Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? nieuwe impulsen voor de campagne 'Op de fiets werkt beter'

Index Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? nieuwe impulsen voor de campagne 'Op de fiets werkt beter' TNS NIPO | Opinie & Beleid Auteur Erhan Toz Matthijs de Gier Stadsgewest Haaglanden Contactpersoon Christine Innemee G1860 | © TNS 1.AchtergrondAchtergrond p. 3 2.OnderzoeksverantwoordingOnderzoeksverantwoording p. 5 3.Profiel bedrijvenProfiel bedrijven p. 7 4.Houding en gedrag coördinatoren deelnemende bedrijvenHouding en gedrag coördinatoren deelnemende bedrijven p Houding en gedrag ex-deelnemende bedrijvenHouding en gedrag ex-deelnemende bedrijven p Houding en gedrag werknemersHouding en gedrag werknemers p Conclusies en aanbevelingenConclusies en aanbevelingen p. 33

Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? Achtergrond

Dit jaar organiseert u voor de 15e keer de fietsactie ‘Op de fiets werkt beter’. ‘Op de fiets werkt beter’ is een regionale fietsactie om het fietsen naar het werk te promoten. Alle bedrijfsvestigingen met meer dan 50 werknemers in de regio Haaglanden worden jaarlijks uitgenodigd deel te nemen. De deelnemers houden gedurende de actie hun kilometers bij op een speciale website en ontvangen een presentje. Op deze website kunnen zij ook de voortgang van de andere deelnemers volgen. De deelnemende bedrijven stellen ieder een fietscoördinator aan die de logistiek van actie verder coördineert. Om deelnemers extra te motiveren doneert het Stadsgewest Haaglanden 500 euro voor gefietste kilometers aan twee goede doelen. Onder de naam ‘Delft op de trappers’ is de fietsactie in 1996 van start gegaan. In 1997 is de actie opgeschaald naar heel Haaglanden. In het begin deden er 30 bedrijven mee aan de actie. In de loop der jaren is dit aantal gegroeid naar 136 en 2,2 miljoen gefietste kilometers. In het afgelopen jaar is het aantal deelnemende bedrijven en deelnemende werknemers nog wel gestegen maar het aan gefietste kilometers niet. Op uw verzoek heeft TNS NIPO een onderzoek uitgevoerd om inzicht te krijgen in de mogelijkheden om door aanpassingen in de opzet van de actie een groter bereik te krijgen. Het doel is meer bedrijven, meer fietsers en meer kilometers. Dit inzicht is verkregen door middel van een onderzoek onder deelnemende, ex-deelnemende coördinatoren en deelnemende werknemers. Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Achtergrond 4

Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? Onderzoeksverantwoording

Voor het verkrijgen van de inzichten van de verschillende doelgroepen zijn twee onderzoeksmethoden toegepast. Voor het onderzoeken van de ex-deelnemers en de deelnemers is gebruik gemaakt van kwalitatief onderzoek. Voor dit onderdeel zijn 16 telefonische gesprekken gevoerd met ex-coördinatoren en coördinatoren. Deze gesprekken hebben input geleverd voor het kwantitatieve onderzoek. De deelnemende coördinatoren en de deelnemende werknemers zijn ondervraagd door middel van een online vragenlijst. Van de 113 coördinatoren hebben er 65 de vragenlijst volledig ingevuld. Dit staat voor een responsepercentage van 57,5%. Van de 2504 deelnemende werknemers hebben er 671 de vragenlijst volledig ingevuld. Dit staat voor een responsepercentage van 26,8%. Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Onderzoeksverantwoording 6

Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? Profiel bedrijven

Meeste bedrijven hebben eerder deelgenomen en het zijn voornamelijk bedrijven met meer dan 100 werknemers 81% van de deelnemende bedrijven heeft eerder deelgenomen. Daarnaast valt op dat het merendeel van de deelnemende bedrijven meer dan 100 werknemers heeft bedrijven aangeschreven > 112 deelnemende bedrijven > 2504 deelnemende werknemers BedrijfsgrootteVerdeling deelnemers Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Profiel bedrijven 8

De deelnemende bedrijven zijn voornamelijk gevestigd in Den Haag en afkomstig uit de branche algemene overheidsbestuur Ruim de helft van de deelnemers is gevestigd in Den Haag. Wijken ‘Centrum’ en Bezuidenhout’ leveren meeste deelnemers in Den Haag. Branche ‘algemene overheidsbestuur’ levert meeste deelnemers. BranchePlaatsWijken in Den Haag Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Profiel bedrijven 9

Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? Houding en gedrag coördinatoren deelnemende bedrijven

Duur deelname en reden van deelname Als aan de coördinatoren van de deelnemende coördinatoren wordt gevraagd hoelang ze meedoen blijkt meer dan de helft (54%) langer dan vijf jaar deel te nemen. Als belangrijkste reden voor deelname wordt het stimuleren van de medewerkers om vaker te bewegen (77%) en het stimuleren van de gezondheid van de medewerkers (65%) genoemd. Op de derde plaats komt de bijdragen aan een beter milieu (60%). Opvallend is dat de twee belangrijkste redenen gebaseerd zijn op de gezondheid van de medewerkers. Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag coördinatoren deelnemende bedrijven 11

Andere (fiets)acties De meeste deelnemende coördinatoren (82%) geven aan niet aan andere (fiets)acties mee te doen. Als wel aan andere (fiets)acties wordt meegedaan dan gaat het om Roparun, Nationale fietsactie, Fietsplan en Rij 2 op 5 (allen 20%). Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag coördinatoren deelnemende bedrijven 12

Stimulans fietsgebruik Om de werknemers te stimuleren, bieden de deelnemende bedrijven een aantal faciliteiten aan. De meeste deelnemende organisaties hebben de beschikking over een overdekte fietsenstalling (94%), Daarnaast bieden de meeste organisatie de mogelijkheid aan om fiscaal voordelig een fiets te kopen (92%). Ook een doucheruimte (78%), fietspomp (62%) en bedrijfs- of dienstfietsen (46%) zijn beschikbaar. In mindere mate wordt een kilometervergoeding voor fietsen aangeboden (9%). Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag coördinatoren deelnemende bedrijven 13

Contact met de actie De coördinatoren zijn op verschillende manieren in contact gekomen met de actie. De meest genoemde manier is dat ze per brief (29%) zijn benaderd. Opvallend is dat naast het noemen van de brief er veel coördinatoren zijn die het niet meer weten (22%). Daarnaast geeft één op de vijf (17%) van de coördinatoren aan dat ze benaderd zijn per . Ook wordt aangegeven dat ze al jaren mee doen (8%) of het is aangeraden door een collega (8%). Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag coördinatoren deelnemende bedrijven 14

Tevredenheid actie Ruime meerderheid van de coördinatoren (84%) is tevreden tot zeer tevreden met deze actie. Als belangrijkste reden voor tevredenheid wordt het stimuleren van fietsen (27%) en goede communicatie (25%) genoemd. Slechts een kleine groep coördinatoren is ontevreden over deze actie. Als belangrijkste reden voor ontevredenheid wordt aangegeven dat de communicatie beter kan (29%) en dat het niet aanzet tot actie (29%). Top 3 Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag coördinatoren deelnemende bedrijven 15

Enthousiasmeren en reacties werknemers Enthousiasmeren Voorheen met fiets Voorheen zonder fiets Ruim de helft (55%) van de coördinatoren geeft aan dat ze enigszins actief zijn en nog een kwart (23%) geeft aan dat ze erg actief zijn met het enthousiasmeren van de werknemers. De werknemers die voorheen ook met de fiets kwamen zijn positiever (84%) dan de werknemers die voorheen niet met de fiets naar het werk kwamen (39%) Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag coördinatoren deelnemende bedrijven 16

Reacties niet-deelnemers De reacties die de coördinatoren ontvangen van de niet deelnemende werknemers zijn voornamelijk te herleiden naar het motief dat ze het bijhouden van de kilometers te onhandig of te veel werk vinden (14%). Daarnaast worden ook zeer praktische redenen genoemd als te ver wonen (12%), te dichtbij wonen (8%) en dat de auto makkelijker is. Een groot deel geeft echter geen reactie (31%). Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag coördinatoren deelnemende bedrijven 17

Perceptie coördinatoren niet deelnemende werknemers De perceptie die de coördinatoren hebben over de werknemers die niet meedoen met de actie verschilt sterk op basis van het wel of niet met de fiets naar het werk komen voordat de actie begon. Het vermoeden is dat de werknemers die voor de actie ook met de fiets naar het werk kwamen het invullen van de kilometers te veel werk vinden (55%). Als belangrijkste reden voor de werknemers die niet fietsten voor de actie wordt vermoed dat de reisafstand te ver is (66%). FietsersNiet-fietsers Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag coördinatoren deelnemende bedrijven 18

