© psterk werken met groepen 2011 18‒11‒2011 Brussel Workshop werken met groepen Reflectiedag Hulpverlening aan vluchtelingen en asielzoekers © psterk werken met groepen 2011

Mens is een sociaal wezen is lid van minimaal 5 groepen Familie (ouderlijk) Culturele gemeenschap Godsdienstige gemeenschap Land van herkomst Vrienden Werk / school Sportclub / vereniging Leefomgeving eigen gezin of AZC Moderne netwerken © psterk werken met groepen 2011

© psterk werken met groepen 2011 Werken met Preventieve groepen Behandel groepen Therapists & mental health © psterk werken met groepen 2011

© psterk werken met groepen 2011 Support groep Doelen - uitwisselen ervaring - her- en erkenning - support geven en ontvangen - empowerment / zelf-hulp Training - leren nieuw gedrag - leren nieuwe inzichten of gedragsalternatieven - eigen kracht hervinden / herkennen - psycho educatie - stress hanteren Thema groepen - veranderende identiteit - probleem oplossen of coping - preventie van depressie - slachtoffer identiteit - rationeel emotieve training Support group of Training ? © psterk werken met groepen 2011

Voordelen van werken in groep Her- erkenning Discussie Meningsvorming gaat geleidelijker Peer educatie Rol- modellen Minder extremen (meer nuances) in normen en waarden © psterk werken met groepen 2011

Volgens Mind-Spring deelnemers Onder lotgenoten bevinden Ervaringen delen in eigen taal Je verhaal kwijt kunnen Leren van anderen. Hoe gaan anderen om met moeilijke situaties? Voorkomen dat je sociaal geïsoleerd raakt Anderen helpen met zelf oplossen van problemen helpt jezelf ook je gedachten te ordenen. (uitbesteden) © psterk werken met groepen 2011

Nadelen / dilemma’s groepswerk Geheimen belemmeren het praten over ……. schaamte Culturele Normen en waarden kunnen belemmeren Achterdocht naar mede cursisten en instanties Preventiegroep te grote stap voor sommigen wel behoefte aan: Informatie en voorlichting Afleiding en kunnen “snuffelen aan” © psterk werken met groepen 2011

Associatie van asielzoekers met psychiatrische zorg: In land van herkomst is psychiatrie vaak : Politiek instituut Mensonterend Stigmatiserend Zwijgcultuur 8 © psterk werken met groepen 2011 8

Educatie versus behandeling © psterk werken met groepen 2011

Aandachtpunten en valkuilen Neiging hulpverleners te werken aan trauma’s, verwerken etc. De “daily hassels” zijn veel belangrijker Hoe krijg ik mijn status Hoe kom ik aan geld Hoe word ik (en kinderen) gezond Hoe vind ik betere woonruimte Hoe gaat ‘t met de familie in thuisland, kan ik hen helpen Hoe behoud ik (en mijn kinderen) eigen cultuur vast Hoe weet ik wie ik wel of niet kan vertrouwen © psterk werken met groepen 2011

© psterk werken met groepen 2011 Interculturele Werkvormen met groepen © psterk werken met groepen 2011

© psterk werken met groepen 2011 Oefeningen in groepen Brainstorming On a flap making inventarisation of associations of people. Also good methode for finding new coping behaviour or cultural aspects on thema. Small group discussion In large groups now everyone will take part in discussion. Small groups make them more intimate and “shy” people talk more easy. Ranking Is a methode to have discussion on the importance of things. Weighting the importance of problems or things to work on. Case studies Is a good way to exchange storys to give people aknowledge that they are not alone in their situation. (supportive) Role play Role play is a good way to “get the picture” if people ca not expain in words or if you think they give a collored vision of a situation. (insight) Drawing Use of creative tools and music is an exelent way to let people explain feelings where they have no words for Buzz group Who never did this: Tell a story, tell in to the next person, see what the story is after 10 times whispering. Tableaux Tell your (or other persons) story with drawings. Also a good way to introducing each other to the group. (interview in pairs, and make a tableau from the other you had an interview with) Storytelling Tell your story to others or (more save) tell the story of your friend to others. Discussion Find out what the different believes are. Fun exercises Execises like singing and or dancing are fun to do and relaxing. Examples are given in the training of trainers. Many people know cultural specific small games or fun-songs. Ask for them. Relaxation exercises Make use of learned relaxation exercises if situation are getting (unwanted) tense. © psterk werken met groepen 2011

