Strategische visie 2015 Januari 2006

Inhoud Terugblik strategie1999/2005 Trends Ambitieniveau leden Ambitieniveau accommodaties Doelgroepen Bedieningsconcepten Identiteit hockey Assortiment Verenigingsbeleid Samenvatting

Terugblik strategie 1999/2005 Strategie is gericht op absolute groei in 1999 en gerichte groei in 2005 HOE? Strategie-onderdeel Strategische keuze Realisatie 1. Doelgroep De KNHB richt zich op de gezelligheids- en de prestatiesporter 2. Imago Gezelligheid/plezier, familiesport, teamsport, normen en waarden, fairplay 3. Assortiment Introductie van nieuwe hockeyvormen zoals scholencompetitie, avondcompetitie, 6-a-side, toernooicompetitie, interdistrictscompetitie, zomercompetitie, beachhockey, knotshockey, (unihockey) 4. Verenigingsbeleid Gericht op optimalisatie dekking van verenigingen (afstemming van verschillende formules van verenigingen binnen 1 gebied) en de realisatie van volledige landelijke dekking 5. Formulebeleid Er zijn drie formules geïntroduceerd: grote, middelgrote en kleine hockeyverenigingen 6. Internet Ontwikkeling van de huidige site naar een virtual community en opzetten van een intranet tussen voorzitters (digitale bestuurskamer), KNHB en districten 7. Marktbewerking Er zijn vijf nieuwe marktbewerkingsconcepten ontwikkeld: landelijke campagne “hockey is topsport”, member get member, lokale promotie-acties, actief benaderen van bedrijven, schoolhockey     

Groeidoelstelling wordt ruimschoots gehaald Terugblik strategie 1999/2005 Groeidoelstelling wordt ruimschoots gehaald Doelstelling in 1999 was om vanuit 129.213 leden in 1999 te groeien naar 175.000 leden in 2010. In 2004 is het leden aantal gestegen naar 172.420 leden. In 2005 heeft de KNHB ±184.500 leden Wanneer we dit groeipercentage doortrekken naar 2010 zullen we de groeidoelstelling ruimschoots halen. Groei ledenbestand op basis van doelstelling strategie 1999 versus huidige ontwikkeling Gemiddeld groeipercentage per categorie 1998-2005 Werkelijke groei 1999-2005 Schatting op basis van huidig groeipercentage: 237.500 leden in 2010 Target voor 2010: 175.000 leden KNHB strategie 1999 Bron: ledenstatistieken KNHB & strategisch plan KNHB 1999

Groei wordt met name gerealiseerd bij de jeugd Terugblik strategie 1999/2005 Groei wordt met name gerealiseerd bij de jeugd Vergelijking leden 1998-2005 Groei over de afgelopen jaren is met name gerealiseerd bij de jeugd. In de jeugd is de groei bij de meisjes zeer sterk, sinds 1998 is het aantal meisjes verdubbeld Veel verenigingen hebben op dit moment (2005) een ledenstop voor de jongste jeugd Het blijkt echter moeilijk om deze nieuw aangetrokken jeugd te behouden als ze de overstap maken naar senioren én als ze rond de 25 jaar oud zijn. De meest gangbare redeneertrend bij verenigingen op dit moment is om dan maar zo veel mogelijk jeugd binnen te halen om uiteindelijk over een redelijk senioren-bestand te kunnen beschikken Echter de financiële en organisatorische basis van de club ligt bij de senioren en veteranen!! Dames veteranen ‘door-de-week’ daalt sterk, sinds 1998 met ruim 1/3! afgenomen Mannen (1998-2005 ) Vrouwen (1998-2005) Totaal (1998-2005) F Jeugd E Jeugd D Jeugd C Jeugd B Jeugd A Jeugd Senioren Veteranen Trimleden ++ + - +++ ++ + -- ++++ +++ ++ + = - Totaal ++ +++

Visie 2015 Trends De vier belangrijkste trends Tijd: je kostbaarste bezit Sport: toenemende invloeden Kwaliteit: de basis voor alles Behoefte aan veiligheid en geborgenheid

Tijd: je kostbaarste bezit Meer dingen in minder tijd Werk en privé? onlosmakelijk verbonden! “Mijn persoonlijke ontplooiing is belangrijker dan mijn carrière?” Tijd: je kostbaarste bezit “Ik werk om te leven en niet om te werken” Tijd en geld uitsmeren over meer goederen en activiteiten Genieten van het leven Geen vaste levensloop Kwaliteit boven kwantiteit “Ik leef nu en niet over 15 jaar!” Familiestructuur verdwijnt

