Hoe betrouwbaar is de gevonden informatie?

Slides:



Advertisements
Verwante presentaties
Basisboek Interviewen 3e druk 2012
Advertisements

Lindenhout gaat 2.0, jij ook?
Het doen van eigen onderzoek
PROFIELWERKSTUK Hoe kunnen wij je helpen?.
Inleiding Na het bestuderen van dit hoofdstuk kun je:
Workshop Informatievaardigheden
Ontwikkeld door Anne Coppens en Carlo Verhaar les Navigatie I-C1#, datum.
Thinkquest2 versie 2013 info: vanaf februari 2013.
Welkom bij de cursus Handig met Internet! Handig met Internet -Wat doet u al met internet? -Wat wilt u nog meer met internet doen? -Hoe kunt u beter.
Workshop Informatievaardigheden
THEORIE LEESVAARDIGHEID IN BEELD
HET CURRICULUM VITAE = VISTEKAARTJE NUMMER 2
Ingenieursvaardigheden
Vakliteratuur opzoeken Lieve Devos. LibriSource+ Nieuw portaal voor toegang tot elektronische bronnen Gemeenschappelijk platform.
Onderzoeksmethodologie HRM Dr. Sophie De Winne 03/ (Lessius) 016/ (K.U.Leuven) 27 september Onderzoeksmethodologie.
Media en creativiteit module 8 Engagement Jaar 2 Les 8.
Onderzoeksvaardigheden
Iedereen coach naar Jef Clement.
Workshop Informatievaardigheden
Module 1 Welke soorten informatiebronnen zijn er en hoe ze te gebruiken?
Module 1 Welke soorten informatiebronnen zijn er en hoe ze te gebruiken?
Hoe betrouwbaar is de gevonden informatie?
Bachelors Biologie Bibliotheekcursus voor Biologen Alice Doek, Peter Roessingh, George Meerburg UBA / FNWI
MET DANK AAN COLLEGA’S IN DEN LANDE ! vee 2012
Meer bekendheid via je Website
Informatievaardigheden. Niveau 1. Basis. Academiejaar 2010 – 2011 Els Martens & Carl Demeyere.
Informatievaardigheden. Niveau 2. Gevorderd. Academiejaar 2010 – 2011 Els Martens & Carl Demeyere.
Informatievaardigheden. Niveau 2. Gevorderd. Academiejaar 2010 – 2011 Els Martens & Carl Demeyere.
Informatievaardigheden. Niveau 3. Verder Gevorderd. Academiejaar 2010 – 2011 Els Martens & Carl Demeyere.
Welke soorten informatiebronnen zijn er?
Informatievaardigheden Ecologie-2 (NCP-20503) september/oktober 2012 Corrie van Zeist, Liza Bruggenkamp, Marco van Veller, Wouter Gerritsma en Ans Brouwer.
Welkom! Klik hier om te beginnen
Een werkstuk maken.
Onderzoek doen een methodische aanpak
Hogeschool PXL – Elfde-Liniestraat 24 – B-3500 Hasselt Wegwijs in Gopress Handleiding voor het gebruik van de databank.
Informatievaardigheden NCP Ecologie II
Informatievaardigheden Corrie van Zeist en Marco van Veller September 2008.
Werkstukken en rapporten
Samenvatten Klas 4A de Foorakker.
Is dit onderzoek belangrijk? Is dit onderzoek onbelangrijk?
Overzicht ViP’s* ViP-1: structuur 1
inleiding leesvaardigheid Leesstrategieën & schrijfdoel
Bibliotheekintroductie UA-bibliotheek Campus Drie Eiken Oktober 2007 Marjan Andries- Barbara Lejeune.
INFORMATIEVAARDIGHEDEN SAW B.Wydooghe L. Gheysen C. Neckebroeck.
Bron: Baarda, B. (2014). Dit is onderzoek!. Wat is een theoretisch kader? ‘Een theoretisch kader is een overzicht van bestaande kennis en inzichten over.
Gespreksvaardig-heden
Rapportagetechniek Wat moet er in een voorwoord?
Tekstverklaring Hoe doe je dat?.
Rotterdam, 00 januari 2007 Onderzoek I Bijeenkomst 5.
Onderzoeksvaardigheden 3
Rapportagetechniek Wat moet er in een voorwoord?
Hoe maak ik een PowerPoint presentatie?
Workshop INFORMATIEVAARDIGHEDEN Samen sterk met.
Basics SERP = Search Engine Results Page Betaalde resultaten = SEA Natuurlijke resultaten = SEO Search Engine Optimization SEO is een lange termijn verhaal.
Hoe maak je een werkstuk? Begin op tijd!!. Kies een leuk onderwerp  Denk aan een hobby, sport, beroep, stad of onderwerp uit een van de lesboeken van.
Leesvaardig Examentraining.
Bijeenkomst 5. Terugblik  Wat hebben we vorige bijeenkomst besproken?  Alles gelukt met het persoonlijk profiel?  Liepen jullie nog tegen dingen aan?
Centraal Examen Nederlands
Wat moet ik weten over mijn bronnen?
Hoe maak je een presentatie die mensen kan overtuigen van jouw idee.
Uitleg bij de vragenlijst Veiligheidsbeleving
Het onderzoeksverslag
Lezen, schrijven en argumenteren
5 hulpvragen.
3F maken van een verslag.
Bronnen en onderzoeksvragen
Ik heb mijn boek uit… Wat nu?.
Schrijven 2.1 en 2.2 Formuleren en Stijl 2.1
Wie zoekt, die vindt…!!! Workshop Zoekvaardigheden Profielwerkstuk MAVO Mediatheek De Nassau.
Bronnenonderzoek.
Transcript van de presentatie:

