Oplossingsrichtingen bij teruglopende leerlingaantallen met ICT Krimpen met kansen Oplossingsrichtingen bij teruglopende leerlingaantallen met ICT Teun Meijer (Onderwijsgroep FIER) & Sandra ter Horst (Stichting Kennisnet)

Programma Schets van de problematiek Oplossingsrichtingen: Flexibilisering & betaalbaarheid en de rol van ICT Keuzen van Onderwijsgroep FIER Andere ICT mogelijkheden bij krimp

Wie zijn wij en wie bent u?

Krimpregio’s en anticipeergebieden

Krimpcijfers Zeer manifest in het PO Tot 2015: daling 67.000 kinderen In 2020: totale afname 100.000 leerlingen (daling van 6,6% t.o.v. 2012) Daling komende 3 jaar in 326 van de 415 gemeenten. In 208 gemeenten zware krimp: tenminste 10% VO en MBO nog beperkt tot krimpgebieden In de komende twintig jaar zal het voortgezet onderwijs echter in vrijwel alle regio’s met matige tot sterke krimp te maken krijgen.

Boze ouders bezetten school Visvliet http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=SJWiP6jKUDA

Gevolgen van krimp voor onderwijs Leerlingenaantallen lopen terug Minder inkomsten, exploitatieproblemen Een groter aandeel personele kosten Instroom jonge docenten vertraagt Kwaliteit van onderwijs staat onder druk

Initiatieven

Kansen met ICT Krimpvraagstuk: mogelijkheden met ICT Trajecten: PO (Friesland en Zeeuws-Vlaanderen), MBO (Zeeland) Oplossingsrichting: integrale benadering, gericht op betaalbaar houden van het onderwijs en op het introduceren van meer flexibiliteit in het onderwijs zelf. http://vastgoedpro.blogspot.nl/2010/11/krimp.html

Onderwijs in krimpregio’s Effecten voor scholen Betrokkenen Oplossingsrichtingen Inrichten van processen Ondersteund met ICT Onderwijs in krimpregio’s financieel huisvesting schaal personeel

Onderwijs in krimpregio’s Effecten voor scholen Betrokkenen Oplossingsrichtingen Inrichten van processen Ondersteund met ICT Onderwijs in krimpregio’s financieel huisvesting schaal personeel In noordwest Friesland sprake van krimpsituatie Onderwijsgroep FIER: van 20 naar 12 scholen Combinatiegroepen met soms meer dan 3 jaargroepen (combinatiegroep 5 t/m 8 met 30 leerlingen) Klassenmanagement wordt hierdoor steeds moeilijker (wens tot groepsdoorbrekende instructies) Samenwerken op groepsniveau is soms lastig omdat in bepaalde groepen maar zeer weinig leerlingen zitten

Onderwijs in krimpregio’s Effecten voor scholen Betrokkenen Oplossingsrichtingen Inrichten van processen Ondersteund met ICT Onderwijs in krimpregio’s financieel huisvesting schaal personeel Leerling Leerkracht Schooldirectie Schoolbestuur Ouders Betaalbaar organiseren Flexibeler onderwijs Vergroten competenties leerkrachten Slimmer, flexibeler plannen en roosteren Vergroten schaal van organiseren Variëteit en flexibiliteit in het onderwijs

Onderwijs in krimpregio’s Effecten voor scholen Betrokkenen Oplossingsrichtingen Inrichten van processen Ondersteund met ICT Onderwijs in krimpregio’s financieel huisvesting schaal personeel Leerling Leerkracht Schooldirectie Schoolbestuur Ouders Betaalbaar organiseren Flexibeler onderwijs Vergroten competenties leerkrachten Slimmer, flexibeler plannen en roosteren Vergroten schaal van organiseren Variëteit en flexibiliteit in het onderwijs Op groepsniveau Door effectief klassenmanagement de leerlingen maatwerk bieden. Optimaal gebruik maken van de moderne ICT-mogelijkheden op het gebied van: plannen (flexibele organisatie in relatie tot flexibel aanbod) leren en begeleiden van leerlingen communicatie

