Beperking van subjectiviteit De belangen van alle betrokkenen in kaart brengen Overleggen Het principe van wederkerigheid toepassen Het principe van universaliteit toepassen
Drie typen ethiek Teleologisch Deontologisch Gezindheidsethiek
STAKEHOLDERSANALYSE Cf. Brent Spar werknemers afnemers (consumenten) leveranciers aandeelhouders vakbonden omwonenden werkgevers- organisaties ONDERNEMING overheid actiegroepen media concurrenten burgers werknemers afnemers leveranciers aandeelhouders (consumenten) vakbonden werkgeversorganisaties actiegroepen omwonenden overheid Onderneming media concurrenten burgers Cf. Brent Spar
Stappenmodel ethische analyse Stap 1: de analyse 1 Wat houdt het morele vraagstuk precies in? 2 Welke partijen (stakeholders) zijn betrokken bij het vraagstuk, wat zijn hun belangen en op welk niveau bevinden zich hun belangen: a geïsoleerd eigenbelang b welbegrepen (= moreel gefundeerd) eigenbelang c belang van derden d algemeen belang
a Geïsoleerd eigenbelang “Eigenbelang uit egoïsme” Niet kijken naar consequenties voor anderen Alleen houdbaar bij overlevingsissues b Welbegrepen eigenbelang Welbegrepen = in overeenstemming met algemeen aanvaarde normen of waarden Voorbeeld: ongelijke salarisinschaling (normen gelijkheid, rechtvaardigheid)
c Belang van derden d Algemeen belang Eigenbelang niet meer in beeld Voorbeelden: collecteren filantropische activiteiten van bedrijven d Algemeen belang Belang van alle betrokkenen Belang van de hele samenleving
Stap 1: de analyse (vervolg) 3 Zijn er handelingsalternatieven? 4 Welke belangen van betrokkenen worden positief geraakt en welke negatief? 5 Welke normen en waarden zijn in het geding?
Stap 2: de beoordeling 1 Welke belangen dienen het zwaarst te wegen en waarom? (algemene belangen, grondrechten en rechten gebaseerd op Universele Verklaring van de Rechten van de Mens wegen altijd zwaarder dan individuele belangen) 2 Gebruik ik bij deze afweging ongeldige drogredenen?
Stap 2: de beoordeling (vervolg) 3 Verdediging vanuit de drie ethische perspectieven 4 Verdediging vanuit principe van universaliteit 5 Verdediging vanuit principe van wederkerigheid