Brussels Institute of Contemporary China Studies China: de porseleinen grootmacht Gustaaf Geeraerts Directeur 布鲁塞尔当代中国研究所 Brussels Institute of Contemporary China Studies

Wat voor macht is China? Is China op weg een wereldmacht te worden? Revisionistisch of status quo? Verschillende visies Realisme Liberalisme Sociaal constructivisme

Wat voor macht is China? Macht/capaciteiten Geografie Identiteit Economisch Financieel Technologich Militair Geografie Bevolking Territorium Grondstoffen Identiteit

Macht

Een grootmacht in wording Groeiende impact op de rest van de wereld Tweede grootse economie Grootste exporteur Tweede grootste importeur Groeiend belang als buitenlands investeerder en crediteur Groeiende militaire macht Enig groeiland dat op termijn de VS kan evenaren en mogelijk overtreffen China genereert een fundamentele verschuiving in de mondiale en regionale machtsverdeling

Porseleinen grootmacht Bijzonder, fascinerend en functioneel Unieke geschiedenis en cultuur Een heel eigen politiek systeem Fragiel Continentale macht met lange kwetsbare landsgrenzen (14 buurlanden) Ontwikkelingsland/BBP per Capita Sterke exportafhankelijkheid in combinatie met onderontwikkelde binnenlandse markt Binnenlandse problemen: groeiende ongelijkheid (GINI: 0,47), verloedering milieu, corruptie, ongelijke regionale economische ontwikkeling, veroudering bevolking… Moeilijke overgang van export-driven naar consumption -driven economie Eenzame groeimacht…

BBP & bevolking (2007)*/GCI (2010)** GDP, billion $ GDP per head, $ Population, million GCI US 13,843 45,820 302 4 China 7,168 5,420 1,323 27 Japan 4, 286 33,630 127 6 India 3,031 2,730 1,110 51 EU-27 14,824 30,100 492 Germany 2,768 33,510 83 5 UK 2,230 36,580 61 12 France 2,117 34,630 15 *Bron: The Economist Intelligence Unit/**WEF Global Competitiveness Report

Aandeel wereld BBP: prognose* 1995 2007 2020 2030 US 21.7 19.4 18.3 16.6 China 5.5 10.1 17.7 22.7 Japan 8.3 6.0 4.6 3.6 India 3.1 4.3 6.9 8.7 Russia 2.8 2.9 2.7 EU-27 24.5 20.8 18.6 15.6 Germany 5.3 3.9 3.2 2.5 UK 3.4 France 3.0 2.1 *Bron: Economist Intelligence unit

Militaire uitgaven (SIPRI) Land Uitgaven, milj. $ (2009) % BBP (2008) VS 663,2 4,3 China 98,8 2,0 GB 69,2 2,5 Frankrijk 67,3 2,3 Rusland 61,0 3,5 Duitsland 48,0 1,3 Japan 46,8 0,9 Saudi Arabië 39,2 8,2 Italië 37,4 1,7 Indië 36,6 2,6

Geografie

Geografie Machtspotentieel Werking van het machtsevenwichtmechanisme Belangen van grootmachten Strategische relaties met andere grootmachten Relatie “offence/defence”

China: de geografie van een grootmacht? Uitgestrekt grondgebied: 9.596.960 km² Grote bevolking: 1.300.000.000 Rijk aan natuurlijke hulpbronnen: steenkool, ijzererts, petroleum, gas, kwikzilver, tin, wolfraam, mangaan, aluminium, lood, zink, uranium, hydro-kracht Momenteel sterk afhankelijk van invoer van grondstoffen en energiebronnen als gevolg van de zeer snelle economische ontwikkeling

China: de geografie van een grootmacht? Indien verdere economische en technologische ontwikkeling succesvol: Relatief hoge mate van strategische autonomie mogelijk (op de lange termijn) Afnemende afhankelijkheid van extern aangevoerde grondstoffen (relatief) Afnemende afhankelijkheid van buitenlandse markten op lange termijn (relatief) Voorwaarde: uitbouw van binnenlandse markt Strategische diepte