© psterk werken met groepen 2011 Psychosocial problems © psterk werken met groepen 2011

© psterk werken met groepen 2011 Title Text © psterk werken met groepen 2011

© psterk werken met groepen 2011

© psterk werken met groepen 2011

Lichaam raakt overstressed of overbelast Gevolgen Oververmoeid Educatie oorzaken: Lichaam raakt overstressed of overbelast Gevolgen Oververmoeid Concentratieproblemen Prikkelbaar Hoofdpijn Zweten Etc. Men komt dan in een situatie terecht waarvan men denkt dat die geen einde heeft. Vicieuze stress cirkel. Training 2011© P. Sterk /

© psterk werken met groepen 2011 Thema’s / werkvormen die mensen “werkzaam” vinden Normale reactie op abnormale situatie Spreekwoorden en gezegden Rituelen en magie Alcohol, drugs, runners, pushers en loverboys Identiteit (verlies) Coping en stress RET © psterk werken met groepen 2011

De normale reactie op de abnormale situatie Definitie De oorsprong van trauma’s Stressoren die trauma kunnen veroorzaken De normale reacties op traumatische gebeurtenis De perceptie van een trauma Coping en risico factoren © psterk werken met groepen 2011

Doel van de bijeenkomst Deelnemers herkenning en erkenning geven voor klachten die gevolg zijn van ‘abnormale gebeurtenissen’ Deelnemers geruststellen dat ze niet ‘gek’zijn geworden Ervaringen delen, rolmodel trainer Checken of oorzaak- gebeurtenis, gevolg-klachten goed is begrepen © psterk werken met groepen 2011

Discussie op gang brengen Opdracht in groepjes van 4 Maak 4 kaarten en maak gebruik van: Spreekwoorden Gezegden Filosofische gedachtes of uitspraken Stelling(en) Onderwerpen om uit te kiezen: Integratie Huiselijk geweld Kindermishandeling Opvoeding Leven als …

je zal nooit vergeten maar je kan wél leren ermee te leven PauluS

Gulmaikan PSt. Epictetus ook de meest gesloten deur kan open Als je op eieren moet lopen, kan je ze beter éérst koken! ook de meest gesloten deur kan open PSt. Gulmaikan het zijn niet de dingen zélf die mensen verwarren, maar hun mening omtrent die dingen Epictetus Epictetus: filosoof uit de eerste eeuw

© psterk werken met groepen 2011 Rituals and magic Magisch (denken) Rituelen Drugs + drinken ook ritueel Spiritualiteit / Bidden © psterk werken met groepen 2011

Alcohol en Drugs Runners Pushers en Loverboys and girls

Identiteit en ID-verlies Hoe is jouw ID nu opgebouwd? Hoe voel je je? Hoe was dat in land van herkomst toen het nog goed was ? ? ? ? ? ? ? ? ? Psterk 2011

Nieuw beeld van zelf en mogelijkheden Zelfbeeld in thuisland Zelfbeeld op asielzoekers centrum Nieuw beeld van zelf en mogelijkheden Mind-Spring © 2009

© psterk werken met groepen 2011 The coping process Alcohol and drugs © psterk werken met groepen 2011

Adequate Coping mechanism Situational (confronting, avoidance and do nothing) Influence perception or emotion Appraisal Change perception or emotion (direct arousal) Expressing emotions adequate: Active problem solving Diversion (afleiden) Avoidance, awaiting Social support finding Expression of emotion Reassuring and comforting thoughts Less adequate: Defensive coping (intellectualizing, isolation) Magic thinking! © psterk werken met groepen 2011

© psterk werken met groepen 2011 R.E.T. (CGT) Nemen jouw Emoties de controle over? Of neem jij weer controle of jouw emoties? 30 © psterk werken met groepen 2011 30

© psterk werken met groepen 2011 31 © psterk werken met groepen 2011 Training COA 2010 © P. Sterk / b.v.Mierlo Training COA 2010 © P. Sterk / b.v.Mierlo 31

