RSI ook (n)iets voor jou? Henk Boom ID Arbo en milieuadviseur Marten v.d. Woude Wsk & Inf José Koelman Bibliotheek Petra Siemons DAZ Karin Hollanders STU Wim Verseijden TN Ben Martens ArboNed Bedrijfsarts TU/e Frits Niemans Sportcentrum Fysiotherapeut TU/e

of hoe de evolutie onze vooruitgang niet kan bijhouden R S I of hoe de evolutie onze vooruitgang niet kan bijhouden

Onderwerpen Wat is RSI? Directe oorzaken Indirecte oorzaken (Risicofactoren) RSI in 3 fasen Klachten Ziektebeelden Ergonomie Werkhouding Wat te doen?

RSI Repetitive Strain Injury Repetitive = herhaalde Strain = spanning (te veel) Injury = letsel Het RSI-syndroom is een verzamelnaam van klachten, die het gevolg zijn van overbelasting door repeterend werk

Directe oorzaken Statische belasting: Het continu aanspannen van de spieren van nek, arm, schouder en vingers Dynamische belasting: Het herhalen van bewegingen in combinatie met extreme houdingen

Indirecte oorzaken 5 W’s (risicofactoren) Werktijden (langer dan x uur) Werkdruk (deadlines, spanningen) Werkplek (meubilair, computer) Werkwijze (instructie, visueel) Werktaken (werktaken afwisselen)

Oorzaken leiden tot Zenuwbeschadiging door druk Overbelasting van spieren en pezen Bron: NCvB

RSI klachten in 3 fasen Minder ernstig naar ernstig Kortdurend naar langdurend Tijdens het werk tot ook na het werk

Fase 1: Beginners Pijn tijdens het werk of na lang werken Klachten zijn plaatselijk Duidelijke relatie tussen werk en pijn Tijdsduur: fase 1 kan jaren duren

Fase 2: Gevorderden Uitstraling van de pijn Pijn en vermoeidheid gaan ook na het beëindigen van het werk niet weg De klachten treden ook op bij handelingen in het dagelijks leven De klachten kunnen maanden duren

Fase 3: “De Volhouders” Pijn is blijvend aanwezig, ook ’s nachts Pijn kan zich naar andere ledematen verplaatsen Werken kan onmogelijk worden Letsel kan blijvende gevolgen hebben Zelfs lichte activiteiten kunnen zeer pijnlijk zijn

Ziektebeelden Tennisarm, golfarm Ontsteking pees en peesschede Carpale tunnelsyndroom Pijnklachten in: hand, arm, schouder en nek

Symptomen Pijn Tintelingen Vermindering van grip Stijfheid Vermoeidheid en zware armen

Nek 20 % Elleboog 6 % Schouder 19% Pols/hand/vingers 11% Onderzoek Arbeidsinspectie 1997 onder 2000 ambtenaren

Tot slot… Het is een reëel probleem “DE OPLOSSING” bestaat niet Voorkomen is beter dan genezen Afwisseling in activiteiten Bewustwording van spierspanning Balans aanbrengen tussen de 5 W’s

Werktijden (langer dan x uur) Werkdruk (deadlines, spanningen) De 5 W’s: Werktijden (langer dan x uur) Werkdruk (deadlines, spanningen) Werkplek (meubilair, computer) Werkwijze (instructie, visueel) Werktaken (werktaken afwisselen) /facilitair bedrijf in de MasterSlide (in het menu: View | Master | Slide Master) eventueel weghalen of vervangen door een ander submerk zie www.fb.tue.nl/huisstijl/fonts/faq.htm Dit is een voorlopige versie!

Werkplek en Werkwijze Ergonomie: studie van werkomstandigheden Ergon = werk Nomos = wet “ Leer van gisteren, leef voor vandaag en heb hoop voor morgen. Belangrijk is: blijf vragen stellen.” Albert Einstein

MENSEN Er zijn korte en lange mensen Er zijn dunne en dikke mensen Er zijn GEEN gemiddelde mensen Er is dus ook geen gemiddelde werkplek

Stoel Bureau Beeldscherm Visueel Werkhouding Toetsenbord Muis

Stoel Zitting: hoogte, diepte Rugleuning: lendensteun Armsteunen: hoogte, wijdte

2. Bureau Diepte Beenruimte: strek en draai Hoogte Bovenblad: dikte

3. Beeldscherm Bovenkant beeld op ooghoogte Kijkafstand 50-70 cm Instellingen: lettergrootte (font) kleur, contrast, helderheid beeldfrequentie ≥ 70Hz

4. Beeldscherm(bril)

5. Werkhouding Zit rechtop Zit ontspannen Zit recht voor het beeldscherm Zit niet verdraaid of scheef aan het bureau

6. Toetsenbord Zo plat mogelijk Polsen ontspannen en recht houden Recht vooruit Geen polssteun!

7. Muis Grote bewegingen maken Snelheid beweging instellen Snelheid dubbelklik instellen Grote (of geen) muismat (geen polssteun) Vingers plat Sneltoetsen gebruiken

De ‘ideale’ werkplek Stoel Bureau Beeldscherm Visueel Werkhouding Toetsenbord Muis

Vlindervorm bureau: Linker foto: PC in het midden, restplekken op je bureau onlogisch Wat je ook doet zonder PC hij staat altijd in de weg. Rechter foto: Goede verdeling, door de schuine kanten aan het bureau heb je feitelijk 2 werkplekken waaraan je recht kunt zitten

FOUT? GOED? Mensen zijn zeer creatief in het vinden van oplossingen om zoveel mogelijk dingen tegelijk te doen. Het is ook een oplossing om bijvoorbeeld bij een tijdelijke tentamenzaal het tekort aan toiletten aan te vullen.

FOUT? GOED? De “duobanende” zorgouder ( man, vrouw) is hier waarschijnlijk aan het telewerken?

FOUT GOED Geen opgetrokken schouders Blijf altijd ontspannen werken!

FOUT GOED Ga nooit naar voren buigen Werk altijd met een rechte rug

FOUT GOED Foute houding op de lange duur Ga recht voor het beeldscherm zitten

FOUT GOED Ontspan je ellebogen Ontspan je handen en vingers

FOUT GOED Zorg dat je pols niet het gewicht van de hele arm moet dragen Dit komt door de kromme rug

FOUT GOED Polsen en vingers ontspannen en niet gebogen

FOUT GOED Handen veel te gespannen Volhouden dan krijg je klachten

FOUT GOED Handen veel te gespannen Volhouden dan krijg je klachten

Oefeningen om te ontspannen. Sporttenue niet nodig. Pauze software en oefeningen Het is even wennen, maar …. het helpt

Wat kun JIJ zelf doen: Werkplek instellen Evt. met hulp van werkplekconsulent Bureau opruimen Werkruimte maken Beginnende klachten Meteen melden bij werkplekconsulent of A&M coördinator

Wat kun JIJ zelf doen: Neem (korte) pauzes Vermijd piekbelastingen Variatie in werkzaamheden Doe eens iets anders dan werken Houd je conditie op peil

Werkplekconsulenten ID Henk Boom 2151 HG 2.87 Wsk & Inf Marten van der Woude 4523 HG 6.20 Bib José Koelman 2307 Hal 0.12 DAZ Petra Siemons 2295 HG 1.05

R S I kan je leven drastisch veranderen VRAGEN ?