Volgende dia is: Terugkoppeling bijeenkomst 1 Openingsdia Volgende dia is: Terugkoppeling bijeenkomst 1 IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Terugkoppeling bijeenkomst 1 Verpleegkundige Werkwijze: Vragen naar onduidelijkheden of vragen over vorige bijeenkomst. Bespreekpunten: Vragen/onduidelijkheden bespreken Huiswerkopdracht over afnemen van de lastmeter komt zo meteen ter sprake. Volgende dia is: Programma 2e bijeenkomst IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Programma 2e bijeenkomst Huiswerkopdracht bespreken Verwijzing MDO Verpleegkundige Werkwijze: Dia laten zien en programma benoemen. Bespreekpunten: Geen. Volgende dia is: Huiswerkopdracht 1 en 2 IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Huiswerkopdracht bespreken Neem mee: Neem een lastmeter af en bespreek deze met de patiënt. Werk dit gesprek uit volgens de vijf stappen zoals deze vandaag aan de orde zijn geweest. Welke onderdelen uit de stappen vond je moeilijk? Waar heb je specifiek moeite mee en zou je dus meer aandacht voor willen in de komende bijeenkomst. Verpleegkundige, psycholoog ingaan op de gespreksvaardigheden en andere punten die naar voren komen op communicatief gebied. Tijd: circa 30 minuten, afhankelijk van de moeilijkheden. Werkwijze: Huiswerkopdracht bespreken op: Hoe ging het gesprek en de introductie? Wat vond je moeilijk? Voorbeelden? Welke invloed/uitwerking had dit op jou respectievelijk op de patiënt? Specifieke moeilijkheden op een flap inventariseren en vervolgens bespreken Bespreekpunten: Per deelnemer het gesprek nabespreken over de goede en mindere punten. Hierbij doorvragen naar wat de vpk zei of hoe ze handelde. De geconstateerde moeilijkheden/knelpunten bespreken met de groep, samen zoeken naar oplossingen. Letten op: eigen interpretatie van de verpleegkundige over de ingevulde lastmeter en dit mogelijk verbaal of non-verbaal ‘weergeeft’ in het gesprek met de patiënt. Veel voorbeeld zinnen geven en handreikingen respectievelijk tips aanreiken. NB. De verschillende typen patiënt komt later aan de orde in een oefening Volgende dia is: Score Lastmeter < 5 IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Score Lastmeter <5 Bij een lastscore < 5 vragen of de patiënt momenteel weinig of geen ziektegerelateerde problemen ervaart. Eventueel de lage score met patiënt bespreken. Bij behoefte aan zorg de gang van zaken met patiënt bespreken en eventueel een vervolggesprek plannen. Indien patiënt zelf een verwijzing wil, dit regelen. Verpleegkundige Werkwijze: Dia laten zien. Zie bespreekpunten. Bespreekpunten: Bij een score van < 5 op de Lastmeter wordt een korte vraag gesteld zoals ’Begrijp ik het goed dat u momenteel zelf voldoende greep heeft op uw situatie?’. Dit om na te gaan of het klopt dat de patiënt momenteel weinig last ervaart. Eventueel de items van de probleemlijst met de patiënt doornemen. Indien vanuit de patiënt behoefte bestaat aan gespecialiseerde hulp ook al is de score lager dan het afkappunt van 5 dan adviseren dat een verwijzing wordt geregeld. Hierover voorlichting geven is de taak van de verpleegkundige. Volgende dia is: Score Lastmeter > 5 IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Score Lastmeter ≥ 5 Verhoogde distress / specifieke problemen op de probleemlijst bespreken met de patiënt. Bij behoefte aan psychosociale of paramedische zorg verwijzen naar passende gespecialiseerde zorg. Bij geen behoefte aan gespecialiseerde hulpverlening dan advies extra aandacht van basale behandelaars. Deze categorie patiënten wordt besproken in het psychosociaal overleg, indien aanwezig. Verpleegkundige Werkwijze: Dia laten zien. Zie bespreekpunten. Bespreekpunten: Bij een score van ≥ 5 op