Multifunctioneel aanbod “Mijn zoektocht naar ultieme uitdaging” Gezondheid =  lichaam + geest Vercommercialisering van het goed voelen Fitness-center (mix van activiteiten) Bedrijfssport Sport: toenemende invloeden Verstedelijking NL Kwaliteit, waar voor geld De strijd tegen de ouderdom Multifunctioneel aanbod Veel keuzes in activiteiten (vrije tijd/ sport/ zapp-cultuur) Vergrijzing verjongt en neemt toe

Behoefte aan veiligheid en geborgenheid Clannen: “Mijn zoektocht naar geestverwanten” Terug naar vroegere tijden Gemeenschapszin (individu afhankelijk van groep) Behoefte aan veiligheid en geborgenheid Gezelligheid Op zoek naar herkenning Waarden & Normen gedragregels Dreiging cultuurkloof (multiculturele samenleving) Familie en buurt belangrijk Cocoonen: “Veilig in mijn eigen wereld”

Kwaliteit: de basis voor alles Toenemende richtlijnen Milieu-regels, bemoeienissen Terugtrekkende overheid > zorgtaken Kwaliteit: de basis voor alles School en Sport Merkwaarde vereniging (Klantenbinding)

Visie 2015 Ambitieniveau De KNHB groeit naar 260.000 leden Leden langer behouden Groeien binnen de bestaande senioren doelgroepen Groeien vanuit nieuwe verenigingen in ‘volle’ hockeygemeenten / in ‘witte vlekken’ gebieden 260.000 300.000 225.000 250.000 184.000 200.000 127.000 150.000 100.000 50.000 2005 1998 2001 2004 2007 2010 2013 2015

Brede basis binnen jeugd leidt tot een aantal problemen Visie 2015 Ambitieniveau Brede basis binnen jeugd leidt tot een aantal problemen Issues anno 2005 Te veel groei op alleen jeugd zal huidige problemen alleen maar groter maken: Geen basis voor een (kwalitatief) kader Weinig draagvlak voor inkomsten Beperkte sponsoring Geen evenwichtig gebruik van de velden (zaterdag versus zondag) Daarnaast blijft imago een punt van aandacht Ontwikkeling ledenbestand volgens huidige strategie is gericht op absolute groei, wat kan leiden tot problemen op langere termijn. 2003 2015 0-12 jaar 12-18 jaar 18 – 25 jaar 25-35 jaar 35-45 jaar > 45 jaar 0-12 jaar 12-18 jaar 18 – 25 jaar 25-35 jaar 35-45 jaar > 45 jaar Om problemen te voorkomen en op te lossen moet een evenwichtige opbouw van het ledenbestand worden nagestreefd. 0-12 jaar 12-18 jaar 18 – 25 jaar 25-35 jaar 35-45 jaar > 45 jaar Een evenwichtig ledenbestand creëert: Een brede basis voor vrijwilligerswerk Meer draagvlak voor inkomsten Groter netwerk voor sponsoring Mogelijkheden tot optimaal gebruik van de faciliteiten

Nader onderzoek naar inzicht in groei per regio Visie 2015 Ambitieniveau Groei vanuit de verenigingen Wordt vervolgd …. Nader onderzoek naar inzicht in groei per regio Groei vanuit de verenigingen Aantal verenigingen 1998 2005 2015 Type vereniging: ‘Klein’ 0 - 500 leden ‘Middel’ 500 – 1.200 leden ‘Groot’ 1.200 – 2.200 leden Totaal 234 77 7 171 117 21 170 150 50 700 leden per vereniging 308 311 309 370 400 leden per vereniging 600 leden per vereniging

Ambitieniveau Accommodaties Visie 2015 Ambitieniveau Accommodaties * Rapport ‘Ruimte voor Sport’: 271 ha extra in 2020 = 180 ha in 2015 = 240 velden * Ledencijfers: 260.000 leden: 300 leden per veld = 244 velden extra 2015 Veldbehoefte 871 velden Ruimte benodigd voor 244 KG-velden = 180 ha 224 Nader onderzoek naar: Groei bevolking in verschillende leeftijdscategorieën Groei bevolking in verschillende gebieden (geografisch) 175 244 122 623 623 627

