Zwangerschap en psychiatrie Marleen Zuurman Thomas van den Akker

Casus Mw. M., 36 jaar, G2P1 Obstetrische voorgeschiedenis: 2001 AD 41+6wk zoon 4500gr (p90-95), in 6 uur ontsloten, 1,5 uur geperst, ongecompliceerd Algemene voorgeschiedenis: Bipolaire stoornis Enkele weken pp ernstige depressie, 3 maal psychose gehad in tijdbestek van 4 jaar waarvoor behandeling bij psychiater + medicatie 2007 maagband BMI bij aanvang zwangerschap: 27 LAT relatie, woont zelfstandig, partner ook kind uit andere relatie

Huidige graviditeit Diëtiste in consult: meer dan 30kg gewichtstoename in vorige zwangerschap en nu maagband Groeiecho bij 35wk i.v.m. pos dys vanaf 28wk Glucoses gedaan: < 5.0 Eerste consult MCH bij AD 37+4wk RvK: Verdenking macrosomie

Intake 1 A/ Goede zwangerschap gehad, wel veel zorgen over einde van zwangerschap. Ziet het echt niet zitten om over tijd te raken. Sinds een aantal weken veel klachten, slaapt slecht, loopt moeilijk. O/ Echo groei EFW 3365gr (p50-80) B/ - Over 6 dagen afspraak echo groei + bespreken/ plannen van een inleiding - Tot die afspraak partus in eerste lijn

Intake 2 AD 37+6wk Opnieuw door verloskundige ingestuurd; inleiding bespreken A/ Wil heel graag ingeleid worden, gaat met de dag slechter. Veel pijnklachten bekken + veel harde buiken. Slaapt slecht, wordt elke 15 minuten wakker van de pijn. Gilt regelmatig in de nacht van de pijn. Bij navraag blijkt dat ze in deze zwangerschap nog niet is gezien door psychiater, dus ook geen klinisch kraambed afgesproken of afspraken gemaakt m.b.t. medicatie. B/ Opname, vannacht slapen met pethidine. Inleiding gepland bij 38+3wk Spoedconsult bij psychiater aangevraagd

Beoordeling psychiater Sociaal adequaat oogcontact. Bewustzijn helder. Ziekte-inzicht gedeeltelijk intact, ziet noodzaak van behandeling niet in. Parnassia: sinds 1999 onder behandeling, meerdere malen opgenomen geweest met een decompensatie van bipolaire stoornis, mogelijk therapie-ontrouw. Manisch psychotische kenmerken. Gekenmerkt door verminderd ziekteinzicht. Eenzijdig het contact afgebroken in 2010. C/ 36-jarige vrouw, G2P1 AD 38+0, bekend met bipolaire I stoornis. Nu slaapdeprivatie, waarop klinisch geen (hypo)manische decompensatie. B/ - klinisch kraambed - vervolgtraject besproken, denkt na over ambulante behandeling - crisisplan besproken bij beginnende manische decompensatie - Bij tekenen van ontremming of verminderde slaapbehoefte start lorazepam 4dd1mg - Ingrijpmedicatie: géén haldol, lithium relatief gecontraïndiceerd, start seroquel 50mg

Beloop AD 38+3wk Ingeleid in verband met draagkracht/draaglast discongruentie AROM + syntocinon Vlotte ontsluiting en uitdrijving, gezonde zoon 4090 gram. Klinisch kraambed 4e dag pp met ontslag, nacontrole bij psychiater over 6wk, via huisarts recept temazepam??

2e lijns indicaties 1. Maagband/gastic bypass 2. Bipolaire stoornis en postpartum psychose in VG

Zwangerschap na bariatrische chirurgie, NVOG-richtlijn Steeds vaker toegepast Maagband meest gebruikte techniek Uitwendig aan te passen Advies: niet eerder zwanger dan na de eerste snelle fase van gewichtsreductie; tijdens stabiele fase katabole toestand goeddeels voorbij Voedings-/vitaminedeficiënties Enkele casereports: maternale en foetale complicaties na bariatrische chirurgie; twee maternale sterftes(darmvolvulus) Over het algemeen zwangerschap na bariatrische chirurgie veilig: leidt tot minder zwangerschapscomplicaties; macrosomie van 34,8% naar 7,7% in opeenvolgende zwangerschappen na bariatrische chirurgie

Zwangerschap en psychiatrie Vooral depressie, in mindere mate paniekstoornis en psychose Stemmingsstoornis 1:8 Psychose 1-2:1000 (suicide/infanticide) Mn igv bipolaire stoornis bevalling luxerende factor voor psychose (1-2:5!!!); minder igv schizofrenie Baby-blues 30-75% Depressie vaak niet onderkend! Paniekstoornis: interactie met zwangerschap Negatieve invloed op welbevinden, maar ook obstetrische complicaties en gestoorde moeder-kindrelatie (mn psychose) Wewerinke et al. Psychiatrische stoornissen bij zwangeren en kraamvrouwen. NTvG 2006; 294-8.

Risicofactoren Stoornis in de anamnese! Obstetrisch: primi, ongeplande/ongewenste zwangerschap, zwangerschapshypertensie, spoedsectio, vroeg ontslag Overig: lage sociaal-economische status, recent ‘life event’, negatief zelfbeeld, weinig sociale ondersteuning, immigratie in laatste 5 jaar, gevoel van controleverlies tijdens bevalling, voedingsproblemen met het kind Psychotische stoornis in kraambed: recidiefkans 75-80% Depressie: 25-30%

Verwijzen Bij voorkeur: gecombineerde polikliniek psychiatrie en obstetrie, dan wel psychiater in algemeen ziekenhuis Zwaarwegende risicofactor Ernstige actuele problemen Langdurig gebruik psychofarmaca Multidisciplinair overleg Adviezen eigen behandelaar Evt. noodplan/klinisch kraambed