de Lastmeter wordt door een van de basisbehandelaars met de patiënt aan de hand van de probleemlijst nagegaan op welk vlak de problemen liggen en wordt de behoefte en wenselijkheid gepeild om psychosociale of paramedische hulp in te zetten. Deze lastmeter wordt besproken in het MDO - psychosociaal indien aanwezig in het ziekenhuis. Anders is het raadzaam met de gespecialiseerde hulpverlener te overleggen of deze instemt met de indicatiestelling en verwijzing. Van de verpleegkundige wordt verwacht dat waar nodig is er onderling geconsulteerd c.q. verwezen wordt. Volgende dia is: Score Lastmeter IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Score Lastmeter Bij complexe problematiek wordt de patiënt in het multidisciplinair overleg (MDO) besproken. Na het overleg vindt een terugkoppeling plaats naar de behandelend arts en huisarts. Bij verplaatsing van de patiënt naar andere afdeling of ander ziekenhuis of zorginstelling het resultaat van de Lastmeter doorsturen. Verpleegkundige Werkwijze: Dia laten zien. Bespreekpunten: Multidisciplinair overleg (MDO) komt aan het einde van de bijeenkomst aan de orde. Functie lastmeter, bij verplaatsing net als de andere medische gegevens ook het resultaat van de Lastmeter doorsturen. Het ziekenhuis kan er baat bij hebben evenals een thuiszorginstelling. Een thuiszorginstelling kan bij continuïteitshuisbezoeken werken met de lastmeter en deze afnemen bij de cliënt. Volgende dia is: Oefening moeilijke patiënten – bespreken van de Lastmeter. IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Oefening Meegebrachte Lastmeter met elkaar naspelen met toevoeging van een onderstaande emotie: A. een gesloten, stille patiënt B. een chaotisch patiënt, C. een boze patiënt, D. een verdrietige patiënt, E. een drukke patiënt, een spraakwaterval Verpleegkundige Werkwijze: Per tweetal, ieder speelt zijn eigen lastmeter na. De tegenspeler speelt de patiënt en kiest een van de onderstaande emoties. Totale tijd 15 minuten, 7 minuten per gesprek Variant: plenair een tweetal een van de emoties uitspelen adhv de probleemlijst. Enkele emoties kiezen waar de groep problemen mee heeft. (zie inventarisatie bij huiswerkopdracht. Keuze in emoties zijn: A. stille patiënt B. een chaotisch patiënt, C. een boze patiënt D. een verdrietige patiënt E. een drukke patiënt, een spraakwaterval Plenair nabespreken. Bespreekpunten: Ingaan op het reageren bij emoties Het aanreiken van het gerichte handvatten per patiëntengroep hoe om te gaan hiermee zodat de verschillende benadering duidelijk wordt. Voorbeelden: - bij chaotisch patiënt actief zijn in het gesprek en structuur bieden - bij stille patiënt actief zijn door open vraagstelling en doorvragen - bij boze en verdrietige patiënt ingaan op het verdriet, de boosheid althans dit benoemen, zeggen wat je ziet, en wending maken naar een ander moment - bij drukke patiënt zelf rustige houding aannemen en duidelijk vragen formuleren. Volgende dia is: Ingevulde lastmeter -hoe op reageren IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Ingevulde lastmeters Allemaal JA ingevuld Allemaal NEE ingevuld Onvolledig ingevuld Laag cijfer maar komt in de ingevulde score niet naar voren Verpleegkundige/psycholoog Indien nog niet eerder aan de orde geweest: Werkwijze; Plenair bespreken de probleemgevallen over het invullen van de lastmeters. Welke lastmeters zijn voor de verpleegkundigen probleemgevallen? (zie ook inventarisatie huiswerkopdracht) Probleemgevallen zijn: Allemaal met JA ingevuld Allemaal met NEE ingevuld Onvolledig ingevuld Laag cijfer maar komt in de ingevulde score niet naar voren. Volgende dia is: Opdracht IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Opdracht Welke