Theoretische modellen mbt middelenmisbruik gebruik / misbruik Ontwikkeling van het probleem Samenkomen van beïnvloedende factoren Van Dijk Problemen in verschillende leefgebieden Mc Lellan et al. Abstinentie Veranderings- proces Prochaska & DiClemente
Stadia van verandering Precontemplation (voorstadium) Contemplation (beschouwingsfase) Preparation (beslissing nemen) Actie Maintenance (behoud)
Precontemplation Geen intentie om gedrag te veranderen Niet of onderbewust van het probleem Omgeving ziet wel een probleem behandeling onder druk Gedragsverandering mogelijk onder druk
Contemplation Bewust van het probleem Afwegen pro’s en contra’s Denken er ernstig over om iets te doen, maar nog geen actie Mensen blijven vaak lang hangen in deze fase
Preparation Combinatie van intentie en een aantal gedragscriteria: meestal al minieme gedragsveranderingen Willen binnen de maand actie ondernemen om doel bereiken Nog geen effecten
Action Werkelijke gedragsverandering Meest « zichtbare » stadium Er moet een duidelijk (vooropgesteld) criterium bereikt worden Wordt vaak foutief omschreven als « verandering »
Maintenance Inspanningen om: – verworven gedragingen te bestendigen – herval te voorkomen Is een verderzetten van verandering spiraal van verandering herval als leerproces (lapse vs. relapse)
Processen van verandering Bewustwording Zelf-evaluatie en beoordeling Geloof in eigen kunnen (self-liberation) Alternatieven voor probleemgedrag (counterconditioning) Stimuluscontrole « Reinforcement management » Steunende relaties zoeken Uiten van emoties adhv drama-technieken Evaluatie van de omgeving Social liberation
precontemplation – contemplation – preparation – action - maintenance Bewustwording Uiting via drama Evaluatie omgeving Zelfevaluatie Self-liberation Reinforcement management Steunende relaties Countercondition. Stimulus controle