China: continuering continentale strategie? China heeft nu meer dan ooit voorheen zijn landsgrenzen veilig gesteld 14 buurlanden Daarmee stelt zich de vraag: zal het nu proberen een volwaardige maritieme projectiecapaciteit uit te bouwen? China’s landsgrenzen blijven kwetsbaar Ontwikkeling van een volwaardige maritieme capaciteit is zeer duur Zou de zo noodzakelijke duurzame ontwikkeling op de helling zetten Anderzijds is er de noodzaak om de lange kustlijn en de maritieme aanvoerwegen te beschermen

Identiteit

A telling quote from Qinghua University scholar Yan Xuetong The rise of China is granted by nature . . . [the Chinese] believe that China’s decline is a historical mistake that should be corrected . . . the Chinese regard their rise as regaining China’s lost international status rather than obtaining something new . . . the Chinese consider the rise of China a restoration of fairness rather than gaining advantages over others.

China’s ontluikend identiteitsdilemma (1) Er is een toenemende spanning tussen China’s identiteit van ontwikkelingsland en die van groeiende globale en regionale macht China’s beleid wordt in de eerste plaats gedreven door de noodzaak om de snelle binnenlandse ontwikkeling in stand te houden een objectief dat overigens vaak leidt tot belangengeschillen met met gevestigde Westerse belangen Maar alleen al de omvang van China’s ontwikkeling is bezig de logica van de globalisering te veranderen en maken die tot een kritische factor in de internationale economie Denk maar even aan de impact van Beijing’s stimuluspakket voor de heropleving van de mondiale groei

China’s ontluikend identiteitsdilemma (2) Naarmate China’s economisch succes aanhoudt verwachten in het bijzonder de ontwikkelde landen dat het meer verantwoordelijkheid zou opnemen in de ondersteuning van een duurzame mondiale economie Beijing staat zo onder druk om een precair evenwicht te zoeken tussen duurzame binnenlandse economische ontwikkeling, die het als de meest dringende uitdaging beschouwd, en de evolutie van China tot een verantwoordelijke grootmacht, die het ziet als een ambitie op de langere termijn

Triangulaire interdependentie China’s ontwikkeling heeft een triangulaire interdependentie doen ontstaan tussen Noord-Amerika, Europa en Azië Maar precies vanwege zijn dubbele identiteit past China niet zo meteen in de puzzel Daar waar het Westen China steeds meer als een mondiale economische speler gaat zien, beschouwd China zich in eerste instantie nog steeds als ontwikkelingsland De eerste perceptie geeft vorm aan de beleidsperspectieven buiten China; de tweede is de belangrijkste drijfveer van Beijing’s beleid

China en de wereld China heeft de wereld evenzeer nodig als de wereld China China kan zijn groei alleen maar bestendigen indien zijn regionale en mondiale omgeving stabiel blijven Beijing moet China’s ontwikkeling in banen leiden die de andere hoofdspelers geruststellen en hen er van weerhouden Beijing tegen te werken, of erger nog, China in te dammen Beijing’s voornaamste uitdaging is een evenwicht te vinden tussen enerzijds, het voldoen aan toenemende internationale verwachtingen en anderzijds, het lenigen van aanhoudende binnenlandse behoeften

Verlicht multilateralisme (1) De Chinese leiders hebben er belang bij het mondiale bestuur (global governance) mede te helpen te versterken De ontluikende multipolariteit maakt mondiaal bestuur alsmaar complexer en dreigt een onveilige conditie te worden in afwezigheid van een toereikend multilateralisme

Verlicht multilateralisme (2) Multilateralisme kan alleen effectief zijn indien alle betrokken partijen bereid zijn de onderlinge verschillen in perceptie en belangen te overstijgen en er naar streven een pragmatische concensus op te bouwen over hoe elkaars buitenlanbeleid complementair en wederzijds voordelig te maken Ik noem dit verlicht multilateralisme, meer bepaald een conceptie die én pragmatisch is én rekening houdt met de groeiende mondiale culturele diversiteit China kan ook hier een vooraanstaande rol spelen

China’s Buitenlandbeleid (retoriek) Peaceful development Promoting world peace and development with China’s own growth Five Principles of Peaceful Coexistence (1954) Mutual respect for each other's territorial integrity and sovereignty Mutual non-aggression Mutual non-interference in each other's internal affairs Equality and mutual benefit Peaceful co-existence Developing by relying on its own strength, reform and innovation Seeking mutual benefit and common development with other countries Building a harmonious world of sustained peace and common prosperity