verwijzingsmogelijkheden ken je in het ziekenhuis? Naar wie verwijs jij op dit moment? Welke verwijzingsmogelijkheden ken je buiten het ziekenhuis en waar maak je gebruik van? Beiden Werkwijze: Plenair naar vragen en inventariseren. Dit op een flap zetten: een flap met in het ziekenhuis en een flap met buiten het ziekenhuis. Bespreekpunten: Geen. Volgende dia is: Wie leveren PSZ (1v2) IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Wie leveren PSZ (1v2) Basale zorg Intramurale zorg: klinisch en poliklinisch Medische specialisten / (oncologie)verpleegkundigen Paramedici Extramurale zorg Huisartsen Wijkverpleegkundigen / thuiszorg Bedrijfsgeneeskundigen Beiden Werkwijze: Dia laten zien en vragen naar onduidelijkheden. Bespreekpunten: Geen. Volgende dia is: Wie leveren PSZ (2v2) IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Wie leveren PSZ (2v2) Gespecialiseerde zorg Intramurale zorg Medisch maatschappelijk werk (Klinisch) psychologen Psychiaters Geestelijk verzorgers Extramurale zorg Zelfstandig gevestigde psychologen, psychotherapeuten, psychiaters Netwerken van speciaal getrainde psychologen / psychotherapeuten Gespecialiseerde psychosociaal oncologische centra (IPSO) Psychologen, psychotherapeuten, psychiaters binnen AGGZ Lotgenoten, patiëntenorganisaties Inloophuizen Psycholoog Werkwijze: Dia laten zien en vragen naar onduidelijkheden. De verschillende disciplines worden zo meteen uiteengezet. Bespreekpunten: Geen. Volgende dia is: Leidraad (komt uit de Richtlijn) IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Leidraad verwijzing PROBLEEMGEBIEDEN VERWIJZING NAAR Praktische MW / bedrijfsarts Gezins- sociale MW, psycholoog, psychiater Emotionele Religieuze / spirituele Geestelijke verzorger Lichamelijke Arts, verpleegkundige Verpleegkundige Werkwijze: Dia laten zien en kort benoemen. Bespreekpunten: Deze verwijsmogelijkheden komen uit de richtlijn. MW is maatschappelijk werker. Volgende dia is: Taken specialistisch verpleegkundigen IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Taken Specialistisch verpleegkundigen Geven van voorlichting over de ziekte en de gevolgen. Geven van voorlichting over de behandeling en de gevolgen. Signaleren van psychosociale problematiek bij patiënten en/of naasten in de verschillende fasen van het ziekteproces en zo nodig doorverwijzen voor gespecialiseerde zorg. Verpleegkundige Werkwijze: Dia laten zien en zo nodig bespreken op onduidelijkheden. Bespreekpunten: Specialistisch verpleegkundigen coördineren de zorg rondom de oncologische patiënten volgens de van toepassing zijnde wettelijke bepalingen, protocollen en overige binnen het ziekenhuis geldende afspraken. Dit kunnen alle verpleegkundigen zijn die coördinerende taken verrichten of oncologische patiënten verzorgen respectievelijk begeleiden. Specialistisch verpleegkundigen zijn samen met de medisch specialist verantwoordelijk voor het signaleren van psychosociale problemen. Verder kunnen zij als taak hebben de coördinatie van zorg rondom de patiënt inzake psychosociale zorg. De volgende dia’s gaan over de taken en indicaties voor de verschillende disciplines waar naar doorverwezen kan worden. Volgende dia is: Taken Medisch Maatschappelijk Werk IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Taken Medisch Maatschappelijk Werk Versterken gezonde psychische krachten in de patiënt. Versterken draagkracht en herstel van autonomie en aansluiten bij de eigen sociale context en hulpvraag. Op korte termijn haalbare doelen stellen samen met patiënt en/of diens naasten. Begeleiden bij re-integratie in het arbeidsproces na afloop van medische behandelingen. Begeleiden bij ziekte samenhangende praktische problemen van patiënt bijvoorbeeld: