Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa

2 Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving (EWDD) Opgericht: 1993 Vestigingsplaats: Lissabon Medewerkers: 100

3 Informatiepakket in meerdere talen

4 Europa’s grootste drugsprobleem In het algemeen stabiel Groot probleem in sommige buurlanden Heroïne- problematiek Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

5 Circa 1,35 miljoen in de EU en Noorwegen: 0,4 % van de volwassenen Recente nationale schattingen: 0,1 tot 0,8 % van de volwassenen Problematische opioïdengebruikers Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

tot 1 miljoen in de EU en Noorwegen — 0,26 % van de volwassenen Het aandeel injecterende opioïdengebruikers dat in behandeling gaat neemt af Injecterende drugsgebruikers Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

7 Trends in nieuwe meldingen van hiv-infecties bij injecterend drugsgebruikers in vier EU-lidstaten met hoge infectiecijfers Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

8 Indirecte indicatoren wijzen op een stabiele of licht toenemende opioïdenproblematiek in Europa Trends in opioïdengebruik Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

9 Trends in aantallen behandelingen per primaire drug Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

10 Door drugs geïnduceerde sterfgevallen: verandering tussen 2000 en 2003 Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

11 Door drugs geïnduceerde sterfgevallen: verandering tussen 2004 en 2007/8 Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

12 Trends in gemiddelde leeftijd van door drugs geïnduceerde sterfgevallen in enkele Europese landen Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

13 Trend in heroïnegerelateerde drugsdelicten Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

14 Schattingen van aantallen heroïnevangsten en onderschepte hoeveelheden Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

15 Internationale heroïneproductie Verouderend cohort problematische opioïdengebruikers Polydrugsgebruik en ander zeer risicovol gedrag Mogelijke verklaringen voor de huidige opioïdentrends Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

16 Gemeld problematisch opioïdengebruik in Rusland en Oekraïne (UNODC): 2−4 maal het EU-gemiddelde Hoge percentages injecterende gebruikers en hiv- infecties Problematisch opioïdengebruik in buurlanden Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

17 14 miljoen Europeanen hebben ooit cocaïne gebruikt (4,1 %) 4 miljoen in het voorgaande jaar (1,3 %) 3 miljoen zijn 15 tot 34 jaar oud Prevalentie van cocaïnegebruik Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

18 Cocaïnegebruik: prevalentie in het voorgaande jaar onder jongvolwassenen in Europa, Australië, Canada en de VS Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

19 Cocaïne- gebruik: prevalentie in het voorgaande jaar onder jong- volwassenen Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

20 Trends in aantallen behandelingen per primaire drug Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

21 In 2008 zijn circa cocaïnegerelateerde sterfgevallen gemeld Duidelijke stijging in Spanje en het Verenigd Koninkrijk Sterfgevallen door cocaïnegebruik Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

22 Aantal vangsten neemt al 20 jaar toe: (2008) De onderschepte hoeveelheid neemt sinds 2006 af: 67 ton (2008) Nieuwe smokkelmethoden Cocaïnevangsten Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

23 2,5 miljoen jongvolwassenen (1,7 %) hebben het voorgaande jaar ecstasy gebruikt 1,5 miljoen jongvolwassenen (1,2 %) hebben het voorgaande jaar amfetaminen gebruikt Algehele stabilisatie in de trends van ecstasy- en amfetaminegebruik Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

24 Trends in gebruik in het voorgaande jaar door jongvolwassenen Ecstasy Amfetaminen Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

25 Regionale verschillen in ernst en patronen van problematisch amfetaminegebruik in Europa Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

26 Illegale drugslaboratoria in de EU zoals gemeld aan Europol Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

27 75,5 miljoen Europeanen hebben ooit cannabis gebruikt (22,5 %) 23 miljoen in het voorgaande jaar (6,8 %) 17 miljoen zijn 15 tot 34 jaar oud Prevalentie van cannabisgebruik Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

28 Cannabisgebruik: prevalentie in het voorgaande jaar onder jongvolwassenen Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