Belangrijke trends (1) Politiek van goed nabuurschap t.a.v. belangrijke staten in periferie Rusland, Zuid-Korea, India en Centraal-Aziatische en Oost-Asiatishe landen Japan? Politiek van partnerships Strategic partnership is hoogste niveau Regionale economische integratie onder welwillend leiderschap van China East Asian Economic Zone (zonder VS) China-ASEAN Free Trade Area (CAFTA) Verdiepen van economische interdependentie met VS bondgenoten in de regio Zuid-Korea, Taiwan, Australië en Japan

Belangrijke trends (2) Groeiend aantal handelsmissies naar alle uithoeken van de wereld Veiligstellen toevoer van grondstoffen en energie Assertievere opstelling in VN, WHO en andere internationale organisaties Assertievere internationale en regionale rol G20 Six-party talks over N-Korea’s nucleair arsenaal Shanghai Cooperation Organisation ARF ASEAN + 3 Groeiende aandacht voor uitbouw van soft power op basis van Confucianisme met zijn nadruk op harmonie en rechtlijnigheid

Conclusie Omgaan met China plaatst ons voor een enorme uitdaging die met omzichtigheid en het nodige inzicht dient te worden aangepakt Historisch gezien zijn periodes waarin nieuwe machten opkomen, altijd al problematisch geweest. De geschiedenis leert ons ook dat ongewenste escalaties meestal voortvloeien uit verkeerde percepties,foutieve inschattingen en overreacties Daarom is het zaak zowel de mogelijkheden als de uitdagingen in het achterhoofd te houden en die op een zo constructief mogelijke manier met elkaar te verbinden

Conclusie De komende twee decennia zal China zich in eerste instantie op zijn interne ontwikkeling blijven concentreren teneinde de talrijke binnenlandse problemen het hoofd te kunnen bieden China’s behoefte aan een stabiele omgeving en zijn toenemende participatie in internationale instituties bieden gelegenheden om de percepties en de belangenpolitiek van Beijing te beïnvloeden Een constructief engagement dat zich bewust is van China’s identiteitsdilemma, is hierbij de meest aangewezen weg

China en zijn buren

Belangrijkste actoren in het Chinese buitenlandbeleid Gustaaf Geeraerts BICCS

Overzicht Politieke leiders De officiële actoren Belangrijke invloeden op het denken en percepties Actoren in de marge 08/11/2011 Gastcollege UGent

De politieke leiders Mao Zedong Deng Xiaoping Jiang Zemin Hu Jintao Vijfde generatie Xi Jinping Li Keqiang 08/11/2011 Gastcollege UGent

Mao Zedong (1893-1976) Buitenlands beleidsapparaat zeer rudimentair en hoegenaamd niet professioneel Meer aandacht voor binnenlandse politiek dan diplomatie “Mao’s preference for ‘redness’ over ‘expertise’” (Culturele Revolutie als orgelpunt) Totaal gebrek aan institutionalisering De absolute leider De revolutionair Persoonlijkheidsscultus Volledige controle over partij en leger Bepaalde het Chinese buitenlandse beleid Koreaanse oorlog Breuk met SU in de jaren 60 Verbetering diplomatieke betrekkingen met VS in de jaren 70 08/11/2011 Gastcollege UGent

Deng Xiaoping (1904-1997) Tweede generatie van Chinese leiders De administrateur Heel andere persoonlijkheid en stijl van regeren dan Mao Stond veel dichter bij zijn collega’s Maakte veel meer gebruik van advies van experten Legde de nadruk op noodzaak van institutionalisering Grote belangstelling voor diplomatie en buitenland Architect van “open door policy” Deng’s kat Benadrukte als eerste de noodzaak van een stabiele internationale omgeving voor de economische ontwikkeling van China Was zich terdege bewust van China’s onderontwikkeling en het nakende legitimiteitprobleem 08/11/2011 Gastcollege UGent

Deng Xiaoping (1904-1997) Aard van de buitenlandse politieke besluitvorming Centraal gezag nam de meest cruciale beslissingen Deng was de uiteindelijke scheidsrechter “open door” “one country two systems” (Hong Kong, Macao) 08/11/2011 Gastcollege UGent