Ambitieniveau Accommodaties Visie 2015 Ambitieniveau Accommodaties 2015 Behoefte aan zaalruimte stijgt: Toenname deelnemers Start in “witte vlekken” gebieden door nieuwe verenigingen Stimuleren hockey in combinatie met onderwijs Unihockey 224 Deelnemers nu ongeveer 35.000 en in 2015 naar verwachting 55.000 175 122 623 623

Bijdrage aan de vereniging Visie 2015 Doelgroepen Multi-focale kijk op hockeyers Differentiatie van het ledenbestand Eén van de oplossingen is de differentiatie van het ledenbestand. Dit is belangrijk om: Het (hockey) aanbod beter af te stemmen op de wensen van de leden waarmee de ledentevredenheid structureel zal stijgen en voor de vereniging belangrijke leden blijven. Dit betekent dat deze groep ook beter inzetbaar is voor kadertaken en kunnen de inkomsten stijgen. Om erachter te komen wat de behoeften zijn van de verschillende doelgroepen, moet je vanuit verschillende invalshoeken naar hockeyers kijken. Dus een multi-focale kijk! 1. Karakteristieken 2. Rollen die vervuld 3. Netwerk 4. Inkomstenbronnen 5. Omgeving kunnen worden Karakteristieken Bijdrage aan de vereniging Omgeving Dus…

Van 3 naar 6 naar 8 doelgroepen Visie 2015 Doelgroepen Van 3 naar 6 naar 8 doelgroepen ‘Vroegere’ Indeling Jeugd Senioren Veteranen 6 tot 12 jaar 12 – 18 jaar 18 – 25 jaar Masters 25 – 35 jaar 35 - 45 jaar 45 jaar en ouder Jong volwassenen Starters Ouders Jongste jeugd Jeugd Huidige indeling Jongste jeugd Jongste jeugd ‘Kabouters’ ‘Kabouters’ Jong volwassenen Jeugd Jeugd Starters Starters Ouders Ouders Masters Masters Senioren Nieuwe indeling Nieuwe indeling 4 – 6 jaar 4 – 6 jaar 6 - 12 jaar 6 - 12 jaar 12 – 18 jaar 12 – 18 jaar 18 – 25 jaar 18 – 25 jaar 25 – 35 jaar 25 – 35 jaar 35 - 45 jaar 35 - 45 jaar 45 – 60 jaar 60 jaar en ouder

Van 3 naar 6 naar 8 doelgroepen Visie 2015 Doelgroepen Van 3 naar 6 naar 8 doelgroepen Jongste jeugd ‘Kabouters’ Jong volwassenen Jeugd Starters Ouders Masters Senioren 4 – 6 jaar 6 - 12 jaar 12 – 18 jaar 18 – 25 jaar 25 – 35 jaar 35 - 45 jaar 45 – 60 jaar 60 jaar en ouder Om beter in te kunnen spelen op de wensen en behoeften van de leden van een vereniging, zijn acht categorieën te onderscheiden, op basis van levensfase. De groepen verschillen onderling in karakteristieken, mogelijke bijdrage aan de club en hun omgeving. De acht doelgroepen analyseren we op: Karakteristieken van de doelgroep Rollen die ze kunnen vervullen Hun omgeving Wat is hun tijdbesteding? Hoe zien ze de hockeyvereniging? Waar moet het ideale clubhuis aan voldoen? Welke competitievorm wil men? Welke additionele diensten wil men? Hockeyer Trainer Scheidsrechter Commissielid Klant van het restaurant Sponsor Vrienden lid maken Ouders warm maken voor de vereniging Studentenvereniging Expertise vanuit het werk Sponsors Via bedieningsconcepten leden meer bieden, binden en betrekken bij de verenigingen

