NEXT TAFEL: DUURZAME MOBILITEIT Input werksessies 25 november & 10 december 2008

NEXT TAFEL: Duurzame mobiliteit Doelstelling en situering Toetsing aan verschillende instrumenten - Mobitest: praktijktoets door de deelnemers - Toetsing woon-werkdiagnostiek - Toetsing actieplan aan Europese praktijk Uitgangsvisie en actieplan Financieringsmogelijkheden Pendelfonds Gemeentelijk mobiliteitsplan: modules Extra financiële aspecten

Doelstelling en situering In de sociale economie veilige, milieuvriendelijke en autonome verplaatsingen stimuleren van en naar het werk en tijdens het werk.

Duurzame mobiliteit: actueel thema Vlaamse overheid: bv. Pendelplan en Pendelfonds Provincies: bv. Mobiliteitspunten Gemeenten en steden: bv. Mobiliteitsplan Federale overheid: bv. Mobiliteitsdiagnostiek De Lijn en de NMBS: bv. Routeplanner Organisaties: bv. Projecten en campagnes Bedrijven SE: bv. Interessante praktijkvoorbeelden

Sociale economie en duurzame mobiliteit Heterogene groep van werknemers tewerkstelling kansengroepen Verscheidenheid aan werkvormen van productie tot diensten Verscheidenheid aan locaties van bedrijventerrein tot stadscentrum

NEXT TAFEL: Duurzame mobiliteit Doelstelling en situering Toetsing aan verschillende instrumenten - Mobitest: praktijktoets door de deelnemers - Toetsing woon-werkdiagnostiek - Toetsing actieplan aan Europese praktijk Uitgangsvisie en actieplan Financieringsmogelijkheden Pendelfonds Gemeentelijk mobiliteitsplan: modules Extra financiële aspecten

Mobitest: praktijktoets door de deelnemers = mix van maatregelen o.b.v. verschillende vragenlijsten en modellen (Ideeënboek Duurzame Mobiliteit, Federale Woon-werkdiagnostiek, brochure Duurzaam woon-werkverkeer, …) Doel Beeld van mobiliteitsbeleid in bedrijf Inspireren & sensibiliseren

Toetsing woon-werkdiagnostiek maatregel Federaal cijfer Vlaams cijfer Fietsvergoeding 42 % 44,5 % Overdekte fietsenstallingen 33.5 % 42.5 % Beveiligde fietsenstallingen 27.4 % 29.5 % Douches 23 % 26.6 % Kleedruimte 22 % 24.8 % dienstfietsen 8.5 % 12.4 % Organisatie carpoolen 5 % 4.8 % Gegarandeerde thuisrit 1.5 % 1.9 % Extra vergoeding OV 22.6 % 20.2 % Info over OV 9 % 10 % Overleg gemeente, vervoersaanbieder 4.7 % 5.6 % Geen extra bedrijfsorg. maatregelen 77.4 % 76.7 %

Invloedrijke maatregelen Vervoerscoördinator Autogebruik : 70.1 % → 67.7 % Treingebruik: 9.3 % → 12.9 % BTM: 5.8 % → 6.8 % Telewerk Autogebruik : 70.1 % → 56.9 % Treingebruik: 9.3 % → 25 % Overdekte fietsenstallingen Fietsgebruik: 5.8 % → 9.4 %

Invloedrijke maatregelen Extra vergoeding OV Geen vergoeding: 6.6 % Wel vergoeding : 17.3 % Parkeerbeleid Betalend parkeren Minder parkeerplaatsen dan WN’ers

Toetsing actieplan aan Europese praktijk COMMERCE (creating optimal mobility measures to enable reduced commuter emissions) Doel 1: leerproces opzetten tussen learner-cities en leader-cities 2: kennis uitdragen in EU (EPOWT) 3: stimuleren en delen van ‘best practices’ (PEWTA) 4: standaardiseren van bedrijfsvervoerplannen in EU

