EFD Noord Heerenveen 5 april 2005 Assen 20 april 2005 Financiële Planning EFD Noord Heerenveen 5 april 2005 Assen 20 april 2005 Mr. A.C. Plantinga

Financiële Planning Mode: exit Noodzaak: gebleven Rol overheid: verder terugtredend Mr. A.C. Plantinga

Financiële Planning Inkomen Vermogen Estate (nalatenschap) Mr. A.C. Plantinga

Levensloop en financiële planning Mr. A.C. Plantinga

Levenslijn particuliere relatie eerste baan 23-25 jr studie kinderen studie pensioen 18-20 jr. kinderen 65 jr. geboorte samenwonen sabbatical eerder stoppen overlijden 22-24 jr. huwelijk 40-45 jr. met werken 24-35 jr. erven van ouders In deze sheet komt een levenslijn aan de orde, waarbij gebeurtenissen de revue passeren die gedurende het leven van een cliënt mogelijk van belang zijn. Deze levenslijn is voor de financiële adviseur en de cliënt van groot belang. De levenslijn is uiteraard niet volledig, er zijn meer belangrijke momenten gedurende iemands leven te bedenken.   Voor de adviseur is vooral de volgorde van de gebeurtenissen op de levenslijn erg belangrijk. Hij kan met behulp van de levenslijn bepalen welke gebeurtenissen op een bepaald moment in iemands leven een rol spelen. De gebeurtenissen zijn voor de adviseur dan een kapstok tijdens het adviesgesprek. Cliënten van tussen de 18 en 30 jaar bijvoorbeeld, zijn doorgaans helemaal niet met het pensioen bezig. Veelal komt het pensioen in deze fase dan ook nog niet aan bod tijdens het adviesgesprek. Pensioen gaat voor cliënten vaak pas een rol spelen wanneer de zij rond de 35 jaar zijn en een partner en kinderen hebben. Aan de hand van de gebeurtenissen kan een adviseur dus veel pro-actiever aan het werk. Van een cliënt wordt verwacht dat hij bij een gebeurtenis op tijd belt. Wanneer zich zo’n gebeurtenis voordoet, moet er in de meeste gevallen namelijk iets geregeld worden. Als een cliënt bijvoorbeeld op een bepaald moment besluit dat hij eerder wil stoppen met werken dan kan hij het best zo vroeg mogelijk beginnen met het sparen van kleinere bedragen. Als hij pas rond zijn 40e begint, is de ‘spaartijd’ een stuk korter en worden de ‘spaarbedragen’ daarmee een stuk hoger. Mr. A.C. Plantinga

Drie Pijlers TKV soc. wn/wg Lijfrente- verz. pensioen verz. Mr. A.C. Plantinga

Vijf pijlers TKV soc. wn/wg lijfrente- levens- box 3 verz. pens. verz. loop verm. Mr. A.C. Plantinga

Inkomensplanning Soc. Verz.: Diverse ‘gaten’ Pensioen: Beperking fiscale faciliteiten Lijfrente: Overbruggingslijfrente exit 2006 Levensloop: Praktische betekenis? Box 3: Vermogen VRH Mr. A.C. Plantinga

Inkomensplanning Toekomst voorzieningen: pijlers Risico analyse Lang leven  OP OL/TOL Kort leven  NP NBL ‘Rot’ leven  AOP AOV Mr. A.C. Plantinga

Lijfrentepremie-aftrek Optimale benutting jaarruimte / reserveringsregeling Let op: fiscale bijtelling auto van de zaak pensioenregeling: franchise > 10.719 bonus, 13e maand niet in PG neveninkomsten niet aan OR gedoteerd Mr. A.C. Plantinga

Pensioen en scheiding goed onderscheiden Wet Verevening Pensioenrechten bij Scheiding: regels met betrekking tot OP niet voor lijfrente, VUT PSW: regels met betrekking tot BNP Mr. A.C. Plantinga

