De beroepspraktijk van communicatieprofessionals: nieuwe trends en oude principes Noelle Aarts Let’s connect! Logeion Communicatie Congres Utrecht, 10 juni 2010

Actueel binnen Logeion: naar een verbrede opvatting van de communicatiepraktijk presenteren creëren analyseren adviseren organiseren begeleiden verbinden

Reputatiemanagement wordt kwaliteitsmanagement Autenticiteit Transparantie Empathie Verantwoordelijkheid

Zelfreferentialiteit en organisatiecultuur Het is onmogelijk om alle signalen uit de omgeving op te pikken en te verwerken. Selectie en ook reconstructie van informatie is nodig om een identiteit te ontwikkelen waarmee men zich in de wijdere omgeving kan handhaven. Elke organisatie ontwikkelt zo onvermijdelijk een eigen cultuur, met eigen waarden, gedragscodes en visies op wat van belang is en wat niet. Daarmee wordt gemakkelijk aansluiting gevonden met bepaalde onderdelen in de omgeving, en helemaal niet met andere.

Zelfreferentialiteit verwijst naar de eigenschap van mensen en organisaties om: de omgeving te bezien vanuit een volstrekt eigen idee over wat belangrijk is en wat niet zonder dat men in de gaten heeft dat dat zo is.

Framing

Framing

Beeldvorming mensen construeren een verhaal, ook al is dat gebaseerd op slechts enkele gegevens. We construeren door beelden/verhalen/horen zeggen te versmelten. wat men niet weet wordt ingevuld later weet men niet meer zo goed wat waar is en wat ingekleurd

Autopoiese (Maturana en Varela): Autopoiese verwijst naar de neiging tot zelfvoortbrenging door een gesloten systeem van relaties. Dit vermogen is gebaseerd op drie eigenschappen: autonomie een circulair karakter zelfverwijzing

Autopoiese

Autopoiese

De samenleving bestaat uit in principe gesloten systemen die zichzelf overeind proberen te houden en elkaar daarin ‘verstoren’.

Verandering anders bekeken: resultaat van bewust geplande regie vanuit centraal punt maar vooral resultaat van ambitie, omstandigheden en het zelforganiserend vermogen van mensen

Zelforganisatie Orde ontstaat uit chaos zonder dat sprake is van centrale aansturing

“Rather, it (the network-society, NA) resulted from surprising, unpredictable effects of multiple and changing sets of social actors, struggling with the cultural and material circumstances in which they found themselves, each pursuing their own agenda, following their own, limited understanding of the situation they faced” (Stalder, 2006: 3).

Behoeftehiërarchie van Maslow

Sociale behoeften kunnen we enkel bevredigen via anderen De behoefte om ergens bij te horen en De behoefte om zich te onderscheiden van anderen, om uniek te zijn, er toe te doen

Dat zien we terug in wat mensen doen met social media via sociale media worden doorlopend gesprekken gevoerd over de actualiteit en andere kwesties waar iedereen aan mee kan doen

Communicatie anders bekeken: zender – kanaal/medium - ontvanger maar vooral onderhandeling van betekenissen in interactie

Communicatie en verandering

De meeste organisaties zijn vooral druk met het zenden van informatie bewuste, geplande processen formele communicatie het zichtbare, het kenbare, het meetbare

Planning en communicatie: het sturingsmodel (1)

Planning en communicatie: het sturingsmodel (2)

Mensen worden in het algemeen eerder overtuigd door de redenen die ze zelf hebben ontdekt en opgesomd, dan door de redenen die door anderen zijn opgesomd (Blaise Pascal, 17e eeuw)

Planning en communicatie: het participatiemodel (1)

Planning en communicatie: het participatiemodel (2)

Planning en communicatie: het netwerkmodel (1)

Planning en communicatie: het netwerkmodel (2)

‘Nieuwe’ organisaties als open netwerken niet statisch maar flexibel niet strak aangestuurd maar spontaan niet gebaseerd op wantrouwen maar op vertrouwen controle niet op basis van status of positie, maar georganiseerd in de interactie

Het belang van gesprekken in gesprekken proberen mensen inhoudelijk dingen voor elkaar te krijgen in gesprekken reguleren mensen hun voorkomen in gesprekken worden creatieve ideeën ontwikkeld in gesprekken worden relaties gemaakt en gebroken in gesprekken worden veranderingen zichtbaar in gesprekken komen veranderingen tot stand in gesprekken wordt collectieve weerstand georganiseerd

Conclusie Een verbreding van de taakopvatting van communicatieprofessionals brengt de aandacht naar de veelomvattende betekenis van het oudste communicatiemedium: het gesprek

YouTube - Koefnoen Rapservice Verkiezingen 2010

Weerstandcommunicatie: ja, maar….. Zelfgenoegzaam (‘dat doen we toch allang’) Gelaten (‘dat kunnen we toch niet’) Cynisme (álles is al geprobeerd, de buitenwereld is de boosdoener dat niks kan’)

Uitgangspunten: Ieder mens wil wel iets veranderen Mensen willen liever niet veranderen Kortom: mensen zijn meestal ambivalent tov verandering Mensen veranderen niet door wat anderen zeggen, maar door wat zij zichzelf horen zeggen in reactie tot anderen Als je de autonomie van je gesprekspartner respecteert zal hij beter met je samenwerken