SSL-studiedagen februari 2011 Zijn er succesvolle richtingen in het S.O., en andere? Een antwoord vanuit de aanvankelijke postsecundaire loopbaan. Jan Van Damme

- Probleemstelling en aanpak - Feitelijke keuze - Succes op korte termijn - Succes op lange termijn - Besluit

Probleemstelling en aanpak 1.Tegen achtergrond van hervorming S.O., lijkt ons de vraag of er (minder) succesvolle richtingen zijn, relevant. 2.Veelheid van mogelijke criteria i.c. succes in eerste jaren na S.O. 3.Analyses op (oudere) LOSO-databank.

Feitelijke keuze na 6 e leerjaar S.O. 1.Procentuele verdeling ASOTSO/KSOBSOTotaal Gaan werken 2,3 21,7 29,6 15,6 Universiteit 46,8 3,9 0 20,9 HO 2 cycli 15,1 8,3 0,1 9 HO 1 cyclus 34,6 57,7 0,1 32,6 And.opl. 1,1 8,7 70,3 22,0 Totaal100

Feitelijke keuze na 6 e leerjaar S.O. 2.Verklaring van feitelijke keuze na ASO en TSO Samenvattend overzicht van de verklaring van de feitelijke keuze (ASO & TSO)

Feitelijke keuze na 6 e leerjaar S.O. Samenvattend overzicht van de verklaring van voorlopige keuze en het advies (ASO & TSO)

Feitelijke keuze na 6 e leerjaar S.O. 3.Enkele exemplaren van details a.vanuit ASO -2,1% rechtstreeks naar arbeidsmarkt, vooral vanuit menswetenschappen (humane wetensch.) en economie-moderne talen -44,9% naar universiteit (van 85,6% uit Grieks tot ongev. 20% uit economie-moderne talen en menswetenschappen) -14,3% naar HO 2 cycli (van 22,5% uit moderne talen-wiskunde en van wetenschappen- wiskunde tot 5,09% uit Grieks) -35,6% naar HO 1 cyclus (van 60% uit economie-moderne talen en menswetenschappen tot 5,9% uit Grieks)

Feitelijke keuze na 6 e leerjaar S.O. b.vanuit TSO -20,5% naar arbeidsmarkt (van meer dan 50% uit hout, auto-, fijn-mechanische en mechanische vormgevingstechnieken tot minder dan 15% uit beeldende kunst, techniek-wetenschappen, handel, industriële wetenschappen, sociale en technische wetenschappen en sport) -10% andere opleiding, vooral 7 e jaar (van 35% uit schoonheidsverzorging tot minder dan 20% uit techniek- wetensch. en industr. wetensch.) -2,7% naar universiteit (van meer dan 10% uit … en minder dan 1% uit …) -7,5% naar HO 2 cycli (van 55,3% uit industr. wetensch. tot 1,1% uit electrotechnieken) -57,7% naar HO 1 cyclus (van 75% uit handel, boekhouden-informatica, informatica en soc. & techn. wetensch. tot ± 10% uit schoonheidsverzorging)

Feitelijke keuze na 6 e leerjaar S.O. c.vanuit BSO -71,3% naar zevende jaar (van 85,9% in kantoor tot 51,2% in centrale verw. & sanit. inst.) -27,1% naar arbeidsmarkt (voor sommige richtingen meer dan 40%, voor andere minder dan 20%)

Feitelijke keuze na 6 e leerjaar S.O. 4.Welk % naar H.O. als geheel? -94,6% uit ASO (variërend tss. richtingen van 91,1% tot 99,2%) -67,9% uit TSO/KSO (variërend tss. richtingen van 96,9% voor industr. wetensch. tot 13% voor fijnmechanische technieken) -13,2% uit zevende jaar BSO (van 22,8% uit handel tot 4,9% uit voeding)

Feitelijke keuze na 6 e leerjaar S.O. 5.En wat wordt gekozen binnen het H.O.? -vanuit ASO soms sterk geconcentreerde keuzes, b.v. vanuit economie, veelal naar verwante richting maar ook b.v. vanuit Grieks, 24% naar rechten, soms sterk gespreide keuzes, o.m. vanuit moderne talen-wetenschappen en moderne talen- wiskunde -vanuit TSO meestal eerder naar verwante opleiding, maar toch opvallende diversiteit bij ‘zachte sectoren’ maar ook bij techniek-wetenschappen -vanuit zevende jaar BSO zijn de sterkste stromen •van handel naar handel •van personenzorg naar kleuteronderwijs