Scheiding en ouderdomspensioen 1959 1981 1995 Mr. A.C. Plantinga

Scheiding en ouderdomspensioen Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (1 mei 1995) geeft keuze: standaardverevening: 50% van tijdens huwelijk opgebouwd OP andere verdeling in principe mogelijk conversie: omzetting van het recht op uitbetaling van OP én de aanspraak op BNP in een eigen aanspraak op OP voor de vereveningsgerechtigde (alleen mogelijk bij echtscheiding) ongeacht huwelijksgoederenregime Mr. A.C. Plantinga

Scheiding en ouderdomspensioen rechtstreekse claim ex-echtgenoot deelnemer op pensioenuitvoerder via formulier Postbus 51, binnen 2 jaar aankaarten! voor conversie: instemming beide echtgenoten nodig plus toestemming pensioenuitvoerder Mr. A.C. Plantinga

Scheiding en nabestaandenpensioen standaardverevening betreft alleen OP bijzonder nabestaandenpensioen (8a PSW, art.10 Regelen): gescheiden persoon krijgt het deel van het nabestaandenpensioen dat bij ontslag verkregen zou zijn (dus ongeacht huwelijksperiode) in huwelijksvoorwaarden/convenant kan van dit voorschrift worden afgeweken Wet VPS negeert BNP behalve bij conversie Mr. A.C. Plantinga

Afkoop verplichting pensioenverevening artikel 6.6 IB 2001 voordelen: volledige aftrek IB-lijfrente naar keuze ex-echtgeno(o)t(e) risico: vooroverlijden ex-echtgeno(o)t(e) Mr. A.C. Plantinga

Vermogensplanning Samenhang inkomens- en vermogensplanning - ondernemers - particulieren Samenstelling vermogen Rendement Risico profiel Beleggingshorizon Mr. A.C. Plantinga

Grondvormen van bedrijfsopvolging Zelfstandige ondernemer - Verkoop onderneming - Aangaan, uitbreiden of beëindiging van een samenwerkingsverband DGA - Overdracht van aandelen - Overdracht activa/passiva Mr. A.C. Plantinga

Zelfstandige ondernemer Ondernemer en medegerechtigde Eenmanszaak VOF CV Staking Stakingswinst (goodwill en stille reserves) Stakingsfaciliteiten Mr. A.C. Plantinga

Nieuw Personenvennootschapsrecht (1) Huidige VOF en Maatschap verdwijnen Nieuwe rechtsvorm: vennootschap Openbaar vs niet-openbaar Hoofdelijke verbondenheid vennoten Optie rechtspersoonlijkheid voor openbare vennootschap Mr. A.C. Plantinga

Nieuw Personenvennootschapsrecht (2) Geen beperking aansprakelijkheid vennoten Vennootschap-rechtspersoon omzetten in BV en omgekeerd Regelend recht Vormvrij Vennootschap-rechtspersoon: notariële akte Mr. A.C. Plantinga

Nieuw Personenvennootschapsrecht (3) Maatschap: niet openbare vennootschap Vennoten gelijkelijk aansprakelijk indien deelbare prestatie Commanditaire vennootschap: openbare vennootschap - gewone (besturende) vennoten - commanditaire vennoten Mr. A.C. Plantinga

Samenwerkingsverband (1) Vennootschap onder Firma Samenwerking: Naam zetel duur doel Inbreng Vertegenwoordiging Winstverdeling Arbeidsongeschiktheid Beëindigingsgronden Mr. A.C. Plantinga

Samenwerkingsverband(2) Bedrijfsopvolging Voortzettingsbeding Verblijvingsbeding Overnemingsbeding Betalingsregeling Concurrentiebeding Facultatief o.m. Compagnonsverzekering Arbitrageregeling Mr. A.C. Plantinga

Bedrijfsopvolging VOF Uittreding VOF Staking uittreder Stakingsfaciliteiten Doorschuiffaciliteiten Mr. A.C. Plantinga

Bedrijfsopvolging DGA BV Holdingstructuur Overnameholding BV + koper  VOF Mr. A.C. Plantinga

