%L H*L H*L L% De juiste toon aanslaan Interactieve workshop intonatie-onderwijs voor docenten Tweede-taalverwerving door Cecilia Odé Bungehuis 3e etage, kamer 343, tel **

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Opzet van de workshop intonatie in de moedertaal en in T2 audiovisuele inleiding over vorm en functie van intonatie met wat termen audiovisuele voorbeelden van intonatie- contouren uit het Nederlands zelf voorbeelden maken met PRAAT vragen en discussie: wat kunnen docent en student aan intonatie doen? vervolgafspraken

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Intonatie en het ongeboren kind voor een ongeboren kind van 5 maanden is intonatie één van de eerste taalverschijnselen waarmee het in aanraking komt een baby herkent moeders stem het beste, maar ook andere stemmen en omgevingsgeluiden een pasgeboren baby kan de moedertaal van een vreemde taal onderscheiden

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Intonatie leren in de moedertaal is normaal gesproken geen probleem Intonatie leren in de tweede taal kan een probleem zijn, de student is afhankelijk van muzikale oren imitatie-talent de T2-docent

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Intonatie en Tweede-taalverwerving Een enkele uitzondering daargelaten, is intonatie in het vreemde-talenonderwijs een verwaarloosd onderdeel. Hoe komt dat? In bestaande talencursussen wordt weinig aandacht besteed aan intonatie. Beschrijvingen van intonatie zijn vaak onduidelijk, impressionistisch en niet geschikt voor het onderwijs. Aandacht voor intonatie kost veel tijd. Docent en student hebben zelf niet altijd gevoel voor intonatie, d.w.z. geen muzikaal gehoor. Docent en student raken gefrustreerd en intonatie wordt maar liever overgeslagen. Wat kunnen we daaraan doen?

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Suggesties een audiovisuele presentatie met een beschrijving van de voornaamste vormen en communicatieve functies van intonatie een methode om deze vormen en functies van intonatie te leren herkennen, imiteren en produceren even wat noodzakelijke terminologie

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Wat is intonatie? intonatie (spraakmelodie) is het geheel van toonhoogte- variaties in een uiting intonatie is een prosodisch verschijnsel op het niveau van de uiting (uit het Grieks προς ώδην, vrij vertaald: muzikale begeleiding) prosodische verschijnselen zijn verder bijv. woord- klemtoon, toon of lengte (in woorden), of ritme en grensmarkeringen (in uitingen) alle prosodische verschijnselen dragen bij tot de verstaanbaarheid van gesproken taal

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Audiovisuele presentatie van vormen en functies van intonatie Vorm, bijv. toonhoogtebewegingen toonhoogteaccenten grensmarkeringen m.b.v. toonhoogte Functies, bijv. is de uiting voltooid? zinstype (vraag, bewering) informatiestructuur (oude, nieuwe informatie) beurtwisseling (mag ik nu het woord nemen?) attitude (relatie spreker- hoorder), emoties (gemoedstoestand spreker)

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Toonhoogtebewegingen alle veranderingen in de toonhoogte die bijdragen tot de melodische expressie van de uiting: geleidelijke of abrupte stijgingen en dalingen, vlakke bewegingen een spreker maakt deze veranderingen in toonhoogte met een intentie

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Toonhoogteaccenten in klemtoontalen zoals Nederlands, Engels en Russisch: een toonhoogteaccent is een toonhoogte- beweging die het woord waarin deze wordt gerealiseerd prominent maakt ten opzichte van de omringende woorden valt het woord daardoor extra op, het springt er uit de spreker maakt het toonhoogteaccent bewust, in welk woord hangt af van de intentie: hoe wil de spreker dat de boodschap wordt geïnterpreteerd?

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart mijn inspiratiebronnen zijn o.a. Bolinger, ’t Hart en Keijsper mijn definitie van toonhoogteaccent is deels gebaseerd op het werk van Bolinger en Keijsper, d.w.z.: een spreker maakt bepaalde toonhoogtebewegingen waardoor een individuele lettergreep en daarmee het hele woord opvalt temidden van andere woorden mijn benadering van intonatie is gebaseerd op het werk van Hans ’t Hart et al. met de luisteraar als uitgangspunt, d.w.z.: welke toonhoogtebewegingen zijn relevant voor de perceptie?

