De Intergouvernementele Conferentie, samengesteld uit de staatshoofden en regeringsleiders van de 25 lidstaten heeft op 18 juni 2004 het Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa goedgekeurd. De hieronder volgende presentatie wil de belangrijkste bepalingen van de Grondwet belichten en zo ook de wijzigingen die op het Verdrag van Nice zijn aangebracht, zichtbaar maken. Dit document is door de diensten van de Europese Commissie opgesteld ter informatie; de Commissie wordt er niet door gebonden. Europese Commissie

VAN DE CONVENTIE TOT DE GRONDWET Basis werkzaamheden IGC DECEMBER DECEMBER 2002 2003 2004 2000 2001 Ontwerp-grondwet Basis werkzaamheden IGC CONVENTIE VERKLARING VAN NICE VERKLARING VAN LAEKEN IGC FORUM Nationale debatten Europese Commissie

VAN DE GOEDKEURING VAN DE GRONDWET TOT DE INWERKINGTREDING ERVAN 2004 2005 PARLEMENTAIR Ver- kiezingenEP CIG INWERKINGTREDING Ondertekening door de staatshoofden en regeringsleiders Bekrachtigingen in de lidstaten GRONDWET 1 mei EUR 25 VIA EEN REFERENDUM Nieuwe Commissie1/11/04 Europese Commissie

HOE IS DE GRONDWET TE ZIEN ? Vereenvoudiging Democratie Transparantie Doelmatigheid Legitimiteit Europese Commissie

RECHTSPERSOONLIJKHEID VOOR DE UNIE ÉÉN ENKELE TEKST RECHTSPERSOONLIJKHEID VOOR DE UNIE ALGEMENE TOEPASSING VAN DE WETGEVENDE PROCEDURE EEN BEPERKT AANTAL INSTRUMENTEN EEN DUIDELIJKERE VERDELING VAN DE BEVOEGDHEDEN Europese Commissie

OPENBARE ZITTINGEN VAN DE RAAD ALS WETGEVER HET HANDVEST VAN DE GRONDRECHTEN IN HET VERDRAG OPENBARE ZITTINGEN VAN DE RAAD ALS WETGEVER EEN GROTERE ROL VAN DE NATIONALE PARLEMENTEN (Controle van het subsidiariteitsbeginsel) BETROKKENHEID MAATSCHAPPELIJKE ORGANISATIES Europese Commissie

INPERKING VAN HET VETORECHT EEN EVENWICHTIG INSTITUTIONEEL SYSTEEM INPERKING VAN HET VETORECHT VOORUITGANG INZAKE VRIJHEID, VEILIGHEID EN RECHTVAARDIGHEID VERSTERKING VAN DE ROL VAN DE UNIE OP HET INTERNATIONALE TONEEL (een Minister van Buitenlandse Zaken) Europese Commissie

VERDUIDELIJKING Betrekkingen Unie / lidstaten GEDEELDE WAARDEN Beginsel van loyale samenwerking Het respecteren van de gelijkheid van de lidstaten voor de Grondwet Attributiebeginsel (Protocol over de toepassing van het subsidiariteits- en het evenredigheidsbeginsel) Voorrang van het Gemeenschapsrecht DE DOELSTELLINGEN VAN DE UNIE EXTERNE INTERNE Europese Commissie

HOOFDPUNTEN VAN DE WETGEVINGSPROCEDURE De Commissie raadpleegt en stelt voor De Raad en het Europees Parlement keuren wetgeving goed Het Hof van Justitie spreekt recht De nationale parlementen hebben inspraak Het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s adviseren Europese Commissie

INSPRAAK VAN DE NATIONALE PARLEMENTEN EUROPESE COMMISSIE NATIONALE PARLEMENTEN Wetsvoorstel gemotiveerd in het licht van het subsidiariteitsbeginsel (kwalitatieve en kwantitatieve indicatoren) Heronderzoek van het voorstel (handhaving, wijziging of intrekking van het voorstel) 6 weken 1/3 van de nationale parlementen Advies aan de Voorzitters van de Raad, het EP, en de Commissie Vergelijkbare procedure tijdens de wetgevingsprocedure Mogelijkheid van beroep (lidstaten) bij het Hof van Justitie Europese Commissie

Meer dan 15 juridische instrumenten Vóór de Grondwet Meer dan 15 juridische instrumenten Verordening Overeenkomst (EG-Verdrag) Overeenkomst (EU-Verdrag) Richtlijn Kaderbesluit Besluit/Beschikking Besluit (Titel V VEU) Besluit (Titel VI VEU) Beginselen en algemene richtsnoeren Gemeenschappelijke strategie Actie Gemeensch. standpunt (Titel V VEU) Gemeensch. standpunt (Titel VI VEU) Aanbeveling Advies Grondwet 6 juridische instrumenten Wet Kaderwet Verordening Besluit Aanbeveling Advies Wetgevings- handeling Dwingend Geen wetgevings- handeling Europese Commissie

