Het Oude Nabije Oosten

Te doen Het Oude Nabije Oosten Gilgameš-epos Hölkeskamp

Agrarische ontwikkeling Verbeterde voedselvoorziening Toenemende complexiteit van samenlevingen Agrarische ontwikkeling Verbeterde voedselvoorziening Stedenvorming Specialisatie Staatsvorming Et cetera, et cetera > elkaar versterkende ontwikkelingen.

Slag bij Kadeš 1274 v. Chr.

Vredesvedrag na Kadeš It is concluded that Reamasesa-Mai-amana , the Great King, the king (of the land of Egypt) with Hattusili, the Great King, the king of the land of Hatti, his brother, for the land of Egypt and the land of Hatti, in order to establish a good peace and a good fraternity forever among them.

Hybride 8e eeuw apotropeïsch

Ishtarpoort Nebukadnessar II (605-562 v.Chr.)

‘Rise and Fall of Empires’ ‘Onvermijdelijkheidsgedachte’: Sinusritme van opkomst, bloei, verval (hersttij) opkomst bloei verval opkomst bloei verval

Continuïteit: Schrift Kunst Religie Bestuur Et cetera… voorbeeld: Het Gilgameš-epos Maar juist vaak continuïteit in plaats van ‘val’ / ‘fall’

Gilgameš-epos Gilgameš en Enkidu, 3e millennium v. C. (Ur) Links: Gilgamesh (worstelt met Leeuw) and Enkidu (op stier). Cylinder seal from Ur, 3rd millennium BCE (SUMERISCH) Rechts: Gilgamesh houdt een leeuw vast die hij zojuist verslagen heeft; relief van het paleis van Assyrische koning Sargon II (8e eeuw v. Chr., te Korshabad). Voorbeeld van interesse in epos in verschillende rijken en verschillende tijden. Gilgameš en Enkidu, 3e millennium v. C. (Ur) Gilgameš houdt bevochten leeuw vast , 8e eeuw v.C. (paleis Sargon II)

Gilgameš-epos Gilgames cartoon

Vragen

Conventies in de vertaling [romein] aanvulling van een lacune die vrijwel zeker is cursief een vertaling – die een aanvulling van een lacune kan zijn – die niet helemaal zeker is …… er is wel tekst maar de tekens hebben (nog) geen bevredigende interpretatie of lezing gevonden [……] lacunes in een vers of regel; het aantal puntjes zegt niets over de lengte van lacune, of het aantal tekens dat zich in de lacune bevond [cursief] aanvulling van verloren tekst die waarschijnlijk maar onzeker is; bij grotere twijfel wordt nog een vraagteken toegevoegd (romein) aanvulling die slechts dient om de Nederlandse zin beter te laten lopen 15’ de regelnummering berust op giswerk omdat een onbekend aantal verzen verloren is gegaan

PAUZE

Vooruitblik week 2 Reader: Thema: artikelen < > bronteksten ‘Codificatie van de wet in archaïsch Griekenland’ Voorbeeld: artikel Hölkeskamp Hoe zit de reader in elkaar? Artikelen en bronnen, hoe gebruik je die in samenhang? Buste van Solon

Structuur reader: Artikelen Bronteksten Presenteren verschillende visies op en debatten over weekthema Vraagstelling strategie Brongebruik m.b.t. argumentatie > welke plaats neemt artikel in debat in? Bronteksten Voeding voor argumentatie

Thema: codificatie van de wet Archaïsche periode : c. 750 v. Chr. – c. 500 v. Chr. veranderingen op alle gebieden (economisch, demografisch, politiek, etc.) Codificatie Pan-Helleens verschijnsel? Introductie schrift? Aanleiding? Adellijke willekeur inperken? Karakter wetten?

Hölkeskamp Karl J. Hölkeskamp, ‘Arbitrators, Lawgivers and the “Codification of Law” in Archaic Greece. Problems and Perspectives’ in: Metis 7 (1992) 49-61; 72-81.

Ontleding artikel Hölkeskamp ‘Arbitrators, lawgivers, and the “codification of law” in Archaic Greece. Problems and Perspectives’ Structuur artikel: Uiteenzetting debat + gangbare aannames (“The state of the question”, p. 49) Problematisering (“The problem”, p. 51) Uitwerking + conclusie (“The Polis and its laws: legislation as interaction of institutions”, p. 72)

Ontleding Hölkeskamp Groep 1: p. 49 tot tweede alinea p. 55 Uiteenzetting debat + begin probleemstelling Groep 2: p. 55 (Does the little …) tot p. 72 (c.) Kern probleemstelling Groep 3: p. 72 t/m p. 81 Conclusie

ad. 1. Gangbare aannames (‘orthodox view’): codificatie was Pan-Helleens verschijnsel aanleiding codificatie was strijd elite vs volk codificatie signaleert overgang naar klassieke polis

ad. 2. problematisering: Bronnen Literaire bronnen zijn schaars, komen uit latere periodes en zijn duidelijk beïnvloedt door de ‘bovenmenselijke’ status die de wetgevers zijn gaan genieten in latere tijden. Anachronistische zoektocht naar verschijnsel codificatie: Verwarring oorzaak – gevolg Definitie codificatie: Collectie van wetten die allen een gelijke normatieve status hebben Nauwer: Een gesloten, systematisch geheel gekenmerkt door uniformiteit en interne samenhang

ad. 3. Uitwerking & conclusie Bronnen tonen aan: polis = wetgevende lichaam, dus: eerst polisvorming (oorzaak), dan pas codificatie (gevolg) Codificatie is gevolg van concrete benodigdheid n.a.v. vernieuwde omstandigheden (= polis), niet ideologisch doel op zich Karakter wetten toont aan: Demos staat centraal in wetgeving; volksvergadering + magistraten vormen samen wetgevend lichaam Publieke opstelling wetten (es meson) Wetgevend lichaam verantwoordelijk voor bewaking wetten > ‘buffer’

Archaïsch Griekenland en codificatie Volgende week Archaïsch Griekenland en codificatie Behandeling vragen Let op, maandag vóór 12u in postvakje! Behandeling van de verschillende bronnen