huisvesting, zorgverzekering, financiën of werk wat verhoogde distress oplevert. Verpleegkundige Werkwijze Dia laten zien. Vragen naar of het bekend is? Zo nodig uiteenzetting geven, zie bespreekpunten. Bespreekpunten Wanneer praktische-, gezins-/sociale- en emotionele problemen op de probleemlijst de boventoon voeren kan een (medisch) maatschappelijk werker worden ingeschakeld. De maatschappelijk werker richt zich in de eerste plaats op het versterken van de gezonde psychische krachten in de patiënt, versterken van diens draagkracht en herstel van autonomie. Daarbij sluit de maatschappelijk werker aan bij de visie en beleving van de patiënt op zijn situatie in zijn sociale context en bij zijn hulpvraag. De maatschappelijk werker stelt op korte termijn haalbare doelen samen met patiënt en/of diens naasten en werkt aan het vergroten van controle. Dit reduceert angst en heeft een gunstige invloed op het aanpassingsproces en actief coping gedrag (stressmanagement). Psycho-educatie en steunende interventies hebben een gunstige invloed op het gehele proces van verliesverwerking en kunnen preventief zijn ten aanzien van vermoeidheid en re-integratie in het arbeidsproces na afloop van medische behandelingen. Het proces van verwerking volgt daarmee het natuurlijk beloop. Met ziekte samenhangende praktische problemen van de patiënt of zijn gezinsleden, op het gebied van huisvesting, verzekering, financiën en/of werk die voor verhoogde distress zorgen, zijn eveneens een indicatie voor maatschappelijk werk. Bij arbeidsgerelateerde problemen kan ook verwezen worden naar bedrijfsmaatschappelijk werk of een arbeidsdeskundige. Zie voor overzicht van indicaties volgende dia. Volgende dia is: Indicaties verwijzing Medisch Maatschappelijk Werk IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Indicaties verwijzing Maatschappelijk Werk Verlenen van psychosociale en emotionele hulpverlening. Begeleiding de patiënt en/of naaste(n) bij relationele problemen. Bemiddeling bij aanvragen van voorzieningen en invullen van formulieren. Op sociaal/maatschappelijk gebied begeleiden bij: Verwerkingsproblemen Eenvoudige seksuele problemen Crisissituaties Vragen met betrekking tot: Sociale voorzieningen Hulpverleningsinstanties Arbeidssituatie Tekort aan sociale steun Hulp bij: Het leren hanteren van een nieuwe (sociale) situatie Hulp en/of bemiddeling bij praktische zaken / problemen Begeleiden bij opname en /of overplaatsing naar andere zorginstelling. Verpleegkundige Werkwijze: Dia laten zien. Vragen naar of het bekend is? Zo nodig uiteenzetting geven, zie bespreekpunten. Bespreekpunten: De taak van het medisch maatschappelijk werk (MMW) is het begeleiden van de patiënt in het ziekenhuis en hun directe omgeving bij wie materiële en immateriële problemen ontstaan zijn als gevolg van de ziekte, opname, verblijf- en ontslag uit het ziekenhuis. Het uitgangspunt hierbij is dat de patiënt geholpen wordt bij het zelfstandig functioneren en het vinden van een nieuw evenwicht op psychosociaal gebied. Het medisch maatschappelijk werk is laagdrempelig en kan op indicatie van de patiënt, zijn/haar naaste familie en/of andere disciplines worden geconsulteerd. Vragen over praktische en financiële zaken zijn voor het maatschappelijk werk. Verschil met name tussen het maatschappelijk werk(MW) en de psycholoog is dat MW zich bezighoudt met eenvoudige begeleiding en gesprekken en de psycholoog zich richt op een complexe situatie/problematiek. Volgende dia is: Taken Klinisch psycholoog / Gezondheidszorgpsycholoog IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Taken Klinisch psycholoog / Gezondheidszorgpsycholoog Onderzoek / psychodiagnostiek Psychologische behandeling en