Hoe betrouwbaar is de gevonden informatie? Module 4 Hoe betrouwbaar is de gevonden informatie? Gebaseerd op de tutorials informatievaardigheden van Bibliotheek Letteren - K.U.Leuven

Hoe betrouwbaar is de gevonden informatie? Doel In deze module leer je beoordelen of de gevonden informatie betrouwbaar is. Voorkennis Voor deze module is geen specifieke voorkennis vereist. Tijdsduur 15-20 minuten.

Inhoud Interne factoren Externe factoren Type publicatie Opbouw van de publicatie Inhoud van de publicatie Ouderdom van de publicatie Profiel van de auteur Externe factoren Beoordeling vooraf: redactiecommissies en collegiale toetsing (peer review) Beoordeling nadien: recensies en citaties Betrouwbaarheid van het internet: evalueren van internetsites Samenvatting

Interne factoren Type publicatie Wanneer je als student in het hoger onderwijs de opdracht krijgt om te zoeken naar “wetenschappelijke” informatie, zal je voornamelijk beroep doen op wetenschappelijke tijdschriften. Daarnaast bestaan er echter ook beroepsgerichte en populair-wetenschappelijke tijdschriften met elk hun specifieke kenmerken.

Interne factoren Type publicatie Artikels uit wetenschappelijke tijdschriften worden geschreven door wetenschappers om hun onderzoeksresultaten aan andere wetenschappers kenbaar te maken. Deze artikels kan je herkennen aan hun systematische opbouw, gedetailleerde beschrijving van de onderzoeksmethoden en resultaten, evenals de aanwezigheid van een literatuurlijst (zie Opbouw van een publicatie). Een gekend voorbeeld van een wetenschappelijk tijdschrift is Science.

Interne factoren Type publicatie Artikels uit populair-wetenschappelijke tijdschriften worden geschreven door journalisten en zijn bedoeld voor een groot publiek dat weinig of geen voorkennis heeft over het behandelde onderwerp. Deze artikels kan je herkennen aan de meer uitgebreide algemene uitleg over het behandelde onderwerp en het weinig of zelfs ontbreken van bronvermeldingen. Bekende voorbeelden van populair-wetenschappelijke tijdschriften zijn Eos, Scientific American en National Geographic.