Deng Xiaoping (1904-1997) De vier modernizeringen Landbouw Industrie Wetenschap en technologie Het leger Socialistische markteconomie Socialisme met Chinese karakteristieken Export-led growth Special Economic Zones 08/11/2011 Gastcollege UGent

Deng Xiaoping (1904-1997) Deng genoot in de jaren 80 en 90 een enorm prestige en grote populariteit Verhoogd welvaartspeil van de bevolking Hoop op verbetering van het levenslot Creëerde daardoor een dynamische ingesteldheid in grote lagen van de bevolking, niet in het minst bij de jongere generatie Alles bleek voortaan mogelijk 08/11/2011 Gastcollege UGent

Jiang Zemin (1926 ) Centrale leider in 1989 Kreeg vrijwel van meet af aan alle drie de topfuncties Leiding partij (1989-2002) Staatshoofd (1993-2003) Voorzitter CMC (1989-2005) Deng behield echter tot aan zijn overlijden in 1997 een beslissende invloed Hu Jintao was een protégé van Deng 08/11/2011 Gastcollege UGent

Jiang Zemin Leider van de derde generatie Minder gezag en minder charisma Betere opleiding en meer pragmatisch Sporen verdient in de bureaucratie, niet in de revolutionaire praktijk Ideologie verdwijnt op het achterplan Socialisme met Chinese kenmerken krijgt een rauwe kapitalistische invulling 08/11/2011 Gastcollege UGent

Jiang Zemin Zet het institutionaliseringproject verder door Gouvernementele bureaucratieën winnen aan belang Toenemende decentralisatie van het beleidsproces Nog meer nadruk op expertise en resultaten Zijn machtspositie was meer institutioneel verankerd Nadruk op consultatie en compromis Gangmaker institutionalisering en professionalisering van buitenlandse politieke besluitvorming Meer bevoegdheden in handen van de regeringsbureaucratieën Voordien partij oppermachtig Organisatorische discipline SOP’s Rationele beleidsontwikkeling en –implementatie Meer nadruk op kennis en beheerscapaciteiten Meer nadruk op noodzaak van consultatie van experts 08/11/2011 Gastcollege UGent

Jiang Zemin Voorzichtige experimenten met pluralisme en democratisering Jiang Zemin symboliseert de overgang van generatie van revolutionaire leiders naar technocratische leiders Universitaire opleiding Lagere gemiddelde leeftijd Klemtoon op snelle economische ontwikkeling en noodzaak van internationale stabiliteit Verderzetting van de lijn van Deng The Three Represents (2002) 08/11/2011 Gastcollege UGent

Hu Jintao Vierde generatie Paramount leader General secretary CPC (2002-heden) President (2003-heden) Chairman CMC PRC (2004-heden) Chairman CMC CPC (2005-heden) Meer assertief buitenlands beleid Actieve rol ten aanzien van Noord-Korea Strategic partnerships Harmonious world 08/11/2011 Gastcollege UGent

Vijfde generatie? 18de Partijkongres (2012) Xi Jinping Li Keqiang 08/11/2011 Gastcollege UGent

Officiële actoren CPC State Council PLA 08/11/2011 Gastcollege UGent

Partij en regering Partij en regering hebben verschillende besluitvormingsstructuren maar er zijn wel overlappingen Partij is overheersend Sommige besluitvormers hebben geen regeringspost Voorbeelden twee belangrijke buitenlandbeleid spelers (beiden lid van het Centraal Comitee) Wang Jiarui (head of the Party’s International Department) and Wang Huning (head of the Party’s Policy Research Office) Macht en invloed zijn afhankelijk van de rang in de partij Voorbeeld Wang Jiarui > buitenlandminister Yang Jiechi Hu Jintao is de opperste leider als agemeen secretaris van de CPC, voorzitter van de CMC en president van de Volksrepubliek Hij is ook de voorzitter van CPC leading small groups (LSGs) die het buitenland- en veiligheidsbeleid voorbereiden 08/11/2011 Gastcollege UGent

CPC General Secretary Politburo Standing Committee Politburo Central Committee Party Congress 08/11/2011 Gastcollege UGent