begeleiding Advies / coachen aan derden (bijvoorbeeld teams) Verwijzing Psycholoog Werkwijze: Dia laten zien. Vragen naar of het bekend is? Zo nodig uiteenzetting geven, zie bespreekpunten. Bespreekpunten: Wanneer gezins-/sociale- en emotionele problemen op de probleemlijst de boventoon voeren kan een Gezondheidszorg/klinisch psycholoog worden ingeschakeld. Bij een matige tot ernstige distress met vermoeden van een pathologische reactie of persoonlijkheidsstoornis is nadere psychologische of psychiatrische diagnostiek geïndiceerd. Dit is het geval bij vermoeden van depressie, ernstige (fobische)angstklachten, chronische vermoeidheid, ernstige verwerkingsproblemen of aanpassingsstoornissen. De klinisch psycholoog is er voor alle patiënten die in het ziekenhuis onder behandeling zijn zowel klinisch als poliklinisch. Een klinisch psycholoog is een psycholoog die na de opleiding tot Gezondheidszorgpsycholoog (GZ psycholoog) een voortgezette opleiding heeft gevolgd (PAZ, januari 2005). De klinisch psycholoog heeft de volgende taken: … (zie tekst dia). Volgende dia is: Indicaties verwijzing Klinisch psycholoog / Gezondheidszorgpsycholoog IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Indicaties verwijzing Klinisch/GZ-psycholoog Matige tot ernstige distress met vermoeden van een pathologische reactie: depressie, ernstige (fobische)angstklachten, chronische vermoeidheid, verwerkingsproblemen of aanpassingsstoornissen Psychische problemen die interfereren met de medische behandeling of het herstel belemmeren: de arts-patiënt communicatie, verwachtingen of opvattingen die niet overeenstemmen met het medisch beleid of gedragsfactoren die lichamelijke klachten versterken, zoals verhoogde symptoomperceptie, catastroferende cognities of overmatig ziektegedrag Andere ingrijpende levensgebeurtenissen. Eerder psychologische behandeling. premorbide persoonlijkheidsproblemen, stemmingsproblemen, burn-out, gecompliceerde rouw of relatieproblematiek Psycholoog Werkwijze: Dia laten zien. Vragen naar of het bekend is? Zo nodig uiteenzetting geven, zie bespreekpunten. Bespreekpunten: Deze indicaties staan in de richtlijn genoemd. Volgende dia is: Indicaties verwijzing Psychiater IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Indicaties verwijzing Psychiater Distress score boven het afkappunt gepaard gaat met psychiatrische symptomen. Psychiatrische behandeling in voorgeschiedenis. Psychiatrische diagnostiek: Delirium Dementie Stemmingsstoornis (depressie) Aanpassingsstoornis Middelenmisbruik (alcohol) Persoonlijkheidsstoornis  Psychiatrische medicatie. Pijnproblematiek en symptoomcontrole. Psycholoog Werkwijze: De aandachtspunten kort bespreken op onduidelijkheden en/of toelichten. Zie bespreekpunten. Bespreekpunten: Wanneer gezins-/sociale- en emotionele problemen op de probleemlijst de boventoon voeren kan een psychiater worden ingeschakeld. Indien een distress score boven het afkappunt gepaard gaat met psychiatrische symptomen is aanvullend psychiatrisch onderzoek noodzakelijk. Van belang is te letten op aanwijzingen voor een ernstige depressie, complexe somatisch-psychische comorbiditeit en cognitieve functiestoornissen. Volgende dia is:Taken Geestelijk verzorger IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Taken Geestelijk verzorger Indien religieuze, levensbeschouwelijke, zingevings- of existentiële vragen de boventoon voeren, is het aan te bevelen een geestelijke verzorger in te schakelen. Geestelijk verzorgers (Register Geestelijke Verzorging) kunnen samen met de patiënt zoeken naar houvast in deze situatie, naar de bronnen van eigen kracht. Verpleegkundige Werkwijze: Dia kort bespreken op onduidelijkheden en/of toelichten. Zie