Zuren en basen Zure stoffen kennen we allemaal; bv azijn of ontkalker Wanneer is een stof zuur of juist niet zuur (dus basisch) ?? Een stof is zuur als er meer zure dan basische deeltjes zijn !!! omgekeerd geldt dan natuurlijk ook Een stof is basisch als er meer basische dan zure deeltjes zijn !!! mlavd@BCEC

Zuur: H+ -deeltjes afstaan Basisch: H+-deeltjes opnemen Zuren en basen BINAS (dat had je toch niet verwacht he ?) Zuur: H+ -deeltjes afstaan Basisch: H+-deeltjes opnemen Hoe weet je of een stof zuur of basisch is ??? In Binas T49 staan een groot aantal van de zuren en basen die veel gebruikt worden vermeld. Linker kolom de zuren en rechterkolom de basen mlavd@BCEC

Zuur: H+ -deeltjes afstaan Basisch: H+-deeltjes opnemen Zuren en basen Zuur: H+ -deeltjes afstaan Basisch: H+-deeltjes opnemen De combinatie van zuren en basen op 1 regel noemen we een geconjugeerd zuur-base paar Het zuur links met water wordt de stof rechts + H3O+ De base rechts met water wordt de stof links + OH- mlavd@BCEC

Zuren en basen Welke relatie kan je afleiden tussen [H+] en pH mlavd@BCEC

Zuren en basen: [H3O+] vs pH pH = - log [H3O+] mlavd@BCEC

Zuren en basen: [OH-] vs pOH pOH = - log [OH-] mlavd@BCEC

Zuren en basen: pOH vs pH 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 pOH 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 -1 pH + pOH 14 14 pOH + pH = 14  pOH = 14 - pH  pH = 14 - pOH mlavd@BCEC

Zuren en basen: indicatoren mlavd@BCEC

Zuren en basen: oplossen Stap 1: bepaal de aanwezige deeltjes en bepaal of het zuren of basen zijn Zuur base Zuur 1 Base 1 Zuur 2 Base 2 Stap 2: bepaal of het een sterk/zwak zuur of sterke/zwakke base is mlavd@BCEC

Zuren en basen: oplossen Stap 3: maak de oplosvergelijking Als Kz van zuur >>>>> 1 dan is het een sterk zuur en is de oplosvergelijking aflopend Als Kz van zuur < 1 dan is het een zwak zuur en is de oplosvergelijking een evenwicht mlavd@BCEC

Zuren en basen: oplossen Bv: oplossen salpeterzuur in water Stap 1+2: salpeterzuur  Sterk zuur (Kz >>>> 1) Stap 3: HNO3 + H2O  NO3- + H3O+ H+ mlavd@BCEC

Zuren en basen: oplossen Bv: oplossen ammoniumnitraat in water Stap 1+2: ammonium  zwak zuur (Kz < 1) aq NH4NO3  NH4+ + NO3- Stap 3: NH4+ + H2O  NH3 + H3O+ H+ mlavd@BCEC

Zuren en basen: oplossen Bv: oplossen natronloog in water Stap 1+2 +3: natronloog bevat al OH- NaOH(s) aq Na+(aq) + OH-(aq)  Sterke base (Kb > 1) mlavd@BCEC

Zuren en basen: oplossen Bv: oplossen ammoniak in water Stap 1+2: ammoniak  Zwakke base (Kb < 1) Stap 3: NH3 + H2O  NH4+ + OH- H+ mlavd@BCEC

Zuren en basen: reacties Stap 1: bepaal de aanwezige deeltjes en bepaal of het zuren of basen zijn Zuur base Zuur 1 Base 1 Zuur 2 Base 2 Stap 2: bepaal het sterkste zuur en sterkste base Stap 3: maak de reactievergelijking kloppend mlavd@BCEC

Zuren en basen: reacties Bv: mengen van natronloog met zoutzuur Stap 1+2: Zuur base H3O+ OH- H2O H2O Stap 3: H3O+ + OH-  2 H2O mlavd@BCEC

Zuren en basen: reacties Bv: mengen van kaliloog met salpeterzuur Stap 1+2: Zuur base H3O+ OH- H2O H2O Stap 3: H3O+ + OH-  2 H2O mlavd@BCEC

Zuren en basen: reacties Bv: mengen van kaliloog met ammonium-oplossing Stap 1+2: Zuur base NH4+ OH- H2O H2O Stap 3: NH4+ + OH-  NH3 + H2O mlavd@BCEC

Zuren en basen: reacties Bv: mengen van natriumacetaat-oplossing met ammonium-oplossing Stap 1+2: Zuur base NH4+ CH3COO- H2O H2O Stap 3:NH4+ + CH3COO-  NH3 + CH3COOH Waarom evenwicht ? mlavd@BCEC

Zuren en basen: reacties Stap 3: NH4+ + CH3COO-  NH3 + CH3COOH Sterke base met sterk zuur  aflopend Sterke base met zwak zuur  aflopend Sterk zuur met zwakke base  aflopend Zwak zuur met zwakke base  evenwicht mlavd@BCEC

Zuren en basen: reacties Stap 3: NH4+ + CH3COO-  NH3 + CH3COOH Zwak zuur met zwakke base  evenwicht Bepaling Kev Kev = Kz (zuur voor de pijl)/ Kz (zuur na de pijl) Kev = 5,6*10-10 / 1,8*10-5 = 3,11*10-5 Kev << 1  reactie verloopt (vrijwel) niet mlavd@BCEC

Zuren en basen: reacties Kev = Kz (zuur voor de pijl)/ Kz (zuur na de pijl) Kev << 1  reactie verloopt (vrijwel) niet Ertussen in: reactie verloopt als evenwicht Kev >> 1  reactie verloopt (vrijwel) aflopend mlavd@BCEC

Zuren en basen: reacties A) Geef de reactie die op kan treden als de volgende stoffen gemengd worden. B) Leg uit of het via een evenwicht verloopt; zo ja geef dan ook de Kev 1) Zoutzuur met Kaliumcyanide-oplossing H3O+ + CN-  H2O + HCN (sterk + zwak  aflopend) 2) Azijnzuur-opl met natriumwaterstofoxalaat-oplossing CH3COOH + HC2O4-  CH3COO- + H2C2O4 (zwak + zwak  evenwicht: Kev = / = mlavd@BCEC