Portugese wijnen A melhor homenagem que podemos prestar a esse notável produto da terra e do homem é apreciá-lo em paz e sossego (de mooiste eer die we kunnen bewijzen aan dit edel product van aarde en mens, is het in vrede en rust appreciëren) João Paulo Martins ‘Vinhos de Portugal’ Ann Holderbeke en Jan Peuskens

Geschiedenis Start:14de eeuw 18de eeuw: bloei van de wijnteelt in Portugal : Engeland in oorlog met Frankrijk en de Nederlanden Drinken van Portugese wijnen = voor de Engelsen een patriotische daad Nadien:de Engelsen dronken weer Franse wijnen Portugal had geen financiële middelen meer om te investeren in wijnindustrie De toetreding van Portugal tot de EU: export van Portugese wijnen groeide fel. Sinds de jaren 80: heel wat evolutie op vlak van wetgeving, toegepaste technologie, verbouwingsmethoden, … steeds verbeterende kwaliteit.

Cijfers 250000 ha wijngebied 7de plaats in Europa qua wijnproductie 55 gebieden, 32 met een D.O.C. statuut (‘Denominação de origem controlada’)

Wijngebieden Vinho Verde, sinds 1908, in Minho Douro, sinds 1982, in Trás os Montes Bairrada, sinds 1979, in Beiras Bucelas, Carcavelas en Colares in Estremadura Moscatel, sinds 1907 in Sétubal Porto, sinds 1761, in Tras os Montes en Minho Ribatejo Alentejo Algarve Azoren Madeira

Classificatie Vinho de mesa, tafelwijn Vinho Regionais – landwijn of streekwijn, opgericht in 1992 en bevat 8 regio’s IPR – Indicação de proveniencia regulalentada, vdqs, opgericht in 1988 en bevat 28 regio’s waaronder Chaves, Valpaços, Planalto Mirandês, Alcobaça DOC - denominaçao de origem controlada

Druivenrassen wit Alvarinho: vooral in de Vinho Verde, vol, rijk, intens Arinto: vb. Alentejo Antão vaz: Alentejo: citroenkleurig, body, fijn aroma Bical, Encruzado, Gouveio, Loureiro, Malvasis, Maria gomes: vb Bairrada, appelen, perzik, gekruide bloemen Pires: vb Ribatejo, Roupeiro: meest voorkomende witte druif in Alentejo Trajadura, Viosinho Trincadeira das Pratas: vb Ribatejo

Druivenrassen rood Arruda, Aspadeiro, Azal, Baga: vb Bairrada: diepe rode kleur, zwart fruit, veel tannines Bastardo Nacional: vb Bairrada Periquita: vb Alentejo, fruitig en zacht Tinta barroca: vooral in de Douro, ook voor portwijnen, parfum aroma Tinta cão, Tinta franca (Francesca): in de Douro, minder geconcentreerde wijnen, rood fruit, aarde en bloemen Tinta pinheira, Tinta roriz: Tempranillo in Spanje, kruidig, vooral in blends Touriga nacional: fruitige druif, bloemen en thee aroma, vooral voor portwijnen en Dão Vinhão Trincadeira preta: vb Ribatejo en Alentejo: fruitig, kruidig, rijke tannines

Douro wijn Dourovallei beschut tegen Atlantische winden Arme grond: leisteen, graniet met zand en humus Klimaat: bergen beschermen wijnranken, winters mild, soms koud, zomers heet Veel terrasbouw De helft van de productie is portwijn 22 % van de Portugese wijnproductie 100 druivensoorten

Douro wijn: Wijnen zijn rijk, tamelijk vol tot zeer vol, vaak diep van kleur, met aroma's van tabak en leder Wijnen moeten min 11% alc.vol hebben. Witte wijnen moeten 9 maanden vatlagering hebben; rode 18 maanden Portwijn: enkele maatjes brandewijn toevoegen tijdens de gisting het principe van de "mutage“: de alcoholische gisting stopt in de kuipen, suikers blijven achter die niet in alcohol worden omgezet de typische zoete smaak van een wijn die tussen de 19 en 21° alcohol bevat.