Politburo en PSC Politburo: momenteel 25 leden Buitenlandse politieke besluitvorming hoofdzakleijk in handen van het Politburo Standing Committee (PSC) Momenteel 9 leden Vergaderen eenmaal per week en meer indien nodig Agenda en beslissingen worden niet gepubliceerd 08/11/2011 Gastcollege UGent

Standing Committee 08/11/2011 Gastcollege UGent

Huidig Politburo Standing Committee Hu Jintao President General Secretary of the Central Committee of CPC Chairman of the CMC (staat en partij) Wu Bangguo Chairman Standing Committee of the National People’s Congress Wen Jiabao Premier of the State Council/Party group Secretary of the State Council of the People's Republic of China Jia Qinglin Chairman of the People’s Political Consultative Conference/Party group Secretary of the National Committee of the Chinese People's Political Consultative Conference Li Changchun Known as the propaganda chief 08/11/2011 Gastcollege UGent

Huidig Politburo Standing Committee Xi Jinping: Vice-president and Head of the Party Secretariat (will in all probability inherit Hu’s positions as No. 1 leader) Li Keqiang: Executive vice-premier (will in all probabibility replace Wen Jiabao as premier) He Guoqiang Secretary of the Central Commission for Discipline Inspection Zhou Yongkang Police and judicial system 08/11/2011 Gastcollege UGent

Foreign Affairs Leading Small Group (FALSG) Chair: Hu Jintao State Councilor: Dai Bingguo Party Secretary: Xi Jinping Party Propaganda Department Head: Liu Yunshan Minister of National Defence and State Councillor: Liang Guanglie (generaal) Minister of Public Security and State Councillor: Meng Jianzhu Head of the Hong Kong and Macau Office: Liao Hui Foreign Minister: Yang Jiechi Vice-Minister and head of the Party Fraction of the MFA: Qiao Zonghuai Head of the International Department of the Central Committee: Wang Jiarui Head of the Central Committee Office for External Propaganda: Wang Chen Minister of State Security: Geng Huichang Minister of Commerce: Chen Deming PLA Head of Foreign Affairs Office: General Ma Xiaotian 08/11/2011 Gastcollege UGent

Andere LSG Financial and Economic Affairs LSG Taiwan Affairs LSG (TALSG) 08/11/2011 Gastcollege UGent

Andere belangrijke organen Policy Research Office: Wang Huning (former Fudan professor) General Office: Ling Jihua International Department of the Central Committee: Wang Jiarui (contacts with foreign parties) Nog drie andere: Publicity department (domestic media media/public perceptions of China’s foreign policy) International Communication Office (State Council Information Office) (China’s image in the world) Organization Office (preparation decisions Politburo and promotions) 08/11/2011 Gastcollege UGent

State Council (government) Premier: Wen Jiabao State Councilor for Foreign Affairs: Dai Bingguo Higher in rank than minister of FA Yang Jiechi and minister of commerce Chen Deming Dai: full member of Central Committee since 2002 Yang: full member since 2007 Chen: only alternating member 08/11/2011 Gastcollege UGent

MFA They do not make policy, they implement it Dat is zeker waar voor strategische relaties en beslissingen (relaties met grootmachten) Bepaalt wel het beleid (weliwaar binnen de krijtlijnen van PSC) ten overstaan van minder belangrijke landen Voorbeeld: alle EU-lidstaten met uitzondering van Frankrijk, Duitsland en GB 08/11/2011 Gastcollege UGent

MFA Heeft aan belang ingeboet Verantwoordelijk voor internationale onderhandelingen Maar toegenomen complexiteit van China’s buitenlandbeleid moet vaak beroep worden gedaan op expertise van andere ministeries of administraties Voorbeelden Herziening non-proliferatieverdrag: hoofd van de delegatie waren ambtenaren van MFA maar vertegenwoordigers van de PLA maakten ook deel uit van de delegatie Klimaattop in Kopenhagen: hoofd van delegatie was een vertegenwoordiger van National Reform and Development Council MFA delegatieleden bereid tot toegevingen (met steun van Wen Jiabao) maar NDRC tegen 08/11/2011 Gastcollege UGent