EEN VERDUIDELIJKING VAN DE BEVOEGDHEDEN Exclusieve bevoegdheden Gedeelde bevoegdheden Ondersteunend, coördinerend of aanvullend optreden Coördinatie van het economisch en werkgelegenheidsbeleid Het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid Alleen de EU vaardigt wetten uit Wetgeving door de EU of de lidstaten De EU harmoniseert niet Europese Commissie

DE EXCLUSIEVE BEVOEGDHEDEN VAN DE UNIE Het vaststellen van de mededingingsregels die voor de werking van de interne markt noodzakelijk zijn De douane-unie Het gemeenschappelijk handelsbeleid Het monetair beleid voor lidstaten € De instandhouding van de biologische rijkdommen van de zee - in het kader van het gemeenschappelijk visserijbeleid Het sluiten van een internationale overeenkomst indien : - een wetgevingshandeling van de Unie in die sluiting voorziet - deze sluiting noodzakelijk is om haar interne bevoegdheid uit te oefenen - deze sluiting van invloed kan zijn op gemeenschappelijke voorschriften Europese Commissie

DE GEDEELDE BEVOEGDHEDEN VAN DE UNIE De interne markt Het sociaal beleid, voor de in Deel III van de Grondwet omschreven aspecten De economische, sociale en territoriale samenhang Landbouw en visserij Het milieu Consumentenbescherming Vervoer en trans-Europese netwerken, alsmede energie De ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid Gemeenschappelijke veiligheidsvraagstukken op het gebied van volksgezondheid, voor de in Deel III van de Grondwet omschreven aspecten Onderzoek, technologische ontwikkeling en ruimte-onderzoek Ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp Europese Commissie

ONDERSTEUNEND, COÖRDINEREND OF AANVULLEND OPTREDEN Bescherming en verbetering van de volksgezondheid Industrie Cultuur Toerisme Onderwijs, jongeren, sport en beroepsopleiding Civiele bescherming Bestuurlijke samenwerking Europese Commissie

COÖRDINATIE VAN HET ECONOMISCH EN WERKGELEGENHEIDSBELEID economisch beleid Coördinatie van het werkgelegenheidsbeleid Coördinatie van het sociaal beleid Richtsnoeren Vaststelling van globale richtsnoeren Algemeen belang en verwezenlijking van de doelstellingen van de EU Specifieke bepalingen voor lidstaten in de eurozone Initiatieven van de EU Europese Commissie

HET HANDVEST VAN DE GRONDRECHTEN Grondwet Opname van het Handvest van de Grondrechten in Deel II van de Grondwet Kracht van wet Europese Commissie

EEN EVENWICHTIG INSTITUTIONEEL SYSTEEM EUROPESE RAAD VOORZITTER GLOBALE RICHTSNOEREN EUROPESE COMMISSIE VOORZITTER RAAD VOORZITTER Minister van Buitenlandse Zaken Vice-Voorzitter van de Commissie Voorzitter van de Raad Buitenlandse Zaken EUROPEES PARLEMENT VOORZITTER WETEGEVENDE TAAK BEGROTINGSTAAK Europese Commissie

Vertegenwoordiger van de Europese burgers EUROPEES PARLEMENT Vertegenwoordiger van de Europese burgers Europese Commissie

EUROPEES PARLEMENT Maximaal RECHTSTREEKSE 5 JAAR 750 leden ALGEMENE Verkiezing van de Voorzitter van de Commissie EUROPEES PARLEMENT Maximaal 750 leden RECHTSTREEKSE ALGEMENE VERKIEZINGEN 5 JAAR Verkiezing van de Voorzitter van het Parlement Goedkeuring van het College van de Commissie Bureau Motie van afkeuring tegen de Commissie WETGEVINGS- TAAK GEDEELD MET DE RAAD BEGROTINGS- AUTORITEIT GEDEELD MET DE RAAD POLITIEKE CONTROLE ADVISERENDE TAAK Europese Commissie

Geeft impulsen voor het beleid van de EU EUROPESE RAAD Geeft impulsen voor het beleid van de EU Europese Commissie