Drie vormen van bedrijfsopvolging DGA privé verkoopt zijn aandelen aan bedrijfsopvolger Holding DGA verkoopt de aandelen werk-BV aan (BV van) bedrijfsopvolger (Werk)BV verkoopt activa/passiva aan (BV van) bedrijfsopvolger Bedrijfsopvolger: BV of natuurlijk persoon Mr. A.C. Plantinga

DGA privé verkoopt zijn aandelen (1) 0 B 0 B Holding BV Werk BV Werk BV Werk BV Mr. A.C. Plantinga

Holdingstructuur Holding BV Holding BV Onr. Goed BV Werk BV Werk BV Holding BV Holding BV Onr. Goed BV Werk BV Werk BV Mr. A.C. Plantinga

Holding verkoopt aandelen Werk-BV Geen Vpb o.g.v. deelnemingsvrijstelling AB-heffing bij verkoop aandelen Holding (uitstel) Financieringslasten rechtstreeks t.l.v. resultaat overgenomen Werk-BV; Fiscale eenheid Licht houden van aandelen Werk-BV d.m.v. Holding Mr. A.C. Plantinga

Verkoop activa/passiva Vennootschapsbelasting over boekwinst Afschrijven op hogere kostprijs Activa/passiva transactie aantrekkelijk ingeval verkopende BV beschikt over compensabele verliezen en investeringsbijdragen Mr. A.C. Plantinga

Alternatief ? Holding BV Werk BV junior junior VOF V Holding BV Werk BV junior junior VOF V Mr. A.C. Plantinga

Estateplanning Huwelijksvoorwaarden - maken - wijzigen - opheffen Testamenten - wettelijke verdeling wijzigen - combinatietestament Mr. A.C. Plantinga

Huwelijksvermogensrecht Wettelijke gemeenschap van goederen ‘Eén portemonnee met twee vakken’(+ evt. zijvak) Uitzonderingen: Uitsluitingsclausule, verknochtheid, pensioenrechten Vermogen man Vermogen vrouw Gemeenschappelijk vermogen Mr. A.C. Plantinga

Huwelijksvermogensrecht Huwelijksvoorwaarden - Koude uitsluiting - Periodiek verrekenbeding - Finaal verrekenbeding Mr. A.C. Plantinga

Wijzigingen (1) Eerste tranche (BW boek 1 titel 6 en 8) verzorging en opvoeding van tot gezin behorende minderjarige kinderen flexibele regeling draag-/fourneerplicht kosten van de huishouding; afwijking wettelijke regeling mogelijk bij onderhandse akte (zonder notariële tussenkomst!) afschaffing wachttijd (wijziging) huwelijksvoorwaarden staande huwelijk afschaffing procureursvertegenwoordiging bij rechterlijke goedkeuring huwelijksvoorwaarden staande huwelijk; enig criterium: gevaar benadeling crediteuren. Mr. A.C. Plantinga

Wijzigingen (2) Tweede tranche: (BW boek 1 titel 8) Periodieke en finale verrekenbedingen Verjaringstermijn: 3 jaar na einde huwelijk of beschikking scheiding tafel en bed (dwingend recht) Verplicht wederkerig Verrekening bij helfte Inkomen/vermogen tijdens huwelijkse periode Verrekening naar mate goed is gefinancierd Ook beleggingsresultaat niet verrekend inkomen Niet uitgekeerde winst BV Mr. A.C. Plantinga

Wijzigingen (3a) Derde tranche: (ontwerp) Aanpassing wettelijke gemeenschap van goederen Buiten a.g.v.g. vallen: - giften en erfrechtelijke verkrijgingen - ten huwelijk aangebrachte goederen en schulden; Algemene regeling zaaksvervanging Stelsels vruchten/inkomsten en winst/verlies exit Ontbinding a.g.v.g. ingeval van echtscheiding: datum indiening verzoek tot echtscheiding Mr. A.C. Plantinga

Wijzigingen (3b) Wijziging bestuursregeling: - iedere echtgenoot afzonderlijk bevoegd tot bestuur gemeenschapsgoederen-niet-op-naam - goederen-op-naam bestuurd door echtgenoot die de goederen op naam heeft. Beperking verhaalsmogelijkheid privé-crediteuren: geen hoofdelijke aansprakelijkheid na ontbinding Mr. A.C. Plantinga

