Connect Woordherkenning Interventies Connect Woordherkenning
Programma Begeleidingsrelatie Connect Woordherkenning voor wie? Uitgangspunten Doel Connect Woordherkenning Uitvoering Structuur programma Connectrijtje Zes fasen Feedback Aandachtspunt Zelfstudie
Begeleidingsrelatie Interesse in de leerling tonen, accepteren, nieuwsgierig zijn Oefenen maar ook kijken, luisteren, aanvoelen Communicatieve ruimte scheppen Sfeer van vertrouwen en plezier Aansluiten bij talenten en mogelijkheden van de leerling Interesse in de leerling tonen, accepteren, nieuwsgierig zijn. Het gaat erom de leerling echt te leren kennen en een band mee op te bouwen. Oefenen maar ook kijken, luisteren, aanvoelen. Let op verbale- maar ook nonverbale communicatie Communicatieve ruimte scheppen Leg uit waarom de leerling extra begeleiding krijgt. Probeer inzicht te krijgen in hoe de Leerling zijn probleem ervaart, wat hij denkt dat de oorzaak is en wat eraan gedaan kan worden. Stel je in het gesprek op als een gelijkwaardige gesprekspartner. Sfeer van vertrouwen en plezier. Interventie moet leuk zijn. Leerling moet trots kunnen zijn op zijn prestatie Aansluiten bij talenten en mogelijkheden van de leerling. Niet alle leerlingen zijn hetzelfde. Ze hebben andere interesses en voorkeuren. Het is de kunst om hierbij aan te sluiten.
Connect Woordherkenning voor wie? In de tweede fase van het aanvankelijk leesproces voor leerlingen die: bijna alle letters kennen (verwisselingen b/d en tweeklanken kunnen voorkomen) de elementaire leeshandeling kunnen uitvoeren langzaam lezen veel fouten maken bij wie herhaalde aanbieding van woorden tot verbetering leidt Connect Woordherkenning sluit aan bij tweede periode van het aanvankelijk leesonderwijs (de periode na februari in groep 3).
Uitgangspunten Uitbreiding instructie- en oefentijd Betekenisvolle tekst Hoogste instructieniveau Herhaald lezen Directe verbinding lezen en schrijven Procesgerichte feedback Instructie strategieën Aanvullend interventieprogramma, geen vervanger van de leesinstructie Van groot belang om het nauwgezet uit te voeren Zoeken naar de zone van de naaste ontwikkeling Uitbreiding instructie-en oefentijd Betekenisvolle tekst Zoek een tekst die de leerling aanspreekt. Vaak is de hobby van de leerling een goede uitgangspositie. Hoogste instructieniveau Dit betekent het niveau dat voorafgaande gaat aan het frustratieniveau. Herhaald lezen Herhaald lezen van teksten ondersteunt de automatisering Directe verbinding lezen en schrijven Uit onderzoek is gebleken dat motorische inprenting via het schrijven een positief effect heeft op het leren lezen. Procesgerichte feedback Verwoord duidelijk wat de leerling goed heeft gedaan. Alleen ‘prima’ of ‘goed zo’ geeft de leerling geen inzicht in zijn eigen leerproces.
Doel Connect Woordherkenning Volledig omzetten van alle letters binnen woorden om tot adequate woordherkenning te komen Leren lezen van medeklinkerverbindingen (step, bast) en twee- en meerlettergrepige woorden (keuken, fietsbel)
Uitvoering Minimaal 3x per week 20 minuten Individueel of in een klein groepje Binnen of buiten de groep Klein groepje = maximaal 3 leerlingen om nog begeleiding op maat te kunnen bieden.
Structuur programma Zes fasen In elke sessie worden alle fasen doorlopen Hetzelfde verhaal met tekst gedurende drie sessies (herhaald lezen) Verschillende leerdoelen, tweeletter- en meerlettergrepige woorden Elke sessie een nieuw connectrijtje In het Draaiboek Connect Woordherkenning staat exact welke materialen u nodig heeft. Te downloaden van www.masterplandyslexie.nl, onder ‘producten’.
Connectrijtje Connectrijtje clusterwoorden Connectrijtje meerlettergrepige woorden Zie voorbeelden in het draaiboek.
Connectrijtje meerlettergrepige woorden Woordrijtjes van zes woorden Twee woorden meerlettergrepige woorden uit tekst selecteren Overige woorden hieruit afleiden Woorden geven inzicht in de structuur van de meerlettergrepige woorden Voorbeeld met ‘spullen’ en ‘spelen’: spellen-spullen-spul-spel-speel-spelen
Connectrijtje Verzin nu zelf een connectrijtje bij de woorden ‘heks’ en ‘hoest’ Voorbeeld: hek-heks-heksje-hesje-hoesje-hoes
Connectrijtje clusterwoorden Woordrijtjes van zes woorden Twee woorden met medeklinkerclusters uit tekst selecteren M.b.v. 4 woorden een overgang maken Er verandert steeds maar één letter/groter deel van het woord/cluster Voorbeeld met ‘staat’ en ‘stap’: sop-sap-stap-staf-staaf- staat Bijvoorbeeld: één letter: hek-heks groter deel van het woord: heks-heksje cluster: rad-stad
Connectrijtje Verzin nu zelf een connectrijtje bij de woorden ‘zoenen’ en ‘binnen’ Voorbeeld: binnen-boenen-boen-zoen-zoenen-zoentje
De zes fasen Fase 1: Voorlezen Fase 2: Woorden schrijven Fase 3: Woorden lezen Fase 4: Simultaan ofwel ‘koor’lezen Fase 5: Woordlotto Fase 6: Duo lezen Afsluiting
Fase 1: voorlezen Voorlezen, alleen bij de eerste sessie interactief, verklarend, betrokkenheid verhogend! Leerling kijkt / leest mee en wijst bij Tijdens het bijwijzen kan een ‘bijwijskaartje’ worden gebruikt. In het draaiboek Connect Woordherkenning staan hiervan twee verschillende voorbeelden.
Fase 2: woorden schrijven Connectrijtje wordt op volgorde gedicteerd Op transparant schrijfbordje schrijven Na afloop schrijfwijze controleren Een transparant schrijfbordje is eenvoudig zelf te maken door een vel stevig karton te plastificeren. Schrijft de leerling met een whiteboardstift, dan kan een fout eenvoudig worden weggeveegd met een tissue. Het voordeel van een schrijfbordje is dat eventuele fouten direct kunnen worden weggeveegd.
Fase 3: woorden lezen Woordkaartjes met connectwoorden hardop lezen. Niet flitsen!
Fase 4: simultaan lezen Leerkracht en leerling lezen de tekst gelijktijdig hardop voor.
Fase 5: woordlotto Lottospelletje spelen met de woordkaartjes
Fase 6: duolezen Leerkracht en leerling lezen om de beurt voor (3 sessies dezelfde tekst) Leerkracht geeft voldoende ondersteuning Leerkracht leest een aantal pagina’s verder Vorderingen noteren!
Geven van feedback Directe, specifieke, positieve feedback (voorkomt inslijpen van fouten) Voorkomen van fouten (woord voorzeggen) Voorbeeld van gerichte positieve feedback: “Ik vind het knap dat je <moeilijk woord> vandaag goed leest”. Leerling kan ook eigen leesproces/-prestatie evalueren door gerichte vragen te beantwoorden.
Aandachtspunt Connect Woordherkenning werkt alleen wanneer het programma exact wordt uitgevoerd zoals beschreven in de handleiding. Scholing om ermee te werken is meestal gewenst.