Cultuur van romantiek en realisme DE NEGENTIENDE EEUW Cultuur van romantiek en realisme

VOORWOORD

VOORWOORD Romantiek (1800-1840) en Realisme (1840-1880) Kunstdisciplines: Beeldende kunst Muziek Dans Theater

VOORWOORD Hoofdstuk 1: algemene inleiding situatie Europa 19e eeuw: cultureel politiek economisch invloed op cultuur: technologische en wetenschappelijke vooruitgang

Ontstaan van de moderne samenleving 1. INLEIDING Ontstaan van de moderne samenleving

1. INLEIDING Romantiek (1800-1840) en Realisme (1840-1880) voorafgaande stroming: neoclassicisme Opkomst burgerij Technologische en wetenschappelijke ontwikkelingen

1. INLEIDING Neoclassicisme Antieke Griekse en Romeinse cultuur Oude Grieken: ideale schoonheid harmonische maten en vormen symmetrie Opgravingen Pompeii en Heraculaneum

1. INLEIDING Neoclassicisme Beeldhouwkunst en architectuur Oude Grieken: ideale schoonheid harmonische maten en vormen symmetrie Opgravingen Pompeii en Heraculaneum

Neue Wache – K.F. Schinkel 1. INLEIDING Neue Wache – K.F. Schinkel

1. INLEIDING Neoclassicisme Schilderkunst Heroïsche en mythologische thema’s

1. INLEIDING De eed van de Horatii – J.L. David

1. INLEIDING Filosofie 18e eeuw: gebruik je verstand! (Immanuel Kant) verstandelijke, rationele benadering nadruk op wetmatigheden in de kunst: Grieks schoonheidsideaal!

1. INLEIDING Kunstopdrachtgevers 18e eeuw: machthebbers: Adel Vorsten Kerk Adel wil alles bij het oude laten…

1. INLEIDING Opkomst burgerij 18e eeuw: handel en nijverheid opleving economie meer invloed conflict met kerk en adel… Franse Revolutie!

De vrijheid leidt het volk – E. Delacroix 1. INLEIDING De vrijheid leidt het volk – E. Delacroix

Vrijheid, gelijkheid en broedeschap 1. INLEIDING Vrijheid, gelijkheid en broedeschap

Veroveringen door Napeoleon 1. INLEIDING Veroveringen door Napeoleon

1. INLEIDING Napoleon Bonaparte

Europa na Napoleon’s nederlaag 1. INLEIDING Europa na Napoleon’s nederlaag

De Bourgeoisie – de rijke burgerij 1. INLEIDING De Bourgeoisie – de rijke burgerij

De Industriële Revolutie

Stoommachine – James Watt 1. INLEIDING Stoommachine – James Watt

INLEIDING stoomlocomotief

INLEIDING arbeidersklasse

De industriestad

Industrieel proletariaat INLEIDING Friedrich Engels Industrieel proletariaat

INLEIDING Industriesteden

INLEIDING arbeiderswijk

Kinderarbeid textielindustrie INLEIDING Kinderarbeid textielindustrie

INLEIDING Immigratie naar VS

Hoofdsteden en bestuurscentra

Houses Of Parliament – Londen INLEIDING Houses Of Parliament – Londen

INLEIDING Rijksdag - Berlijn

Aanpak Parijs – Plan Hausmann (1853-1870) INLEIDING Aanpak Parijs – Plan Hausmann (1853-1870)

Parijs – brede boulevards en statige herenhuizen INLEIDING Parijs – brede boulevards en statige herenhuizen

INLEIDING Avenue de L' Opera Paris - Camille Pissarro

HOOGBOUW

Wainright Building – Louis H. Sullivan INLEIDING Wainright Building – Louis H. Sullivan

architect Louis Sullivan grondlegger functionalisme/modernisme INLEIDING architect Louis Sullivan Form follows Function grondlegger functionalisme/modernisme

INLEIDING New York – 1900 Skycrapers

Transport

INLEIDING 1e metro in Londen (1863)

