“A DVOCATEN IN DE C LOUD : De interactie tussen nieuwe technologieën en advocatuur” E RIK V ALGAEREN - S TIBBE OVB A DVOCATENDAG - 11 MEI 2012

1. D IGITALE IDENTITEIT VAN DE A DVOCAAT 2. G EBRUIK VAN NIEUWE TECHNOLOGIEËN IN DE ADVOCATUUR 3. ICT ONTWIKKELINGEN & B EWIJSRECHT : V ASTSTELLINGEN OP I NTERNET 4. C ONCLUSIES 1

•Advocaten op Facebook: strikt privé gebruik versus gebruik van sociale media voor beroepsdoeleinden •‘Vrienden’ op Facebook met magistraten of cliënten? •Politieke voorkeur kenbaar maken op Facebook als magistraat: cf Danièle Reynders, Procureur te Luik en ‘fan’ van Didier Reynders (MR) •Commentaar geven over rechtszaken op Facebook profiel kan tegen de advocaat of magistraat gebruikt worden: cf proces Breivik: rechter gewraakt omwille van Facebookstatus 1. D IGITALE I DENTITEIT VAN DE A DVOCAAT

Advocaat slachtoffer van vals Facebook profiel: •vals profiel van Mr Bart De Maeseneir (Aalst) door voormalige cliënte •gebruik van de titel van advocaat en advisering aan cliënten in naam van Mr De Maeseneir •aanhouding na onderzoek FCCU Precedent in werknemer-werkgever relatie: •veroordeling door Gentse correctionele rechtbank wegens aanmaken vals Facebook profiel van voormalige werkgever •valsheid in informatica, belaging, valse naamdracht 1. D IGITALE I DENTITEIT VAN DE A DVOCAAT

•“Cloud-computing” toepassingen voor advocatenkantoren: vnl. software als cloud-model (vb. Kluwer, Kleos) •Voordelen •gebruiksgemak: any time, any place via internettoegang •elasticiteit inzake capaciteit •schaalvoordelen: rationaliseren van ICT-budget •Risico’s •beveiliging •verlies van gegevens •geen transparantie omtrent waar gegevens zich bevinden •persoonsgegevens (van cliënten, medewerkers) in de cloud 2. G EBRUIK VAN NIEUWE TECHNOLOGIEËN IN DE ADVOCATUUR

Deontologische richtlijnen? •beginselen beroepsgeheim en vertrouwelijkheid onverkort van toepassing •beperkte verwijzingen naar “moderne communicatietechnologie” in de deontologische plichtenleer voor advocaten CCBE (Council of Bars and Law Societies of Europe)  Advocaat neemt de nodige maatregelen ter bescherming van cliëntgegevens  Advocaten moeten inschatting van de bescherming kunnen maken  Balies zouden richtlijnen en info moeten voorzien 2. G EBRUIK VAN NIEUWE TECHNOLOGIEËN IN DE ADVOCATUUR

Law Society of Schotland speelt vooruitstrevende begeleidende rol:  afdwingbare service level agreement (SLA)  betrouwbare leverancier  kennis exacte locatie van gegevens als uitgangspunt CONCLUSIE:  Afweging voordelen vs risico’s  Belang contractuele waarborgen  Aandacht voor locatie storage  Aandacht voor veiligheid  Sterke service level agreement (SLA)  Begeleidende rol voor de balies 2. G EBRUIK VAN NIEUWE TECHNOLOGIEËN IN DE ADVOCATUUR

3. ICT ONTWIKKELINGEN & B EWIJSRECHT : V ASTSTELLINGEN OP I NTERNET 7 T ECHNOLOGIE - COMPONENT IN GESCHILLEN :  als voorwerp van het geschil vb. levering/onderhoud ICT-systeem, domeinnamen, source code  medium waarmee rechtshandeling wordt gesteld vb. elektronische communicatie  setting van een conflict vb. op een website

Vaststellingen gerechtsdeurwaarder op websites Proces verbaal van vaststellingen  inhoudelijk : neutraliteit  deurwaarder mag niet deelnemen aan feiten  deurwaarder mag geen feiten uitlokken  Rechtbank van eerste aanleg Parijs 2/7/2007 : deurwaarder mag geen avatar creëren in Second Life

Vaststellingen gerechtsdeurwaarder op websites  bewijswaarde : verplichte vermeldingen Rechtspraak Frankrijk: -Precieze beschrijving van IT-materiaal: merk & type computer, besturingssysteem, browser, eigen IT-materiaal van de deurwaarder als garantie tegen manipulatie -Internetverbinding: al dan niet proxy-server, vermelding van IP-adres -Handelingen met browser: gebruiksgeschiedenis (tijdelijke internetbestanden) en voorkeurgegevens (cookies) verwijderen

“Wayback machine” Historische versies van websites:  Hof van beroep Parijs 27/05/2011: uittreksels uit archiefwebsites hebben geen bewijswaarde wegens uitgebaat door een derde partij zonder juridische autoriteit

op 6 mei 2001:

De “googelende” rechter Rechtbanken zoeken zelf meer en meer toevlucht tot nieuwe technologieën:  Rechters in eerste aanleg baseren uitspraak op informatie bekomen via opzoekingen op internet websites en/of via de zoekmachine Google  Volgens Hoge Raad (NL) is dit strijdig met beginselen van tegenspraak  Analogie met beginselen van recht van verdediging, beschikkingsbeginsel en tegensprekelijke behandeling van geschillen

4. C ONCLUSIES •ICT EVOLUTIE BIEDT ONGETWIJFELD MOGELIJKHEDEN VOOR ADVOCATEN •F LEXIBILITEIT VAN DE CLOUD MAAR STEEDS OOG HEBBEN VOOR GARANTIES INZAKE BEVEILIGING EN BESCHERMING GEGEVENS •I MPACT DIGITALISERING OP GESCHILLEN & BEWIJSLAST : BEZINNING VOOR ALLE DEELNEMERS •R ECHTBANKEN : VELE MOGELIJKHEDEN DWINGEN TOT CREATIVITEIT & VINGER AAN DE POLS IN ICT- ONTWIKKELINGEN

C ONTACTGEGEVENS Erik Valgaeren Partner TMT T F E