Margreet de Ruiter stafverpleegkundige JGZ 0 – 19 Cliëntenbejegening in de JGZ onder de loep. Kijk niet alleen naar WAT je doet maar vooral naar HOE je het doet

Inhoud workshop Ouders centraal? Ervaringen zijn anders: Ouders online (2011) Habekothé (1995); Wat willen ouders? Wij zijn erg gemotiveerd om het goed te doen! Wat zijn onze valkuilen? De ideale bejegening; Plan JGZ GGD regio Nijmegen, en elders?? Interactief met stellingen en jullie ideeën en ervaringen

Ervaringen van ‘ouders online’ 2010 JGZ meer en meer opsporingsapparaat; Betuttelend en bevoogdend; Cijfers CB (2001) school deskundigheid 6.5 (6.7) 6.4 kindvriendelijkheid 7.2 (7.6) 6.6 oudervriendelijkheid 6.8 (6.6) 6.6 Conclusie: pas op, keer het tij!

Conclusie proefschrift Habekothé (UvA 1995) Opvoedingsproblemen op het CB Ervaring ouders: Er wordt niet voldoende geluisterd op het CB; Ook ontbreken andere voorwaarden voor een goed gesprek (bijv. empathie, begrip en respect) Teveel dwingende adviezen: diagnose-recept model Ouder wordt niet gezien als mede-deskundige, weinig aandacht voor ervaringskennis ouder; (er zijn ook veel punten verbeterd inmiddels)

JGZ: meer en meer een opsporingsapparaat - JGZ wordt gezien als opsporingsapparaat - Ouders hebben het gevoel op examen te komen STELLING Stop met al die vragenlijsten en risicotaxatielijsten het heeft immers een averechts effect! 5

Standaard signaleringlijsten in de JGZ concept PGO 5/6 (TNO 2011) Vraag 6: Hoe vaak poetst u de tanden van uw kind (na)? Vraag 9 Wordt er wel eens in huis gerookt? Vraag 22 Hoeveel dagen per week in de ZOMER heeft uw kind tenminste 60 minuten per dag ‘inspannende’ lichaamsbeweging…? 6

Wat willen ouders? Praten met een deskundige over opvoeden (ook als het goed gaat); Aandacht voor ouderlijke signalering; Respect, en een niet oordelende houding; Gelijkwaardige gesprekspartners; Oog, oor en bevestiging. Waardering voor inspanning ouders om het goed te doen; Suggesties i.p.v. adviezen (diversiteit); Eigen belangenafweging kunnen maken; z.o.z.

Wat willen ouders (vervolg) Vraaggestuurde en krachtgevende consultvoering; Goede informatie: ‘verwachtingsmanagement’; Uitleg over wat er gecontroleerd en genoteerd wordt door de JGZ; En... meer contact in puberteit; Een vaste contactpersoon; Moment van contact met JGZ meer zelf bepalen. En wat willen kinderen??

Wanneer zijn we als JGZ tevreden over consult of PGO? Cliënt tevreden de deur uit, voelt zich gezien en gehoord; Vragen zijn naar tevredenheid beantwoord; Draagkracht, zelfzorg en zelfredzaamheid zijn versterkt; Event. gevoelige onderwerpen zijn constructief besproken; Mee eens? Casus Perry

JGZ is absoluut gemotiveerd om cliëntgericht te werken! Werkers in de zorg en het onderwijs willen het graag goed doen. Werken met hart en ziel!

Waarom lukt het dan niet voldoende?? Valkuilen in de JGZ Waarom lukt het dan niet voldoende?? Cliënten staan toch altijd al centraal? Versterken van eigen kracht en mogelijkheden is toch niets nieuws? 11

Professionals zijn zich niet altijd bewust van het effect van het gedrag. Reflectie noodzakelijk (hoe faciliteer je dat als org.?) - waarom doe je de dingen zoals je ze doet? - is het effectief wat je doet: versterk je de kracht en mogelijkheden van ouders en kind? Vaardigheidstraining (en borging) van competenties Verandering van gedrag kost veel tijd….

Wat is een ideale bejegening? Hoe stel je die vast? Literatuur - Cliëntenraadpleging Ervaring met cliëntenraadpleging? 13

De ideale bejegening Vriendelijk, belangstellend en respectvol; Signalering door ouders wordt optimaal benut Voorwaarden: - Spanningreductie - Verwachtingsmanagement en transparantie - Dialooggerichte consultvoering m.b.t. ingaan op vragen en (terloopse) opmerkingen van ouders, en het hanteren van ‘eigen agenda’ Versterken van eigen kracht en mogelijkheden (zie ‘beslisschema opvoedingsondersteuning’)

Start van het contact Hoe belangrijk is de eerste minuut 15

Specifieke vaardigheden trainen en borgen Bejegening vertalen in concreet gedrag Standaard Luud Muller video-on-the-job-training met zelfevaluatie-instrument; Onderzoek lectoraat HAN “werkzame factoren in de zorg” Motiverende gespreksvoering Ontwikkelingen elders??

Mee te nemen materiaal: Beslisschema opvoedingsondersteuning; Zelfevaluatie-instrument Luud Muller (en contact gegevens) Competentiechecklist pedagogisch adviseur (uit: ‘over opvoeden gesproken’ Geraldien Blokland, 2010)

Laatste stelling De JGZ heeft zich de afgelopen periode te eenzijdig bezig gehouden met het ontwikkelen van vroegsignaleringintrumenten en evidence based richtlijnen en interventies: ‘WAT we doen’ Lectoraat HAN ‘werkzame factoren in de zorg’ Gezondheidswinst kunnen we boeken door ons meer te gaan focussen op HOE we het doen als JGZ. 18