Nadere blik op de acht doelgroepen Visie 2015 Doelgroepen Nadere blik op de acht doelgroepen ‘Kabouters’ 4 - 6 jr. Jongste jeugd 6 – 12 jr. Jeugd 12- 18 jr. Jong Volwassenen 18 – 25 jr. Starters 25 – 35 jr. Ouders 35 – 45 jr. Masters 45 - 60 jr. Senioren 60+ jr. Kenmerken doelgroep Geen hockey-gebonden activiteiten. Voor- en naschoolse opvang Ouders Vereniging als ontmoetingsplek Naast hockey vrienden maken 2 keer per week 6 tegen 6 en toernooien Ontwikkeling door teamsport Vereniging als honk Drukker schema Bijbaantjes Hockeyfeesten Trainen competitie en toernooien Vaak nieuwe omgeving studeren Keuze team behouden / blijven hockeyen ook bij verhuizing Trainen competitie en toernooien Keuze topsport Eerste baan Tijdsdruk (Trainen) competitie en toernooien Sporten om fit te blijven Behoefte flexibele tijdsbesteding Vereniging als ontmoetingsplek Break in bestaan Netwerk Behoefte aan familieclub Sporten om fit te blijven Gezelligheid Ontmoetingsplek Netwerken Gezelligheid Ontmoetings- plek Veel vrije tijd Op zoek naar sociale contacten Trainer (Jeugd) bestuur Feesten organiseren Barpersoneel Scheidsrechter Trainer Coach Feesten organiseren Barpersoneel Scheidsrechter Commissies Coach Commissies Barpersoneel Scheidsrechters Bestuursfuncties Coach Bestuursfuncties Commissies Kennisbron Netwerk bijv. voor sponsoren Bestuursfuncties Kennisbron Netwerk bv. voor sponsoren Vrijwilliger Supporter Rollen binnen vereniging Omgeving Ouders Grootouders Broers en zussen Klasgenoten Ouders Broers en zussen Vrienden Klasgenoten Overige clubs Ouders Broers en zussen Studiegenoten Collega’s Studentenver. Vrienden Collega’s Collega’s Vrienden Zakelijke contacten Kinderen Collega’s Vrienden Zakelijke contacten Kinderen Kinderen Kleinkinderen Buurt

Waar leggen we de komende tijd de focus? Visie 2015 Bedieningsconcepten Waar leggen we de komende tijd de focus? Voor echte verandering moet je focussen Periodiek checken waar de uitdagingen / problemen liggen binnen de club Dit zal verschillen voor heel Nederland, regionaal, grootte club etc. Maar de methode is overal hetzelfde: analyseren ledenbestand, focusgebieden bepalen en bedieningsconcepten maken of aanpassen Marketingspeelveld Jongste Jeugd Jeugd Jong volwassen Starters Ouders Masters Senioren Groei Bedrijfshockey Bereiken, werven en behouden Behoud Behoud voor hockey Behoud voor vereniging Behoud voor vereniging Meer betrekken Ouders betrekken Meer betrekken bij ver.taken trainer / coach bestuur / commissie Trainer / Coach Jeugdbestuur Meer betrekken bij ver.taken trainer / coach bestuur / commissie

Bedieningsconcepten doelgroepen Bedieningsconcept 3: Ouders Visie 2015 Bedieningsconcepten doelgroepen Bedieningsconcept 3: Ouders Doel: Meer betrekken van jonge ouders zodat zij zich meer inzetten voor de club Wat is het aanbod? Compacte kader taken vanuit specialisatie georganiseerd Ondersteuning van vrijwilligers door professioneel kader Adviescommissies vanuit specialisatie Borrels, thema-avonden en netwerkevents Wat levert het op? Verhogen kwaliteit van het kader Groot netwerk dat de vereniging kan gebruiken Toegang en hulp bij verkrijgen en behouden van verschillende sponsorvormen Wat is hier voor nodig? KNHB Themavonden mede organiseren Advies bij focus in kadertaken Cursussen op maat Voorlichting Clubs gezamenlijk Gezamenlijke inhuur van professionals voor continue ondersteuning vrijwilligers Gezamenlijke inhuur van professionele specialisten (juridische zaken, subsidies etc.) Clubs individueel Focus op specialisatie bij organisatie kader Creëren compactere kadertaken Inzetten professionals bij ondersteuning vrijwilligers

Van huidig imago naar gewenst imago Visie 2015 Identiteit hockey Van huidig imago naar gewenst imago Relevante trends Het oude vertrouwde Het familiegevoel Eerlijk in de omgang Tijd van tegenstellingen Behouden huidig imago Familiesport Gezellig Beschermd Waarden en Normen Teamsport Topsport Gezond Dynamisch Ontspannen Te ontwikkelen Open Toegankelijk Veilig Niet gewenst Elitair / Status Gevaarlijk ‘Besloten’ gemeenschap (‘Old boys network’) Conservatief Luxe Eigenzinnig Hockey is een goed georganiseerde, populaire en succesvolle sport, die bereikbaar is voor iedereen in Nederland, die in een sociale omgeving wil sporten. De familiesport voor mensen die zich sociaal willen bewegen.