EUROPESE RAAD VOORZITTER TAAK voor de ontwikkeling en de VOORZITTER VAN DE EUROPESE RAAD STAATSHOOFDEN EN REGERINGSLEIDERS VOORZITTER VAN DE COMMISSIE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN Neemt deel aan de besprekingen EUROPESE RAAD TAAK Vergadert elk kwartaal VOORZITTER De Europese Raad spreekt zich bij consensus uit. Geeft de nodige impulsen voor de ontwikkeling en de algemene politieke richtsnoeren en prioriteiten van de EU Hij oefent geen wetgevingstaken uit De voorzitter van de Europese Raad en de voorzitter van de Commissie nemen geen deel aan de besprekingen Europese Commissie

VOORZITTER VAN DE EUROPESE RAAD Europese Commissie

EUROPESE RAAD VERKIEZING VAN DE VOORZITTER VAN DE RAAD VOOR 2,5 JAAR, 1 MAAL HERKIESBAAR Gekwalificeerde meerderheid Kan geen nationaal mandaat uitoefenen Aanbieding van een verslag aan het EP na elke bijeenkomst Zorgt voor de vertegenwoordiging in aangelegenheden die onder het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid (GBVB) vallen, onverminderd de verantwoordelijkheden van de minister van Buitenlandse Zaken van de Unie Voorbereiding en continuïteit van de besprekingen van de Raad, in samenwerking met de voorzitter van de Europese Commissie en op basis van de Raad Algemene Zaken Streeft ernaar de samenhang en de consensus binnen de Europese Raad te bevorderen Europese Commissie

RAAD VAN MINISTERS Europese Commissie

Zetelt bij stemming en bij beraadslaging over een ontwerp voor een RAAD VAN MINISTERS Zetelt bij stemming en bij beraadslaging over een ontwerp voor een wetgevingshandeling in het openbaar Eén vertegenwoordiger per lidstaat voor elk der formaties RAAD BUITENLANDSE ZAKEN RAAD ALGEMENE ZAKEN FORMATIES VAN DE RAAD WAARTOE DOOR DE EUROPESE RAAD MET GEKWALIFICEERDE MEERDERHEID WORDT BESLOTEN Zorgt voor de samenhang van de werkzaamheden der verschillende formaties van de Raad Bereidt de vergaderingen van de Europese Raad voor en zorgt met de voorzitter van de Raad en de voorzitter van de Commissie voor het vervolg erop Voorgezeten door de minister van Buitenlandse Zaken Uitwerking van het externe optreden van de EU overeenkomstig de strategische lijnen die door de Europese Raad zijn uitgezet Samenhang van het optreden der EU Europese Commissie

HET VOORZITTERSCHAP VAN DE FORMATIES VAN DE RAAD VAN MINISTERS De Raad Buitenlandse Zaken, voorgezeten door de minister van Buitenlandse Zaken Een voorzitterschap van de andere formaties van de Raad, vervuld door van tevoren vastgestelde groepen van drie lidstaten volgens een toerbeurtsysteem op basis van gelijkheid Het voorzitterschap wordt voor een tijdsduur van 18 maanden uitgeoefend Het toerbeurtsysteem houdt rekening met de verscheidenheid en het geografisch evenwicht binnen de Unie Elke lidstaat oefent gedurende 6 maanden het voorzitterschap van de formaties van de Raad uit Commission européenne

Bevordering van het Europese algemeen belang EUROPESE COMMISSIE Bevordering van het Europese algemeen belang Europese Commissie

ONAFHANKELIJKHEID Geen instructies van regeringen of andere lichamen. Initiatiefrecht Taken Externe vertegen- woordiging van de EU Bevordering van het Europese algemeen belang Wetgevingshandelingen, tenzij anders bepaald in de Grondwet Coördinatie Uitvoering Beheer Ziet toe op de toepassing van de bepalingen van de Grondwet Behalve GBVB en andere in de Grondwet genoemde gevallen ONAFHANKELIJKHEID Geen instructies van regeringen of andere lichamen. Europese Commissie

SAMENSTELLING VAN DE EUROPESE COMMISSIE TOT EN MET 2014 NA 2014 HET COLLEGE VAN DE COMMISSIE 1 COMMISSARIS VAN OORSPRONG UIT ELKE LIDSTAAT Voorzitter van de Commissie Minister van Buitenlandse Zaken Commissarissen HET COLLEGE VAN DE COMMISSIE 2/3 VAN HET AANTAL LIDSTATEN Voorzitter van de Commissie Minister van Buitenlandse Zaken Commissarissen - Toerbeurtsysteem op basis van gelijkheid tussen lidstaten - Weerspiegeling van de demografische en geografische verscheidenheid van de lidstaten van de EU Commission européenne