Douro portwijnen Ruby: jong, 2 à 3 jaar op vat, meerdere druivensoorten, jaargangen en wijngaarden : komt het meest voor Tawny: in eikenhouten vaten gerijpt, heeft oranje, tanige kleur, kan ouderdomsindicatie hebben: assemblages uit verschillende oogstjaren Vintage: wijn van 1 jaar, 2 jaar houtrijping, nadien rijping in de fles; meestal Single quinta vintage: gemaakt door wijndruiven uit 1 domein: door Instituto dos Vinhos do Douro e do Porto tot vintage verklaard door uitzonderlijke kwaliteit Late bottled vintage (LBV): wijn van hoge kwaliteit, 4 tot 6 jaar op vat; mengeling van ports van 1 jaar

Vinho Verde 1 van de grootste DOC gebieden in Portugal, gekende wijn door export “Verde”: groene schijn in de wijn, vroege oogst 46000 kleine wijnbouwers 65000 ha wijnbouw Gebied met bijna meeste regen van Europa Bodem: graniet, zand, klei

Vinho Verde Wijnhuizen: Quinta de Avelada (met als bekende wijn Casal Garcia) Borges (met als bekende wijn Gatão) Sogrape (met als bekende wijn Gazella) Casa do Valle Caves Aliança Messias Matteus Lancers Marketing en exportproducten van lagere kwaliteit

Vinho Verde Teelt: Druivenstokken werden geleid langs bomen (uveiras – de wijndragende bomen), muren (arjoada), palen en draden (die pergola’s vormen – “ramadas” of “latadas”) Meestal lichtmoesserende wijnen Wijnen met Alvarinho druif zijn de fijnsten 30 % van de wijnen is wit, 70 % rood en rosé Rode wijn is vaak astringent, wrang, ruw: zelden uitgevoerd

Dão In provincie Beira Alta 1 van de oudste wijnstreken van Portugal DOC sinds 1990 Elegante, gebalanceerde wijnen met voldoende aciditeit Wijngaarden op 200-900 m hoog, omrand met bergen, slechts 5 % van grond zijn wijngaarden Traditie: Blauwe en witte druiven op dezelfde wijngaard Bodem: vooral graniet

Dão Wijnen met hoog alcohol % Meer dan 30000 individuele wijnbouwers, goed voor 50 % van de productie Ook coöperatieves Dão nobre: 4 jaar op vat <-> Dão novo: eind augustus van jaar na de oogst op de markt Zowel rode, witte, rosé als mousserende wijnen

Ribatejo Ribatejo: boven de Taag: veel wijngaarden dicht bij de rivier Middellands Zee klimaat: zomers niet te heet, winters niet te koud; vruchtbare bodem Meestal Portugese druivenrassen maar ook Franse: Cabernet Sauvignon, Merlot, Pinot Noir, Chardonnay,Sauvignon Blanc

Ribatejo Rode wijn: warm en zwoel, met vooral rood fruit als kersen en frambozen in de geur, met een stevige en fruitige smaak smaak, eigenzinnige wijnen met karakter Witte wijn: prachtige droge wijn, met heel veel fruitigheid en frisheid

Bairrada 18000 ha Samen met Dão belangrijkste rode wijn producent: 70 % van productie is rood 6 % van de Portugese wijnproductie: reputatie van wijnen met consistente hoge standaard Bodem uit klei (bairros), zand en kalksteen Warme droge zomers, milde winters Ook espumante Streek van aquardente (vuurwater): van 29 tot 80 graden alcolhol

Alentejo Verschillende microklimaten Alentejo central = belangrijkste voor wijnteelt Landklimaat met extreem hete zomers en lentes 10 % van de landbouwgrond gebruikt voor wijngaarden: 13500 ha Bodem: graniet, schist en quartz; in Borba en Moura ook kleigrond; lage tot gemiddelde vruchtbaarheid 8 gebieden Alentejo met V.Q.P.R.D. (vinhos de qualidade produzidos em regiões determinados) DOCs sinds 1980 Vooral gecorseerde en fruitige wijnen

Alentejo: streken Portalegre Borba Redondo Reguengos Videgueira Evora Amareleja