bespreekpunten. Bespreekpunten: Wanneer zingevings-, existentiële-, levensbeschouwelijke-, of religieuze vragen op de probleemlijst de boventoon voeren, is het aan te bevelen een geestelijk verzorger in te schakelen. Geestelijk verzorgers kunnen samen met de patiënt zoeken naar houvast in deze situatie, naar de bronnen van eigen kracht. Daarbij kan de levensbeschouwing van de patiënt ter sprake komen maar dat hoeft niet het geval te zijn. Ook patiënten zonder specifieke geloofsovertuiging of levensbeschouwelijke identiteit kunnen in verband met zingeving/existentiële problemen ondersteund worden door geestelijke verzorging. Daarnaast is het zinvol de geestelijke verzorging in te schakelen als er behoefte is aan religieuze of levensbeschouwelijke rituelen. De geestelijk verzorger ziet de patiënt en/of naasten voornamelijk in het ziekenhuis maar zo nodig ook thuis. Volgende dia is: Indicaties verwijzing Geestelijk verzorger IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Indicaties verwijzing Geestelijk verzorger Vragen over de zin van het leven. Zorg om de toekomst of laatste levensfase, leven na de dood. Vragen, twijfels over de eigen levensbeschouwing. Verlies van geloof, conflicten met geloof, zoeken naar vertrouwen. Conflict tussen voorgestelde behandeling en de eigen levensbeschouwing. Isolatie van geloofsgemeente, verlies van binding met levensbeschouwelijke groep. Behoefte aan religieuze of levensbeschouwelijke rituelen zoals gebed, bijbel lezen, zegen, communie, ziekenzalving. Verpleegkundige Werkwijze: De aandachtspunten kort bespreken op onduidelijkheden. Bespreekpunten: Geen. Volgende dia is: Paramedische disciplines IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Paramedische disciplines Paramedische disciplines zijn: Diëtetiek Fysiotherapie Ergotherapie Logopedie Seksuologie Huid / oedeemtherapie Bij arbeidsgerelateerde problemen kan ook verwezen worden naar: Bedrijfsmaatschappelijk werk of een arbeidsdeskundige Diversen: – Lotgenoten respectievelijk patiëntenverenigingen. Beiden Werkwijze: Dia laten zien. Vragen naar of het bekend is? Zo nodig uiteenzetting geven, zie bespreekpunten. Bespreekpunten: Diëtist Heeft als taak het vóórkomen, opheffen, verminderen en/of compenseren van aan voeding gerelateerde klachten. Deze klachten kunnen veroorzaakt worden door ziekte (behandeling), misselijkheid, passagestoornissen of als gevolg van bijvoorbeeld verminderde eetlust. De diëtist stelt op basis van de medische en diëtistische diagnose een behandelplan op voor zowel klinische als poliklinische patiënten. Zij bekijkt welke voedings- of dieetadviezen en welke begeleiding en voorlichting nodig zijn om het behandelplan te realiseren. Fysiotherapie, ergotherapie en logotherapie Bij diverse aandoeningen of operaties is een behandeling door een fysiotherapeut, ergotherapeut of logopedist noodzakelijk. De behandeling zorgt ervoor mensen hun dagelijkse handelingen weer zo goed mogelijk kunnen uitvoeren. De fysiotherapeut houdt zich onder andere bezig met het verminderen van pijn, spanningsklachten en het verbeteren van bewegingen. De medisch specialist dient een verwijzing fysiotherapie met daarop een duidelijke vraagstelling in te vullen als een oncologische patiënt verwezen wordt. De andere (ergotherapeut en logopedist) kunnen de patiënten ondersteuning geven bij het uitvoeren van de ADL functies. De ergotherapeut richt zich op bewegen; de logopedist op spraak en taalvermogen. Volgende dia is: Opdracht, terugkoppeling huiswerkopdracht -verwijzing IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Terugkoppeling opdracht consultvraag Klopt je indicatie voor verwijzing met het takenpakket dat je zojuist gezien hebt? Hoe zorg je dat