Positieve psychologie In onderzoek met zelfstandig wonende, hulpbehoevende ouderen.

Positieve psychologie Aanvulling op reguliere psychologie Studie naar positieve emoties, engagement & zingeving 3 thema’s: Krachten van mensen als voor kwetsbaarheden Uitbouwen en doorontwikkelingen Betekenisvol maken van het leven van normale mensen & stimuleren van talent als voor het herstellen van ziekten Begrijpen en onderzoeken van factoren en positief ontwikkelen

Positieve psychologie en onderzoek: empowerment onderzoek Weerslag op het denken over het doen van onderzoek. Voortbouwen op theorie van Zimmerman Centraal: ownership (mede-eigenaar voelen van het onderzoek) Princiepes: Inclusie & participatie Meer sociaal en rechtvaardige samenleving Gericht op verbetering Leerproces staat voorop, gebruikmakend vvan de kennis die bij de betrokkenen aanwezig is Basisprinciepes: capaciteitsopbouw en organisatieleren Effect op zowel visie, voorwerp en vorm van onderzoek

Visie van onderzoek Mensen en gemeenschappen ondersteunen in verbetering van hun leven Onderzoek naar optimaal menselijk functioneren Holistische benadering (= er wordt naar het gehele individu in zijn context gekeken en niet alleen naar ziekte of symptomen) Centraal: mensen in minderhedenpositie of afhankelijkheidsrelatie en hun omgeving Armoede, beperkingen, ziekten,… Alle betrokken partijen voordeel uithalen Kwetsbaren zelf aan bod laten komen

Voorwerp van onderzoek Vergelijkbaar met positieve psychologie Welke factoren bevorderen gezondheid en welzijn van mensen. Productiever en zinvoller leven door interesses te achterhalen Thema’s: veerkracht, liefde, geluk, creatief,… Toegankelijkheid en kwaliteit van zorg aan de orde Kenmerk: manier van ondervraging (belevingen, krachten, dromen, beschermende factoren van geïnterviewde

Vorm van onderzoek Zicht krijgen op manier waarom betrokken betekenis gevan aan situaties Kwalitatieve onderzoeksmethoden (diepte-interviews, focusgroepen, observaties) Kwantitatieve methoden (vragenlijstonderzoek) Vaak combinatie van de 2 (= mixed method) Rol van onderzoeker zelf: samen met belanghebbenden op zoek gaan naar betekenis van ervaringen. Gevolg: manier van onderzoek staat niet van tevoren vast.

Krachten en valkuilen van empowerment onderzoek Effectief: focus = verbeteren van kwaliteit van leven Er wordt recht gedaan aan waarden, belangen en deze inzichten worden gebruikt om hulp te verlenen Een verandering wordt pas gerealiseerd als men actief op zoek gaat naar iemands talenten, drijfveren en motivatie Met andere woorden: naar mechanismen die brijdragen aan het versterken van cliënten

Belangrijk om zicht te krijgen op bronnen van kracht die ingezet worden door ouderen ondanks de achteruitgang in functioneren. Rekening houden als hulpverlener met het ontwerpen van zorgplan Door kijken wat het welzijn van ouderen bevordert nu Minderheid van ouderen ervaart hoge leeftijd als negatief maar vooral op negatieve effecten van ouder worden Grootste gedeelte van ouderen zijn tevreden met hun leven

Pas erna kwamen de verlieservaringen naar boven Er ontstond een zicht op manieren van ouderen om te leren omgaan met zulke situaties Laatste positief aspect Heeft te maken met inzicht dat verkregen is in belang van de contextfactoren zoals organisaties, beleid en effecten van beeld dat de maatschappij van ouderen heeft. Voorkomt dat enkel naar ouderen zelf gewezen wordt als het om verantwoordelijkheid gaat

Naast krachten ook valkuilen Veel genoemde kritiek: door positieve benadering van een situatie bestaat het risico dat het alleen maar herformulering zou zijn van problemen waarmee mensen te kampen hebben. Tot nu toe vooral problemen van hulpvragers Positieve psychologie en empowerment onderzoek: verandering in perspectief op hun krachten en potenties, zonder problemen en verlieservaringen. Positieve psychologie: hulpbehoevende mensen dragen ook actief bij aan veranderingsproces

Andere valkuil omschreven door Riger (1993) Laat zien dat risico bestaat dat uitgaan van iemands krachten mannelijke concepten zoals zelfstandigheid, macht en controle in de hand werken. Vrouwelijke concepten als gemeenschapszin, verbindingen tussen mensen en samenwerken nog wel eens onderbelicht. Empowerment onderzoek vraagt om een zoektocht om zowel mannelijke als vrouwelijke waarden in balans te houden en rekening te houden met dit dubbelperspectief.