Verbeterpunten voor de actie De coördinatoren geven als belangrijkste verbeterpunt voor de actie het beter motiveren van de werknemers (14%). Daarnaast wordt ook betere publiciteit (11%) genoemd. Veel coördinatoren zijn gewoon tevreden (32%) en hebben geen verbeterpunten. Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag coördinatoren deelnemende bedrijven 19

Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? Houding en gedrag ex-deelnemende bedrijven

Hoe in aanraking gekomen? Hoe in aanraking gekomen met de actie? Via vrienden, vervolgens zelf op de website gekeken. via een collega-bedrijf werd respondent getipt. Er werd heel actief gefolderd en toen hebben we het binnen het bedrijf kunnen promoten. We hebben iets toegestuurd gekregen van Regio Haaglanden en ik vond het wel leuk om dit op te pakken en te organiseren binnen ons bedrijf. We kregen een brief op personeelszaken binnen. Dat heb ik toen opgepakt omdat ik zelf een fanatieke fietser ben. Voorafgaand aan het kwantitatieve onderzoek heeft een kwalitatieve onderzoek plaatsgevonden waarbij de ex-deelnemers zijn ondervraagd naar hun drives van het eerder meedoen en waarom ze nu niet meer meedoen. Daarnaast is ook gevraagd op wat voor manier ze in aanraking zijn gekomen met de actie en of ze verbeterpunten hebben voor de organisatie. Dit hoofdstuk zal vooral beschrijvend zijn en citaten van de ex-deelnemende coördinatoren geven. Op de vraag hoe ze in aanraking zijn gekomen met de actie zien we dat het op diverse manieren heeft plaatsgevonden van mond-tot-mond tot brief en folder. Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag ex-deelnemende bedrijven 21

Drijfveren, Waarom deed men mee? En waarom nu niet meer? Waarom deed men mee? Er is een grote 'lease-auto cultuur'. Te vaak gebruiken mensen de auto voor onnodig korte afstanden. Brengt ook frustratie mee door files. Fietsen is gezonder en efficiënter. om fietsgebruik te stimuleren en past bij fietsplan (fiscaalvoordeel voor werknemers om fiets te kopen) Om de gezondheid van de medewerkers te stimuleren. Men was met mobiliteit bezig en het paste hier goed binnen. Wat betreft een gezonde werkplek zijn wij heel ver. Wat betreft meer beweging voor werknemers nog niet. Waarom doet men niet meer mee? Te weinig animo tijdens de eerdere deelname. Vorig jaar een paar keer verzocht om folders (paar keer g d) maar die zijn niet toegestuurd. Omdat er te weinig animo was. Ik ga niet weer een hele actie opzetten voor zo weinig mensen. De mail met het verzoek om mee te doen dit jaar kwam te laat. Deze mail kwam pas in mei, terwijl de inschrijving al in april begonnen was. Daardoor was er te weinig tijd voor de coördinator om alles voor te bereiden. Als drijfveer om initieel mee te doen worden redenen als gezondheid van de medewerkers en stimuleren van fietsgebruik genoemd. Als reden van beëindiging van deelname wordt aangegeven dat er te weinig animo was. Ook wordt het contact met de organisatie en tijdige informatie vanuit de organisatie genoemd. Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag ex-deelnemende bedrijven 22

Voorwaarden voor deelname Voorwaarden om weer mee te doen? Als er meer initiatief en meer motivatie vanuit de organisatie zou komen, zouden we zeker meegedaan hebben. Als de aankondigingmail volgend jaar op tijd komt (ruim voordat de inschrijving begint), doen ze zeker weer mee. De voorbereidingstijd moet voldoende zijn. Meer initiatief en meer motivatie vanuit de organisatie. Misschien dat het motiveert als mensen zelf een goed doel mogen kiezen en als het invullen makkelijker gemaakt wordt. Een aantal voorwaarden voor deelname aan de actie is het tijdig aanleveren van informatie over de actie aan de coördinatoren. Ook willen ze graag meer initiatief en motivatie vanuit de organisatie. Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag ex-deelnemende bedrijven 23

Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? Houding en gedrag werknemers

Profiel respondenten (die deelnemen aan de actie) Om een beter beeld te krijgen van de deelnemende werknemers is een aantal achtergrondkenmerken uitgevraagd en in kaart gebracht. Zo zien we dat iets meer dan de helft (55%) vrouw is. Daarnaast bijna iedereen een rijbewijs (95%) en een auto ter beschikking (88%). Opvallend is dat een groot deel van de deelnemers een functie in de zorg heeft (13%). Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag werknemers 25

