Europa en duurzame mobiliteit commentaar op COM(2006)314 Prof. Stef Proost Center for Economic Studies KULeuven

Problemen en oplossingen duurzame mobiliteit EU maar ook regio Vlaanderen meer en meer belangrijk in besluitvorming Aanpak: problemen overlopen en zien wat EU dokument voorstelt Problemen –Congestie –Milieu: conventionele polluenten + broeikasgassen –Energie Oplossingen –Investeringen –Beprijzing –Regelgeving

Congestie op de weg 1 Probleem n°1 in economische termen Vooral stedelijke gebieden en in spits Lokale component dominant, maar ook transit Personen en vrachtverkeer Voorgestelde oplossingen: Intelligente prijszetting: plaats en tijdsafhankelijk Andere modale keuze: meer spoor en binnenvaart Meer infrastructuur voor internationaal vervoer

Congestie op de weg 2 Intelligente prijszetting: plaats en tijdsafhankelijk –Noodzakelijk opdat een modal switch strategie zou kunnen werken –Neem beter en goedkoper OV (bus, metro, binnenvaart etc.) Effect 1 sommige auto’s en vrachtwagens stappen over op OV Effect 1 extra trips die niet uit auto komen (bijv. fiets cfr.Leuven, ) Effect 2 nieuwe auto’s en vrachtwagens op de weg die vrijgekomen ruimte grotendeels terug invullen Netto: meer OV (overheidsbudget) maar niet echt een oplossing van de congestie EU was voorloper inzake prijsbeleid in 2001, opvolging is achter gebleven Vignetten maar dit is vooral interessant voor de staatskas van de transitlanden Voor Vlaanderen wellicht belangrijkste actiedomein in toekomst –Stedelijk verkeersprobleem –Transit in toom houden

Congestie op de weg 3 –Investering in prioritaire TEN’s Selectie vooral politiek op basis van geen of zwakke Kosten Baten Analyses (sommige zijn weggegooid geld) Goede internationale verbindingen: bilaterale samenwerking (maatschappijen) en grotere financiering door gebruikers zelf –Logistieke verbetering Betere en minder regelgeving Harmonisatie

Milieu 1 Conventionele polluenten (NOx, deeltjes, SO2, VOC, etc.) Groot succes: striktere regelgeving op auto’s zorgt voor sterke daling Tijd om naar andere modi te kijken: brandstofkwaliteit in binnenvaart en dieseltreinen 1 eenvoudige maatregel die België kan nemen: dieselwagens ontmoedigen: meer vervuilend en brengen minder belastingen op (anders gezegd: overheid subsidieert vervuiling) Broeikasgassen

Milieu 2 –Conventionele polluenten (NOx, deeltjes, SO2, VOC, etc.): Succes –Broeikasgassen Aandeel vervoer neemt toe Geen reden om dit als prioritair te beschouwen want reduceer CO2 op plaats waar het goedkoopste is Niet in wegtransportsector waar er al een CO2 taks is van meer dan 100% (de accijnsen en BTW op accijnsen) Misvatting bij EU Commissie en bij Vlaamse overheid Slecht: normen op brandstofgebruik auto’s Goed: –autoverkeer in spits ontmoedigen en dan ook brandstof besparen –Luchtvaartverkeer: kerosine taks

Energie Probleem: afhankelijkheid van olie Oplossingen? –Nog zuiniger voertuigen (al 100% taks) –Andere brandstoffen –Biobrandstoffen: niet echt zinvol in Europa (dure verplichting) –Waterstof en elektriciteit: verre toekomst en wellicht enkel indien we nucleair aanvaarden –Blijft over: »Aardgas: alternatief in geval van crisis? »Synfuels: op basis van steenkool, shale oil (voorraad zo groot als gewone olie)