INLEIDING

INLEIDING

INLEIDING Cabine Oriënt-express

Spoorweg ‘kathedraal’ Antwerpen INLEIDING Spoorweg ‘kathedraal’ Antwerpen

Architectuur en ingenieurskunst

Crystal Palace – Joseph Paxton INLEIDING Crystal Palace – Joseph Paxton

INLEIDING Eerste wereldtentoonstelling – Londen (1851)

INLEIDING Eiffeltoren – opbouw 1887-1889

Eiffeltoren – Parijs (detail) INLEIDING Eiffeltoren – Parijs (detail)

Wereldtentoonstelling – Parijs (1889) INLEIDING Wereldtentoonstelling – Parijs (1889)

Nieuwe uitvindingen

INLEIDING Engeland koploper uitvindingen 1e wereldtentoonstelling Londen toepassingen: Stoommachines Gas Elektriciteit

uitvinder Thomas Edison INLEIDING uitvinder Thomas Edison

INLEIDING eerste gloeilamp fonograaf

Druktechniek lithografie - uitvinder Aloys Senefelder INLEIDING Druktechniek lithografie - uitvinder Aloys Senefelder

Communicatie-middelen INLEIDING Telegraaf - Marconi Telefoon - Bell Radio - Nikola Tesla Communicatie-middelen

INLEIDING Thonet stoel Massaproductie

Arte Nouveau – Jugendstil INLEIDING Arte Nouveau – Jugendstil 1900 Victor Horta

Fotografie – Werkelijkheid en illusie

INLEIDING William Talbot - fotografie

Realistische en naturalistische beelden INLEIDING Realistische en naturalistische beelden

INLEIDING Censuur op foto’s Naaktfoto’s Oorlogsslachtoffers

Invloed fotografie op schilderkunst INLEIDING Invloed fotografie op schilderkunst Hendrik Breitner Edgar Degas

Bewegingen van een paard – E. Muybridge INLEIDING Bewegingen van een paard – E. Muybridge

Nieuwe tendensen in de kunst

INLEIDING Tendensen: Opkomend nationalisme/historisch bewustzijn Idealiseren natuur & oorspronkelijke Wegdromen/fantaseren over verre exotische bestemmingen Belangstelling voor het verleden Aandacht gevoelskwesties: droefgeestigheid, onbereikbare liefdes, ontsnappen aan het dagelijkse leven

Kunstenaar krijgt nieuw publiek

INLEIDING Nieuwe elite 19e eeuw: rijke liberale burgerij Gevolgen opkomst burgerlijke cultuur voor: Muziek Schilderkunst Kunstenaar Opleidingen en wetenschap

Wolfgang Amadeus Mozart INLEIDING Hofcomponisten verzelfstandigen Mozarthuis Wenen Wolfgang Amadeus Mozart

INLEIDING Schilderkunst: terug naar de natuur

Filosoof Jean Jacques Rousseau INLEIDING gevoel benadrukken boven het verstand Filosoof Jean Jacques Rousseau

L’art pour l‘art: kunst om de kunst INLEIDING Kunstenaar: individuele vrijheid L’art pour l‘art: kunst om de kunst de kunst geen ander doel heeft dan zichzelf Théophile Gautier (1835)

INLEIDING Burgerlijke cultuur: bewustwording Cultuur Geschiedenis Identiteit

Verzamelen en catalogiseren

1e encyclopedie - Diderot INLEIDING 1e encyclopedie - Diderot

INLEIDING

El Negro of Banyoles – Jules Verraux ‘19e eeuwse verzamelwoede’ INLEIDING El Negro of Banyoles – Jules Verraux ‘19e eeuwse verzamelwoede’

Rijksmuseum – Amsterdam INLEIDING Mauritshuis – Den Haag Rijksmuseum – Amsterdam

Concertgebouw - Amsterdam INLEIDING Opera Garnier - Parijs Concertgebouw - Amsterdam