VOORZITTER VAN DE COMMISSIE EUROPESE RAAD VASTSTELLING VAN DE RICHTSNOEREN VOOR ACTIES SAMENHANG, DOELTREFFENDHEID, COLLEGIALITEIT BENOEMING VAN VICE-VOORZITTERS Draagt met gekwalificeerde meerderheid van stemmen een kandidaat voor Goedkeuring, door de voorzitter en de Raad, van de lijst met commissarissen EUROPEES PARLEMENT Verkiezing van de Voorzitter van de Commissie bij meerderheid van stemmen van de leden COLLEGE Dient door het Parlement te worden goedgekeurd Verantwoordelijk ten overstaan van het Parlement Gezamenlijk aftreden wanneer een motie van afkeuring door het Parlement wordt aangenomen Europese Commissie

MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN EUROPESE RAAD Gekwalificeerde meerderheid RAAD EUROPESE COMMISSIE Bijdrage aan de uitwerking van het GBVB en van het EVDB Geeft leiding aan het GBVB en het EVDB Is voorzitter van de Raad Buitenlandse Zaken Vice-voorzitter, belast met de externe betrekkingen op het gebied dat de Commissie toevalt MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN Europese Commissie

EUROPESE UNIE EN DEMOCRATIE EUROPESE RAAD COMMISSIE EUROPEES PARLEMENT RAAD VAN MINISTERS REGERINGEN Europese Ombuds-man VERANTWOORDING Dialoog Raadplegingen Europees Economisch en Sociaal Comité Comité van de Regio’s Rechtstreekse verkiezingen NATIONALE PARLEMENTEN EUROPESE BURGERS VERENIGINGEN, MAATSCH. MIDDENVELD REGIO’S Europese Commissie

MEER STEMMINGEN MET GEKWALIFICEERDE MEERDERHEID…….. ….MAAR HANDHAVING VAN HET VETORECHT OP BEPAALDE TERREINEN Europese Commissie

WETGEVINGSPROCEDURE 55% VAN DE LEDEN VAN DE RAAD, TEN MINSTE DE GEKWALIFICEERDE MEERDERHEID IN DE RAAD VAN MINISTERS IS VAN TOEPASSING* 55% VAN DE LEDEN VAN DE RAAD, TEN MINSTE 15 LIDSTATEN VERTEGENWOORDIGEND + 65 % VAN DE BEVOLKING VAN DE EU Met ingang van 1 november 2009 * Met uitzondering van de gevallen waar nog steeds unanimiteit vereist is (voorbeelden: gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid; fiscaliteit) Met enkele aanvullende voorwaarden Europese Commissie

BLOKKERINGSMINDERHEID DIENT TEN MINSTE 4 LIDSTATEN TE OMVATTEN WETGEVINGSPROCEDURE BLOKKERINGSMINDERHEID DIENT TEN MINSTE 4 LIDSTATEN TE OMVATTEN Commission européenne

DE “CLAUSE PASSERELLE” EUROPESE RAAD Met eenparigheid van stemmen, met de mogelijkheid het aantal gebieden waarop de stemming met eenparigheid van toepassing is te verkleinen t.b.v. een stemming met gekwalificeerde meerderheid (de normale procedure) Kennisgeving van het initiatief aan de nationale parlementen De onmogelijkheid van deze clausule gebruik te maken indien één nationaal parlement zich hiertegen kant De onmogelijkheid een dergelijk initiatief in te zetten voor de besluiten met militaire gevolgen of met gevolgen op het gebied van defensie Europese Commissie

VOORUITGANG INZAKE VRIJHEID, VEILIGHEID EN RECHTVAARDIGHEID Visa, Asiel, Controle aan de grenzen Justitiële samenwerking in civiele en strafzaken Politiële samenwerking Vrijwel algemene toepassing van de communautaire methode en stemming bij gekwalificeerde meerderheid Handhaving van bepaalde procedures voor politiële en justitiële samenwerking Handhaving van stemming met eenparigheid op bepaalde terreinen Handhaving van het initiatiefrecht van de lidstaten op bepaalde terreinen, gezamenlijk met de Commissie Europese Commissie

INTERNATIONALE TONEEL ROL VAN DE UNIE OP HET INTERNATIONALE TONEEL Een minister van Buitenlandse Zaken / Vice-Voorzitter van de Commissie Besluiten bij eenparigheid, soms met gekwalificeerde meerderheid Mogelijkheid verder te gaan voor die staten die dat wensen DEFENSIE Europees Bureau voor bewapening, onderzoek en militaire vermogens Gezamenlijk optreden inzake ontwapening Solidariteit : bij een terroristische aanval jegens een lidstaat dan wel een natuurramp of catastrofe van menselijke oorsprong Mogelijkheid verder te gaan voor die staten die dat wensen Europese Commissie

Terug naar de site « De toekomst van de Europese Unie » van de Europese Commissie http://europa.eu.int/futurum Europese Commissie