Interne factoren Type publicatie Artikels uit beroepsgerichte tijdschriften of vaktijdschriften zijn meer gericht op mensen uit de beroepswereld. Ze geven dan ook een meer praktische benadering van het onderwerp. Voorbeelden van beroepsgerichte tijdschriften zijn Bouwwereld en Fruitteeltnieuws.

Interne factoren Type publicatie Wanneer je als student de opdracht krijgt om een wetenschappelijke paper te schrijven, zal er verwacht worden dat je voornamelijk gebruik maakt van wetenschappelijke publicaties. Deze hebben een hoge wetenschappelijke waarde omdat ze vooraf beoordeeld worden en geven bovendien een kritische benadering van het onderwerp. Het lezen van een populair-wetenschappelijk artikel kan een goed startpunt vormen van je literatuuronderzoek, zeker wanneer je nog niet veel weet over je onderwerp. In een later stadium kan je dan overgaan tot het lezen van wetenschappelijke (of beroepsgerichte) publicaties. Het lezen van beroepsgerichte literatuur kan interessant zijn wanneer je je onderzoek toespitst op een heel specifiek, praktijkgericht onderwerp, zoals bouwmaterialen. Het lezen van dergelijke vakliteratuur vereist wel enige voorkennis over het onderwerp.

Interne factoren Opbouw van een publicatie Een wetenschappelijke publicatie is systematisch opgebouwd en bevat (de meeste van) de volgende onderdelen: Titel Auteur(s) Abstract en/of keywords Inleiding Corpus Conclusie of bedenkingen/aanbevelingen Literatuurlijst

Interne factoren Opbouw van een publicatie Titel: bevat de officiële en volledige titel en eventuele ondertitel van de publicatie

Interne factoren Opbouw van een publicatie Auteur(s): bevat de officiële naam of namen van de auteur(s) van de publicatie

Interne factoren Opbouw van een publicatie Abstract en/of keywords: korte samenvatting of abstract van de publicatie, soms ook vergezeld van keywords of trefwoorden die horen bij de publicatie

Interne factoren Opbouw van een publicatie Inleiding: bevat een korte beschrijving van de probleemstelling, de gevolgde methode en de structuur van de publicatie

Interne factoren Opbouw van een publicatie Corpus: bevat de analyse van het eigenlijke onderwerp, onderverdeeld in een duidelijke structuur van hoofdstukken of paragrafen, eventueel met bijhorende tabellen en/of grafieken

Interne factoren Opbouw van een publicatie Conclusie of bedenkingen/aanbevelingen: een conclusie bevat een bondig overzicht waarin de belangrijkste onderzoeksresultaten worden samengevat. In een aparte paragraaf aan het einde kunnen ook bedenkingen of aanbevelingen geformuleerd worden voor toekomstig onderzoek

Interne factoren Opbouw van een publicatie Literatuurlijst: bevat een overzicht van de gebruikte bronnen en werken volgens een consistente literatuurlijst (met méér gegevens dan de verkorte versie in voetnoten)

Interne factoren Inhoud van de publicatie Elke auteur schrijft een artikel of een boek vanuit een bepaalde invalshoek en met een bepaalde bedoeling. Dit perspectief kan louter wetenschappelijk zijn, maar mogelijk zijn er andere motieven en belangen in het spel. Iedere informatie (publicatie) is dus steeds gekleurd door de informatieverstrekker (auteur). Dat is op zich geen probleem, maar soms kan deze verkleuring leiden tot een grove vertekening van de feiten.

Interne factoren Inhoud van de publicatie Een grove vertekening betekent dat informatie bewust wordt verdraaid of verzwegen met als doel de lezer tot de conclusie te brengen die de auteur voorstelt. Deze manipulatie kan je herkennen aan een aantal karakteristieken: Argumentatie Het bestoken van de ‘tegenpartij’ met persoonlijke of niet ter zake doende argumenten. Het negeren van de argumenten van de ‘tegenpartij’. Data Het gebrek aan controleerbaar bewijsmateriaal (bv. cijfermateriaal zonder bronvermelding). Taalgebruik Het veelvuldig gebruik van emotionele stijl en taal.   