je de consultvraag bij de juiste discipline komt? Beiden Tijdsduur: circa 5 minuten in totaal. Werkwijze: Na de verwijsmogelijkheden terug gaan naar de huiswerkopdracht: welke consultvraag zou je formuleren bij jouw lastmeter? Vervolgens de tweede vraag beantwoorden. Daarna plenair bespreken. Bespreekpunten: Het is aan te bevelen om patiënten met een score van 5 of hoger op de Lastmeter te bespreken in een gestructureerd multidisciplinair overleg met basale behandelaars en gespecialiseerde paramedische en psychosociale hulpverleners. Volgende dia is: Multidisciplinair overleg (1v3) IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Multidisciplinair overleg (MDO) (1v3) MDO = afstemming met andere disciplines waarbij het probleem het uitgangspunt dient te zijn. Richt zich op: Lichamelijk Psychisch Sociaal-cultureel Maatschappelijk Spiritueel functioneren van de patiënt Beiden Werkwijze: Dia bespreken. Zie bespreekpunten. Bespreekpunten: Multidisciplinair overleg (MDO) is afstemming met andere disciplines waarbij de consultvraag het uitgangspunt dient te zijn. Het gaat hier niet om ontslaggericht MDO maar het richt zich op andere terreinen zoals het lichamelijk, psychisch, sociaal-cultureel, maatschappelijk en spiritueel functioneren van de patiënt. Volgende dia is: Multidisciplinair overleg (2v3) IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Multidisciplinair overleg (MDO) (2v3) Structureel patiëntenbespreking met alle aanwezigen disciplines: (Oncologie)Verpleegkundigen Medisch Maatschappelijk Werk Klinisch psycholoog / Gezondheidszorgpsycholoog Geestelijk verzorger Behandelend specialist Overige paramedische disciplines Taken: advies geven op maat ten aanzien van een medisch behandelplan het opstellen van een psychosociaal behandelings- en/of begeleidingstraject voor de patiënt Beiden Werkwijze: Dia bespreken. Groepsgesprek over: - is er een MDO? Zo nee, zijn er plannen voor? Zo ja: - wie zitten er in het MDO? Gericht op psychosociale zorg? (in het eigen ziekenhuis). - heeft iemand ervaringen met het bijwonen van een MDO meegemaakt? Hoe was dit? Bespreekpunten: Geen. Volgende dia is: Multidisciplinair overleg (3v3) IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Multidisciplinair overleg (MDO)- psz (3v3) Verwijzen van patiënten naar specifieke psychosociale hulpverleners met duidelijke consultvraag. Afstemming consult psychosociale hulpverleners. Verschillende disciplines leren elkaar kennen met als gevolg betere afstemming. Coaching van basale psychosociale hulpverleners. Reflecteren op elkaar. Beiden Werkwijze: Dia bespreken op de functioneren van een MDO – psychosociale zorg Bespreekpunten: Geen. Volgende dia is: Evaluatie IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011

Evaluatie – schriftelijk - invullen evaluatieformulier – mondeling: - wat heb je er voor je zelf uitgehaald? - wat neem je mee voor in de praktijk? - welke tip geef je aan je team/collega’s? Beiden Werkwijze: Mondeling met een rondje of individueel laten roepen of op laten schrijven op enkele flap-overbladen die de muur hangen en elkaar laten aanvullen en door streepjes er bij te zetten als het punt al genoemd staat. Voor punten zie bespreekpunten. Vervolgens de flappen kort langslopen en opvallende punten noemen. Ter afsluiting geven beide begeleiders aan wat zij er van vonden om deze cursus te begeleiden. Schriftelijk: evaluatieformulier laten invullen en inleveren. Bespreekpunten: Mondeling of via flap-overmethode: - Wat heb je er uit gehaald voor jezelf? - Wat neem je voor jezelf mee voor in de praktijk? - Wat wil je overbrengen aan je team of naar je collega’s? IKR training Psychosociale problemen signaleren_aangepaste versie april 2011