Theorie en Analyse van Audiovisuele Media 2 Hoorcollege 1 Verhaalanalyse Prof. Frank Kessler

Theorie en Analyse: the story so far… Neo-formalisme tekst als samenhangend geheel samenhang vorm/stijl cognitieve toekenning van betekenis historisch; positivistisch Methodisch nadruk op: herkennen van tekststructuren (her)kennen van productiemiddelen basisbegrippen AV analyse …dus nog steeds het lezen waard!

Narratologie = Theorie van het vertellen van verhalen 2 Perspectieven: gericht op de structuur van verhalen (Formalisme, Structuralisme) – mediaonafhankelijk gericht op het proces van vertellen (Structuralisme, Poststructuralisme, Neo-formalisme, Cognitivisme...) - mediaspecifiek

Analyse van verhaalstructuren: Vladimir Propp De morfologie van het toversprookje (oorspr. 1928)

Analyse van verhaalstructuren: Claude Lévi-Strauss Structurele analyse van mythes (vanaf de jaren 1950)

Analyse van verhaalstructuren: Roland Barthes Inleiding in de structurele analyse van het verhaal (1966) http://tijdschriften.filmarchief.ub.rug.nl/FILES/root/versus/1984/2-1984/inlindes/inleidingindestruktureleanalyse.pdf

Analyse van verhaalstructuren: Maar ook: thematische verhaalpatronen (“onschuldig beschuldigd”, “lelijk eendje” etc.) handboeken scenarioschrijven (“three act structure”, “plot points”)

Narratie Representatie in een medium van een temporele ontwikkeling: een reeks samenhangende gebeurtenissen (waarbij menselijke ervaring centraal staat), verteld/ verbeeld voor een lezer/toeschouwer > N.B.: in principe in ieder medium...

Narratologie Filmnarratologie = theorie van het vertellen van verhalen door het medium film

Begrippen (ter herinnering): tekst – gemedieerde presentatie waarvan het verhaal onderdeel uitmaakt (door B&T in principe niet gebruikt begrip) verhaal – reeks gebeurtenissen zoals gepresenteerd in de tekst (B&T ‘plot’) geschiedenis – mentale reconstructie in chronologische volgorde etc (B&T ‘story’) Let op: vgl. geschiedenis / verhaal, story /plot, story/narrative, fabula/syuzhet, ((histoire/discours))

Of: Geschiedenis Verhaal TEKST: 'HEY YOU! Kijk! Luister!'

beeldverteller geluidsverteller Vertellen Peter Verstraten: filmische verteller / \ beeldverteller geluidsverteller \ / focalisatie intern of extern

Vertellen Seymour Chatman:

Vertellen Edward Branigan:

Vertellen David Bordwell:

Vertellen David Bordwell, Narration in the Fiction Film (1985) “(...) narration is the process whereby the film’s syuzhet and style interact in the course of cueing and channeling the spectator’s construction of the fabula.”

Verhaalaspecten personages/actanten focalisatie extern – 'tekst'verteller (beeld-geluid) intern (altijd + extern!): door personage ruimte tijd (volgorde, ritme, frequentie) genre / intertekstualiteit

tekstanalyse systeem van elementen betekenisgeving betekenis tussen tekst en “lezer” conventies en codes cultureel en historisch kader

theorie <> analyse THEORIE: beschrijvingsmodel (gereedschapskist) CONCEPTEN: beschrijvingsinstrumenten (werktuigen) ANALYSE: a.h.v. concepten gedetailleerde en precieze ontleding van een tekst met als doel het beantwoorden van een vraag VRAAG: bepaalt de selectie van en de samenhang tussen concepten PRIMAIR DOEL: niet “toepassen” van concepten maar het beantwoorden van een overstijgende vraag (dus niet: 'kijk! mijn werktuig past!) SECUNDAIR DOEL: kritisch de concepten zelf ondervragen

comparatieve analyse vergelijken van structurele kenmerken van vertellingen van verschillende teksten, media, genres, periodes op welke wijze spelen mediumspecifieke eigenschappen of conventies een rol? waarin zijn invloeden van andere media genres, conventies herkenbaar? actuele relevantie: wederzijdse invloed op de vormkenmerken van vertellingen van verschillende (nieuwe) media post-classical narratie zelfreflexiviteit, intertextualiteit, intermedialiteit

Welke soorten kennis gebruiken wij om iets van deze film te begrijpen? algemene kennis over de wereld kennis over verhalen kennis over types van verhalen (bijv. genrekennis) kennis over filmische conventies

…en (hoe) nu verder: Theorien: concepten en veronderstellingen over (bv:) Vorm/tekst: genre; (post)structuralisme ‘Lezers’: gender (verlangens; identificatie; ervaringen) Media/technologie: media theorie Cultuur/maatschappij: ideologie/discourse ‘Analyse = Narratologie + X’ (Verstraten)

Leestips themanummer Narratologie van het tijdschrift Versus (1984, in het NL), met een inleiding op de tekst van Barthes http://tijdschriften.filmarchief.ub.rug.nl/root/versus/1984/2-1984/ themanummer semiotische verhaalanalyse van Versus (1986) http://tijdschriften.filmarchief.ub.rug.nl/root/versus/1986/1-1986/ Website “The Living Handbook of Narratology” http://hup.sub.uni-hamburg.de/lhn/index.php/Contents Website http://www.watchthetitles.com/