Interne factoren Ouderdom van de publicatie Een oudere publicatie is niet per definitie voorbijgestreefd. Een oudere publicatie is minder betrouwbaar wanneer: Daarom is het altijd een goed idee om op zoek te gaan naar recente publicaties over je onderwerp. Intensief bestudeerd onderwerp Het onderzoeksdomein zeer intensief bestudeerd wordt en er dus in sneltempo aanvullende, corrigerende of nieuwe informatie opduikt. Tijdelijk of tijdsgebonden onderwerp Het onderwerp zelf tijdelijk of tijdsgebonden is (bv. economische crisis, taalgebruik bij tieners, enz.)

Interne factoren Profiel van de auteur Een belangrijk criterium om de betrouwbaarheid van informatie te toetsen, vormt het profiel van de auteur. Er zijn drie soorten criteria waarop je het profiel van een auteur kan beoordelen: Opleiding Om een universitair diploma te kunnen behalen, moet een auteur zijn/haar deskundigheid voor deze opleiding bewezen hebben. Er zijn verschillende opleidingsniveaus: een doctor is een hogere kwalificatie dan een licentiaat of master. Functie Auteurs met een belangrijke leidinggevende functie hebben mogelijk niet de hoogste opleidingskwalificaties, maar beschikken wel over een rijke ervaring die hen geloofwaardig en betrouwbaar maakt. Verbondenheid met een betrouwbare instelling Onderzoekers winnen aan geloofwaardigheid wanneer ze verbonden zijn aan een universiteit of een andere wetenschappelijke instelling.

Interne factoren Profiel van de auteur Let op! Deze criteria bieden de auteur geen geloofwaardigheid op alle domeinen, maar zijn enkel van toepassing op het domein van zijn/haar expertise. Een professor in de biologie heeft niet noodzakelijk de juiste kwalificaties om betrouwbare uitspraken te doen over bijvoorbeeld de Holocaust.

Externe factoren Beoordelingen vooraf: redactiecommissies en collegiale toetsing (peer review) Een aangeboden publicatie moet eerst beoordeeld worden vooraleer deze mag verschijnen bij een wetenschappelijke uitgever. Dit kan gebeuren door leden van de redactiecommissie zelf of door gespecialiseerde collega-wetenschappers. Redactiecommissies Deze redactieleden moeten zelf expert zijn in het betreffende wetenschappelijke domein om een betrouwbaar oordeel te kunnen vellen over de ingediende publicatie. Collegiale toetsing of peer review Sommige redactiecommissies roepen systematisch de hulp in van collega-wetenschappers die gespecialiseerd zijn in het betreffende vakgebied. Deze externe beoordeling wordt in het Engels peer-review genoemd. Hoe toonaangevender het tijdschrift, hoe strenger de collegiale toetsing. De collega’s die de toetsing verrichten, blijven anoniem. Zie ook: http://nl.wikipedia.org/wiki/Peer_review.

Externe factoren Beoordelingen nadien: recensies en citaties Iedere publicatie wordt beoordeeld door experten. Je kan deze beoordelingen terugvinden door middel van recensies of citaties. Recencies (boek) Een recensie is een kritische beoordeling van een wetenschappelijke studie door een onafhankelijke wetenschapper die vertrouwd is met het onderwerp. Recensies van pas verschenen boeken worden vaak gebundeld weergegeven in een vaste rubriek van een wetenschappelijk tijdschrift. Andere benamingen voor een recensie zijn boekbespreking (N), book review (E) en compte rendu (F). Citaties Ook citaties of verwijzingen naar je bron in de voetnoot van andere wetenschappelijke publicaties kunnen helpen om de betrouwbaarheid van een publicatie te meten: Kwalitatief: indien de wetenschappelijke resultaten worden overgenomen in nieuwe publicaties, dan verhoogt dit het gezag en de betrouwbaarheid van deze publicatie. Kwantitatief: een groot aantal verwijzingen doet vermoeden dat deze publicatie een grote impact heeft gehad. Het vormt op zich geen afdoend bewijs over de betrouwbaarheid van deze publicatie. Het kan immers ook betekenen dat er door verschillende wetenschappers hevig gereageerd wordt op een omstreden stelling in deze publicatie. In citatiedatabanken (zie module 1) kan je nagaan hoe vaak een publicatie in de voetnoten van andere bronnen wordt geciteerd.