Casus ‘twee panden’ A en B gehuwd buiten gemeenschap van goederen A: eigenaar woonhuis B: eigenaar bedrijfspand, waarin A zijn bedrijf uitoefent Echtscheiding A en B A wil het bedrijfspand B wil het woonhuis Verzin een list! Mr. A.C. Plantinga

Eigen woning - Wet Hillen Regeling: Bijtelling eigenwoningforfait niet hoger dan aftrek hypotheekrente. Invoering per 1-1-2005 Doel: Stimuleren aflossen hypotheekschuld Mr. A.C. Plantinga

Huwelijk en EW (1) P en Q hebben ieder een eigen woning. Beide woningen zijn gefinancierd. Situatie A Zij huwen in gemeenschap van goederen en kopen samen een nieuwe eigen woning. De beide oude woningen worden verkocht Situatie B Idem, maar nu koopt een van beiden een nieuwe eigen woning Bijleenregeling bij verkoop oude woningen? Bij de verkoop van de woningen door P en Q krijgen zij ieder hun eigenwoningreserve. Voor de verdeling van een eigenwoningreserve op het moment waarop een huwelijk wordt aangegaan alsmede op de toerekening van vervreemdingssaldi eigen woning die staande het huwelijk worden behaald, is het van belang een onderscheid te maken tussen situaties waarin sprake is van een algehele huwelijksgemeenschap en situaties waarin daar geen sprake van is. Door het aangaan van een algehele huwelijksgemeenschap vloeien de vermogens van beide echtgenoten samen. Materieel betekent dit dat de onverdeelde helft van het eigen vermogen overgaat naar de echtgenoot, hoewel een huwelijksgemeenschap civiel-juridisch geen aandelen kent. Als één van beide woningen vóór het huwelijk wordt verkocht en de hierin opgebouwde overwaarde in een eigenwoningreserve is omgezet, ligt het voor de hand met de helft van het vermogen ook de helft van de eigenwoningreserve over te laten gaan. Het is immers niet de bedoeling dat een belastingplichtige meer vermogen wordt toegedicht dan waarover hij feitelijk kan beschikken. Bij ministeriële regeling zal een zodanige verdeling van de eigenwoningreserve worden geregeld. Ook de staande het huwelijk behaalde vervreemdingssaldi met betrekking tot eigen woningen die voor het huwelijk tot het vermogen van de echtgenoten behoorden, zullen - uitgaande van een huwelijksgemeenschap - gelijkelijk worden verdeeld over beide partners. Van een vervreemding kan direct sprake zijn omdat ten aanzien van partners op de voet van artikel 3.111, achtste lid, niet meer dan één hoofdverblijf in aanmerking wordt genomen. Als de woning leegstaat in afwachting van verkoop kan de woning nog twee jaar als eigen woning worden aangemerkt, zodat een vervreemding zich pas op een later moment voordoet. Als geen sprake is van een gemeenschap, zullen transacties van de ene echtgenoot de andere echtgenoot niet raken. Mr. A.C. Plantinga

Huwelijk en EW (2) P en Q huwen buiten gemeenschap van goederen Q koopt de nieuwe woning Situatie A Zij hebben niet eerst samengewoond Situatie B Zij hebben eerst samengewoond in de woning van P Bijleenregeling bij verkoop oude woningen? Mr. A.C. Plantinga

Echtscheiding en EW (1) Maximaal 24 mnd. EW-regeling voor vertrokken partner Rente-aftrek op financiering overbedeling Bijleenregeling van toepassing Toedeling EW-forfait KEW fiscaal geruisloos wijzigen Mr. A.C. Plantinga

Echtscheiding en EW (2) A en B gehuwd in agvg, scheiden per 1 maart 2005 A vertrekt uit EW per 1 maart 2005; B vertrekt uit EW per 1 februari 2007; pand te koop Verhuisregeling: A ultimo 2007; B ultimo 2009 B vertrekt uit EW per 1 april 2007; pand te koop Verhuisregeling: uitsluitend voor B ultimo 2009 A: zijn EW-deel per 1 maart 2007 naar box 3; EW reserve Mr. A.C. Plantinga