Toetsing actieplan aan Europese praktijk Benchmarkstudie o.b.v. 57 good practices Fase in BVP Resultaat typologie Motivatie Meest populair: parkeerproblemen, congestie, bereikbaarheid Bevraging stand van zaken Wijd verspreide praktijk maar veel variëteit in methoden en meetniveau (kwalitatief – kwantitatief) Doelen Kwantitatief geformuleerde doelen zijn zeldzaam Rollen en verantwoordelijkheden Intern: personeel en management Extern: lokale overheid en vervoersaanbieder Succesvolle voorbeelden hebben goed gedefinieerde rollen, een zeer open proces en betrekken externe stakeholders. Communicatie Communicatie vooral naar personeel (do’s and don’t ‘s) Maatregelen Lijst van populaire maatregelen is kort maar verrassend Monitoring and evaluatie Zeer weinig beschikbare data Resultaten Weinig beschikbare data Tendens naar het benoemen van meer resultaten dan vooropgesteld in de doelen

Toetsing actieplan aan Europese praktijk Populairste maatregelen doel maatregel Stappen promoten Voetgangersfaciliteiten verbeteren Fietsen promoten Fietsenstallingen uitbreiden faciliteiten voor fietsers (douches, lockers) bedrijfsfietsen fietspaden op bedrijfsterrein incentives zoals ontbijt, fietsonderhoud, … OV promoten terugbetaling woon-werkverkeer shuttle service / vanpooling individueel reisadvies Carpoolen / carsharing promoten carpoolsytemen, database

Toetsing actieplan aan Europese praktijk Motivationeel instrument maatregel Financiële stimuli betalend parkeren differentiatie in parkeertarieven keuze tussen cash en bedrijfswagen mobiliteitsbudget Organisatorisch telewerken flexibele werkuren Infrastructureel (behalve ter promotie) parkeerplaatsen verder van het bedrijfsterrein weg plaatsen campagnes campagnes uitwerken en uitvoeren

NEXT TAFEL: Duurzame mobiliteit Doelstelling en situering Toetsing aan verschillende instrumenten - Mobitest: praktijktoets door de deelnemers - Toetsing woon-werkdiagnostiek - Toetsing actieplan aan Europese praktijk Maatregelen en actieplan Financieringsmogelijkheden Pendelfonds Gemeentelijk mobiliteitsplan: modules Extra financiële aspecten

Uitgangsvisie en actieplan Factoren die een rol kunnen spelen bij de verplaatsingskeuze: Vervoersaanbod Vaardigheden Verkeersveiligheid Afstand en reistijd Comfort Reiszekerheid Flexibiliteit Kostprijs Status Gezondheid Milieu Sociale veiligheid …

Voorbeeld Beschutte werkplaats ‘t Veer: elementen mobiliteitsprofiel Beschutte werkplaats Menen 642 werknemers Industrieterrein Productie Woonplaats werknemers - 41% wonen in Menen - 29% wonen op minder dan 7 km - 30% wonen op meer dan 8 km

Veilige, milieuvriendelijke en autonome verplaatsingen stimuleren Een mix aan maatregelen: Vervoersorganisatie Informatie Sensibilisatie Educatie Infrastructuur Preventie en handhaving

Actieplan: mix aan maatregelen 1.Vervoersorganisatie busaanbod verhogen bustraject aanpassen (bv. industrieterrein oprijden) bushalte verplaatsen (bv. vlakbij bedrijfsinkom) afstemmen werkuren op OV (of omgekeerd) eigen busvervoer optimaliseren of pendelbus inzetten fietsen ter beschikking stellen voor woon-werkverplaatsing dienstfietsen ter beschikking stellen parkeerbeleid voeren ter bevordering van duurzame mobiliteit o.a. alleen parkeerplaatsen voor dienstvoertuigen, carpoolplaatsen reserveren rechtstreeks van thuis naar klant met dienstwagen (i.p.v. tussenstap bedrijf) rechtstreeks van thuis naar enclave (i.p.v. tussenstap bedrijf) …

