Onderwijs in de Kempense strafinrichtingen. Studiedag klasbak: Gluren over de muren 14 november 2013 Consortium Volwassenenonderwijs De Rank vzw - Kleinhoefstraat 6 - 2440 Geel – 014 57 96 20 - www.consortiumderank.be Consortium Volwassenenonderwijs De Rank vzw - Kleinhoefstraat 6 - 2440 Geel - 014 57 96 20 - www.consortiumderank.be

Situering en geschiedenis van de gevangenissen in de Kempen. Consortium Volwassenenonderwijs De Rank vzw - Kleinhoefstraat 6 - 2440 Geel - 014 57 96 20 - www.consortiumderank.be

Consortium Volwassenenonderwijs De Rank vzw - Kleinhoefstraat 6 - 2440 Geel - 014 57 96 20 - www.consortiumderank.be

4 gevangenissen in een straal van 15 km.

Gevangenis van Turnhout: 1908 ontstaan als arresthuis Principes Ducpétiaux Tot 1937 verbleven hier ook vrouwen onder toezicht van kloosterzusters Na WO II geëvolueerd naar huis voor sociaal verweer (geïnterneerden met streng veiligheidsregime) Ontstaan als arresthuis/strafuitvoering

Penitentiaire Inrichting Merksplas 1824: opgericht als landbouwkolonie (Hollandse bezetting) ‘onvrije kolonie’ (verplichte opsluiting landlopers, bedelaars, dronkaards) 1887: oprichting celgevangenis 1909: opdeling 9 groepen (paviljoenen) Voornaamste functie tot aan de 1e WO = opvang van landlopers ( 6000 landlopers) Opvoedende waarde van arbeid (weldadigheidskolonie) 1946: zuivere strafinrichting 1 van de 5 beschermde gebouwen van domein Merksplas-kolonie

Strafinrichting Wortel 1822: ‘vrije kolonie’ met 125 hoevetjes 1893: rijksweldadigheidskolonie: bedelaars en landlopers werden in gezet in de landbouw 1946: strafinrichting (onder toezicht van Merksplas) 1955: onafhankelijke strafinrichting 1993: afschaffing wet op de landloperij

Penitentiair Schoolcentrum Hoogstraten 9e Eeuw (verschillende bestemmingen) 1880: maakt deel uit van landloperskolonie: toevluchtsoord voor zwakke en zieke mannen 1931: strafschool of Penitentiair schoolcentrum ( rijkslandbouwschool Merksplas en Rijksnijverheidsschool Gent)

Hoe komt het onderwijsaanbod tot stand? Consortium Volwassenenonderwijs De Rank vzw - Kleinhoefstraat 6 - 2440 Geel - 014 57 96 20 - www.consortiumderank.be

De gevangenissen van de kempen verschillen allemaal op het vlak van: - grootte - infrastructuur - populatie - regime -> deze factoren hebben invloed op het organiseren van een onderwijsaanbod

Partners om de uitbouw van een onderwijsaanbod te realiseren: Consortium voor Volwassenenonderwijs CVO’s (3 binnen werkingsgebied van CVWO) Centrum voor Basiseducatie Kempen Huis van het Nederlands Centrale dienst van de Regie van Gevangenisarbeid Justitie

Hoe komt aanbod tot stand? Signalen van gedetineerden, PSD, TB, OO, PB Behoeftendetectie???? Overleg tussen Justitie, consortium, Vlaamse Gemeenschap en onderwijspartners over: mogelijkheden van de inrichting doelpubliek aanbod van de CVO’s

Aanbieden van beroepsgerichte opleidingen Focus (1): Korte trajecten voor taalcursussen en ICT – cursussen (10 weken systeem) uitval beperken realiseren van vervolgtrajecten Aanbieden van beroepsgerichte opleidingen schilder, hulpkok, onderhoudstechnieken, bedrijfsbeheer, bakker, tuinbouw zo volledig mogelijke opleidingen inrichten ifv certificeerbaarheid goede screening van kandidaten ism PSD en TB goede spreiding van kandidaten over de opleidingen

Ondersteuning aanbieden in beroepsgerichte opleidingen Focus (2) Ondersteuning aanbieden in beroepsgerichte opleidingen G-coach in Wortel en Hoogstraten ondersteuning voor rekenen, taal en ICT – vaardigheden Aanbod gericht op het maatschappelijk functioneren van gedetineerden aanbod CBE: leren solliciteren, VCA, samenwerken, papieren op de werkvloer, papieren en formulieren aanbod gekoppeld aan gevangenissen met een ruim aanbod beroepsgerichte opleidingen

Focus (3) Intakegesprek Opvolging leerkracht heeft vooraf gesprek met iedere kandidaat peilen naar voorkennis en motivatie opstart cursus enkel wanneer er 10 – 15 cursisten zijn Opvolging goede afstemming tussen leerkrachten, OO en OC duidelijke afspraken ( 3 keer OA verwijderd uit cursus)

Bekendmaking van het aanbod. brochure per semester met het aanbod uniforme lay-out voor de 4 gevangenissen aankruisformulier voor inschrijving affiches op alle secties (cfr. Voorpagina brochure) informatiemoment voor nieuw aanbod toelichten van aanbod bij PSD, TB en PB (sleutelfiguren) flyers voor tussentijdse werving mailings PSD en TB voor tussentijdse werving

Penitentiaire Inrichting Merksplas: 670 plaatsen: 350 geïnterneerden en 320 veroordeelden Halfopen regime Strafmaat 3-10 jaar Personeel: 576 VTE Verouderde infrastructuur 3 onderwijsverstrekkers: CBE, CVO Horito en CVO Taxandria