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Contouren en patronen intonatiecontour: elke mogelijke opeenvolging van toonhoogtebewegingen, toonhoogteaccenten, grensmarkeringen intonatiepatroon: een vaste combinatie van toonhoogtebewegingen, bijv. een platte hoed een punthoed

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Grensmarkeringen in lopende spraak brengen sprekers steeds grenzen aan tussen woordgroepen zodat de hoorder weet welke woorden bij elkaar horen: waar houdt de ene uiting op en begint de volgende? Elly zei Jan ben jij ook naar dat concert geweest kom maar ik doe niks wanneer sprekers zulke grenzen maken m.b.v. toonhoogtebewegingen, valt dit verschijnsel ook onder intonatie (prosodisch groeperen)

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart hij is een gekoesterde beeldschone blanke jongen die alom gevierd en versierd wordt hij is zo geel als bananen en als cocosnoten zo mooi als water dat uit een holle bamboe stroomt een spetter dus Hij is een gekoesterde, beeldschone blanke jongen die alom gevierd en versierd wordt. Hij is zo geel als bananen en als cocosnoten, zo mooi als water dat uit een holle bamboe stroomt. Een “spetter” dus.

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Communicatieve functies is de uiting voltooid? zinstype (vraag, bewering) informatiestructuur (oude, nieuwe informatie) beurtwisseling (mag ik nu het woord nemen?) attitude (relatie spreker-hoorder) emoties (gemoedstoestand spreker)

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Intonatie is taalspecifiek: voorbeelden uit diverse talen van “het is vandaag een feestdag” Talen: Russisch Servisch Spaans Zweeds Communicatieve functies: bewering vraag continuering attitude/emotie

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Zelf voorbeelden maken met PRAAT bestaande of nieuwe voorbeelden opnemen opslaan en weer openen bewerking en analyse audiovisuele illustraties maken illustraties met geluid opslaan in een document of in een demonstratie

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Microfoon instellingen in Windows ga naar Control Panel en dubbelklik op Sounds and Audio Devices kies tapblad Volume, vink “Place volume in the taskbar” en klik daar op Advanced, ga naar Options (linksboven) en kies Properties bij Playback moet de microphone uitgevinkt staan (anders krijg je rondzingen) kies nu Recording en zorg dat de microphone aangevinkt staat klik op ok en in het venster dat nu verschijnt vink je onder microphone “select” aan en zorg dat het volume niet te laag staat nu kan je de microfoon inpluggen in de microfooningang van je computer of laptop en kan je beginnen met opnemen

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart ) bestaand geluid laden (klik read) of 2) via de microfoon een nieuw geluid opnemen (klik new, zie pijl) 3) kies mono (is goed genoeg voor spraak)

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart ) kies ) record 3) stop 4) play 5) save to list 6) close

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart ! voor je verder iets gaat doen: bewaar je opname

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart )selecteer je geluidsfile 2)klik op write 3)maak een map voor je geluidsfiles 4)sla je geluidsfile op met een naam en eventueel nummer en met extensie.wav

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart de opname bewerken: klik op edit

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart ) klik op “view” 2) klik op “show analyses” 3) vink alles uit, behalve pitch

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart ok!

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart klik op deze balk voor geluid

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart ) selecteer een fragment met de cursor 2) bewaar selectie als.wav file (zie dia 31)

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart toonhoogte meten: 1)klik onder Analyse op Periodicity 2)klik op To Pitch

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart dit zijn de standaardwaarden, ok!

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart hier staat het resultaat

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart plaatje maken: 1)bepaal met je linker muisknop de grootte van het plaatje in Praat picture; let op bij plaatjes tekenen dat je met de linker muisknop altijd het juiste formaat kiest (in het plaatje is dat met het rose kader aangegeven) 2)selecteer je pitch file onder objects en klik op draw 3)kies draw logarithmic

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart dit plaatje is getekend met fontsize 18 in Times gekozen onder Font in Praat picture, en met onder Pen → plain line → black → line width →3.0

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart klik op File en bewaar 3 versies van het plaatje: 1) praat picture file 2) EPS (post script) file 3) Windows metafile

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart ) save als praat picture file met extensie.prapic, dan is deze altijd weer te laden door in Praat picture onder File op Read praat picture file te klikken

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart ) save als post script file met extensie.eps, dan is deze altijd te laden in Word of Powerpoint door in die programma’s op “insert picture” te klikken, en zo kan dat ook met: 3) windows metafile met extensie.emf

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart het plaatje verschijnt in je document met dunne lijntjes, maar als je het print wordt het precies zoals je het in Praat picture hebt gemaakt en ziet

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart tekst aan het plaatje toevoegen: selecteer je soundfile en klik op Annotate→ToTextGrid

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart standaard worden drie lagen aangemaakt, meestal heb je er maar één nodig, haal dus “bell” en “John” weg en klik op OK (dit zijn willekeurige namen voor lagen)

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart selecteer sound en tekst (selecteer eerst je Sound, houd de Ctrl toets ingedrukt, en selecteer dan TextGrid) en klik op Edit