Achtergrond deelname Een kwart (24%) van de deelnemers doet al langer dan vijf jaar mee. De meeste deelnemers fietsen 1 tot 10 kilometer (60%). De meeste deelnemers (93%) voor de actie ook al met de fiets naar het werk kwamen. Opvallend is dat 7% dit voor de actie niet deed maar nu wel. Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag werknemers 26

Reden deelname De belangrijkste reden voor de werknemers om deel te nemen aan deze actie is omdat het voor een goed doel is (68%). Daarnaast wordt aangegeven dat ze toch al op de fiets naar het werk kwamen (64%) en dat het gezond is (49%). Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag werknemers 27

Ervaringen actie De actie wordt door de deelnemende werknemers erg leuk en positief gevonden (45%). Dit wordt ook letterlijk op deze manier uitgesproken. Daarnaast wordt aangegeven dat het mensen stimuleert te fietsen (20%), dat het voor een goed doel is (11%) en leuk is om de voortgang te zien (8%). Wel wordt door een aantal deelnemers aangegeven dat het invullen van kilometers te veel werk is (8%). Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag werknemers 28

Goede punten actie Als aan de deelnemende werknemers wordt gevraagd wat de goede punten zijn van deze actie geeft bijna de helft (48%) aan dat ze het fietsen voor een goed doel een goed punten vinden. Daarnaast wordt het stimuleren van fietsen (35%) genoemd. In mindere mate komt het goed zijn voor de conditie (12%) en het competitie element (12%) aan bod. Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag werknemers 29

Minder goede punten actie Positief is dat 57% van de deelnemers geen minder goede punten kan noemen. Als minder goede punten wordt de administratie/bijhouden van kilometers (13%) en meer propaganda/bekendheid geven genoemd (8%). Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag werknemers 30

Tevredenheid website De tevredenheid met de website is goed te noemen. Over de duidelijkheid zijn de deelnemende werknemers het meest te spreken (79%). Met het informatieve karakter van de website zijn ze het meer mee eens (72%). Daarnaast geeft bijna zeven op de tien (67%) van de deelnemers aan dat het gebruiksvriendelijk, overzichtelijk (66%) en actueel (65%) is. Dit zien we ook terug in een cijfer. Voor de website wordt namelijk een 7,1 gegeven. Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag werknemers 31

Suggesties werving Als aan de deelnemende werknemer wordt gevraagd hoe deze actie meer deelnemers kan trekken wordt meer propaganda (21%) het vaakst genoemd. Daarnaast word ook beloning/prijs (6%) en een persoonlijke benadering (2%) genoemd. Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Houding en gedrag werknemers 32

Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? Conclusies en aanbevelingen

Conclusies | deelnemende coördinatoren Meer dan de helft van de deelnemende organisaties doet al langer dan 5 jaar mee. De gezondheid van de medewerkers staat centraal als reden voor deelname. De meeste organisaties doen niet mee met andere (fiets)acties. De organisaties die wel meedoen aan andere acties noemen Roparun, Nationale fiets actie, Fietsplan en Rij 2 op 5. Om de werknemers te stimuleren deel te nemen worden een aantal faciliteiten aangeboden. Faciliteiten als een overdekte fietsenstalling en het fiscaal voordelig aanschaffen van een fiets worden het meest genoemd. Het in contact komen met de actie is op verschillende manieren gegaan: van brief, tot mond-tot-mond reclame. Opvallend is dat veel deelnemende coördinatoren op de hoogte zijn gebracht door collega’s of iemand buiten het bedrijf. De meeste deelnemers zijn tevreden tot zeer tevreden over de actie. Als reden van tevredenheid wordt aangegeven dat het fietsen stimuleert en daarnaast vinden ze de communicatie vanuit de organisatie goed. Er zijn maar weinig deelnemende coördinatoren die ontevreden zijn over de actie. Veel van de coördinatoren zijn zelf actief bezig om de werknemers te enthousiasmeren over de actie. Ze ontvangen dan ook positieve reacties van de deelnemende werknemers. De coördinatoren horen van de niet-deelnemende werknemers dat ze het bijhouden van de kilometers te onhandig en te veel werk vinden. Wellicht is het mogelijk om het registratiesysteem te vergemakkelijken zodat deze drempel verdwijnt. De perceptie van de coördinatoren over de niet-deelnemende werknemers die al fietsend naar het werk kwamen verschilt van de perceptie over de niet-deelnemende werknemers die niet fietsend naar hun werk kwamen. Bij de fietsers wordt aangegeven dat ze het invoersysteem onhandig vinden en bij de niet-fietsers de reisafstand. Als verbeterpunten voor de actie geven de coördinatoren aan dat de medewerkers meer gemotiveerd moeten worden en verwachten meer publiciteit. Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Conclusies en aanbevelingen 34