Verhuur EW aan ex-partner A en B gehuwd in gemeenschap van goederen Scheiding  A vertrekt; B blijft wonen A verhuurt zijn helft vd woning aan B Beiden: helft EWF en helft rente EW-lening in box 1 Huur onbelast; niet in mindering op aftrekbare rente A na 24 mnd.: fictieve vervreemding (EW-reserve) woning + lening naar box 3 Mr. A.C. Plantinga

Apoldro (1) Opbrengst oude woning 600.000 Lening (=EW schuld) 400.000 Vervreemdingssaldo (EW-reserve) 200.000 Keuze: Koopsom appartement 1 250.000 kosten verbouwing 75.000 325.000 Koopsom appartement 2 (geheel naar wens) 325.000 Mr. A.C. Plantinga

Het aan te kopen appartement volledig financieren met geleend geld Apoldro (2) Het aan te kopen appartement volledig financieren met geleend geld Gevolgen bijleenregeling bij de keuze voor de onderscheiden appartementen? Mr. A.C. Plantinga

Apoldro (3) Appartement 1 Koopsom 250.000 rente aftrekbaar Kosten verbouwing 75.000 rente niet aftrekbaar EW-reserve: 125.000 (verdampt na 5 jr) Appartement 2 Koopsom 325.000 rente aftrekbaar EW-reserve 200.000 (verdampt na 5 jr) NB: overdrachtsbelasting! Mr. A.C. Plantinga

Financiering verbouwing Lening moet zijn aangegaan voor verbouwing (oogmerkvereiste) Zesmaandsperiode na sluiten lening: rente volledig aftrekbaar (box 1), ongeacht of betalingen zijn gedaan Daarna: rente aftrekbaar (box 1)nadat en voorzover kosten van verbouwing zijn betaald Verbouwingsdepot: saldo betaalde en ontvangen rente aftrekbaar (box 1) gedurende 2 jaren na afsluiten lening Vaak is er verwarring over bouwrente en renteverlies tijdens de bouw. Bouwrente is de rente die een aannemer heeft moeten betalen vóór het transport. Deze rente zit verwerkt in de koopprijs, en is dus niet aftrekbaar (bronkosten). Wordt de bouwrente meegefinancierd dan is de financieringsrente over de bouwrente wel aftrekbaar. Renteverlies tijdens de bouw is de rente die je aan de geldverstrekker betaalt ná transport omdat de financiering al is uitgeboekt. Deze rente is aftrekbaar voorzover ze tegenover de woning (in aanbouw) staat. Het meefinancieren van renteverlies tijdens de bouw is minder aantrekkelijk omdat de rente over dat gedeelte van de schuld niet aftrekbaar is. Bancair is van belang dat de netto-last voor de klant zal stijgen. Het kan zijn dat met name stijging van de netto-last door (noodzakelijke) bijschrijving van renteverlies tijdens de bouw problemen gaat geven in de inkomens-lasten verhouding. Hetzelfde geldt voor het financieren van boeterente. Bij nieuwbouw geldt dat slechts sprake is van verwerving van een eigen woning voorzover de woning vordert gedurende de bouw. Dat betekent dat de rente voor het deel van de lening dat tegenover het bouwdepot staat niet aftrekbaar is. Dat deel van de lening valt in box III. De eerste jaren kan voor de klant ook hierdoor de netto-last stijgen. Echter wel moet worden bedacht dat de renteopbrengst op he bouwdepot vanaf 1-1-2001 ook belastingvrij is. Bij meefinancieren van de kosten koper moet gekeken worden naar de soort kosten. Gaat het om bronkosten zoals overdrachtsbelasting dan kunnen die gewoon worden meegefinancierd. Echter meefinancieren van kosten van geldlening staat volgens de wettekst gelijk aan financieren van rente (zie het schema vorige sheet ). De rente hiervoor betaald is dus niet aftrekbaar. Het is de vraag of dit de bedoeling van de wetgever is geweest. Een overbruggingslening kan worden verstrekt . De rente kan tot maximaal 3 jaren (kalenderjaar +2) als aftrekbare kosten eigen woning worden beschouwd. Let wel op de opmerkingen t.a.v. het bouwdepot. Dat geldt ook in overbruggingssituaties.Wordt de overbruggingslening afgelost uit een andere hypothecaire lening dan is sprake van zaaksvervanging (dus niet van financiering van een consumptieve uitgave zoals vaak wordt gedacht). Vruchtgebruik: rente niet meer aftrekbaar in niet-erfrecht situaties Mr. A.C. Plantinga

