Depressieve stemming na een beroerte……. Martine Moennekens Revalidatiearts Adelante Hoensbroek

Depressie Manifesteert zich als : Prevalentie Ter vergelijking : Chronisch down , irritatie , verlies van interesse, initiatiefarmoede, in cirkels redeneren….. Prevalentie 20 tot 50% 1e prevalentiepiek in 1e jaar 2e prevalentiepiek in 2e jaar Ter vergelijking : populatie gezonde ouderen < 5% Parkinson 25 % -RA 20% -Carcinoom 30 %

Gevolgen Voor de persoon Voor het gezin Voor de maatschappij Persoonlijk lijden - Kwaliteit van leven Lagere functionele uitkomst Minder activiteiten / sociale integratie Voor het gezin Kinderen Partner Voor de maatschappij Hogere kosten

Pathogenese : multifactorieel Bio-psycho-sociale model als denkkader premorbide persoonlijkheid met zijn persoonlijke voorgeschiedenis in een bepaalde sociale context met neurobiologisch schade door CVA reageert met de mogelijkheden die hem resten op een catastrofe die hem en zijn gezin overkomt

Onze taak : een actief beleid Alert zijn Denk multi-factorieel Algemene maatregelen Opsporen Screening Diagnostiek Ook differentiaaldiagnostiek Behandeling Pillen , structureren en praten

Alert zijn Maak gebruik van de vele ogen en oren rondom de patiënt Bijzondere kwetsbaarheid Neuroticisme Depressie : in voorgeschiedenis of familiaal Sociaal : - negatieve perceptie sociale steun - óvergeïnvolveerde partner - alleen / sociaal geïsoleerd Depressogene medicatie : -niet-psychofarmaca - psychofarmaca Gevolgen van CVA : -ernst van handicap -afasie -beperkte sociale integratie -aantasting van copingstrategiën

Algemene maatregelen Regelmaat , voorspelbaarheid, structuur ook na de revalidatiefase Perspectief bieden: haalbare en relevante doelen Competent voelen, eigen keuzes, autonomie Belasting / belastbaarheid Informatie aan patiënt en omgeving ook over het voorkomen van depressie na CVA Erkenning , steun

Observatie-instrument kan zinvol zijn Opsporen Screening HADS : 7 items depressie -7 items angst Indien Afasie : DISC ; VAS Observatie-instrument kan zinvol zijn SADQ bij afasie Stroke Aphasic Depression Questionnaire

DISC en VAS Diepste depressie Diepste depressie Depression Intensity 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Diepste depressie Diepste depressie Depression Intensity Scale Circles Visueel Analoge Schaal Geen depressie Geen depressie

Differentiaal diagnostiek Klinisch Psychiatrisch Beoordelingsschalen (BDI; HADS; SCL-90; Hamilton) zinvolle aanvulling bij de klinische beoordeling Differentiaal diagnostiek Schildklier Infectie Maligniteit Nierziekten ……... MEDICATIE saneren

Behandelen : Pillen (1) Aanbevelingen CBO-richtlijn 2007 Gebruik van antidepressiva beperken tot patiënten met langer durende depressieve klachten. Bij lichte klachten en relatief kort (enkele maanden na CVA) is afwachtende houding gerechtvaardigd. Depressie 1e maand na CVA : slechte prognose -> behandelen.

Behandelen : Pillen (2) Risico’s van de medicatie bij deze doelgroep: valneiging, sufheid, epileptische aanvallen en delier. Op basis van bijwerkingenprofiel Voorkeur : SSRI met korte halfwaardetijd vb citalopram. Tweede keus : TCA : voorkeur nortriptyline wegens beperkte anticholinerge effecten Start Low - Go Slow Laag doseren , langzaam ophogen, op geleide van bijwerkingen en effectiviteit.

Behandelen : Pillen (3) Evaluatie effect : na 3-4 weken aan de hand van …… Voldoende doseren streefdosering citalopram : 20-30 mg maximale dosering 60mg Continueren : 6 maanden Afbouw begeleiden op basis van evaluatie indien recidive : laagst werkzame dosering langer handhaven Behandelen : Pillen (3)

Behandelen : Praten en structureren CBO richtlijn 2007 Conclusie (Bewijs niveau 2) Onvoldoende bewijs voor de werkzaamheid van specifieke psychologische behandelingen van depressie bij personen met NAH Overige overwegingen Interventies gericht op structurering kunnen zinvol zijn

Richtlijn Behandeling van neuropscychiatrische gevolgen van NAH 2007 www.cbo.nl Richtlijn Behandeling van neuropscychiatrische gevolgen van NAH 2007 richtlijn samenvattingskaart www.ggzrichtlijnen.nl Multidisciplinaire Richtlijn Depressie (tweede revisie) 2010