Conclusies | ex-deelnemende coördinatoren Aansluitend op de reactie van de deelnemende coördinatoren zien we ook bij de ex-deelnemende coördinatoren dat zij in contact zijn gekomen met de actie door middel van een brief, folder of mond-tot-mond reclame. Ook de redenen om deel te nemen aan de actie tonen overeenkomsten met de deelnemende coördinatoren. Ook hier draaide het om het stimuleren van de gezondheid van de medewerkers. De reden om niet meer mee te doen met de actie is doordat er te weinig animo was voor de actie. Daarnaast wordt ook het contact met de organisatie en tijdig informeren genoemd. Het is voor de coördinatoren uiterst belangrijk om tijdig geïnformeerd te worden zodat ze intern ook voldoende tijd hebben om alles intern te regelen. Het blijkt dat dit een reden kan zijn om de deelname aan de actie te beëindigen. Een verbetering van dit punt kan leiden tot een langere deelname van meer organisaties. Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Conclusies en aanbevelingen 35

Conclusies | deelnemende werknemers Als gekeken wordt naar het profiel van de deelnemers zien we een goede verdeling van geslacht. Meer dan de helft van de deelnemers is tussen de jaar. Opvallend is dat het merendeel van de deelnemers een rijbewijs en auto ter beschikking heeft. Ook is opvallend een groot deel van de deelnemers afkomstig is uit de zorg. Wellicht zijn deze deelnemers iets bewuster bezig met gezondheid. Ook de deelnemende werknemers tonen een grote binding met de actie. Een groot deel doet al voor de tweede keer mee en zelfs een kwart doet al langer dan vijf jaar mee. De meeste deelnemers fietsen korte afstanden. Een enkeling doet mee terwijl hij/zij meer dan 20 kilometer moet fietsen. De belangrijkste redenen voor de deelnemers om mee te doen met de actie is dat het voor een goed doel is. Daarnaast geeft een groot deel van de deelnemers aan dat ze toch al met de fiets naar het werk kwamen. De kunst is om de deelnemers die voorheen niet met de fiets kwamen ertoe te bewegen nu wel met de fiets te komen. Wellicht is het goed om in de communicatie meer nadruk te leggen op het fietsen voor een goed doel omdat dit een belangrijk beweegreden is voor deelname. De ervaringen met de actie zijn erg positief en de actie wordt leuk gevonden. Dit is in lijn met de reacties die de coördinatoren ontvangen van de werknemers. Als goede punten van de actie wordt genoemd dat ze fietsen voor een goed doel en het goed is voor de gezondheid. In lijn met de beweegredenen om deel te nemen zien we het aspect goede doelen weer terug. Leg hier sterk de nadruk op in de communicatie naar de werknemers toe. In lijn met de reacties die de coördinatoren ontvangen van de deelnemende en niet deelnemende werknemers wordt het bijhouden van de kilometers genoemd als minder goed punt. Het verbeteren van dit systeem zal het aantrekkelijker maken om mee te doen en daarnaast zal het ook een speerpunt zijn in de mond-tot-mond reclame naar collega’s. De tevredenheid over de website is groot. De deelnemers zijn vooral te spreken over de duidelijkheid en informatieve karakter van de website. De website wordt dan ook gewaardeerd met een ruim voldoende. De suggesties vanuit de werknemers sluit ook aan op die van de coördinatoren. Ook zij verwachten meer publiciteit en propanda. Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Conclusies en aanbevelingen 36

Aanbevelingen Zorg voor een tijdige communicatie zodat de actie intern gecommuniceerd kan worden Alle partijen verwachten meer publiciteit en propaganda. Speel hier op in om meer deelnemers te werven en binden. Een belangrijke reden om deel te nemen aan de actie is het steunen van een goed doel. Neem dit mee in de communicatie. De motieven voor de organisaties zijn het stimuleren van de gezondheid van de medewerkers. Leg hier de nadruk op bij het versturen van de brief/mail. De website scoort goed maar kan wel iets overzichtelijker, duidelijker en actueler. De actie wordt door deelnemers positief en leuk bevonden. Neem dit ook mee in de communicatie zodat anderen ook gestimuleerd worden om deel te nemen. Het invoeren van de kilometers wordt als onhandig gezien en is een drempel voor deelname. Kijk naar manieren om dit te vergemakkelijken en hef deze belemmering voor deelname op. Hoe krijgen we meer forensen op de fiets? > Conclusies en aanbevelingen 37

Thanks