HBO Toegepaste psychologie Contactdag GGZ Kinderen en Jeugd Drs. Yèrma van Egeraat Psycholoog NIP

Programma Kennismaking Competenties Gespreksvaardigheden Anamnesegesprek: Uitvoeren Observeren Rapporteren Psychologische test

Gespreksvaardigheden Twee niveaus van communicatie inhoudsniveau procesniveau

Inhoudsniveau vooral in eerste fase hulpverlening → intake verbale aspect speelt grote rol bij informatie verzamelen

Let op non-verbaal gedrag! Procesniveau betekenis voor de cliënt ervaringen gevoelens Let op non-verbaal gedrag!

Vaardigheden procesniveau opbouwen van contact → rapport inlevingsvermogen aandacht open instelling

Non-verbaal gedrag gezichtsuitdrukking (echtheid!) oogcontact gebaren houding en positie

Observeren eerste indruk waarnemen maar daar niet krampachtig aan vast houden!

Volgen en leiden van het gesprek afwisselend volgen en leiden aansluiten bij de cliënt inleven in verhaal cliënt → niet interpreteren! kleine (verbale) aanmoedigingen geven cliënt terugleiden naar relevante informatie stiltes hanteren

Reflecteren van gevoel bewustwording beleving van het probleem confrontatie met gevoel HOE? ↓ geen letterlijke herhaling kort en kernachtig stem omhoog laten gaan aan het eind

Herkaderen van informatie verduidelijken van informatie ruimte creëren om verder te gaan betekenis ‘iets’ veranderen referentiekader cliënt verruimen

Vaardigheden inhoudsniveau Vragen stellen open vragen gesloten vragen probleem verhelderen hardop denken parafraseren en samenvatten reflecteren van gevoel

Overkoepelende vaardigheden Doel → ordening aanbrengen metapositie terugkoppelen naar doelen → probleemverheldering

Begin van een gesprek op gemak stellen gespreksonderwerp en doel aangeven eigen rol duidelijk maken

Algemene anamnese Gehele ontwikkeling kind persoonsgegevens ontwikkeling: eerste levensjaren, individueel, sociaal, emotioneel, motoriek, taal medische voorgeschiedenis schoolgegevens gezins- en familie achtergrond

Specifieke anamnese Specifieke gegevens Klachtengedrag: wanneer wel, wanneer niet? Welke actie is al ondernomen? → Resultaat? Welke verwachtingen over diagnostisch onderzoek en behandeling?

Wat gaan we doen? Rollenspel Hulpverlener ‘Ouder(s)’ Observator Rapporteur

Hulpverlener de leiding nemen en houden in het gesprek cliënt op gemak stellen aandachtige houding goede afwisseling van vragen verschillende gesprekstechnieken kunnen toepassen

Observator objectieve termen hanteren subjectief oordeel vermijden gedragskenmerken beschrijven interacties beschrijven verbaal en non-verbaal gedrag beschrijven samenvatten conclusies trekken

Rapporteur vlot en helder verslag schrijven goed leesbare schrijfstijl objectieve waarnemingen noteren subjectieve waarnemingen vermijden relevante en irrelevante punten kunnen onderscheiden correct taalgebruik (spelling, zinsbouw)

Psychologische test: WISC-III-NL Wechsler Intelligence Scale for Children - III Doel: bepalen algemene intelligentie Doelgroep: kinderen van 6 t/m 16 jaar Bestaat uit: 13 subtests verbale subtests performale (= niet-verbale) subtests (worden afwisselend aangeboden om aandacht zo goed mogelijk vast te houden)

13 Subtests WISC-III-NL Onvolledige tekeningen Informatie Substitutie Overeenkomsten Plaatjes ordenen Rekenen Blokpatronen

13 Subtests WISC-III-NL Woordkennis Figuren Leggen Begrijpen Symbolen Vergelijken Cijferreeksen Doolhoven

Normering Normen: gebaseerd op representatieve steekproef van 1239 kinderen uit Vlaanderen en Nederland voor het gehele Nederlandse taalgebied

Afname individueel (observatie!) pen- en papiermethode computerprogramma STM afnameduur: 75 minuten

Scoring Leidt tot drie IQ scores en drie factorscores Verbaal IQ Performaal IQ Totaal IQ Verbaal begrip Perceptuele Organisatie Verwerkingssnelheid