Succes op korte termijn a.Welk criterium? -voor wie naar H.O. gaat: slagen in eerste jaar -voor wie naar arbeidsmarkt gaat: werk vinden voor november (na einde S.O. in juni) b.Na ASO: 52,8% TSO/KSO: 41,0% BSO: 77,1% Indien naar arbeidsmarkt: -ASO: 38,9% -TSO/KSO: 58,0% -BSO: 47,1% Indien naar H.O.: -ASO: 53,1% -TSO/KSO: 31,0% -BSO: / Succes in 7 e jaar: -na TSO/KSO: 86,0% -na BSO: 88,5%

Succes op korte termijn c.Enige detaillering 1.Na ASO a.In H.O.: meest succes voor Grieks (65,2%) Latijn-wiskunde (63,3%) minst succes voor sportwetenschappen (26,8%) menswetenschappen (41,6%) •Universiteit: -meest succes: idem -minst succes: economie-moderne talen (22,1%) •HO 2 cycli: geen opvallende vaststellingen •HO 1 cyclus: -meest succes: Latijn-moderne talen (75,0%) economie-wiskunde (69,3%) b.Op arbeidsmarkt: -

Succes op korte termijn c.Synthese: van meest naar minst succesvol: Grieks65,2% Latijn-wisk.63,1% Wetensch.-wisk.58,9% Economie-wiskunde55,7% Moderne t.-wisk.55,0% TOTAAL52,8% Latijn-mod.talen52,6% Latijn-wetensch.51,9% Moderne t.-wetensch.51,7% Economie-mod.talen47,9% Menswetensch.41,0% Sport-wetensch.27,4%

Succes op korte termijn 2.Na TSO a.In H.O.: meest succesvol:kleding (40%) mechanica-electriciteit (39%) minst succesvol: auto (18%) toerisme (14%) •Universiteit: in totaal 13% succesvol •HO 2 cycli: in totaal: 32% (meest succesvol: chemie: 45%) •HO 1 cyclus: in totaal: 32% succesvol meest succesvol: kleding (42%) mechanica-electr. (41%) minst succesvol: auto (20%) toerisme (15%) •7 e leerjaar: 86,4% succesvol

Succes op korte termijn b.Op arbeidsmarkt: 58% succesvol •meest succesvol:voeding (85%) mechanica-electriciteit (73%) •minst succesvol: handel (40%) sport (36%)

Succes op korte termijn c.Synthese: van meest naar minst succesvol (per studiegebied) Auto 55,9% Hout 55,8% Voeding 52,9% Mechanica-electriciteit 50,1% Kleding 40,0% Beeldende kunsten 38,2% Lichaamsverzorging 37,5% TOTAAL 37,2% Chemie 37,0% Personenzorg 33,3% Handel 30,0% Sport 24,5% Toerisme 22,8%

Succes op korte termijn 3.Na BSO a.7e leerjaar: in totaal 88,5% succesvol meest succesvol:personenzorg (92%) minst succesvol:grafische technieken (80%) b.arbeidsmarkt: in totaal 47,6% succesvol meest succesvol:koeling en warmte (73%) bouw (71%) minst succesvol:decoratietechnieken (36%) kleding (19%)

Succes op korte termijn c.Synthese: van meest naar minst succesvol (per studiegebied) Voeding 84,0% Koeling en warmte 82,0% Handel 81,4% Grafische technieken 81,3% Mechanica-electriciteit 79,9% Hout 77,7% TOTAAL 77,1% Bouw 77,1% Decoratieve technieken 77,0% Auto 76,4% Personenzorg 74,7% Lichaamsverzorging 72,8% Kleding 49,7%

Succes op lange termijn a.Welk criterium? -voor wie naar H.O. gaat: drie opéénvolgende jaren in dezelfde studierichting slagen -voor wie naar arbeidsmarkt gaat: in derde jaar na afstuderen ononderbroken werken (voltijds of deeltijds) b.NaASO:45,3% TSO/KSO:37,9% BSO:56,5% Indien naar arbeidsmarkt: - ASO: 56,8% - TSO/KSO:67,1% - BSO:61,9% Indien naar H.O.: - ASO: 45,0% - TSO/KSO:27,5% - BSO:7,3% (zelfde rangorde in grote onderdelen van H.O.) Bij succes in 7 e jaar: - na TSO/KSO: 72,2% - na BSO: 53,9%