Aanbod per onderwijsverstrekker: CBE Kempen: Leergebied Opleiding Module Maatschappijoriëntatie Werk VCA Voorjaar 2014

CVO Horito, Turnhout Studiegebied Opleiding Module Inschrij- vingen Starters Bouw Polyvalent onderhouds- medewerker Elektriciteit 36 15 Sanitair Voeding Hulpkok Basissen, Warme en koude keuken. 37 Handel Bedrijfsbeheer 32 Algemene vorming Aanvullende Algemene vorming Wiskunde 13 Niet opgestart

CVO Taxandria, Turnhout Studiegebied Opleiding Module Inschrij- vingen Starters Talen Andere talen Engels 19 10 Spaans 14 Niet opgestart Nederlands 2e taal NT2 ICT Toepassingssoftware Tekstverwerking 1 17 12 Computer en besturingssystemen Besturingssystemen 1

Uitdagingen voor Penitentiair inrichting Merksplas Aanbod voor geïnterneerden? Taak voor onderwijs? Diplomagerichte trajecten NT2 aanbod optimaliseren

Penitentiair Schoolcentrum Hoogstraten: 179 plaatsen ( monocellen + 9 duocellen) Open inrichting: werken, opleiding volgen VDAB-opleidingen: metser, schilder, automechanica, stukadoor en elekriciteit ≠ onderwijs Personeel: 145 VTE Verouderde infrastructuur 2 onderwijsverstrekkers: CBE en CVO LBC

Aanbod per onderwijsverstrekker: CVO LBC-NVK, Turnhout: Studiegebied Opleiding Module Inschrij-vingen Starters Land- en tuinbouw Tuinbouwarbeider 14 modules 16 12 Voeding Hulpkok Basissen en Koude keuken 32 9 ICT Toepassings-software Initiatie in de informatica 14 11 (stopgezet 12/09) Talen Andere talen Spaans 15

CBE Kempen: Leergebied Opleiding Module Inschrij- vingen Starters Maatschappij-oriëntatie Werk VCA 24 12 Werk zoeken 10 Samenwerken 11 Papieren op de werkvloer December 2013

Aanbod op maat van individuele gedetineerden: G-coach: biedt ondersteuning in de VDAB beroepsopleidingen OLC zowel CBE Kempen als CVO LBC-NVK: opsplitsing per niveau van de cursist

Uitdaging voor het Penitentiair Schoolcentrum Hoogstraten aanbod voor de zwakke cursist afstemming PSD, TB en leerkrachten ifv de cursist doorstroom van opleiding naar gevangenisarbeid ( hulpkok -> keuken, tuinbouw -> groendienst)

Strafinrichting Wortel: 951 plaatsen (650 Tilburg + 301 Wortel) Halfopen regime: werken, opleiding volgen, bezoek, wandelen Gedetineerden zonder verblijfsvergunning Strafmaat: tussen 3 en 7 jaar Personeel: 219 VTE (Tilburg + Wortel) Educatief centrum 3 onderwijsverstrekkers: CBE, CVO LBC en CVO Taxandria

Aanbod per onderwijsverstrekker: CBE Kempen Leergebied Opleiding Module Inschrij-vingen Starters Maatschappijoriën-tatie Werk VCA 27 17 Werk Zoeken 21 10

CVO LBC-NVK, Turnhout Studiegebied Opleiding Module Inschrij-vingen Starters Voeding Hulpkok Basissen, warme en koude keuken 65 10

CVO Taxandria, Turnhout Studiegebied Opleiding Module Inschrij-vingen Starters Talen Andere Talen Engels 34 15 Spaans 51 ICT Toepassings-software Initiatie in de informatica 14 12 Rastertekenen 18 Voeding Bakkersgast 12 modules 42 10 Bouw Schilder/deco-rateur 4 modules 37

Uitdagingen voor SI Wortel NT2 aanbod optimaliseren Fietsatelier: aanbod gericht op het ontwikkelen van arbeidsattitude bij gedetineerden (competentieontwikkeling) Uitdagingen voor SI Wortel NT2 aanbod optimaliseren vraag > aanbod: goede screening afstemming werk - onderwijs

Gevangenis van Turnhout 280 plaatsen Beklaagden, veroordeelden en geïnterneerden (50%) Arresthuis en huis voor sociaal verweer Personeel: 174 VTE Combinatie oude gevangenis + nieuwbouw CVO Taxandria

Onderwijsverstrekker in gevangenis Turnhout CVO Taxandria, Turnhout Studiegebied Opleiding Module Inschrijvingen Starters Talen Andere talen Engels 30 15 ICT Toepassings-software Tekstverwerking 1 23 12 Rastertekenen 1 20 11

Uitdagingen voor de gevangenis Turnhout Gescheiden aanbod gedetineerden / geïnterneerden

Toekomst van het onderwijs aan gedetineerden in de Noorderkempen. Consortium Volwassenenonderwijs De Rank vzw - Kleinhoefstraat 6 - 2440 Geel - 014 57 96 20 - www.consortiumderank.be

(1) Leertrajectbegeleiding in de gevangenissen Individuele leervragen van gedetineerden Opleidingsaanbod zowel buiten als binnen gevangenissen Examencommissie Vlaamse Gemeenschap Open Universiteit

Aantal begeleidingen Noorderkempen: Gevangenis Aantal begeleidingen Turnhout 10 Hoogstraten 4 Merksplas 11 Wortel

(2) Projecten rond gecombineerd onderwijs (3) Diplomagerichte opleidingen (4) Financieringsysteem (5) Maatwerk (6) Structurele inbedding NT2