Actieplan: mix aan maatregelen 2.Informatie bereikbaarheidsinfo op website (trein, bus, fiets,..) info over OV en/of eigen collectief vervoer bereikbaarheidsfolder met info op maat van de doelgroep persoonlijk reisadvies bv. persoonlijk reistraject bespreken bij aanwerving bedrijfsvergoedingen woon-werkverplaatsing info over OV tarieven info over carpoolen … Bus vanaf station Menen naar ’t Veer Bus 43 (Menen-Komen) vertrekt aan het station Menen om 7.05 uur. Aankomst ’t Veer om 7.09 uur Bus vanaf ’t Veer naar het station Menen Bus 43 (Komen-Menen) vertrekt vanaf ‘t Veer om 15.05 uur. Aankomst station Menen om 15.09 uur

Actieplan: mix aan maatregelen 3. Sensibilisatie fietsvergoeding tussenkomst in openbaarvervoerabonnement voorbeeldfunctie deelnemen aan campagne duurzaam woonwerkverkeer (alle personeelsleden) actie om het dragen van fluohesjes te stimuleren hoffelijkheidscharter chauffeurs …

Actieplan: mix aan maatregelen 4. Educatie educatieve tips (bv. in personeelskrant) nieuwe verkeerswetgeving verkeersveiligheid (bv wettelijke uitrusting fiets) milieuvriendelijk verplaatsingsgedrag … educatieve sessies fietscursussen / werknemers leren fietsen vaardigheidstraining voor voetgangers routeplanner leren gebruiken openbaar vervoer leren gebruiken (bv.voorbereiding door Buso-school) fietsherstel eco-driving voor chauffeurs dienstwagens

Actieplan: mix aan maatregelen 5. Infrastructuur veilige voetgangers- en fietsvoorzieningen o.a. oversteekvoorziening, voetpaden, fietspaden,… veilige en comfortabele op- en afstapzone bus comfortabel schuilhuisje reorganisatie bedrijfstoegangen i.f.v. veiligheid en comfort voor voetgangers en fietsers overdekte en beveiligde fietsen- en bromfietsstallingen op logische plaats kleedruimte en douches voor fietsers …

Actieplan: mix aan maatregelen 6. Preventie en handhaving fietscontrole fietsherstelkit of fietshersteldienst regelmatig fietsonderhoud aanbieden reservefiets ter beschikking stellen fluohesjes geven specifieke noden werknemers nagaan o.a. fietsers, voetgangers, openbaarvervoergebruikers, werknemers met fysieke, mentale of sensoriële beperking preventieve en repressieve snelheidscontroles …

Mogelijke betrokkenen Werknemers De Lijn NMBS Politie Gemeente Provincie Gewest Bedrijfs- management Veilige, milieuvriendelijke en autonome verplaatsingen stimuleren

Actieplan ontwikkelen Ontwikkeling actieplan concrete initiatieven Bedrijfsmanagement Werknemers Gemeente Politie Vlaams Gewest Provincie De Lijn NMBS Vervoersorganisatie Informatie Sensibilisatie Educatie Preventie & handhaving Infrastructuur

NEXT TAFEL: Duurzame mobiliteit Doelstelling en situering Uitgangsvisie en actieplan Toetsing aan verschillende instrumenten - Mobitest: praktijktoets door de deelnemers - Toetsing woon-werkdiagnostiek - Toetsing actieplan aan Europese praktijk Financieringsmogelijkheden Pendelfonds Gemeentelijk mobiliteitsplan: modules Extra financiële aspecten

Wie kan subsidie aanvragen? Pendelfonds Pendelfonds Doel: autoverplaatsingen in woon-werkverkeer verminderen Subsidieert projecten die duurzaam woon-werkverkeer bevorderen: alternatieve vorm van woon-werkverkeer aanbieden nieuwe infrastructuur realiseren op het bedrijventerrein specifieke bedrijfsorganisatorische acties en maatregelen realiseren Subsidie Maximaal 50% van de uitvoeringskosten / maximaal 4 jaar Wie kan subsidie aanvragen? Individuele bedrijven en groepen van bedrijven Samenwerken met de gemeente, de provincie of andere publieke instelling

