s

Hygiënefactoren Wat moet er zijn voor je echt kan beginnen ? Correct en tijdig het loon uitbetalen Administratief in orde Juridisch in orde Primaire arbeidsvoorwaarden

HR Overzichtsmodel HR Resultaten Externe context HR Middelen HR Processen HR Resultaten Organisatie-resultaten Personeelsfunctie Management Processen Medewerkers & LG Capaciteit & samenstelling Operationele performantie Personeelskosten en -budgetten Kern Processen Financiële performantie Competentie Motivatie Tevredenheid Interne context HR concepten Competitief voordeel Ondersteunende Processen Vragen: Organisatieresultaten erin Feedback loops info en € Hygiënefactoren ? HR tools en software Structuur Omgeving Klimaat © SD WORX

“HR outputs” Effecten bij werknemers en leidinggevenden Kwantiteit: personeelsaantallen en –samenstelling Kwaliteit: Competentie Motivatie Inzetbaarheid Commitment Involvement Tevredenheid Effecten op de werkomgeving Hiërarchie en empowerment Communcatiekanalen Sociaal klimaat

Voorkomen van werknemersproblematieken Klachten over ongewenst seksueel gedrag 2% Stakingen 4% Discriminatie klachten Drugsproblematieken Agressie, pesten tussen werknemers 11% Alcoholproblematieken 14% Conflicten tussen werknemers 28% Ernstige zieke werknemers (depressie, kanker, aids,...) 33% Ontevredenheid van de werknemers 42% Ziekteverzuim 46% Stressgevoel bij de werknemers 51% Overheid 17% 53% % van organisaties

HR Overzichtsmodel Feedbackloops Informatie Externe context HR Middelen HR Processen HR Resultaten Organisatie-resultaten Personeelsfunctie Management Processen Medewerkers & LG Capaciteit & samenstelling Operationele performantie Personeelskosten en -budgetten Kern Processen Financiële performantie Competentie Motivatie Tevredenheid Interne context HR concepten Competitief voordeel Ondersteunende Processen Vragen: Organisatieresultaten erin Feedback loops info en € Hygiënefactoren ? HR tools en software Structuur Omgeving Klimaat € © SD WORX

Feedback loops Begroting en/of eigen inkomsten bezorgen de noodzakelijke financiële middelen Informatie over de resultaten laat toe de ingezette middelen bij te sturen Kwalitatieve info Kwantitatieve info

Organisatie-resultaten HR Overzichtsmodel Informatie Externe context HR Middelen HR Processen HR Resultaten Organisatie-resultaten Personeelsfunctie Management Processen Medewerkers & LG Capaciteit & samenstelling Operationele performantie Personeelskosten en -budgetten Kern Processen Financiële performantie Competentie Motivatie Tevredenheid Interne context HR concepten Competitief voordeel Ondersteunende Processen Vragen: Organisatieresultaten erin Feedback loops info en € Hygiënefactoren ? HR tools en software Structuur Omgeving Klimaat € © SD WORX

Personeelspraktijk 2005 Cijfers en info voor elke HR manager Zijn we “gewoon” of “opvallend”? Wie ligt er nog van wakker? Wat doen anderen? Hoe doen anderen het?

Kortom…. AT YOUR SERVICE ! Greetje.Schoenmaekers@sd.be