Van belangenbehartiging naar win-win: Samen waarde creëren Sociale dialoog Van belangenbehartiging naar win-win: Samen waarde creëren Conferentie België-Duitsland april 2012

Doelstellingen versus resultaten Welvaart creëren Werkzaamheid (1) & ondernemerschap (2); concurrentiekracht (3) Welvaart verdelen Lonen versus winsten (4); inkomensongelijkheid (5) Sociale vrede Stakingsdagen (6) Conferentie België-Duitsland april 2012

Werkzaamheidsgraad (1) Be: 67,6 Du: 74,9 Conferentie België-Duitsland april 2012

Conferentie België-Duitsland april 2012 Ondernemerschap (2) (cijfers van 2007 ; schaal van 0 tot 1 ; een hogere score wijst op een meer ontwikkelde ondernemersactiviteit of op een gunstiger ondernemersklimaat) Middenmoter, en zelfs telkens een beetje onder het Europees gemiddelde Sterke voorkeur voor werknemersstatuut (zekerheid, risico-aversie, …) (1) De index voor de ondernemersactiviteit is afhankelijk van de oprichtingsgraad van ondernemingen, van het aandeel – in de totale bedrijfspopulatie – van de ondernemingen die minder dan drie jaar bestaan en van het profiel van de ondernemer (gekenmerkt door een grotere of kleinere risicoaversie). (2) De index voor het ondernemersklimaat is afhankelijk van de obstakels voor de oprichting van ondernemingen, de perceptie van het ondernemersstatuut, de mogelijkheid van een tweede kans en de motivering om ondernemer te worden (bewuste keuze versus beslissing ingegeven door de economische omstandigheden). Conferentie België-Duitsland april 2012 Bron: NBB, jaarverslag 2009. 4

Welvaart creëren: concurrentiekracht (3) Conferentie België-Duitsland april 2012 Bron: VKW Metena op basis van Eurostat data

Cumulatief verloop marktaandelen tussen 2000 – ‘10 (in %) Conferentie België-Duitsland april 2012

Conferentie België-Duitsland april 2012 Welvaart verdelen (4) Eerst de welvaartskoek bakken, dan verdelen Om de ontwikkeling van de potentiële groei te verklaren, is het belangrijk te analyseren hoe de beschikbare arbeid en kapitaal evolueren, alsook of zij al dan niet efficiënt worden ingezet (productiviteit) Recentere periode: hoe is die groei tot stand gekomen? Kapitaal: Sinds 1982 wordt bijna de helft van de Belgische potentiële groei verklaard door de groei van de kapitaalvoorraad. Maar, gedreven door een aanhoudende saneringsdrang werden de overheidsinvesteringen sinds het begin van de jaren ’80 systematisch teruggeschroefd, tot amper 1,7% van het bruto binnenlands product sinds het jaar 2000. Dit is een derde van het peil aan het begin van de jaren ’80 en volstaat amper of niet om de afschrijvingen op onze basisinfrastructuur te compenseren. Aandeel O&O&I is te laag. Arbeid: tot midden j ‘90 : zeer matige bijdrage tot ons groeipotentieel : werkgelegenheidsgraad: dieptepunt van 55% mid j ’80 = resultaat van oliecrisissen en verkeerde beleidsreactie (hoge reële loonstijgingen, brugpensioen) vnl I in kapitaal => verklaart ook de hoge productiviteit Tweede helft j ’90: arbeidsintensievere groei: werkgelegenheidsgraad gestegen tot 63%; combinatie van loonmatiging, lastenverlagingen, gesubsidieerde arbeid (dienstensector: zorg, dienstencheques,…) Productiviteit : slagen er niet in sterke groei van wg te combineren met sterke productiviteitsgroei (ICT) Conferentie België-Duitsland april 2012 7

Conferentie België-Duitsland april 2012 Welvaart verdelen (4) Conferentie België-Duitsland april 2012

Conferentie België-Duitsland april 2012 Herverdeling (4) Conferentie België-Duitsland april 2012

De “gemiddelde Belg” in … Sociaal en zeker? De “gemiddelde Belg” in … 1960 2007 Levensverwachting: 68 jaar 77 jaar Intrede op de arbeidsmarkt: 18 jaar 23 jaar Einde van de loopbaan: 63 jaar 60 jaar Loopbaan/levensjaren: 2/3de 1/2de Armoede- risico Werkend 4% Pensioen 20% 75+ 27% Een aantal cijfers: in 1960 werd een mens gemiddeld 68 jaar, hij kwam op de arbeidsmarkt op zijn 18de en hield er mee op op zijn 63ste. M.a.w. 2/3de van het leven werd gewijd aan de loopbaan. In 2007 is de levensverwachting 77 jaar, gebeurt de intrede op de arbeidsmarkt op 23 jaar en gaan mensen op vervroegd pensioen op 60 jaar. M.a.w. de helft van het leven staat in het teken van de loopbaan. We leven gemiddeld langer, en werken gemiddeld minder lang. Gemiddelden bestaan natuurlijk niet. Maar voor de financiering van onze sociale zekerheid zijn ze wel uitermate relevant. Een loopbaan betekent immers ook bijdragen. Plaats daarnaast het armoederisico onder gepensioneerden en ouderen dat 5 tot zelfs 7 maal hoger is dan dat van werkenden. De wettelijke sociale zekerheid is de beste remedie om hier aan te verhelpen. Maar meer kwaliteit van de sociale bescherming vereist ook meer bijdragen en/of meer selectiviteit. Langer leven, minder werken en hogere uitkeringen is iets van het goede teveel. Wie de wettelijke sociale zekerheid hoog in het vaandel draagt, moet ook de financiering veilig stellen. Conferentie België-Duitsland april 2012 10

Conferentie België-Duitsland april 2012 Sociale vrede (5) Conferentie België-Duitsland april 2012

Klassieke tegenstelling Arbeid Werknemer Loon Herverdelen Zekerheid Kapitaal Werkgever Winst Creëren Flexibiliteit Conferentie België-Duitsland april 2012

Van klassieke tegenstelling … naar win-win Klant-leverancier kapitaal arbeid waardecreatie arbeid kapitaal verworven rechten verdedigen belangen behartigen zijn gelijk halen bij overheden systeem van derdebetaler herstel van bilateraal overleg Conferentie België-Duitsland april 2012

Conferentie België-Duitsland april 2012 Herverdeling Interne buffers ten koste van productiviteit Opvallend: WG: -0,1% in 2009 +0.8% 2010 +1,2% 2011 gebruik gemaakt van interne buffers (minder overuren, tijdelijke werkloosheid, tijdskrediet): # gewerkte uren daling productiviteit per uur Bron: EC. Bron: NBB. Conferentie België-Duitsland april 2012

Conferentie België-Duitsland april 2012 Collaboratief model Macro-niveau Vergrijzing War for talent Betaalbaarheid degelijke pensioenen Desindustrialisering Mondialisering Kansen creëren Ondernemingsniveau “gelukkig” langer werken vormingsinspanningen mensgericht ondernemen diversiteit op werkvloer resultaatsgebonden verloning Conferentie België-Duitsland april 2012

Conferentie België-Duitsland april 2012 Vertrouwen Leiderschap Openheid Conferentie België-Duitsland april 2012