De betrouwbaarheid van het internet Zoals we in module 1 hebben gezien, is het internet als informatiebron niet meer weg te denken. Over de kwaliteit van de informatie op het internet lopen de meningen nogal eens uiteen: Terwijl sommigen vinden dat op het internet enkel oppervlakkige en/of onbetrouwbare informatie te vinden is, zijn anderen er dan weer van overtuigd dat ook op het internet heel wat bruikbare informatie te vinden is waarvan de kwaliteit toeneemt met de dag.

Bij het opzoeken van wetenschappelijke informatie, en dus ook voor informatie op het internet, is het belangrijk dat je de gevonden informatie kritisch bekijkt om zo de relevantie en de betrouwbaarheid ervan te beoordelen.

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Opmerking vooraf: Een zeer bruikbare handleiding voor het beoordelen van internetbronnen is de Webdetective. Voor de inhoud van dit onderdeel hebben we ons gebaseerd op deze handleiding.

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Wetenschappelijke informatie die je terugvindt in een boek of tijdschriftartikel werd reeds vooraf beoordeeld op zijn wetenschappelijke waarde. Bij informatie die te vinden is op het internet is dit niet noodzakelijk het geval. Welke criteria kan je gebruiken om na te gaan of de informatie/website al dan niet betrouwbaar is?

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Voorbeeld 1 Je zoekt informatie over de behandeling van fibromyalgie (spierreuma). Welk van de onderstaande links levert de meest betrouwbare informatie? http://www.reumaliga.be/vrlifybr.htm http://people.zeelandnet.nl/yong/Website_Bea/fibromyalgie.htm

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Het eerste criterium dat je kan gebruiken om een website te evalueren, is de auteur. Hoe kom je nu te weten wie verantwoordelijk is voor de site? Het webadres of de URL Homepage

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Het webadres of de URL bevat informatie over de organisatie of persoon die de website ter beschikking stelt, bv. http://www.khk.be/bibliotheken bv. de website van de mediatheek van Campus Geel http://www.khk.be/hikmed http:// Het eerste deel van het adres laat zien welk protocol je nodig hebt om de site te zien. De afkorting “http” staat voor hypertext transfer protocol. Dit is het normale protocol van een website. www De afkorting ‘www’ staat voor World Wide Web. Het is het begin van de naam van de hostcomputer waar de website op staat. De naam van computers die zijn aangesloten op het Web begint vaak met www. khk De domeinnaam bevat meestal de naam of de afkorting van de instelling die de informatie op het web zet. In ons voorbeeld is dit dus de Katholieke Hogeschool Kempen (KHK), nu Thomas More. .be De domeinnaam geeft aan in welk land de computer staat waarmee de site op het internet wordt geplaatst. Voorbeelden: .be: België .nl: Nederland .uk: Groot-Brittannië In de Verenigde Staten wordt geen landencode gebruikt, maar een drielettercode die aangeeft over welk type organisatie het gaat. Voorbeelden: .com: commerciële bedrijven .org: non-profitinstellingen, d.w.z. instellingen die niet als doel hebben winst te maken .edu: onderwijsinstellingen /bibliotheken Dit is de naam van een onderdeel van de website, in ons geval de bibliotheken van Thomas More Kempen.