Visie 2015 Assortiment Hockeygebonden Competitie Veldhockey • Midwintercompetitie Zaalhockey • Avondcompetitie Flexibiliteit per doelgroep !! Bedrijfshockey • Zomercompetitie Clubgebonden activiteiten Trimhockey • Speciale trainingen G- en LG-hockey • Knotshockey Evenementen / Toernooivormen Beachhockey • Unihockey Scholencompetitie • Clinics 5 en 6-à-side

Visie 2015 Assortiment Niet hockeygebonden Kampen Sociale activiteiten leden/ sponsors / sociëteit Loop-/conditiegroep Verenigingsuitstapjes Fitnessfaciliteiten Bridgeavonden Jeu de boules Wandel- en fietsgroepen Cursussen/infoavonden Bowls Kinderspeelplaats Sportshop Kinderopvang Restaurantfaciliteiten Naschoolse opvang Internetfaciliteit Huiswerkbegeleiding

Visie 2015 Verenigingsbeleid Faciliteiten, personeel en service Onderdelen formule Type 1: Groot (50 verenigingen) Type 2: Middel (150 verenigingen) Type 3: Klein (170 verenigingen) 2 of 3 waterkunstgrasvelden 4 of 5 zandkunstgrasvelden Kantoorfaciliteiten (fax, internet) Huiswerkbegeleiding Fitnessruimte, jeu de boules, etc. Bespreek-/werkruimtes Kinderopvang Professionals - management/ technische staf - medisch/restaurant Vrijwilligers 7 dagen geopend tot 24.00 uur Restaurantfaciliteiten Hele jaar geopend 1 of 2 waterkunstgrasvelden 3 of 4 zandkunstgrasvelden Kantoorfaciliteiten (fax, internet) Werkruimtes Kinderopvang Professionals - management/ technische staf - coördinator keuken Vrijwilligers 5 dagen geopend tot 24.00 uur Eetgelegenheid Hele jaar geopend 2 of 3 zandkunstgrasvelden Kantoorfaciliteiten (fax, internet) Professionals - technische staf Vrijwilligers - snacks/trainers 4 dagen open Snacks ‘s Zomers gesloten Faciliteiten Personeel Service

Visie 2015 Samenvatting Aandachtspunten Strategie-onderdeel Strategische keuze Realisatie 1. Doelgroep Focus en differentiatie om het aanbod van de verenigingen beter aan te laten sluiten bij de behoeften van de leden. Met name aandacht voor oudere jeugd / jong volwassenen, ouders en masters 2. Imago Hockey is een goed georganiseerde, populaire en succesvolle sport, die bereikbaar is voor iedereen in Nederland, die in een sociale en veilige omgeving wil sporten. Sportiviteit en Respect 3. Assortiment Aanpassen competitievormen (flexibel aanbod), introductie nieuwe hockeyvormen en andere niet hockeygebonden activiteiten in en rondom de vereniging vanuit de doelgroepen. 4. Verenigingsbeleid Binding met vereniging vergroten, meer halen uit het ledenbestand, betrokkenheid leden vergroten/ vrijwilligersbestand uitbreiden, vergroten kwaliteit en kwantiteit kader (technisch en arbitrage) samenwerken met andere verenigingen, samenwerken met externe organisaties (allianties). 5. Formulebeleid Van verschillend aanbod tussen verenigingen naar flexibel (competitie) aanbod binnen verenigingen met de KNHB in een faciliterende rol. En een aanbod als resultante van samenwerkende lokale instanties m.n. op gebied van buurt – onderwijs – sport (gemeentes, kinderopvang, scholen e.d.) → Aandacht voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 6. Marktbewerking Vanuit vier stations: KNHB: Algemeen imago en Nederlands elftal Vanuit service centers: regionale samenwerkingsverbanden Vanuit vereniging: meer gebruik maken van connecties en kennis van leden en hun omgeving Richting gemeentes: steun op accommodatiegebied, afstand tussen vereniging en gemeente verkleinen

Strategische kernpunten KNHB/verenigingen Visie 2015 Strategische kernpunten KNHB/verenigingen Groei van het aantal hockeyers, het aantal verenigingen en het aantal velden. Direct sportgebonden activiteiten: Hockeygebonden activiteiten op maat. Direct sportgebonden activiteiten: Professionalisering (duo-banen, verenigingsmanagers), vrijwilligers, technisch kader en arbitrage kader. Indirect sportgebonden activiteiten: Lokale overheden, onderwijs en kinderopvang. Tophockey: Topsportactiviteiten in de meest brede zin; prestaties nationale teams, talentontwikkeling en kwaliteit topkader. Kwalitatief goed ondersteuningsaanbod. Sportiviteit en respect.