Onderwijs in krimpregio’s Effecten voor scholen Betrokkenen Oplossingsrichtingen Inrichten van processen Ondersteund met ICT Onderwijs in krimpregio’s financieel huisvesting schaal personeel Leerling Leerkracht Schooldirectie Schoolbestuur Ouders Betaalbaar organiseren Flexibeler onderwijs Vergroten competenties leerkrachten Slimmer, flexibeler plannen en roosteren Vergroten schaal van organiseren Variëteit en flexibiliteit in het onderwijs Op leerlingniveau: Krachtige ICT-omgeving die leidt tot: Leerstofaanbod in leerlijnen (leermiddelenmagazijn) Reflectie op leren en leerbehoeftes Samenwerking op leerlingniveau Digitale samenwerkingsstructuur op leerling niveau

Plannen Voorstel voor leerstofaanbod aan leerling Filters voor zoeken leermiddelen op basis van leerstijl Planning in de vorm van agenda, met aanvullende afspraken voor leerling met leerkracht en andere belanghebbenden Divers type leeractiviteiten : Groep lln met zelfde activiteit / verschillende activiteit Per individuele lln Vooraf inschrijven (vragenuur) Formatieve toetsen Met aanvullende middelen (zorg, surveillance, etc)

Leren en begeleiden De leerkracht kan zien met welke leeractiviteit de leerling bezig is (real time). De leerkracht krijgt automatisch een melding als de leerling een geplande leeractiviteit niet of afwijkend uitvoert. De leeromgeving biedt betrokkenen ter ondersteuning van de leeractiviteit gepaste communicatiemogelijkheden aan.

Communicatie Communicatie altijd mogelijk Actieve ouderbetrokkenheid t.a.v. het onderwijsproces is mogelijk Samenwerken aan en delen van bestanden Foto: [Joan M. Mas]

Functionaliteiten - systeemgebieden Office 365 De leeromgeving is een cloud-omgeving, die device-onafhankelijk te gebruiken is. Het is te bereiken via alle moderne devices, ongeacht besturingssyteem In de leeromgeving worden bestanden in een veilige omgeving op geslagen. De opslag van gegevens voldoet aan de Nederlandse wetgeving (bijv. rondom privacy). Er is sprake van een single-sign-on omgeving. Alle gebruikers hoeven maar één keer in te loggen om van alles in de leeromgeving gebruik te kunnen maken De leeromgeving is gekoppeld aan het administratiesysteem (Dotcomschool, Parnassys) Koppeling Dotcomschool en Parnassys

ICT kansen bij krimp Adaptief leermateriaal Inspelen op individuele behoeftes van leerlingen Flip de klas Meer tijd voor interactie in de klas

ICT kansen bij krimp Afstandsleren MBO Leerprestaties vergelijkbaar met ‘reguliere’ wijze Webinar Via web, op afstand instructie geven, vragen stellen En bekijk ook: http://onderwijstijd.kennisnet.nl/

Tips voor aanpak Integrale aanpak vanwege complexiteit en urgentie Programma van Eisen helpt dit inzichtelijk maken en scherpe vragen aan leverancier te stellen Inventariseer wat je al hebt en plot dit op het PvE Digitaal leermateriaal en leerling volgsysteem uitermate belangrijk. Niet alles tegelijk maar wacht niet af!

Stappen voor vervolg Traject Leertij – Zeeuws-Vlaanderen. Inrichten gemeenschappen van scholen en rol van ICT Webdossier: kansenbijkrimp.kennisnet.nl Vervolgactiviteiten: Samen Deskundiger – themasessie Samenwerkingsverbanden, expertisecentrum PO-Raad ondersteunen Aanpak MBO en VO Businesscasemethodiek Cases verzamelen, oplossingsrichtingen

Bedankt voor uw aandacht! Teun Meijer - Bovenschools ICT coördinator e-mail: tmeijer@onderwijsgroepfier.nl Sandra ter Horst- programmamanager e-mail: s.terhorst@kennisnet.nl twitter: @sandraterhorst Kennisnet.nl twitter: @kennisnet