De relaties tussen taalstoornissen en gedragsstoornissen psychologische en neuro- psychiatrische inzichten A H m H A m Q A Q A m Q Q C H H B o A t J G t o Q t m A m t Q

Inhoud Het verband tussen taalstoornissen en gedragsstoornissen in een neuropsychiatrisch denkraam Gedrag en normale taalontwikkeling Taalstoornissen in de ontwikkeling Gedragstoornissen en taalstoornissen Het vermoedelijke mechanisme of de causale relatie tussen taal- en gedragsstoornissen

Gedrag en normale taalontwikkeling Vroege taalontwikkeling -> rechterhemisferisch proces Baby herkent de moeder aan haar stem Dit gebeurt al vlug na de geboorte. Hij herkent haar gelaat en haar lichaamsgeur. Hij herkent moeders voetstap, haar wijze van opnemen en bastpakken bij het verschonen, … Deze continue stroom van moederprikkels leidt tot hechting Prosodische klankstroom De moeder benoemt heel vaal gebeurtenissen, objecten en gevoelens (fles, dorst, lekker, vies,…). In de eerste fase van de taalontwikkeling hoort het kind een prosodische klankstroom, leert het deze woorden passief en verbindt ze associatief met het desbetreffende via verschillende zintuigkanelen gekende object

Objecthantering en taalontwikkeling In de loop van de taal wordt volgens Vygotsky de gesproken taal geïntegreerd in het praktisch denken Innerlijke taal en emoties Taalontwikkeling en later innerlijke taal dien bijvoorbeeld de vermindering van de separatieangst, kan troost bieden, vermindert de impulsiviteit, … Tan(2005) Innerlijke taal zorgt voor efficiënt handelen Zodra situaties of handelingen ingewikkeld worden, treedt er volgens Vygotsky begeleidende en/of innerlijke spraak op die het gedrag kan organiseren, of het kind valt terug op sociale taal en vraagt om hulp Rol van aandacht De opvoeder richt voortdurend de aandacht op belangrijke dingen in de omgeving van het kind. Dit kan via taal en is belangrijk.

Taalstoornissen in de ontwikkeling Varianten van dysfatische ontwikkeling Zuiver ecpressieve dysfatische ontwikkeling, weinig of geen comorbiditeit Gemengde expressief-receptieve stoornissen Voor dysfatische ontwikkeling atypische receptieve stoornissen Receptief en expressief laag Verbaal-auditieve agnosie of congenitale zuivere woorddoofheid Corticale doofheid Ernstige zintuig- en geleidingsslechthorendheid

Stoornis in semantiek-pragmatiek Semantisch-pragmatische taalstoornisen; begint soms als echolalisch-autistische taal Vloeiendheidsstoornissen Stotteren en broddelen Selectief mutisme Verarmde spraak door ernstige deprivatie Spraak(articulatie)stoornissen in de ontwikkeling (Komt vaak voor bij 1ste 2)

Gedragstoornissen en taalstoornissen Kinderen die primair verwezen worden met taalstoornissen komen doorgaans stoornissen voor. Volgens Blankenstijn en Scheper(2003): Taalgestoorde kinderen -> 4.5 keer verhoogde kans op gedragsstoornissen dan niettaalgestoorde kinderen. Richman en Stevenson (1977): Ze vonden bij 57% gedragsstoornissen.

Het vermoedelijke mechanisme of de causale relatie tussen taal- en gedragsstoornissen Psychiatrische stoornissen kunnen leiden tot taalstoornissen Psychaitrische stoornissen en taalstoornissen kunnen een gemeenschappelijke oorzaak hebben Taalstoornissen kunnen leiden tot gedragsstoornissen Taalstoornissen bij peuters/kleuters leiden tot separatie angst Een niet onbelangrijke factor is de taal die ouders gaan spreken

De auteur Dr. Charles Njiokiktjien is een kinderneuroloog en psychiater. Hij is ook teamlid van de Stichting Dysphatische Ontwikkeling. De doelstelling van deze stichting is het optimaliseren van de vroege herkenning en de behandeling van dysfatische ontwikkeling . Njiokiktjien zit in de stichting bij het onderzoeks- en behandilingsteam. Hij is ook consulent van het kinderpsychiatrisch Centrum Triversum.

De auteur heeft naast dit werk nog veel andere zaken gemaakt. Gedragsneurologie van het kind; vol.I: Klinische principes is ook een werk van hem. Naast deze werken heeft Njiokiktjien aan veel andere werken meegewerkt. Dysfatische ontwikkeling : theorie, diagnostiek, behandeling / onder redactie van X.S.T. Tan.