Succes op lange termijn c.Enige detaillering 1.Na ASO a.In H.O.:meest succes voorGrieks (56,5%) Latijn-wiskunde (56,2%) minst succes voor menswetenschappen (33,2%) sportwetenschappen (22,6%) •Universiteit:meest succes: idem minst succes: economie-moderne talen (16,6%) menswetenschappen (15,3%) •HO 2 cycli:meest succes: Latijn-wiskunde (61,9%) Grieks (54,5%) minst succes:sportwetenschappen (14,3 %) menswetenschappen (10,9%) •HO 1 cyclus: meest succes: Latijn-wetenschappen (65,9%) wetenschappen-wiskunde (62,6%) minst succes:Grieks (38%) (N=13) sportwetenschappen (25,0%) b.Op arbeidsmarkt: -

Succes op lange termijn c.Synthese: van meest naar minst succesvol Grieks56,6% Latijn-wiskunde56,2% Wetenschappen - wiskunde50,9% Moderne talen - wiskunde 47,2% Latijn – moderne talen45,4% Economie – wiskunde45,4% TOTAAL45,3% Latijn – wetenschappen43,5% Economie – moderne talen43,2% Moderne talen – wetenschappen41,9% Menswetenschappen33,2% Sportwetenschappen22,6%

Succes op lange termijn 2.Na TSO I.Na zesde leerjaar a.In H.O.: in totale groep: 27,6% succesvol meest succesvol:mechanica-electriciteit (36,5%) voeding (32,3%) minst succesvol: toerisme (10,6%) hout (7,7%) •Universiteit: 12,1% •HO 2 cycli: 25,0% •HO 1 cyclus: 28,7% b. op arbeidsmarkt: in totale groep: 67,4% succesvol meest succesvol:mechanica – electriciteit (80,2%) auto (76,9%) minst succesvol:personenzorg (49%) sport (28,6 %)

Succes op lange termijn II. Na zevende leerjaar (slechts 2 jaar slagen in H.O. vereist) a.In H.O.: in totale groep: 20,0% succesvol •Universiteit: - •HO 2 cycli: - •HO 1 cyclus: 18,8% b. op arbeidsmarkt: (tweede jaar ononderbroken aan het werk) in totale groep: 66,7% succesvol

Succes op lange termijn III. Synthese: van meest succesvol naar minst succesvol na zesde leerjaarna zevende leerjaar Auto57,0%Mechanica - electriciteit62,8% Lichaamsverzorging56,3%Lichaamsverzorging60,9% Hout53,5%TOTAAL57,2% Mechanica - electriciteit50,7%Handel47,2% Kleding45,7%Toerisme40,9% Voeding43,1% TOTAAL35,6% Beeldende kunsten32,7% Chemie31,2% Handel29,6% Personenzorg29,6% Toerisme25,2% Sport19,1%

Succes op lange termijn 3.Na BSO I. Zesde leerjaar Op arbeidsmarkt: 63,4% succesvol meest succesvol:koeling en warmte (81,8%) hout (78,3%) minst succesvol:handel (53,7%) decoratieve technieken (52,0%) II. Zevende leerjaar a.H.O.: in totaal is 7,3% succesvol • universiteit: 0% succesvol (N=5) • HO 2 cycli: 12,5% succesvol • HO 1 cyclus: 7,0% succesvol b.Op arbeidsmarkt: 61,0% succesvol

Succes op lange termijn III. Synthese: van meest succesvol naar minst succesvol na zesde leerjaarna zevende leerjaar Koeling en warmte81,8%Mechanica - electriciteit59,6% Hout78,3%TOTAAL53,9% Bouw73,5%Overige (onvolledig)53,2% Mechanica - electriciteit 73,0%Personenzorg51,3% Voeding64,5%Handel43,5% TOTAAL63,4% Lichaamsverzorging59,3% Kleding58,9% Bouw58,3% Personenzorg54,4% Handel53,7% Decoratieve technieken52,0%

Slotbeschouwing 1.Best rekening houden met instroom van richtingen: zie bijdrage Kim Bellens (succes in H.O.) 2.Best actualiseren: zie bijdrage Diane Smedts (succes in H.O.) 3.Waarom zijn dergelijke gegevens geen voorwerp van discussie als het gaat over de hervorming van het secundair onderwijs? 4.Spelen zo’n gegevens een voldoende grote rol in studie- en beroepskeuze? En in de begeleiding daarvan?