Nieuw erfrecht, boek 4 BW Wie zijn erfgenaam? De niet van tafel en bed gescheiden echtgenoot en kinderen Ouders, broers en zusters Grootouders Overgrootouders NB: Bloedverwanten t/m de 6e graad Mr. A.C. Plantinga

Wat erven de erfgenamen? Degenen die tezamen uit eigen hoofde tot de nalatenschap worden geroepen, erven voor gelijke delen. Halfbroer/-zuster erft de helft van het erfdeel van een volle broer/zuster of ouder. Erfdeel van een ouder is minimaal éénvierde. Mr. A.C. Plantinga

Plaatsvervulling erfgenaam Plaatsvervulling door afstammelingen wanneer erfgenamen: Niet meer bestaan; Onwaardig zijn; Onterfd zijn; Verwerpen; Wie erfrecht vervallen is (last niet uitgevoerd). Staaksgewijs Mr. A.C. Plantinga

Nieuw erfrecht Wettelijke verdeling Langstlevende kan deze binnen 3 maanden ongedaan maken Wilsrechten Ook stiefkinderen kunnen in de verdeling betrokken worden Kinderen kunnen onterfd worden Wettelijke rechten Mr. A.C. Plantinga

Wettelijke verdeling Echtgenoot verkrijgt van rechtswege alle goederen van de nalatenschap, onder de verplichting de schulden voor zijn rekening te nemen Kinderen krijgen een geldvordering, opeisbaar bij: Faillissement Overlijden Of andere in testament op te nemen grond Mr. A.C. Plantinga

Wilsrechten Ter voldoening vordering door overdracht goederen: Hertrouwen langstlevende ouder Na hertrouwen overlijdt langstlevende ouder Erflater is hertrouwd met stiefouder Na erflater overlijdt ook stiefouder Aanvullend recht Zaaksvervanging Financiering met lening Mr. A.C. Plantinga

Wettelijke rechten (1) Langstlevende echtgenoot: Gebruik woning en inboedel gedurende 6 maanden Vruchtgebruik op woning en inboedel Vruchtgebruik op andere goederen van de nalatenschap indien nodig ter verzorging Langstlevende samenwonende partner: Mr. A.C. Plantinga

Wettelijke rechten (2) Minderjarig kind: som ineens voor verzorging en opvoeding Meerderjarig kind tot 21 jaar: som ineens voor levensonderhoud en studie Kind (stief-, pleeg-, behuwd, klein-): som ineens voor arbeid in huishouding, bedrijf of vrij beroep Mr. A.C. Plantinga

Wettelijke rechten (3) Kind (stief- of behuwd): overdracht tegen redelijke prijs van goederen van beroep of bedrijf erflater dat door kind wordt voortgezet Idem voor aandelen NV of BV Erflater was bestuurder, of had alleen of samen met zijn medebestuurder de meerderheid van de aandelen in de vennootschap Mr. A.C. Plantinga

Testament onder het nieuwe recht Afwijking wettelijk erfrecht Wijziging van de wettelijke verdeling Renteclausule Benoeming van erfgenamen Onterving 1 of meer erfgenamen Making van legaat Opleggen last Making onder voorwaarden Executeur benoemen Bewind instellen Mr. A.C. Plantinga

Testamentvormen Langstlevendetestament Ouderlijkeboedelverdelingtestament (eerbiedigende werking na invoering nieuw erfrecht) Vruchtgebruiktestament Keuzetestament/combitestament Mr. A.C. Plantinga