VAN LENSKI NAAR DIAMOND HEDENDAAGSE SOCIOLOGISCHE THEORIEËN 14 DECEMBER 2010 WOUT ULTEE

IN DE SOCIOLOGIE AAN HET BEGIN VAN DE 21ste EEUW : EEN HEROPLEVING VAN HET EVOLUTIONISME UIT DE TWEEDE HELFT VAN DE 19 de EEUW ? WOUT ULTEE RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN THEORIEËNSEMINAR van DE REGT en WILTERDINK MASTEROPLEIDING SOCIOLOGIE, UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM 15 SEPTEMBER 2010

HET NEO-EVOLUTIONISME WAART AL 50 JAAR ROND IN DE INTERNATIONALE SOCIOLOGISCHE LITERATUUR : LENSKI, POWER AND PRIVILEGE, 1966 LENSKI, HUMAN SOCIETIES, 1970 LENSKI, ECOLOGICAL- EVOLUTIONARY THEORY, 2005

HET NEO-EVOLUTIONISME IS ER OOK AL LANGER IN DE NEDERLANDSE SOCIOLOGIE : ULTEE, ARTS & FLAP, SOCIOLOGIE, 1992 UAF ONTWIKKELT EEN ‘TECHNOLOGISCH-IDEOLOGISCH EVOLUTIONISME’ DAT IS DAAR EEN SYNTHESE VAN TRADITIES IN DE SOCIOLOGIE DIE SYNTHESE BEOOGT DE DRIE GROTE VRAGEN OVER SAMENLEVINGEN VAN DE STICHTERS VAN DE SOCIOLOGIE TE BEANTWOORDEN : HET ONGELIJKHEIDSPROBLEEM HET COHESIEPROBLEEM HET RATIONALISERINGSPROBLEEM

MAAR HET IS WAAR : ANNO NU ZIJN ER TALRIJKE NEODARWINIAANSE BIOLOGEN DIE ZICH BEZIG HOUDEN MET VRAGEN DIE VAN OUDSHER DOOR SOCIOLOGEN ZIJN AANGEPAKT Edward O. WILSON, SOCIOBIOLOGY, 1975 DIAMOND, THE THIRD CHIMPANZEE, 1991 BLACKMORE, THE MEME MACHINE, 1999 CAVALLI-SFORZA, GENES, PEOPLES AND LANGUAGES, 2001 David Sloan WILSON, DARWIN’S CATHEDRAL, 2002 DAWKINS, THE GOD DELUSION, 2006

EN DIAMOND WERD ALGEMEEN BEKEND : WHY IS SEX FUN?, 1997 GUNS, GERMS AND STEEL, 1997 COLLAPSE, 2005

LENSKI’S POWER AND PRIVILEGE ZOEKT EEN ANTWOORD OP DE ONGELIJKHEIDSVRAAG UIT DE SOCIOLOGIE DAARTOE TOETST LENSKI DE HYPOTHESE : ALS DE BESTAANSTECHNOLOGIE VAN EEN SAMENLEVING MEER ONTWIKKELD IS, ZIJN DE ONGELIJKHEDEN TUSSEN DE LEDEN VAN DIE SAMENLEVING GROTER DEZE RECHTLIJNIGE HYPOTHESE WORDT AAN HET EIND VAN POWER AND PRIVILEGE WEERLEGD DAT GEBEURT NA EEN VERGELIJKING VAN BEVINDINGEN OVER ONGELIJKHEDEN IN AGRARISCHE EN INDUSTRIËLE SAMENLEVINGEN

IN POWER AND PRIVILEGE HEET DEZE BEHOORLIJK KROMME LIJN ‘THE REVERSAL OF A BASIC TREND’ DEZE FIGUUR VORMDE EEN PUZZEL VOOR TALRIJKE THEORETISCH- EMPIRISCHE ARTIKELEN IN DE INTERNATIONALE SOCIOLOGIE OMDAT ER SPREIDING ROND DE LIJN IS, GEEN DETERMINISME ONDERSTAANDE FIGUUR UIT POWER AND PRIVILEGE VERBEELDT DE WEERLEGGING VAN DE TECHNOLOGIEHYPOTHESE

LENSKI’S TYPOLOGIE VAN SAMENLEVINGEN, LIEVER GEZEGD EEN TYPOLOGIE VAN BESTAANSTECHNOLOGIEËN DE VERSIE UIT 1966

DE NATUURLIJKE OMGEVING ALS VERKLARING VAN BIJPADEN DE VERSIE VAN DE TYPOLOGIE UIT 2005

DE STELLING DAT DE NATUURLIJKE OMGEVING VAN EEN SAMENLEVING HET TECHNOLOGISCH PEIL VAN DIE SAMENLEVING BEPAALT IS RICHTINGLOOS EN GAAT ERAAN VOORBIJ DAT EEN SAMENLEVING DE UITVINDINGEN VAN ANDERE SAMENLEVINGEN KAN OVERNEMEN

WAAROM ZIJN ER AAN DE NOORDPOOL, MAAR NIET AAN DE ZUIDPOOL, IJSBEREN? EN WAAROM ZIJN ER AAN DE ZUIDPOOL, MAAR NIET AAN DE NOORDPOOL, PENGUINS?