Pendelfonds Wanneer indienen? Hoe indienen? Oproep: 1 oktober 2008 Indienen: uiterlijk op 31 januari 2009 Nieuwe oproep: voorjaar 2009 Hoe indienen? Gebruik maken van ‘aanvraagformulier subsidie Pendelfonds’ Info: http:/www.mobielvlaanderen.be / pendelfonds Provinciale mobiliteitspunten helpen bij opmaak aanvraag Projectaanvraag indienen in twee stappen: voor advies indienen bij het provinciale mobiliteitspunt voor subsidiëring indienen bij de begeleidingscommissie

Pendelfonds: aanvraagformulier Projectnaam + indieners + projectpartners Inhoudelijke projectbeschrijving Mobiliteitsprofiel Absoluut aantal werknemers + per werkregime + per woonplaats Huidig gebruik van hoofdvervoermiddelen Bereikbaarheidsprofiel Aanbod openbaar vervoer en gemeenschappelijk (bedrijfs)vervoer Aanbod voor fietsverplaatsingen en autoverplaatsingen Aanwezige financiële en andere woonwerkregelingen Probleemformulering Beschrijving van het project Beschrijving van de acties / maatregelen Inschatting potentieel van de acties en maatregelen die betrekking hebben op de fiets + de fiets/shuttlebus in combinatie met het openbaar vervoer + organisatie van bijkomend of aangepast bedrijfsvervoer Alternatieve oplossingen Financieringsplan

Pendelfonds Eerste oproep Tweede oproep Voka Antwerpen (I-bus) NV Arcelor Steel Belgium Gent Groep Buurt en Werk (Levanto) sociale economie vzw 't Veer B.W. Menen OCMW Genk (Genk Industrie Beter Mobiel) vzw De kringwinkel Midden West-Vlaanderen (sociale werkplaats) Roeselare Drongen I (Snelweg voor Drongen) vzw Huize Tordale B.W. Lichtervelde Vegho (Baanbrekend pendelen Gentse haven) POM West-Vlaanderen Brugge VOKA Halle-Vilvoorde (Pendelproject Lon) KU Leuven (Woon-werk dienstfiets) Colruyt (Bike to work) UZ Gasthuisberg (Verbinding Tervuursesteenweg) H.Hartziekenhuis Roeselare (Hart@mobiel) CVBA Vaart! (woon-werkmobiel Midwestvlaanderen) sociale economie

Pendelfonds: voorbeelden Levanto: Fietsverplaatsingen stimuleren bij werknemers Fiets aangeboden aan alle vaste werknemers voor woon-werkverplaatsing 200 fietsen in gebruik / deel dienstfietsen Verplicht onderhoud om de 6 maanden / door Fietshaven (enkele uitz.) Douche en kleedruimte De Kringwinkel Midwest aanleidingen:parkeerproblemen en reorganisatie + verhuis Fietsproject op vzw niveau: stimuleren om met de fiets naar het werk te komen o.a. aankoop fietsen voor woon-werkverplaatsingen / regenkledij ter beschikking stellen / douche Goed bereikbare locaties: openbaarvervoergebruik stimuleren Busje aangekocht om werknemers aan het station op te pikken

Pendelfonds ‘t Veer Beschutte Werkplaats Actiepakket 1: Duurzaam, veilig en autonoom verplaatsingsgedrag van werknemers stimuleren o.a.: werksessies met de werknemers om noden en behoeften te kennen, actieplan opstellen, overleg met de stad, bereikbaarheidsfolder realiseren Actiepakket 2: Fietsverkeer bevorderen o.a. nieuwe beveiligde fietsenstallingen vlakbij bedrijfsingang realiseren + parking achteraan Actiepakket 3: Bevorderen van carpoolen o.a. financiële voordelen bekendmaken, bevoorrechte carpoolplaatsen voorzien Actiepakket 4: Gebruik van openbaarvervoer bevorderen o.a. overleg met De Lijn i.f.v. verplaatsen bushalte, extra bushalte, betere afstemming busuren Actiepakket 5: Intern transport tussen de afdelingen duurzamer maken o.a. dienstfietsen aangekocht = voorbeeldfunctie Actiepakket 6: Transport naar de enclaves via een bedrijfsbusje voorzien o.a. aankoop bedrijfsbusje

