Duurzaamheid, een kwestie van verdienen Kees Oomen directeur AKV, ministerie Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 24-3-2011 gebr. Duijvestijn Duurzaamheid, een kwestie van verdienen Kees Oomen

Duurzaamheid en de glastuinbouw energie gewasbescherming personeel/arbeid meststoffen Planet Waterspoor !, aandachtsgebied waar hard aan gewerkt wordt, maar we zijn er nog niet Meststoffen: Recirculatie, verspilling tegengaan., naast kwaliteit oppervlaktewater ook schaars worden van grondstoffen bv fosfor. P Gewasbescherming: afhankelijkheid van chemie beperken tot minimum, naast waterkwaliteit, ook imago, voedselveiligheid. Politiek gevoelig item. RO: landschappelijk inpassen van kassen, clusteren/concentreren Ik zal nu inzoomen op energie, als item van planet Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Duurzaamheid, een kwestie van verdienen Kees Oomen

Verdienen: License to produce en €’s op alle terreinen blijvend vooruitgang maken om license to produce te behouden! Tegelijkertijd verdienen €: preferente leverancier bedien tussensegmenten => consumenten betalen meer voor duurzaam geproduceerd op termijn lagere kosten Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Duurzaamheid, een kwestie van verdienen Kees Oomen

Energiekengetallen glastuinbouw Energiekosten 20 – 25 % v.d. bedrijfskosten Elektriciteits productie 10 % NL-productie Energie-efficiëntie 1990: 100 2009: 47% Aardgasgebruik 10 % NL. gasgebruik 4 miljard m3/jaar CO2-emissie w.v. voor teelt 7 Mton (102% 1990) 5,3 Mton (77% 1990) Energie Groot aandeel vd kosten Grote verbetering energie-efficientie Maar absolute hoeveelheid nog steeds bijna 4miljard m3 gas! Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Duurzaamheid, een kwestie van verdienen Kees Oomen

Ambitie en doelen glastuinbouw 2020 Verminderen afhankelijkheid van gas: Klimaatneutraal bij nieuwbouw Economisch rendabel Leverancier van warmte en elektriciteit & 45 % minder CO2-emissie t.o.v. 1990 Verbetering e-efficiency met 2 % per jaar 20 % duurzame energie Dus energietransitie nodig: Ambitie en doelen van de sector én EL&I Zijn ambitieus! Gaat er nu ook om het absolute verbruik te verminderen (niet alleen maar efficienter worden, minder enegrie per bos bloemen of kilo groente) Én duurzame energie toepassen (nu 1,3%) Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Duurzaamheid, een kwestie van verdienen Kees Oomen

Programma Kas als Energiebron Innovatie- en actieprogramma glastuinbouw voor realisatie van ambitie en doelen Samenwerking tussen: LTO Glaskracht Nederland Productschap Tuinbouw Ministerie EL&I e.v.a. (kennisinstellingen, toeleverende industrie, adviesbureaus, ..) Programma KAE om dit te realiseren. Is PPS-programma. KAE past prima in 3p’s beleid: daarom werkt mijn ministerie samen met de sector eraan. Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Duurzaamheid, een kwestie van verdienen Kees Oomen

Programma Kas als Energiebron Eén integrale aanpak met 7 transitiepaden: Energie besparen Duurzame energiebronnen Fossiele energie efficiënt inzetten Overig Teeltstrategieën Licht Zonne-energie Aardwarmte Biobrandstoffen Duurzame(re) elektriciteit Duurzame(re) CO₂ Er is niet 1 oplossing Filosofie: eerst zoveel mogelijk besparen, dan invullen met duurzame energie en het restant zo efficient mogelijk met fossiele energie Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Duurzaamheid, een kwestie van verdienen Kees Oomen 7

Budget 2011 Ministerie EL&I € 5 mln onderzoek, demo, voorlichting en communicatie Energiesubsidieregelingen: MEI: 2x € 8 mln. = € 16 mln. IRE: € 2 mln. Productschap Tuinbouw € 4 mln onderzoek, demo,voorlichting en communicatie Nb is specifiek budget voor kAE , daarnaast ook nog EIA, mIA, vamil GLK etc. (Wanneer vraag komt: ook voor 2012 dit budget, voor daarna nieuwe afspraken nodig.) Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Duurzaamheid, een kwestie van verdienen Kees Oomen

Aardwarmte-acties KAE 1 Studies 2005 en 2007: één van de weinige praktisch rendabele duurzame energie-opties Groot energiebesparings- en duurzame energiegebruikpotentieel: minimaal 10% Ambitie: In 2011 120 ha glastuinbouw op aardwarmte In 2015 300 ha In 2020 500 ha = 0,3 Mton CO2-reductie, ca 5% Verder inzoomen op aardwarmte omdat we vandaag bij de opening van het 4e project in de tuinbouw zijn. En aarwdarmte belangrijk pad voor ed tuinbouw: Potentie minimaal 10%, wanneer in de toekomst ook meerdere lagen vd bodem gebruikt kunnen worden nog groter. EL&I (lees LNV) en PT zijn trendsettend geweest voor aardwarmte Hebben met KAE aardwarmte op de kaart gezet in NL en op de agenda van de ondernemers. Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Duurzaamheid, een kwestie van verdienen Kees Oomen

Aardwarmte-acties KAE 2 Garantie op misboren: Maatwerkgarantievoorziening voor 1e project in NL (2006) Agendering noodzaak garantie: - bank/verzekeraars (2007/2008) EL&I-garantieregeling (vanaf 2009) MEI-subsidie EL&I: 24 projecten (vanaf 2007) Kennisontwikkeling en - uitwisseling: bijeenkomsten vd Bosch, Ammerlaan, Duijvestijn, MEI-tuinders stappenplan www.energiek2020.nu Verkenning aardwarmte met hoge temperatuur opslag Onderzoek naar mogelijkheden ondiepe aardwarmte (500-1000m) Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Duurzaamheid, een kwestie van verdienen Kees Oomen

Actieplan Aardwarmte EL&I april 2011 Aardwarmte is een duurzame energieoptie met potentie Bij stijgende energieprijzen snel economisch aantrekkelijk Doel voor 2020: 11 PJ ca 70 projecten (glastuinbouw 4-5 PJ) Potentie voor 2050: wellicht 20% van het totale energiegebruik Prille ontwikkeling: 6 projecten (4 glastuinbouw, 1 woningbouw, 1 benutten mijnbouw) Vele plannen (84 opsporingsvergunningen aangevraagd, ca 70 in de glastuinbouw, 24 x MEI-subsidie) Focus: stimuleren bestaande plannen en acties voor alle partijen april naar de Tweede kamer Nieuwtje: Begin april komt actieplan aardwarmte van EL&I (samenwerking EZ en LNV) Tipje van de sluier oplichten: Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Duurzaamheid, een kwestie van verdienen Kees Oomen

Gebr. Duijvestijn energiekenniskas leerbedrijf marktgericht begeleidingscommissie onderzoek Aardwarmte personeelsbeleid open voor innovaties kennisdelen Gebr. Duijvestijn Ik wil gebr. Duijvestijn graag in het zonnetje zetten, zij zijn voorlopers met visie, duurzaamheid in alle facetten hoog in het vaandel, open kennisdelers. En feliciteren met hun aardwarmteproject!! Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Duurzaamheid, een kwestie van verdienen Kees Oomen