Andere MOFCOM (Chen Deming) People’s Bank of China (gouverneur Zhou Xiaochuan) NDRC: economische ontwikkeling en vooral ook energiesector Ministry of Finance (controleert nationaal budget en zo ook de middelen van de andere ministeries, verantwoordelijk voor tarieven) Ministry of State Security 08/11/2011 Gastcollege UGent

PLA Minder formele invloed dan voorheen Geen vertegenwoordiger in PSC en Politburo Invloed op domeinen als wapenbeheersing en nonproliferatie Daarnaast: beleid inzake strategische wapens, territoriale geschillen, en veiligheidsbeleid ten aanzien van landen als India, Japan , Noor-Korea, Pakistan, Rusland en de VS 08/11/2011 Gastcollege UGent

CMC CMC (partij) CMC (regering) Vroeger een zaak van het landleger Nu luchtmacht, marine en het Tweede Artillerie Korps (strategische wapens) ook vertegenwoordigd PLA ook invloed via FALSG en TALSG maar vertegenwoordiging heeft lagere partijrang 08/11/2011 Gastcollege UGent

Belangrijke invloeden op het denken en percepties Consensusbesluitvorming Informele kanalen en relaties (guanxi) Opvoeding 08/11/2011 Gastcollege UGent

Actoren in de marges van het buitenlandbeleid Zakenwereld Lokale overheden Onderzoeksinstellingen en academici Media en netizens 08/11/2011 Gastcollege UGent

Zakenwereld Vooral de beheerders van grote SOEs in de strategische sectoren van petroleum, mineralen, nucleaire energie en defensie the CNPC (China National Petroleum Corporation) the China Petroleum & Chemical Corporation (Sinopec) the China National Offshore Oil Corporation (CNOOC) Door de overheid gecontroleerde financiële instellingen spelen een cruciale rol in de ondersteuning van overzeese activiteiten van Chinese bedrijven the Export–Import Bank of China (Eximbank) the China Development Bank (CDB) 08/11/2011 Gastcollege UGent

Lokale overheden Lokale overheden: de “international economic and technological cooperation corporations” (IETCCs) die door locale overheden worden gerund om de lokale economische ontwikkeling te stimuleren zijn intensief betrokken bij buitenlandse contracten en uitvoer van arbeid Meestal overzeese engineeringprojecten die gelieerd zijn aan ontwikkelingscontracten en betrekking hebben op infrastructurele werken (vaak gefinancierd met zachte leningen) 08/11/2011 Gastcollege UGent

Onderzoeksinstituten en academici Politburo collective study sessions Zhou Hong (Centre for European Studies van Cass) Qin Yaqin (CFAU) Foreign Policy Advisory Council (MFA) Cui Liru (CICIR), Qin Yaqing (China Foreign Affairs University), Wang Jisi (Dean of School of International Studies Peking University, Wu Jianmin (former Ambassador to France, former president of CFAU), Yang Jiemian (SIIS) and Zhang Yuyan (director of the Chinese Academy of Social Sciences Institute of World Economics and Politics) and about 12 former ambassadors “One of the FPAC’s functions is to advise foreign policy officials; another is to ‘get China’s message across to the outside world” dixit één van de kernleden 08/11/2011 Gastcollege UGent

Media en netizens Manier waarop Chinezen en overheid communiceren drastisch veranderd Mediarevolutie in voorbije 30 jaar Verspreiding internet 08/11/2011 Gastcollege UGent

Media an netizens Twee belangrijke veranderingen in de publieke discussie Eerste verandering Diversiteit in de analyses die het Chinese volk bereiken De snelheid waarmee nieuws circuleert De mate waarin het Chinese volk zijn visie kan uitdrukken Tweede verandering Dynamiek van communicatie Communicatie in meerdere richtingen. Vroeger waren de media een instrument dat alleen ter beschikking stond van de overheid. Met de komst van het internet kunnen belangengroepen eveneens de media en het internet gebruiken om de publieke opinie en elkaar te beïnvloeden 08/11/2011 Gastcollege UGent

Drie trends Gefragmenteerde autoriteit Verschillende visies over hoe China zich moet internationaliseren De eis dat China moet opkomen voor zijn kernbelangen Deze trends zijn bezig de aard van de Chinese buitenlandse politieke besluitvorming en de wijze waarop China met de buitenwereld omgaat te veranderen 08/11/2011 Gastcollege UGent