De meerwaarde van een herstelgerichte schoolcultuur Herstelrecht

Algemeen Nieuwe manier van kijken naar en omgaan met grensoverschrijdend, schadeberokkenend gedrag Straf staat niet centraal, maar teweeg gebrachte schade Schoolcultuur als oplossing

1. Herstelrecht: een succesvol alternatief? Dreigen of sanctioneren met straffen averechts effect belet geen recidivisme zorgt voor groter isolement, meer problemen Nieuwe aanpakwijze (herstelgericht groepsoverleg, bemiddeling en time out )

2. De herstelrechtelijke filosofie Voorrang op psychologische, emotionele en sociale dimensie Uitgebreide rol aan slachtoffers + omgeving Eist verantwoordelijkheid van daders + omgeving Toegebrachte schade herstellen Samenleving of schoolgemeenschap betrekken

Procedure van herstelbemiddeling: Neutrale tussenpartij Eerst contact met de dader Akkoord dader = aanspreken slachtoffer Niet akkoord dader = verlaten bemiddelingspiste Betekenisvolle derden betrekken Gesprek op neutrale bodem Eindconclusies op papier + ondertekend Afronding met een feestelijk moment

Voordelen en doelen: Daders: - Toegebrachte leed onder ogen te zien - Gedrag of houding corrigeren Slachtoffers: - Vragen stellen - Antwoorden en begrip krijgen Schoolgemeenschap: Waarden en verwachtingen te expliciteren

Toepassingen: Peermediation of peerbemiddeling Herstelgericht groepsoverleg (op school): HERGO’s Time-out Herstelgericht kringgesprek Vertrouwensleerlingen Herstelgerichte berisping ‘No-blame’-aanpak

3. Inbedding in schoolcultuur Herstelgerichte schoolcultuur onderscheidt zich door: Mensen kunnen conflicten positief hanteren Zoeken naar respectvolle uitwegen, inclusieve maatregelen Omgangscultuur van respect en erkenning Nadelige gevolgen kunnen rechtzetten of compenseren Investeren in sociale en emotionele vaardigheden

Social Discipline Window: Bestraffend: ‘afzetten’ tegen dader + tot de orde roepen Herstelgericht: samenwerking + aanspreking Beschermend: dader in bescherming, te jong om te straffen Onverschillig: laat zich niet in met wat er fout is gegaan

Bouwstenen voor een herstelgerichte schoolcultuur:

Referentie: Onderwijs Vlaanderen (2008). De meerwaarde van een herstelgerichte schoolcultuur. Rapport (PDF-document). Geraadpleegd op 19 november 2010, op http://www.ond.vlaanderen.be/antisociaalgedrag/pgs/MIN-Pesten- KL-hefboom4-1-1.3.pdf