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Op de homepage vind je vaak informatie over de verantwoordelijken van de site. Als je een zoekmachine hebt gebruikt, is de kans groot dat je niet op de homepage terecht bent gekomen, maar op een vervolgpagina van de site. Hoe vind je de homepage van een website? Strip de URL: de verschillende delen van een URL worden van elkaar gescheiden met een schuine streep, bv. http://www.khk.be/khk04/campusGeel/contact.asp. Je verwijdert alle delen tot je de homepage bereikt. In ons voorbeeld: http://www.khk.be Knop “Home”: deze knop vormt een directe link naar de homepage 

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Waar op de homepage vind je informatie over de auteurs van een website?  Kop- en voettekst: In de koptekst vind je vaak de naam van de verantwoordelijke terug. In de voettekst vind je vaak het copyright (©) van de website, waarin de verantwoordelijke wordt vernoemd. Contact Onder knoppen met de naam “Contact”, “Wie zijn wij”… vind je gegevens zoals adres, telefoonnummer, e-mailadres, routebeschrijving, enz. Disclaimer Hier wordt meestal aangegeven dat de maker niet verantwoordelijk is en niet aansprakelijk kan gesteld worden voor onjuiste informatie of verkeerd gebruik van informatie op de website. Vaak kan je hier dus de naam van de maker vinden.  “Over deze site” (“about this site”) Onder deze knop wordt informatie gegeven over de site en degene die er verantwoordelijk voor is. 

Voettekst met copyright

Disclaimer

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Voorbeeld 2 Welk van onderstaande sites bevat de recentste informatie? http://www.ryenats.org.uk/botany00.htm http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb/welcome.html

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Het tweede criterium dat je kan gebruiken om een website te evalueren, is de actualiteit van de site. Bij de tweede website gaat het om een rapport dat elektronisch beschikbaar is. Elektronische artikels of rapporten hebben vaak een publicatiedatum. Dit geldt echter niet voor alle informatie die op het internet geplaatst wordt!

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Hoe kom je dan te weten hoe actueel de gevonden informatie is? Publicaties op de site Wanneer er artikels, verslagen en rapporten op de site staan, dan hebben deze normaalgezien een publicatiedatum. De site is dan even oud of recenter dan deze publicaties. Laatste update Op veel sites zie je de tekst “laatste update” of “laatste aanpassing”, gevolgd door een datum (zoals bijvoorbeeld bij de eerste website). Deze informatie is niet altijd betrouwbaar aangezien het hier soms gaat om een automatisch klokje dat elke dag verandert. Dit wil natuurlijk niet zeggen dat de site elke dag bijgewerkt wordt. Copyright Op veel homepages staat in de voettekst “Copyright” (©), gevolgd door een jaartal. Dit jaartal geeft aan wanneer de site gemaakt werd, maar niet wanneer hij het laatst werd bijgewerkt.

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Zoals je ziet is het niet zo evident om de actualiteit van een site na te gaan. Er is echter één methode die je absolute zekerheid geeft: Doe de datumcheck: Ga naar een willekeurige site Typ in de adresbalk: javascript:alert(document.lastModified) Druk op enter De laatste update-datum komt midden in het scherm te staan PAS OP: er zijn een aantal gevallen waarin de datumcheck niet werkt. Voor meer informatie: klik hier.

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Voorbeeld 3 Je krijgt als student hoger onderwijs de opdracht om een werkstuk te schrijven over het onderwerp fotosynthese. Je gaat op zoek naar basisinformatie over dit onderwerp. Welk van onderstaande sites is voor jou het meest geschikt? http://www.vcbio.science.ru.nl/virtuallessons/leaf/photosynthesis/ http://kinderenwebhotel.be.previewmysite.com/WO_natuur/fotosynthese.htm

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Het derde criterium waarmee je rekening moet houden bij het evalueren van internetsites, is de inhoud. Is de site inhoudelijk goed opgesteld en bevat ze die informatie waarnaar jij precies op zoek bent? In ons voorbeeld voldeed de tweede site inhoudelijk niet aan onze eisen, aangezien we op zoek waren naar informatie op iets hoger niveau.

