Bestrijding van ziekten Sinds 19de Eeuw

hygiëne Pas in 19de eeuw duidelijk : hele kleine organismen ernstige ziekten kunnen veroorzaken bij mens. Hoewel in 17de eeuw organismen ontdekt . Toen was hun bijdrage aan ziekte onbestaanbaar. Veel eerder Indiërs en Romeinen  rioleringssysteem + hygiënische regels  baden , verkoop voedsel op markt, begraven en cremeren van doden

Maar bij operaties werd niet schoon gewerkt Hygiënische regels Gevoel : niet schoon= ziekte Maar bij operaties werd niet schoon gewerkt  er stierven veel patienten ( handen of operatiemes chirurg) 19de Eeuw 45% van amputatieoperaties † Kraamvrouwenkoorts ( streptokokken A dokter of soms vanuit darm) Semmelweis (1818-1865) Boedapest, gestorven aan sepsis na beet wachter in gekkenhuis) 1947 hygiënische regels  handen wassen met calciumchloride (bleekmiddel)

kraamvrouwenkoorts Het verloop van de ziekte werd door Ignaz Semmelweis stap voor stap beschreven. Eerst krijgen de getroffen vrouwen last van hoge koorts. Daarna krijgen ze erge dorst. Vervolgens krijgen ze een lage en snelle pols. Een paar dagen later verschijnen er paars-blauwe vlekken op de huid. Bij autopsie blijkt dat alle organen zijn ontstoken en dat overal haarden met pus zitten.

Hoe kwam Semmelweis er achter? 2 ziekenhuizen voor bevallingen Eerste kliniek bevallingen maar ook autopsie 2de kliniek alleen vroedvrouwen Beste vriend stierf door sneetje met scalpel bij autopsie door student Autopsieziekte = kraamvrouwenkoorts

Joseph Lister (1827-1912) Het belang van desinfectie : wonden schoonmaken met Carbolzuur (fenol) Catgut i.p.v. zijde ( onderzoek op kalf) dat in carbolzuur was gedrenkt ( resorberend) Zijde gaf etteringen op de hechtingen Listeria monocytogenes : door voedingsmiddelen overdraagbare ziekteverwekker. Listerine ( mondwater) De Copley Medal : de hoogste prijs die de Royal Society of London uitreikt voor een belangrijke wetenschappelijke prestatie.

Louis Pasteur (1822-1895) ontwikkelde de theorie dat de oorzaak van veel ziekten een minuscuul levend wezen was, een 'micro-organisme'. Microben-theorie is één van de belangrijkste ontdekkingen in de medische geschiedenis. introduceerde nieuwe concepten als sterilisatie van gereedschappen en wondverbanden. Pasteur was de uitvinder van het pasteuriseren, schadelijke microben in aan bederf onderhevige voedselproducten worden vernietigd door het voedselproduct kortstondig te verhitten, zonder het product te beschadigen. Na sterilisatie of pasteurisatie geen generatio spontanea ziektekiemen Behandeling van jongetje met hondsdolheid van 9 jaar met succes

Robert Koch ( 1843-1910) oorzaak van miltvuur (Bacillus anthracis) in 1877, tuberculose (Mycobacterium tuberculosis) in 1882 en Cholera (Vibrio cholerae) in 1883 De Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde Kochs postulaten.

Kochs postulaten 1. Ziektekiemen moeten in grote aantallen aangetroffen worden in patiënt of plant 2. De ziektekiem moet kunnen worden geïsoleerd en verder gekweekt. 3. Een proefdier of dezelfde soort plant dat met de gekweekte kiem besmet wordt, moet dezelfde ziekte krijgen. 4. De ziektekiem moet uit het proefdier of de proefplant geïsoleerd kunnen worden, en moet gelijk zijn aan de ziektekiem in het lichaam van de patiënt.

na bevindingen Koch en Pasteur Eind 19de E: lichaamshygiëne Riolering verbeterd Drinkwater bacterievrij Dieren die bacteriën bij zich droegen bestreden ( ratten, muggen)

immunisatie nu preventie : tegen noodsituaties vaccinaties en antibiotica Nu operaties  steriele omstandigheden materiaal+ kleding+ handen 1721 : Variolatie uit Istanbul naar Engeland : Lady Montagu Pokken ontsierende ziekte Inenten met materiaal uit pokken Resultaat wisselend: immuniteit Sterven Besmetting anderen

Edward Jenner 1749-1823 melkjongens en melkmeisjes kregen koepokken  immuniteit voor mensenpokken 14 mei 1796 inenting van 8-jarige James Phipps met koepokken pokpuist 6 weken later : ingeënt met mensenpokken  was immuun  vaccinatie (Vacca= koe) Nu : inenten met koepokken  antistofvorming Koepokken en mensenpokken verwante virussen antistoffen tegen beide virussen http://www.youtube.com/watch?v=bdIjKIMtoac&feature=related http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20051109_immuumsysteem02

De dood Medische ingrepen niet afdoende blijvende schade zoals verlammingen of verstoorde lever- of nierwerking Soms niet te redden  dood na bericht ongeneeslijk ziek : ≠ stadia Ontkenning Protest Onderhandelen Valse hoop Neerslachtigheid berusting