Sportblessures en EHBSO Sandra Welting-Heij, fysiotherapeut Annemieke Koning, sportmasseur

EHBSO Commissie Doel: Het nemen van maatregelen, om schade aan de gezondheid door sportbeoefening te voorkomen of zoveel mogelijk te beperken Taken: Controleren en bijvullen Inventarisatie Voorlichten

Wat is een sportblessure terugbrengen van trainingsomvang of staken van wedstrijd of training Niet meedoen aan eerstvolgende wedstrijd of training Arbeids- of schoolverzuim op eerstvolgende werk- of schooldag hulp van een medische instantie

Belasting <-> belastbaarheid Belastbaarheid: last welke maximaal kan worden gedragen. Gaat over eigenschappen sporter Belasting: mate waarin daadwerkelijk wordt belast

Belasting <-> belastbaarheid Beweging Ontspanning Gezonde voeding Stress Milieu Werken/studie Sporten Slechte voeding

Trainen Systematisch toedienen van functionele prikkels -> prestatieverhoging Juiste training vergroot belastbaarheid Door belasting neemt belastbaarheid tijdelijk af (vermoeidheid). Hoe hoger de belasting des te langer herstel nodig. Herstel door rust. Adequaat herstel -> supercompensatie ->toename belastbaarheid

Supercompensatie belastbaarheid tijd trainingsprikkel trainingsprikkel herstel herstel schade schade tijd

Te weinig hersteltijd belastbaarheid tijd trainingsprikkel schade

Ontstaan sportblessures

Ontstaan sportblessures Verstoring tussen belasting en belastbaarheid Onderscheid in acute en chronisch of overbelastingsblessure Oorzaken endogeen (van binnenuit) of exogeen (van buiten)

Blessurepreventie Gezond houden van het gezonde lichaam 3 niveau’s: 1. primaire preventie 2. secundaire preventie 3. tertiaire preventie: taak van sportfysiotherapeut

Vragen?

EHBSO Vijf belangrijke regels: Let op gevaar Ga na wat de sporter mankeert Stel de sporter gerust en zorg voor beschutting Zorg voor deskundige hulp Help iemand op de plaats waar hij/zij ligt

EHBSO: kneuzing en verstuiking Ontstaan: Kneuzing: beschadiging van weke delen tussen huid en bot. Verstuiking: omzwikking van gewricht Verschijnselen verstuiking: Zwelling (blauwe) verkleuring Pijn Onvermogen lichaamsdeel te gebruiken.

Actie: ICE regel: ICE is koelen: coldpack, water of ijs. Minimaal 10 min. I: Immobiliseren C: compressie: drukverband E: elevatie, hoog leggen. Koelen eerste 48 uur, enkele malen per dag. Drukverband 48 uur laten zitten Bij twijfel ernstig bandletsel of bij aanhoudende pijn: arts raadplegen

EHBSO: spierscheuring Vaak aan begin of einde training/wedstrijd Door onverwachtse verandering in beweging of explosieve beweging Verschijnselen: Plotseling pijn als messteek, gevoel trap te krijgen Gezwollen spierbuik Blauwe verkleuring (na tijdje) Plek voelt hard aan

Actie: leg drukverband aan niet meer belasten Pas ICE regel toe leg drukverband aan niet meer belasten Verwijs sporter naar arts voor verdere behandeling Hersteltijd 3-6 weken

Kramp Verschijnselen: spier is hard als een plank dwangstand bijbehorende gewrichten Actief aanspannen is niet mogelijk, rustig passief rekken -> geen toename pijn (i.t.t. spierscheur) Oorzaken: vermoeidheid, vochtverlies (transpiratie), aanleren nieuwe techniek, onvoldoende doorbloeding

Behandeling Schudmethode Antagonistenmethode Rekmethode Na opheffing kramp: afvoerbevorderende massage, warmte en sportdrank of bouillon Niet direct verder gaan -> opnieuw kramp -> spierbeschadiging mogelijk

EHBSO: botbreuk en ontwrichting Verschijnselen: Pijn Onvermogen lichaamsdeel te gebruiken Zwelling Soms krakend geluid of knap gehoord Soms abnormale stand, abnormale beweeglijkheid of uitwendige wond. BELANGRIJK: leek kan verschil tussen botbreuk en ontwrichting vaak niet zien!!

Actie: Zorg voor deskundige hulp Zorg dat de sporter niet afkoelt Houd het getroffen lichaamsdeel onbeweeglijk Geeft steun en rust Bij open botbreuk: snelverband op de wond

EHBSO: Blaren Ontstaan door voortdurende druk of wrijving Actie: dichte blaar afplakken Bij erge drukpijn: doorprikken: Blaar ontsmetten Op 2 plekken doorprikken met blarenprikker Vocht eruit met steriel gaasje Ontsmetten en pleister of gaasje. Daarna dakpansgewijs tape Bloedblaar alleen mag alleen door arts doorgeprikt!

EHBSO:Bloedneus of neusbreuk Kan ontstaan door val, elleboog, bal op de neus, botsing Bij krakend geluid en/of afwijkende stand -> neusbreuk? Actie: Sporter zitten met hoofd iets voorover. Neus 1 keer laten snuiten Neus dichtknijpen gedurende 10 min. Na 10 min niet gestopt of bij vermoeden breuk: arts raadplegen.

Belangrijk! Bloed kan besmettelijk zijn. Sporter zoveel mogelijk de handeling zelf uit laten voeren of latex handschoenen dragen

WOND Vuil in een wond vertraagt het herstel. Reinigen met stromend water Wond en rondom deppen met ontsmettingsmiddel Diepe wond: zwaluwstaartjes Steriel afdekken -> wonddekverband of wonddrukverband Diepe of ernstig bloedende wond -> naar arts Belangrijk: denk aan aantrekken handschoenen

EHBSO:Chronische blessure Ontstaan in de regel door overbelasting Vooral bij pezen en gewrichten Oorzaken: Te snel opvoeren van sportbelasting Eenzijdige bewegingen Grote langdurige belasting Combinatie sport en zwaar werk Dragen verkeerd/versleten schoeisel Verkeerde techniek.

Verschijnselen in 4 fasen: Fase 1: Pijn na het sporten Fase 2: Pijn bij aanvang van het sporten Fase 3: Pijn gedurende het sporten Fase 4: Pijn in rust Een acute blessure kan chronisch worden, wanneer er te lang mee doorgegaan wordt

Blessures bij volleybal: Enkelblessure Vingerblessure Knieblessure Schouderblessure Rugblessure

Vragen