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart hier staat je cursor klik op deze balk voor geluid tot aan de cursor klik op deze balk voor het hele geluid

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart )bepaal het begin van een fragment en klik op Enter; bepaal het einde van dat fragment en klik op Enter; er verschijnen verticale grenslijnen (zie groene pijlen) waarbinnen je fragment zit 2)luister in het bovenste balkje (zie rode pijl) of je grenzen goed staan, zo niet dan verplaats je ze door met je cursor op de grenslijn te gaan staan die rood wordt, je linker muisknop in te drukken en de lijn naar de juiste positie te slepen 3) typ binnen de grenslijnen de gewenste tekst ← hier verschijnt je tekst ook

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart verlaat als je tekst klaar is de TextGrid: klik op File en kies Close, in Praat objects zit je tekst vanzelf bewaard in de file TextGrid

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart selecteer de Pitchfile, houd de Ctrl toets ingedrukt en selecteer de TextGrid, en klik vervolgens op draw; let op bij plaatjes tekenen (zie dia 41) dat je met de linker muisknop altijd het juiste formaat kiest (in het plaatje is dat met het rose kader aangegeven)

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart in dit venster staan de standaardinstellingen die je kunt aanpassen, maar let op dat als je plaatjes over elkaar heen tekent, de instellingen van alle plaatjes gelijk moeten zijn, anders krijg je verschuivingen

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart bij selectie van Pitchfile en TextGrid wordt de tekst uit TextGrid boven de contour getekend

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart bij selectie van alleen de TextGrid worden de grenslijnen getekend en verschijnt de tekst onder de contour binnen de lijnen; als de tekst niet past, zoals hier, kan je in Praat picture onder Font een kleiner formaat letter kiezen en opnieuw de Pitch en TextGrid tekenen met draw

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart als je iets (over elkaar heen) getekend hebt wat je niet wilt, kan je onder Edit kiezen tussen Undo (haalt laatst getekende plaatje weg) of Erase all (dan ben je alles kwijt: vandaar dat het verstandig is een.prapic versie te bewaren (zie dia 43-44) van een geslaagd plaatje dat je daarna dan weer bewerken kan)

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart bewaar het nieuwe plaatje met een andere naam dan eventueel eerdere bewerkingen, en bewaar weer 3 versies (zie dia’s 43-45)

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart nogmaals (zie dia 41 en 55): let op dat je met de linker muisknop het juiste formaat bepaalt, op deze dia dus FOUT: bij het bewaren of tekenen wordt alleen wat binnen het rose kader valt meegenomen!

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Enkele suggesties voor intonatie-onderwijs herkenning van typen intonatiecontouren imitatie van typen intonatiecontouren productie van typen intonatiecontouren

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Eerst even wat bekende problemen, en wat er dan toch nog mogelijk blijkt het grootste probleem is het beschrijven en transcriberen van de vorm en het bepalen van de betekenis van intonatie in communicatie is intonatie moeilijk te scheiden van factoren als gedeelde vs. niet-gedeelde kennis van spreker en hoorder, situatie, attitude, woordkeuze, gebaren de vorm van intonatiecontouren is geen indicatie voor een bepaald zinstype, informatiestructuur, attitude in het intonatie-onderwijs gaat het vooral om het verwerven en verbeteren van de actieve en passieve communicatieve vaardigheden van de T2-student: wordt de juiste melodie in de juiste situatie en context herkend en idem geproduceerd?

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Herkenning van typen intonatiecontouren presenteer duidelijke geluidsfragmenten van goede kwaliteit met natuurlijke intonatie en duidelijke articulatie, waarbij niet door elkaar heen wordt gepraat laat gericht luisteren naar een fragment, liefst met de tekst zonder leestekens en hoofdletters erbij, en wijs specifiek op de spraakmelodie (toonhoogtebewegingen: stijgingen en dalingen), en op grenzen tussen de uitingen (waar begint een nieuwe uiting?) opdracht: plaats leestekens in de tekst en geef met een verticale streep aan waar grenzen tussen uitingen liggen en onderstreep prominente woorden discussie: wat gebeurt er qua intonatie in prominente woorden en op grenzen? hoor je om welk zinstype het gaat? wat is de belangrijkste informatie in de uiting (bijv. nieuwe informatie, contrast)? klinkt de uiting neutraal en hoe hoor je dat?