29 Trends in aantallen behandelingen per primaire drug Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

30 Dagelijks cannabisgebruik Zo’n 3 miljoen jonge Europeanen (2,3 %) gebruiken dagelijks cannabis Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

31 Vangsten Circa ton cannabis onderschept (90 % hars) Binnenlandse teelt gemeld in alle Europese landen Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

32 Nieuwe drugs signaleren Recordaantal (24) nieuwe middelen gemeld aan het Europese systeem voor vroegtijdige waarschuwing in 2009 Groeiende populariteit van synthetische cathinonen, waaronder mefedron Nieuwe synthetische cannabinoïden Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

33 Gebruik van nieuwe drugs (spice, cathinonen, etc.) Weinig onderzoeksgegevens beschikbaar Veranderende stoffen en merken Prevalentie kan hoog zijn onder clubbezoekers en cannabisgebruikers Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

34 Monitoring van het internet 170 onlinewinkels Middelen verkocht als ‘legale psychedelica’ Snelle aanpassing aan controlemaatregelen Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

35 Ontwikkeling van drugsbeleid in Europa Vrijwel alle EU-lidstaten hebben een alomvattende drugsstrategie Geen duidelijk patroon in de wijze waarop alcohol- en drugsstrategieën gekoppeld zijn Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

36 Preventie Voorlichting wordt in Europa alom gebruikt, hoewel is aangetoond dat dit slechts beperkt doelmatig is In de meeste landen wordt nog maar mondjesmaat gebruikgemaakt van selectieve en geïndiceerde preventie Ontwikkeling van standaarden voor preventie Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

37 Grote investeringen op het gebied van behandelingen Jaarlijks ondergaan ten minste 1 miljoen Europeanen drugsbehandelingen Grote toename in de afgelopen decennia: nieuwe hulpverleners en nieuwe behoeften Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

38 Grote investeringen op het gebied van behandelingen: opioïdensubstitutiebehandeling Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

39 Geschat deel problematische opioïden- gebruikers in substitutiebehan deling Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

40 Toegang tot behandelingen: obstakels en uitdagingen Beperkt aantal hulpverleners, restrictieve toelatingscriteria, kosten, openingstijden, etc. Farmacologische behandeling van gebruikers van stimulerende middelen Bezuinigingen: meer vraag en minder behandelmogelijkheden? Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

41 Schadebeperking Via speciale programma’s worden circa 40 miljoen injectiespuiten verstrekt Toename van het aantal verstrekte spuiten in de meeste landen Preventie van overdoses door verstrekking van naloxon voor thuisgebruik in enkele landen Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

42 Gevangenissen (situatie) mensen in strafinstellingen in de EU 10−30 % van de gevangenen veroordeeld vanwege drugsdelicten Prevalentie van drugsgebruik veel hoger dan onder de algemene populatie Extra risico van overdosis na ontslag uit de gevangenis Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

43 Gevangenissen (maatregelen) Recht op gezondheidszorg gelijkwaardig aan die buiten de gevangenis Enkele landen zien de noodzaak specifieke strategieën en interventies te ontwikkelen Overhevelen van de verantwoordelijkheid voor de gezondheidszorg in gevangenissen naar volksgezondheid; integratie van drugs- of gezondheidsdiensten in de gevangenis Ontwikkeling van specifieke standaarden Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

44 Percentage gevangenen dat opioïdensubstitutiebehandeling ondergaat Heroïne en spuiten Cocaïne Ecstasy en amfetaminen Cannabis Nieuwe drugs en internet De aanpak van drugs- problemen

45 Conclusie 2010 Het algehele beeld van het drugsgebruik in Europa is stabiel, zij het dat er regionaal veranderingen waarneembaar zijn Veranderingen in de aanvoer en de consumptie van traditionele drugs en de opkomst van een recordaantal nieuwe middelen vormen een test voor de Europese drugsbestrijdingsmodellen De Europese aanpak van de drugsproblematiek is de afgelopen decennia geïntensiveerd; zal dit door de economische recessie teruggedraaid worden? Op verschillende gebieden is nog vooruitgang te boeken (preventie, behandeling, gevangenissen)