Gemeentelijk mobiliteitsplan: modules Info: http:/www.mobielvlaanderen.be/convenants/ modules Module 1: Opmaak of bijsturing van een (inter)gemeentelijk mobiliteitsplan Module 2: Aanleg van een rondweg en/of een andere nieuwe verbindende of ontsluitende gewestweg Module 3: Herinrichting van een doortocht Module 4: Aan de bebouwde omgeving aangepaste verlichting van een gewestweg, geplaatst door de lokale overheid Module 5: Schermen en/of gronddammen langs een gewestweg, die het wegverkeerslawaai verminderen Module 6: Net houden van gewestwegen en hun vrijliggende fietspaden door de lokale overheid Module 7: Informatieverstrekking over en promotie van het geregeld vervoer Module 8: Doorstromingsmaatregelen voor het geregeld vervoer Module 9: Verhoging van het aanbod van geregeld vervoer Module 10: Herinrichting van een schoolbuurt aan of in de nabijheid van een gewestweg

Gemeentelijk mobiliteitsplan: modules Module 11: Aanleg of verbetering van fietspaden langs gewestwegen door het gewest Module 12: Aanleg of verbetering van fietspaden van het bovenlokaal, functioneel fietsroutenetwerk buiten het gewestdomein als alternatief voor fietspaden langs gewestwegen Module 13: Aanleg of verbetering van fietspaden langs gewestwegen door de lokale overheid Module 14: Aanleg of herinrichting van ontsluitingsinfrastructuur voor tewerkstellings-, winkel- en/of dienstenzones van bovenlokaal belang Module 15: Flankerende maatregelen ter ondersteuning van een duurzaam lokaal mobiliteitsbeleid Module 16: Herinrichting van een wegvak (niet-doortocht) van een gewestweg Module 17: Verlichting van een gewestweg, geplaatst door het gewest Module 18: Herinrichting van een kruispunt of (her)aanleg van een oversteekplaats op een gewestweg Module 19: Streefbeeldstudie (voor primaire II of secundaire gewestweg) of studie over een bovenlokaal mobiliteitsthema  

Module 15 Doel Module 15 De publieke betrokkenheid van het gemeentelijk mobiliteitsbeleid en het gemeentelijk mobiliteitsplan te verhogen Een duurzaam verplaatsingsgedrag te stimuleren Een duurzaam parkeerbeleid te voeren Een planmatige aanpak te ondersteunen voor het wegwerken van mobiliteitseffecten, veroorzaakt door mobiliteitsgenererende actoren De druk te verminderen op het leefmilieu

Module 15 Procedure De lokale overheid stelt een projectnota op met: de te nemen maatregelen of activiteiten doelstelling en doelgroep koppeling met het mobiliteitsplan en eventueel het milieubeleidsplan verwachte resultaten andere subsidies (Europa, provincie...) gedetailleerde inschatting van de kosten Binnen de gemeentelijke begeleidingscommissie naar een consensus streven Conform verklaring door de provinciale auditcommissie, dan ondertekening module

Module 15 Extra info De lokale overheid kan één module per jaar afsluiten / looptijd 1 jaar De lokale overheid vervult altijd een voortrekkersrol bij de uitvoering van de maatregelen Het gewest betaalt 33% van de kosten van de maatregelen 12.500 euro per lokale overheid 25.000 euro per lokale overheid in regionaalstedelijk gebied 50.000 euro per lokale overheid in grootstedelijk gebied + zelfde bedrag binnen de overeenkomst van milieu

www.mobiel21.be Vital Decosterstraat 67A 3000 Leuven Mobiel 21 vzw Vital Decosterstraat 67A 3000 Leuven www.mobiel21.be Tel. 016 / 31 77 00 e-mail: jan.christiaens@mobiel21.be e-mail: gert.zuallaert@mobiel21.be