Institute of Nature Conservation Kliniekstraat Brussels Belgium – Piet De Becker Problematiek van nitraat in en rond natuurgebieden in Vlaanderen Piet De Becker – Instituut voor Natuurbehoud en inbreng van T. Van Daele, W. Mertens & W. Huybrechts

Institute of Nature Conservation Kliniekstraat Brussels Belgium – Piet De Becker Aquatische ecosystemen In of aan oppervlaktewater een rechtstreeks effect: algenbloei blokkeert licht (toxische) fytoplanktonontwikkeling zuurstofgebrek - anaërobe gisting erg productieve oevervegetatie - … vissterfte – arme planten- & invertebratengemeenschappen

Institute of Nature Conservation Kliniekstraat Brussels Belgium – Piet De Becker Terrestrische grondwaterbeïnvloede systemen Niet zozeer een puur nitraat probleem Algemeen een probleem met stikstof en bij uitbreiding de overmaat aan (macro-) nutriënten (N, P, K,…) onrechtstreekse beïnvloeding via productie

Institute of Nature Conservation Kliniekstraat Brussels Belgium – Piet De Becker Eutrofiëring & stijgende productiviteit = verarming Vuistregel: hoe hoger de (D.S.-) productie, hoe lager het aantal soorten (D.S. = standing crop & litter) Vnl soortenrijke, schrale vegetatietypen verdwijnen in Vlaanderen (Europa – HRL) Blauwgraslanden, kalkmoerassen, dwergbiezenvegetaties, Heischrale graslanden, …..

Institute of Nature Conservation Kliniekstraat Brussels Belgium – Piet De Becker N- of P-limitatie Laag productieve vegetaties →→ P gelimiteerd Hoog productieve vegetaties →→ N-gelimiteerd Weinig kennis in natuurgebieden –recente studies (Drouillon et al 2000, Thijs et al. 2002) 15 natte natuurgebieden verspreid over vlaanderen 2 P lim en 13 N lim’s

Institute of Nature Conservation Kliniekstraat Brussels Belgium – Piet De Becker Watina grondwaterdatabank voor natuurgebieden Sinds 1989 geleidelijk opgebouwde databank met metingen in 170 natuurgebieden Grondwaterpeilgegevens en sinds een paar jaar aanvullend chemische analysen (6000 stalen)

Institute of Nature Conservation Kliniekstraat Brussels Belgium – Piet De Becker Opgelet!! * Bestand niet ontworpen om nitraat- problematiek in kaart te brengen * Sommige gebieden veel-andere weinig pb’s * Geen uniforme spreiding over het gewest * Alleen betrouwbare staalnames weerhouden!

Institute of Nature Conservation Kliniekstraat Brussels Belgium – Piet De Becker Waar zijn de Vlaamse Natuurgebieden met verhoogde nitraatgehalten

Institute of Nature Conservation Kliniekstraat Brussels Belgium – Piet De Becker Een paar statistieken #gebieden#>10 ppmrangeoorzaak A’pen O-2L Lim O-1L- 1RL O-Vl R-2L Vl-Br R-3L- 1RL W-Vl R-2L

Institute of Nature Conservation Kliniekstraat Brussels Belgium – Piet De Becker Vlaams Reservaat Rodebos (Vl-Br) Nitraatconcentraties in bronnen (ppm) (o.a.Vercoutere 1994)

Institute of Nature Conservation Kliniekstraat Brussels Belgium – Piet De Becker Dijlevallei – Meerdaalwoud (Vl-Br) natuurreservaat Doode Bemde * Lokaal GW stromingsmodel Batelaan & De Smedt 1996 * Conc. nitraat in infiltratiegebied sterk verhoogd * Concentraties nitraat in kwelzone beneden detectielimiet! * Aquifer: formatie van Brussel

Institute of Nature Conservation Kliniekstraat Brussels Belgium – Piet De Becker A-beek (Lim) Nitraatbeladen water denitrificeert op korte afstand in vallei (conc. in ppm) Substraat: veen Aquifer: grind

Institute of Nature Conservation Kliniekstraat Brussels Belgium – Piet De Becker Natuurreservaat Gulke putten (W-Vl) Reservaatsperceel omsloten door landbouw topografie Nitraatconcentratie in ppm

Institute of Nature Conservation Kliniekstraat Brussels Belgium – Piet De Becker Bestaan er ecologische normen? Niet direct een toxische drempel bekend droge depositie + aanvoer via oppervlaktewater Onderscheid maken tussen hoog/laag productieve vegetatietypen. maaien en afvoeren of seizoensbegrazing is slechts nipt of niet meer toereikend om balans in evenwicht te houden Aanvoer via grondwater doet emmer overlopen…