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Hoe kan je de inhoud van een website evalueren? Doel Ga na wat het doel van de site is: informeren, vermaken, contact leggen, verkopen… ? Doelgroep Probeer steeds na te gaan tot welke groep van mensen de site zich richt, bv.: kinderen (veel plaatjes), volwassenen (veel tekst, moeilijke woorden), leken (basisinformatie), deskundigen (gespecialiseerde informatie)… Inhoudelijk Wordt het onderwerp volledig behandeld of blijft de informatie vaag? Is de tekst van de site goed geschreven? Is de informatie van de site goed gedocumenteerd? Ga na of de bron alleen een bepaalde mening of opinie weergeeft. Soms wil een site je een bepaalde mening opdringen Juistheid In hoeverre is de gevonden informatie in overeenstemming met de werkelijkheid? Zoek eens op andere sites om te kijken of zij dezelfde informatie geven. Bevat de site een lijst met geraadpleegde bronnen? Bereikt de site haar doel? De informatie op de homepage of de inhoudstafel kunnen verwachtingen scheppen over wat je op de site kan aantreffen. Deze verwachtingen worden echter niet altijd waar gemaakt en zijn vooral bedoeld om je naar de site te lokken. Is de site geschikt voor het bereiken van mijn doel? De site kan erin slagen haar doel te bereiken, maar is daarom niet per se geschikt voor jouw onderzoek. Bepaal op voorhand op welke vragen je een antwoord zoekt. Ga vervolgens na of de informatie op de website relevant is voor jou.

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Voorbeeld 4 Je bent op zoek naar een website met wetenschappelijke informatie voor kinderen. Welk van onderstaande websites kies je? Tip: ga ook eens een kijkje nemen op de vervolgpagina’s. http://kinderenwebhotel.be.previewmysite.com http://kids.earth.nasa.gov\

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Het vierde criterium waarop je je kan baseren voor het evalueren van websites, is het onderhoud van de site. Hoe kan je dit beoordelen? Dode links Links die niet meer werken of nergens naar verwijzen, noemt men dode links. Vaak zijn deze te wijten aan slecht onderhoud van de site. Menuknoppen die niet meer werken Menuknoppen of andere knoppen op een site die niet meer werken, wijzen op slecht onderhoud van de site. Tik- en spelfouten Tik- en spelfouten wijzen erop dat er niet veel aandacht is besteed aan de tekst. Dit zou dan ook wel eens het geval kunnen zijn voor de inhoud!

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Tot slot nog twee misverstanden…

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Bij het gebruik van een zoekmachine zijn de eerste hits de beste en het meest betrouwbaar. Dit is zeker niet het geval. Zoals we gezien hebben in de eerste module, spelen bij de ranking andere criteria een rol. Er zijn bv. firma’s die betalen voor een goede plek.

Betrouwbaarheid van het internet Evalueren van internetsites Sommige sites laten een tellertje zien van het aantal keer dat de site is bezocht. Hoe meer bezoekers, des te hoger de betrouwbaarheid van de site. Dit is niet waar. Een site die veel wordt bezocht, is daarom niet betrouwbaarder. Zoals reeds vermeld in de eerste module, zijn er technische trucjes die ervoor zorgen dat een site tussen de eerste 10 resultaten van een zoekmachine verschijnt. Die eerste resultaten worden vaak direct aangeklikt en zo wordt het bezoekersaantal kunstmatig hoog gehouden. Er kan ook geknoeid zijn met de teller.

Samenvatting Interne factoren Type publicatie: Wanneer je als student in het hoger onderwijs de opdracht krijgt om te zoeken naar “wetenschappelijke” informatie zal je voornamelijk een beroep doen op wetenschappelijke tijdschriften. Daarnaast bestaan er ook beroepsgerichte en populair-wetenschappelijke tijdschriften met elk hun specifieke kenmerken. Het lezen van een populair-wetenschappelijk artikel kan een goed startpunt vormen van je literatuuronderzoek. In een later stadium kan je dan overgaan op het lezen van wetenschappelijke (of beroepsgerichte) publicaties. Het lezen van beroepsgerichte literatuur kan interessant zijn wanneer je je onderzoek toespitst op een heel specifiek, praktijkgericht onderwerp zoals bouwmaterialen. Het lezen van dergelijke vakliteratuur vereist wel enige voorkennis over het onderwerp. Wetenschappelijke tijdschriften Artikels uit wetenschappelijke tijdschriften worden geschreven door wetenschappers om hun onderzoeksresultaten kenbaar te maken aan andere wetenschappers. Deze artikels kan je herkennen aan hun systematische opbouw, gedetailleerde beschrijving van de onderzoeksmethodes en -resultaten, evenals de aanwezigheid van een literatuurlijst. Populair-wetenschappelijke tijdschriften Artikels uit populair-wetenschappelijke tijdschriften worden geschreven door journalisten en zijn bedoeld voor een groot publiek dat weinig of geen voorkennis heeft over het behandelde onderwerp. Deze artikels kan je herkennen aan de meer uitgebreide algemene uitleg over het behandelde onderwerp en het weinig voorkomen of zelfs ontbreken van bronvermeldingen. Beroepsgerichte tijdschriften Artikels uit beroepsgerichte tijdschriften of vaktijdschriften zijn meer gericht op mensen uit de beroepswereld. Ze geven dan ook een meer praktische benadering van het onderwerp.