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Herkenning: een voorbeeld toen-ie 't aan z'n baas verteld had bedacht-ie dat 't niet zo'n handige zet was Toen-ie 't aan z'n baas verteld had, | bedacht-ie dat 't niet zo'n handige zet was. |

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Imitatie van typen intonatiecontouren presenteer het geluid van een korte uiting imiteer eerst zelf de uiting presenteer nu het geluid met de tekst en laat de contour tekenen in grove lijnen: in welk woord of welke lettergreep zit het hoogste punt (H) en waar het laagste (L) welk woord springt er qua toonhoogte het meeste uit (*) (dat kunnen meerdere woorden in een uiting zijn) en wat is de toonhoogte in dat woord (hoog, laag, anders, combinatie) toon de contour van de uiting laat de uiting vertalen en kijk of in het Nederlands en in de doeltaal hetzelfde woord prominent is, of de woordvolgorde hetzelfde is en of de intonatiecontour verschilt

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Imitatie: een voorbeeld geluid imitatie tekst opschrijven en de contour erboven tekenen onderstreep prominent(e) woord(en) zet een sterretje bij de geaccentueerde lettergreep zet de transcriptie boven de contour

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart * heb jij dat ge- daan

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart * heb jij* dat ge- daan

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart * heb jij* dat ge- daan %L H*L H%

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Productie van typen intonatiecontouren geef een tekst met een eenvoudige intonatiecontour en, in grove lijnen, de transcriptie laat de tekst oplezen volgens de contouren en transcriptie laat nu het bijbehorende geluid horen en vergelijk de eigen productie met de originele opname discussie: een contour anders gerealiseerd dan de originele contour hoeft niet fout te zijn, vaak zijn meerdere communicatieve functies en/of interpretaties mogelijk: bespreek de verschillen laat de belangrijkste communicatieve functies uitspreken: een bewering, een vraag, een continuering, een contrast, oude vs. nieuwe informatie

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Productie: een voorbeeld %L H* !H*L L% dat moet je straks maar even over- doen * *

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Transcriptie van Nederlandse (ToDI) en Russische (ToRI) intonatie op het Internet adres voor Nederlands: een cursus Nederlandse intonatie met voorbeelden en oefeningen voor het zelf leren herkennen en transcriberen van intonatiecontouren met bijbehorende uitleg en sleutel de Internet-presentatie van de Russische transcriptie van intonatie is momenteel in wording en verschijnt binnen enkele maanden

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Symbolen voor Russische intonatie H*, L*pitch accent with high or low pitch target reached in the accented syllable H, M, Lnon-accent-lending pitch movements to the high, mid or low level %H, %Linitial high or low pitch L%final low pitch boundary (final high boundaries do not occur in Russian) %prosodic boundary not marked by pitch ^raised peak, optional >>>sawtooth pattern with sequences of reduced rising or falling pitch accents \/\single harmonica pattern \/\ n repeated harmonica pattern

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Symbolen voor Russische toonhoogteaccenten in ToRI H*L L% H*H % H*M % H*(L) en H*(H): truncatie L* L% HL* % L*H % herhaald patroon HL* %: HL* n %

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Pitch accent H*L Form Together with H*H, pitch accent H*L is a very striking pitch accent to non- native listeners because of its very high pitch. It is a steep rise coming from low or mid pitch to high pitch. The high ending is reached at the beginning of the accented syllable. At the end of the accented syllable, the pitch drops to low and continues low or slightly falling to the end of the utterance. In the examples, H*L occurs in words in a number of different positions of the utterance. Function The main communicative function of this accent is a yes/no question (without question word). Other communicative functions are: a continuation, a contrast, prominence (strong emphasis) in narratives and statements. It may also express a repeated question, a repeated wh-question and an alternative question.

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Pitch accent H*M Form Pitch accent H*M is a high rise coming from low or mid. It tends to be less steep and less high than the rises of H*L and H*H. The high ending is reached at the end of the accented syllable. After the accented syllable, the pitch drops to mid, after which it may drop further towards the boundary. Typically the mid-pitched post- tonic part is often stretched out over a number of syllables. H*M can also be followed by another H*M within the same utterance, so as to create the sawtooth pattern, or by some other pitch accent. In the examples, H*M occurs in words in a number of different positions of the utterance. Function The main communicative function of this accent is incompleteness. Other functions are: continuation in narratives, continuation in an open enumeration, vocatives (calling from a distance). It may also express a puzzled reaction, a meditation.

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart

De juiste toon aanslaan, © Cecilia Odé, workshop intonatie-onderwijs, 13 maart Literatuur Dorothy M. Chun (2002), Discourse Intonation in L2, From Theory and Research to Practice. Language Learning and Language Teaching 1, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam/Philadelphia (in de bib) Chapter 7 behandelt intonatie-onderwijs (50 pag.) Veel literatuurverwijzingen voor verder lezen