Sociale huisvesting Renovatieplanning ERP 2020 Ir Bernard Wallyn VMSW – Afdeling PROJECTEN

ERP2020 - Sociale Huisvesting Strategische doelstelling Vlaamse Regering “In 2020 zijn er in Vlaanderen geen energieverslindende woningen meer” DOEL : reductie energieverbruik / CO2-uitstoot bestaande woningen  weinig geïsoleerd  groot potentieel Verplicht DAKISOLATIE BEGLAZING VERWARMING Aanmoedigen BUITENISOLATIE SPOUWMUUR- EN VLOERISOLATIE VERVANGEN WEERSTANDS-VERWARMING Ontmoedigen WEERSTANDS- KOELING Gevolgen voor patrimonium sociale huisvesting ?

WAT ? en HOE ? Bevraging SHMs 2010 + 2012 ERP2020 - Sociale Huisvesting WAT ? en HOE ? Verplicht DAKISOLATIE BEGLAZING VERWARMING Aanmoedigen BUITENISOLATIE SPOUWMUUR- EN VLOERISOLATIE VERVANGEN WEERSTANDS-VERWARMING Ontmoedigen WEERSTANDS- KOELING ? ? Bevraging SHMs 2010 + 2012

Ouderdom patrimonium Isolatie-eisen conform Conform ?

Patrimoniumenquêtes 2010 + 2012 2012 : RENOVATIEPLANNING en BEGROTING ? Woninggroepen = gelijke kenmerken HOE ? WAT ? …2020 2010 : ISOLATIE en VERWARMING ?

WAT? : resultaten patrimonium 41% 56% Woningen die slechts gedeeltelijk voldoen = niet conform dakappartement geen dakisolatie = alle appartementen van gebouw niet conform combinatie enkel / dubbel glas = niet conform

WAT? 7% (5351 h) voldoet aan geen van de 3 eisen 10%+7% (7141 h + 5351 h) noch isolerende beglazing, noch dakisolatie 27% (20130 h) enkel glas 38% (27926 h) geen dakisolatie (hellend 78% - plat 22%) 22% (16673 h) of geen verw (9%) of kachels (10%) of elektrische verwarming (3%)

WAT? 3% (2065 a) voldoet aan geen van de 3 eisen 21% (14058 a) heeft of geen verw (4%) of kachels (3%) of elektrische verw (14%) Aandeel elektrische verwarming (14%) is opvallend hoog doch app geïsoleerd ! Dakisolatie (17%) enkel effect op direct onderliggende lokalen 18% (12276 a) enkel glas

WAT? : patrimonium Appartementen beter dan huizen : bij renovatie app > collectieve aanpak Huizen : 2/5 (vooral hellende) daken – 1/4 ramen en verwarming  ACTIE Verwarming : voornamelijk elektrisch (app) en kachels (huizen)  ACTIE

WAT? : daken Aantal app is niet representatief : enkel dak-app hebben nut van isolatie Huizen (hellende) daken  ACTIE  Woningkwaliteit : vanaf 2015 stafpunten indien niet geïsoleerd ! 1/8 huizen heeft ‘minimale’ dakisolatie (< 6 cm) >  ACTIE wenselijk 2/5 huizen heeft betere isolatie (> 6 cm of > 10 cm)

WAT? : ramen Enkel glas : 17% huizen en 11 % appartementen  ACTIE Dubbel of HR glas : 71% huizen en 80% appartementen Circa 10% woningen : gemengd dubbel (dagzone) – enkel (nachtzone)  ACTIE

WAT? : verwarming Huizen 3 / 4 : centrale verwarming gas (HR/condens) 1 / 6 : kachels (gas + andere of voorzien door huurder)  ACTIE App 1 / 4 : collectief gas (condenserend + HR) 1 / 2 : centrale verwarming gas (HR/condens) 1 / 8 : elektrisch (gebouw geïsoleerd)  ACTIE (?)

