1 Coherentie & Structuur in Wetenschappelijke Cognitie Thema’s 1) Onderzoeksprogramma’s en -strategieën 2) Soorten verklaringen 3) Niveaus en stijlen van onderzoek 4) Toetsing en evaluatie van theorieën 5) Ontwerponderzoeksprogramma’s 6) Computationele wetenschapsfilosofie

2 Onderzoeksprogramma’s en - strategieën. H1: Indeling Onderzoeksprogramma’s (RP’s) –4 ideaaltypen –structuur en ontwikkeling Onderzoeksstrategieën –programma-gebonden –interactie: concurrentie/samenwerking Empirische wetten en theorieën (H2)

3 Onderzoeksprogramma’s Ideaal-typen –beschrijvend/ verklarend/ ontwerp/ explicatie Overeenkomsten en verschillen –alle een intern doel –direct of indirect gekarakteriseerd –wel of geen speelruimte

4 Voorbeelden Beschrijvende RP’s –human genome project –localisatie hersenfuncties –behaviorisme/connectionisme Verklarende RP’s –symbolisme/functionalisme –transformationeel-generatieve grammatica –nutstheorie

5 Vervolg voorbeelden Ontwerp RP’s –spraakherkenning –geneesmiddelen –therapieën Explicatie RP’s –waarschijnlijkheid –rechtvaardigheid –waarheidsbenadering

6 Structuur en ontwikkeling RP’s Auteurs: Kuhn, Lakatos, e.v.a. Vb: atoom programma Dalton Structuur: componenten –domein –probleem/doel –idee: vocabulair + principes: ‘harde’ kern/ ‘dogma’s’ –positieve heuristiek –model als positieve heuristiek

7 Ontwikkeling Fasen, met eigen succescriteria –interne fase heuristische en evaluatieve subfase –externe fase, gericht op wetenschapsextern doel of ander programma Kerntheorie + specifieke theorieën Revisies van (specifieke) theorieën Research tradities

8 Samenvatting research traditie research-RP1RP2RP3RP*DP programma’s kerntheorieCT2 sp. theorieën T2.1.1 T2.2.1T2.3.1T2.4.1T2.5.1 revisies T2.1.2T2.3.2T fasen intern extern

9 Onderzoeksstrategieën (RS’s) Programma-gebonden onderzoek als RS Programma-pluralisme in onderwijs en onderzoek als strategie Programma-interactie als RS –concurrentie –samenwerking asymmetrisch symmetrisch

10 Samenwerking tussen programma’s –asymmetrisch gids- en toeleverings RP’s –typisch voor succesvol interdisciplinair onderzoek discipline-grenzen doorbreken –symmetrisch afwisselende rolverdeling discipline-grenzen overschrijden

11 Specifieke strategieën Interactie van holistische en reductionistische RP’s Strategieën voor programma-ontwikkeling –PM: (semi-)dogmatische strategie –geleid door idealisatie en concretisering –geleid door interessante stelling

12 Empirische wetten en echte theorieën (H2) voorbeelden en kenmerken theorie-relatieve explicatie van O/T- onderscheidingen theorie-geladenheid van waarneming explicatie itv empirische basis structuur van echte theorieën epistemologische posities