Samenvatting Interne factoren Opbouw van de publicatie: Een betrouwbare wetenschappelijke publicatie heeft de meeste van deze kenmerken: literatuurlijst, voetnotenapparaat, inleiding, abstract, conclusie, enz. Inhoud van de publicatie: Zijn de argumenten ter zake? Zijn de gebruikte data controleerbaar? Is het taalgebruik objectief en niet te persoonlijk? Ouderdom van de publicatie: Recente publicaties zijn vaak up-to-date en dus betrouwbaar. De betrouwbaarheid van een oudere publicatie is afhankelijk van de intensiteit waarmee het onderwerp bestudeerd wordt en eventueel van het tijdsgebonden karakter van het onderwerp (bv. taalgebruik bij tieners). Profiel van de auteur: Een auteur ontleent zijn betrouwbaarheid aan een gekwalificeerde opleiding, een leidinggevende functie en/of zijn relatie met een wetenschappelijke instelling.

Samenvatting Externe factoren Beoordelingen vooraf: Redactiecommissies of collegaonderzoekers die vertrouwd zijn met het onderwerp (peer reviewers) beoordelen de aangeboden publicatie vooraleer deze mag verschijnen bij een wetenschappelijke uitgever. Beoordelingen nadien: Recensies in wetenschappelijke tijdschriften en citaties in andere wetenschappelijke publicaties helpen je om de betrouwbaarheid van een publicatie te beoordelen.

Samenvatting Betrouwbaarheid van het internet Auteur Hoe kom je te weten wie verantwoordelijk is voor de site? Het webadres of de URL: bevat informatie over de organisatie of de persoon die de site ter beschikking stelt. De homepage: knop Home, strip de URL Waar op de homepage vind je informatie over de auteurs van de website? Kop-en voettekst Disclaimer “Over deze site” (“about this site”)  

Samenvatting Betrouwbaarheid van het internet Actualiteit Elektronische artikels of rapporten hebben vaak een publicatiedatum. Dit geldt echter niet voor alle informatie die op het internet geplaatst wordt. Hoe kom je dan te weten hoe actueel de gevonden informatie is? publicaties op de site (met publicatiedatum) laatste update (niet altijd even betrouwbaar) Beste manier = doe de datumcheck : ga naar een willekeurige site typ in de adresbalk: javascript:alert(document.lastModified) druk op enter de laatste updatedatum komt midden in het scherm te staan

Samenvatting Betrouwbaarheid van het internet Inhoud Wat is het doel van de site? Informeren, vermaken, contact leggen, verkopen,... Wat is de doelgroep? Kinderen, volwassenen, leken, deskundigen? Is de site inhoudelijk in orde? Goed geschreven, volledig, gedocumenteerd, objectief? Is de informatie juist? Is er een literatuurlijst? Vergelijk met andere sites. Bereikt de site haar doel? Is de site geschikt voor het bereiken van mijn doel?

Samenvatting Betrouwbaarheid van het internet Onderhoud Volgende zaken wijzen op een slecht onderhouden site: links die niet meer werken (dode links) menuknoppen die niet meer werken tik- en spelfouten