WAT? : elektrische verwarming Hoofdzakelijk appartementen  ACTIE ? echter moeilijk te vervangen door CV of COLL tgv plaatsgebrek in kokers, doorgang leidingen, afwezigheid schoorstenen,… tenzij bij grondige renovatie of door bv aanbrengen kokers langs gevels …

WAT? : kachels / geen verwarming (h:20% a:9%) Hoofdzakelijk in huizen  ACTIE Vanaf medio jaren 70 : algemene toepassing CV / collectieve verwarming Veel woningen zonder verwarming (wel schoorstenen) toestellen/geleased verhuurd door energieleverancier kolenkachels in mijnstreek kleinere en oudere woningen geen info rendement / veiligheid

WAT? : buitenmuren (ERP aanbeveling) Huizen : 3/5 geen spouwisolatie > potentieel voor na-isolatie spouw  ACTIE Huizen + App : buitenisolatie > doeltreffende maatregel – kostelijk  ACTIE

WAT? : EPC vs gebreken (ERP) ERP-index  aantal gebreken EPC  gemiddelde / woninggroep Resultaat geeft enkel tendens (relatieve overeenkomst) Meer gebreken ≈ hoger EPC-getal – spilwaarde ? EPC-getal = mogelijke indicator ipv ERP-index ? Onvoldoende EPC’s

WAT? : gepersonaliseerde terugkoppeling per SHM Algemeen overzicht SHM Positionering tov Vlaanderen Score per woninggroep Renovatieplanning ERP 2020 – COMMISSIE WONEN - 09 2011

HOE? : uitgangspunten renovatiestrategie per SHM : lopende renovatieplanning aanpassen (enquête 2012) ingrijpende herziening nodig (timing, middelen, organisatie) : 2020 = deadline b.v. verhuisbewegingen / herhuisvesting bij grondige renovatie acties : logisch en zinvol volledige prestatie-evaluatie per woning(groep), niet enkel ERP-eisen b.v. geen losse ingrepen bij woningen die aan grondige renovatie toe zijn prestaties lange termijn geen minimalistische benadering, meer dan ERP nastreven, gefaseerde deelrenovaties of totaal renovatie / vervangingsbouw overwegen vermijden lock-in effect (deel)renovaties mogen geenszins andere (energie)maatregelen in de weg staan b.v. : vernieuwen ramen maakt latere gevelrenovatie complexer en duurder bouwfysisch correct koudebruggen, dakopbouw, ventilatie, brand, akoestiek  integrale benadering in te passen in huidige procedures planning en programmatie, dossiersbehandeling,… ruimte voor renovatie van ‘conforme’ woningen noodzaak instandhouding + bijkomend besparingspotentieel

HOE? : uitgangspunten renovatiestrategie ERP2020 Prestaties gebouw Middelen Planning Organisatie ERP is enkel uitvoerbaar mits : vergaande integratie in patrimoniumbeheer voldoende middelen genoeg tijd

HOE? : renovatie strategie enquête 2010 Quick wins ER zonder bijkomende ingrepen Korte termijn Beperkte kost Lichte of deel renovatie ER met bijkomende ingrepen / Bewoond Korte / middellange termijn Middel / hoge kost Zware of totaal renovatie / Vervangingsbouw Structurele ingegrepen / Onbewoond Lange termijn Nieuwbouw kost enquête 2012 Gespreid Laag-middel COMPLEXITEIT TERMIJN KOST Gespreid Laag-hoog Gespreid Middel-hoog

HOE? : middelen

SHM = meerkost  HUURDER = minkost HOE? : stimulansen SHM = meerkost  HUURDER = minkost  REG en groene energie premies 28 M€ voorzien door Vl. Overheid (2012-2016) : ramen, verwarming, (WP, ZB) 2012 : enkel glas  HR-ramen : 1.733 woningen = 37.700m² = 3.770.000 euro sinds 2007 : 8.000 oudere cv ketels vervangen door HR(top) toestellen = 6.400.000 euro Netbeheerders : diverse maatregelen / beperkte stimulans voor SHM Dakisolatiepremie soc won EANDIS: 10 €/m² beperkt budget/verdeelsleutel/2013 ? REG-acties : beter af te stemmen op lange termijn ERP2020 doelstellingen !  EFRO Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling 3 M€ - in uitvoering 2010-2013 Beperkt budget / zware procedure  in toekomst aan te passen  Energiecorrectie huur i.f.v. aantal gebreken en/of EPC-getal In voorbereiding NFS2 lening (0% / 33j) nieuwbouw + renovatie Budget renovatie = beperkt  totaalrenovatie = nieuwbouw

Planning  (uitvoerings)Programma Volgende stappen Verdere analyse enquête resultaten per SHM / woonwijk type / aard vd werken knelpunten / bijzondere aandachtspunten middelen : invulling leningen + premies + …. Communicatie VMSW Vlaamse overheid SHMs Opvolgen en ondersteunen uitvoering ERP2020 ERP2020 Planning  (uitvoerings)Programma