Een studie naar zoek- en keuzeprocessen De keuze is aan u! Een studie naar zoek- en keuzeprocessen en het gebruik van prestatie-indicatoren in verschillende patiëntengroepen Utrecht, 3 februari 2009

Marktwerking in de zorg ? Zorgverleningsmarkt Zorgverlener Ondernemer Patiënt Overheid Zorginkoopmarkt Verzekerde Zorginkoper Zorgverzekeringsmarkt Verzekeraar

Een klein onderzoek Drie korte vragen Gelieve bij ‘ja’ de hand op te steken

1. Kent u ze?

2. Zorggebruik Maakte u de afgelopen 5 jaar gebruik van ziekenhuiszorg?

3. Gebruik info Maakte u bij uw ziekenhuiskeuze gebruik van Elsevier, AD-top-100, Kiesbeter.nl, etc.?

Resultaten

Aanleiding onderzoek Keuzeprocessen

Vraagstelling In hoeverre spelen prestatie-indicatoren een (potentiële) rol in het keuzeproces van patiënten die op zoek zijn naar een zorgaan-bieder of behandelaar?

Onderzoeksopzet Hoofdstuk Onderwerp Methode 2 Prestatie-indicatoren kiezende zorggebruiker? Literatuurstudie & documentenanalyse 3 Keuzeprocessen chronisch zieken Literatuurreview 4 Keuzeprocessen patiënten Gefundeerde Theorie Benadering 5 Keuzeprofielen / keuzebepalende (f)actoren patiënten Q-methodologie 6 Relatieve gewicht keuzebepalende (f)actoren patiënten Keuzesimulatie met vignetten 7 Methode voor de ontwikkeling van relevante kwaliteitsinformatie Concept Mapping I II III 1581 Patiënten met Knieartrose, Chronische Depressie of de ziekte van Alzheimer (en/of hun naasten)

Onderzoeksopzet deel II GTB Q-Meth DCE Conclusies 

Resultaten deel I Prestatie-indicatoren in theorie bruikbaar voor ondersteuning keuzes patiënten maar rol in keuzeproces tot dan toe onduidelijk; Veel bestaande kwaliteitsinformatie niet beschikbaar voor patiënten; Weinig tot geen onderzoek naar keuze voor zorgaanbieder of behandelaar (wel decision aids); Mogelijk van invloed: sociaaldemografische factoren, ziektekenmerken, psychosociale aspecten, ervaringen, sociale netwerk, informatie

Resultaten deel II Levens-houding Type aandoening In controle consument Volgzame patiënt Levens-houding Type aandoening Fase van de aandoening Organisatie van de zorg Opleidings-niveau Focus op uitkomsten Focus op vertrouwen Keuzebepalende (f)actoren

Impact keuzebepalende factoren Knieartrose Chronische Depressie Ziekte van Alzheimer Effectiviteit en veiligheid: “Gemiddelde buigingshoek knie voor/na operatie” Continuïteit van zorg: “Altijd dezelfde behandelaar” Deskundigheid instelling m.b.t. Alzheimer: “Gespecialiseerde instelling” Patiëntgerichtheid: “Goede eerdere ervaring met ziekenhuis” “Een vast team van behandelaren” “Gespecialiseerde afdeling” “Persoonlijke klik bij eerder contact met specialist” Relatie met therapeut: “niet zo’n goede relatie tijdens eerder contact” Toegankelijkheid: “Reisafstand” Inspraak: “Cliënt is ‘in-control’ tijdens behandeling” Nakomen zorgafspraken: “zorg altijd conform overeenkomst” Effectiviteit en veiligheid: “Kans op wondinfecties” Visie op behandeling: “Visie behandelaar overeenkomstig wens cliënt” “ % bewoners dat zich veilig en comfortabel voelt in instelling”

Resultaten deel III Concept Mapping uitstekend geschikt voor ontwikkeling kwaliteitsinformatie patiënten; Combinatie bestaande informatie en experts bevordert validiteit en haalbaarheid; Continue betrokkenheid consumenten vergroot geschiktheid; Stakeholderbenadering versoepelt implementatie en bestendiging

Conclusies Prestatie-indicatoren kunnen belangrijke rol spelen bij toerusten patiënt in zorgmarkt; Consumenteninformatie wel afstemmen op specifieke situatie patiënt; Zowel interpersoonlijke aspecten als technische kwaliteit van belang, maar… Effectiviteit en veiligheid vaak belangrijker in keuze-proces dan reisafstand, advies familie, vrienden of huisarts; De vaak gehoorde stelling dat ‘de patiënt’ automatisch naar dichtstbijzijnde ziekenhuis gaat, op verwijzing door huisarts en op basis van verhalen uit omgeving, wordt door dit onderzoek zeker niet bevestigd!

Aanbevelingen Uitkomstindicatoren ontwikkelen voor zorgproducten (DBC’s, ZZP’s); Bij ontsluiten informatie rekening houden met wensen van relevante klantsegmenten door differentiatie aanbod; Informatie dicht bij patiënten brengen via HA, maatschappelijk werk, SPV-ers, etc. Gaat u ermee aan de slag?

De keuze is aan u!

Internetgebruik Nederland 83% beschikt over internet. Van de overige 17% geven de meesten aan niet geïnteresseerd te zijn of elders te kunnen internetten. Bron: CBS, 2008 “De digitale economie”.

Concept Mapping

2 wegen van verbetering door transparantie