Paul Steinhauser Slot Zeist 12 maart 2008 HET VORMMERK DE TECHNIEKRESTRICTIE

De techniekrestrictie van het vormmerk ART BVIE: EVENWEL KUNNEN NIET ALS MERKEN WORDEN BESCHOUWD TEKENS DIE UITSLUITEND BESTAAN UIT EEN VORM → DIE DOOR DE AARD VAN DE WAAR WORDT BEPAALD → DIE EEN WEZENLIJKE WAARDE AAN DE WAAR GEEFT OF → DIE NOODZAKELIJK IS OM EEN TECHNISCHE UITKOMST TE VERKRIJGEN 3

De techniekrestrictie van het vormmerk RATIO UITSLUITING (1) HvJEG: verhinderen dat de merkhouder een monopolie wordt toegekend op technische oplossingen of gebruikskenmerken van een waar, waarnaar de consument mogelijkerwijs in de waren van concurrenten zoekt. 4

De techniekrestrictie van het vormmerk RATIO UITSLUITING (2) “Artikel 3, lid 1, sub e, wil aldus vermijden dat het merkrecht (….) eraan in de weg zou komen te staan dat concurrenten ongestoord in concurrentie met de merkhouder waren kunnen aanbieden waarin die technische oplossingen of die gebruikskenmerken aanwezig zijn.” 5

De techniekrestrictie van het vormmerk RATIO UITSLUITING (3) “Artikel 3, lid 1, sub e, streeft dus een doel van algemeen belang na, volgens hetwelk een vorm waarvan de wezenlijke kenmerken beantwoorden aan een technische functie en die ter vervulling van die functie werd gekozen, door eenieder ongestoord moet kunnen worden gebruikt (….).” 6

De techniekrestrictie van het vormmerk OVER DE MULTIPLICITÉ DES FORMES “Wanneer de wezenlijke functionele kenmerken van de vorm van een waar uitsluitend aan een technische uitkomst zijn toe te schrijven, staat artikel 3, lid 1, sub e, tweede streepje, in de weg aan de inschrijving van een teken bestaande in een dergelijke vorm, zelfs indien de betrokken technische uitkomst ook door andere vormen kan worden verkregen.” 7

De techniekrestrictie van het vormmerk CRITERIUM PHILIPS/REMINGTON(1) (80) “deze bepaling beoogt de inschrijving te weigeren van vormen waarvan de wezenlijke kenmerken beantwoorden aan een technische functie.” (Dictum sub 4:) “De wezenlijke functionele kenmerken van die vorm [zijn] uitsluitend aan de technische uitkomst toe te schrijven.” 8

De techniekrestrictie van het vormmerk CRITERIUM PHILIPS/REMINGTON(2) Ergo: tekens die uitsluitend bestaan uit een vorm die noodzakelijk is om een technische uitkomst te verkrijgen = de wezenlijke functionele kenmerken van de vorm zijn uitsluitend aan de technische uitkomst toe te schrijven. Technische uitkomst = technische oplossingen of gebruikskenmerken van een waar. 9

De techniekrestrictie van het vormmerk CRITERIUM PHILIPS/REMINGTON(3) Uitsluitend: slechts die uiterlijke kenmerken, die niets van doen hebben met de deugdelijkheid en bruikbaarheid van het product, komen voor merkbescherming in aanmerking. Wezenlijk: het gaat om functionele aspecten die (mede) het onderscheidend kenmerk bepalen. 10

De techniekrestrictie van het vormmerk ART. 1 BMW (PRE-RICHTLIJN): EEN VORM DIE EEN UITKOMST OPLEVERT OP HET GEBIED VAN DE NIJVERHEID. GC: De bescherming (..) is uitgesloten zodra het gebruik van de vorm voor de ondernemer een werkelijk voordeel bij de vervaardiging of verpakking betekent. 11

De techniekrestrictie van het vormmerk RECHTSPRAAK PRE PHILIPS/REMINGTON (1) HR ,NJ 1997,273 (DRAINAGE TEGEL) sanctioneert uitspraak dat het vormmerk niet ‘down the drain’ gaat omdat het met de tegel beoogde technisch effect niet slechts door de door Zoontjens gekozen vorm kan worden bereikt. 12

De techniekrestrictie van het vormmerk RECHTSPRAAK PRE PHILIPS/REMINGTON (2) Andere vormen mogelijk: LEGO-BLOKJES: Rb Namen IRDI p. 64 (Anders Hof Luik in 1993 BIE 1996 p.306) S-VORMIG VULMATERIAAL: RB. Den Haag ,IER 1996,185 CREMATIE OVENS: VZR Den Haag ,BIE 1997,178 13

De techniekrestrictie van het vormmerk RECHTSPRAAK POST PHILIPS/REMINGTON Rechtbank Den Bosch (Remington/Philips): Merken worden nietig verklaard: bij de wezenlijke functionele kenmerken, nl. de 3 ronde scheerkoppen geplaatst in de hoeken van een gelijkzijdige driehoek, staat de functie voorop. Dan doet het er niet toe dat die functie ook op andere wijze kan worden gerealiseerd. 14