© psterk werken met groepen 2011 Gebeurtenis (Activating event): Canopy walk op 60 meter hoogte in de bomen; graag willen doen, maar hoogtevrees. 1e interpretatie (Belief), o.i.v emotie 2e interpretatie (Belief) na discussie (Dispute) met mezelf “Kabels breken” “Kan ik controleren “Bomen vallen om” “Niet waarschijnlijk, al 100 jaar oud “Ik glij uit” “Goede schoenen aandoen” “Halverwege durf ik niet verder, ik raak in paniek” “Tja daar moet ik wat op vinden, hoe controleer ik dat? “Door de wind gaar de brug schommelen” “Het is al dagen windstil” “Apen gaan slingeren” “ Tja, nog geen aap gezien eigenlijk…” Eigenlijk kan ik het wegredeneren, controleren (Dispute) Resultaat (Consequence) Niet gaan of terug gaan Grote kans dat ik het wel ga doen 32 © psterk werken met groepen 2011 Training COA 2010 © P. Sterk / b.v.Mierlo 32

© psterk werken met groepen 2011 Vooraannames bij RET Mensen hebben de neiging te overdrijven (als ik dit niet voorkom dan gaat alles zeker helemaal mis) vanuit angst te reageren (oh jee overal zijn problemen en verleidingen dus… dat gaat mis….) te projecteren (ik ben bang dat….. dus anderen trappen er in) te “moeten” (anders denken anderen dat…….) Te “fataliseren” (alles loopt hoogstwaarschijnlijk fataal af) (RAMPdenken) Hebben een lage frustratie tolerantie (ik kan het niet meer verdragen) 33 © psterk werken met groepen 2011 Training COA 2010 © P. Sterk / b.v.Mierlo

© psterk werken met groepen 2011 Wat is belangrijk in een groep ? - Sfeer van vertrouwen creëren en geheimhouding garanderen zelf open, ander open Duidelijk maken wat de bedoeling is van de groep v.b. Assendelft angst voor beoordeling voor terugkeer - Aangeven wat wel en niet in jouw vermogen ligt. Eigen grenzen `Waar` ga je voor `wat` heen: COA, MOA, ADV, Bakker, MS of als iemand wil nabespreken en je hebt geen tijd, direct aangeven - Ruimte creëren dat alle deelnemers kunnen vertellen en vragen stellen. Rekening houden dat mensen aan het einde van een bijeenkomst pas vragen stellen. - Rol van trainer. Informeren, instrueren, maar ook faciliteren, sturen. Deelnemers aan het woord. Voorkomen dat jij centraal staat, als docent gezien wordt. Deelgenoot van de groep. © psterk werken met groepen 2011

© psterk werken met groepen 2011 Dank voor aandacht Paul Sterk Mental Health adviser HealthNet TPO   Tolstraat 127, 1074 VJ Amsterdam, The Netherlands Reception +31 (0)20 6200005 paul.sterk@hntpo.org www.healthnettpo.org mob: 0031(0)6 51557474 www.paulsterk.com www.mind-spring.org © psterk werken met groepen 2011

Prevalence of common mental disorders in post-conflict settings Algeria Cambodia Ethiopia Palestine PTSD 13 % 7 % 3 % 40 % 33 % 19 % 28 % Mood dis 15 % 4 % 1 % 23 % 6 % Anxiety 39 % 8 % 42 % 11 % 17 % Any 35 % 62 % 58 % JTVM De Jong et al Lancet 2003. Red Font = Exposed to armed conflict associated violence. Green Font = Non exposure © psterk werken met groepen 2011

Disease Burden (DALYs) Maternal conditions Perinatal conditions Nutritional deficiencies Respiratory infections Other NCDs Malaria Malignant neoplasms Childhood diseases Diabetes Diarrhoeal diseases HIV/AIDS Neuro psychiatric disorders Tuberculosis Other CD causes Sense organ disorders Cardiovascular diseases Injuries Source: WHO Congenital abnormalities Respiratory diseases Digestive diseases Musculoskeletal diseases Diseases of the genitourinary system © psterk werken met groepen 2011