DENNIS McCARTHY HERE BE DRAGONS HOW THE STUDY OF ANIMAL AND PLANT DISTRIBUTIONS REVOLUTIONIZED OUR VIES OF LIFE ON EARTH 2009 DE AARDE ZAG ER NIET ALTIJD UIT ZOALS ZE ER NU UIT ZIET

ZOVEEL DUIZEND JAAR GELEDEN ZAT ENGELAND VAST AAN EUROPA ZOVEEL TIENDUIZEND JAAR GELEDEN ZAT TASMANIË VAST AAN AUSTRALIË EN AUSTRALIË VAST AAN NIEUW GUINEA ZOVEEL MILJOEN JAAR GELEDEN WAS ER MAAR ÉÉN CONTINENT HET OVERBLIJFSEL DAARVAN IS ANTARCTICA, WAARVAN ZICH DE ANDERE WRRELDDELEN AFSPLITSTEN EN TOEN PAS DE DIERSOORTEN ONTSTONDEN

DIAMONDS THEMATIEK VOLGENS DE ENGELSE ONDERTITEL: THE FATES OF HUMAN SOCIETIES DIAMONDS VRAAG VOLGENS DE NEDERLANDSE ONDERTITEL: DE ONGELIJKHEID IN DE WERELD VERKLAARD MET ONGELIJKHEID DOELT DIAMOND NIET OP INKOMENSONGELIJKHEID BINNEN SAMENLEVINGEN MAAR OP VERSCHILLEN IN RIJKDOM EN MACHT TUSSEN DE SAMENLEVINGEN VAN DE HEDENDAAGSE WERELD

DIAMONDS VRAAG (GUNS, BLADZIJDE 13): IN THE 13,000 YEARS SINCE THE END OF THE LAST ICE AGE, SOME PARTS OF THE WORLD DEVELOPED LITERATE INDUSTRIAL SOCIETIES WITH METAL TOOLS, OTHER PARTS DEVELOPED ONLY NONLITERATE FARMING SOCIETIES, AND STILL OTHERS RETAINED SOCIETIES OF HUNTER-GAHTERERS WITH STONES. … WHILE THESE DIFFERENCES CONSTITUTE THE MOST BASIC FACT OF WORLD HISTORY, THE REASONS FOR THEM REMAIN UNCERTAIN AND CONTROVERSIAL.

DIAMOND GEBRUIKT DUS EEN TYPOLOGIE VAN SAMENLEVINGEN DIE LIJKT OP DIE VAN LENSKI EN TERWIJL LENSKI SLECHTS ZIJDELINGS INGAAT OP DE VRAAG WAAROM IN SOMMIGE DELEN VAN DE WERELD MEER ONTWIKKELDE TECHNOLOGIEËN WORDEN TOEGEPAST DAN IN ANDERE DELEN VAN DE WERELD ZOEKT DIAMOND DAARVOOR EEN VERKLARING HIJ VERWERPT AL ZOEKEND OOK TALRIJKE VERKLARINGEN EUROPA HEEFT HEEL WEINIG ZELF UITGEVONDEN EUROPA NAM VOORAL VAN AZIË OVER

DIAMOND VERKLAART IN HET VOORBIJGAAN OOK HET ONTSTAAN VAN ZOGEHETEN BESCHAVINGEN, DAT WIL ZEGGEN SAMENLEVINGEN MET GROTE PALEIZEN EN TEMPELS VEEL BESCHAVINGEN ZIJN ECHTER IN DE LOOP VAN DE TIJD ONDERGEGAAN OM DAT TE VERKLAREN SCHREEF DIAMOND EEN TWEEDE BOEK, VERSCHENEN IN 2005: COLLAPSE, HOW SOCIETIES CHOOSE TO FAIL OR SURVIVE

KAN JE ZEGGEN DAT SAMENLEVINGEN ERVOOR KIEZEN OM VOORT TE BESTAAN OF ONDER TE GAAN? EN WAT BETEKENT HET DAT DE TITEL GUNS, GERMS AND STEEL IN HET NEDERLANDS WERD TOT ZWAARDEN, PAARDEN EN ZIEKTEKIEMEN ?

WAT IS HET BELANG VAN DE TOEVOEGING VAN EEN HOOFDSTUK OVER JAPAN AAN DE NEDERLANDSE VERTALING VAN GUNS, GERMS AND STEEL ? ZAL DIAMOND DAT HOOFDSTUK VOOR NEDERLAND HEBBEN GESCHREVEN ?! KLOPT HET WAT DIAMOND ZEGT OVER NEDERLAND IN COLLAPSE ?